Þórhildur Þorleifsdóttir:
    Virðulegi forseti. Ástæðan til þess að ég kveð mér hér hljóðs um þingsköp nú er að hæstv. viðskrh. mun vera á förum úr salnum og ég á nokkurt erindi við hann og virðulegan forseta áður en til þess kemur.
    Svo er mál með vexti að mér barst í hendur í gær svar hæstv. viðskrh. við fyrirspurn sem ég bar fram á þskj. 695 og var reyndar ítrekuð spurning, þ.e. ég bar áður fram fyrirspurn um sama mál. Svör við þeirri spurningu voru þess eðlis að ekki varð við unað. Sú fyrirspurn var um það hverjir sitji í stjórnum og ráðum peningastofnana ríkisins, hvaða öðrum störfum þeir gegni. Tilgreind skulu bæði aðalstörf og aukastörf, eins nákvæmlega og unnt er, einkum ef þau tengjast öðrum fjármálafyrirtækjum. Síðan er nokkuð tíundað í fsp. við hvaða peningastofnanir sé átt.
    Þessi fyrirspurn var leyfð að hálfu virðulegs forseta og það verður að segjast eins og er að í þskj. 550 sem svar barst á er spurningum alls ekki svarað. Það er í flestum tilfellum einungis tilgreint starfsheiti og kemur sárasjaldan fram hvar viðkomandi menn starfa, að ég tali nú ekki um aukastörf sem heyra til undantekninga í þessu plaggi sem hefur legið um nokkurt skeið á borðum þingmanna. Ég get ekki látið hjá líða að minnast á að eitt af fáum nöfnum þar sem tilgreint er hvar viðkomandi starfar er að Kristín Sigurðardóttir sé deildarstjóri Kaupþings. Földamargir aðrir eru tíundaðir sem eru framkvæmdastjórar, forstjórar, skrifstofumenn og allt hvað nöfnum tjáir að nefna og þá kemur engum við hvar þeir starfa.
    Í ljósi þess hversu lélegt þetta svar var, og reyndar viðurkenndi hæstv. viðskrh. í einkasamtölum við mig að að þessu hefði ekki verið nógu vel staðið, en bar því við að hann hefði heldur viljað svara fljótt en svara vel. Í tilefni þess lagði ég fram ítrekaða fyrirspurn á þskj. 695. Þar var í rauninni þessi fsp. ítrekuð með örlítið öðruvísi og nákvæmara orðalagi. Fsp. var líka leyfð af virðulegum forseta en það má í stuttu máli segja að hún sé algjörlega hunsuð og svar berst með eftirfarandi hætti sem ég verð að biðja virðulegan forseta um leyfi til að fá að lesa hér.
    Fsp. hljóðaði svo, með leyfi forseta:
,,1. Hverjir þeirra sem sitja í stjórnum peningastofnana ríkisins, sbr. þskj.
550 á þessu þingi, eiga jafnframt verulegan hlut í, vinna hjá eða sitja í stjórnum fjármála- og atvinnufyrirtækja sem eiga mikil viðskipti við peningastofnanir ríkisins eða eru í samkeppni við þær?
    2. Hvernig er háttað eftirliti ráðuneytisins með því að ekki eigi sér stað hagsmunaárekstrar í þeim stjórnum peningastofnana sem undir það heyra? Hvernig skilgreinir ráðuneytið ,,hagsmunaárekstur``? Hefur það sett einhverjar reglur til að koma í veg fyrir hagsmunaárekstra eða ríkja einhverjar vinnuvenjur þar að lútandi í ráðuneytinu? Hve oft hefur það gert athugasemdir um hættu á hagsmunaárekstrum í stjórnum peningastofnana á undanförnum fimm árum?
    3. Óskað er sömu upplýsinga og tilgreindar eru í

2. tölul. um bankaeftirlitið, bankaráðin og stjórnir sparisjóða, eftir því sem við á. Skriflegt svar óskast.``
    Nú mun ég lesa svarið við fsp. Svarið við 1. lið hljóðar svo, með leyfi forseta:
    ,,Vísað er til þskj. 550 [það er það svar sem ég vísaði til áðan] en þar er að finna þær upplýsingar sem viðskrn. hefur tekist að afla um störf og aukastörf umræddra stjórnarmanna. Ekki liggja fyrir upplýsingar um viðskipti fyrirtækja sem þeim eru tengd.
    Svarið við 2. lið fsp. er eftirfarandi:
    ,,Ráðuneytið hefur ekki eftirlit ex officio með því hvort stjórnarmenn í peningastofnunum, sem undir ráðuneytið heyra, séu almennt vanhæfir til starfans. Tekið skal fram að stjórnarmenn eru í langflestum tilvikum ekki valdir af viðskrh.
    Í lögum eru ekki ákvæði um hæfi eða almennt vanhæfi manna til þess að sitja í slíkum stjórnum en gera verður þá kröfu til þeirra aðila sem kjósa eða tilnefna stjórnarmenn að þeir gæti þess að velja ekki menn sem eðli máls samkvæmt kunna að vera vanhæfir til starfans sökum mikilla viðskipta eða samkeppni við viðkomandi stofnanir.
    Hins vegar er í lögum ákvæði um vanhæfi til meðferðar einstaks máls. Var lögum um viðskiptabanka og lögum um sparisjóði breytt á síðasta vori að frumkvæði viðskrh., sbr. lög nr. 32/1989 og 34/1989. Þar er að finna samhljóða ákvæði um vanhæfi til meðferðar einstaks máls, sbr. 3. gr. laga nr. 32/1989 (2. mgr. 33. gr. laga nr. 86/1985) og 7. gr. laga nr. 34/1988 (3. mgr. 38. gr. laga nr. 87/1985, um sparisjóði) og segir þar að bankaráðsmenn (stjórnarmenn sparisjóðs) og varamenn þeirra ,,skulu ekki taka þátt í meðferð máls er varðar viðskipti þeirra sjálfra eða fyrirtækja sem þeir eiga hlut í, sitja í stjórn hjá, eru fyrirsvarsmenn fyrir eða eiga að öðru leyti verulegra hagsmuna að gæta í. Sama gildir um þátttöku stjórnarmanna í meðferð mála er varða aðila sem eru þeim tengdir, persónulega eða fjárhagslega``.
    Ráðuneytið mun hafa eftirlit með framkvæmd þessara ákvæða á þann hátt að það tekur við kærum eða kvörtunum um að gegn þeim hafi verið brotið og kveður upp úrskurði um hvort rétt hafi verið staðið að afgreiðslu einstakra ákvarðana. Getur ráðuneytið þá eftir eðli máls veitt viðkomandi stjórn ávítur og lagt fyrir hana að taka upp breytt vinnubrögð og í einstökum tilvikum lagt fyrir stjórnina að taka ákvörðun fyrir á nýjan leik án þátttöku þess stjórnarmanns sem vanhæfur er. Þá er einnig rétt að geta hér 139. gr. almennra hegningarlaga sem fjallar um refsingu við misnotkun manns í opinberu starfi á stöðu sinni sér eða öðrum til ávinnings.`` ( Forseti: Má ég spyrja hv. þm. hvort mikið er eftir af skjalinu?) Nei, það eru nokkrar línur, hæstv. forseti.
    ,,Ráðuneytið telur að stjórnarmönnum í peningastofnunum eigi að vera framangreind ákvæði kunn og með tilvísun til þeirra muni þess almennt vera gætt í stjórnum peningastofnana að ákvarðanir séu ekki teknar með þátttöku stjórnarmanna sem vanhæfir eru til þátttökunnar vegna þess að hagsmunir

þeirra og hagsmunir stofnunarinnar rekist á. Ef það gerist hins vegar er reiknað með því að einhver annarra stjórnarmanna eða annar aðili, sem með málinu fylgist, muni gera við það athugasemd og vekja athygli ráðuneytisins á ólöglegri afgreiðslu þess. Ráðuneytið telur erfitt að koma annarri skipan við hvað þetta atriði snertir.
    Eins og að framan greinir eru ákvæðin nýlega sett og ráðuneytinu hafa ekki borist kærur vegna brota á þeim. Því hafa enn ekki myndast neinar vinnureglur í ráðuneytinu um meðferð kærumála en þær munu væntanlega þróast eftir því sem kærumál berast og álitaefni eru úrskurðuð.
    Slík er reynslan af ákvæðum svipaðs eðlis á öðrum sviðum stjórnsýslunnar, sbr. t.d. áhrif úrskurðar félmrn. um framkvæmd sveitarstjórnarlaga þar sem ráðuneytið hefur með úrskurðum sínum smám saman þróað verklagsreglur um framkvæmd sveitarstjórnarmála.``
    Ég verð að segja, virðulegur forseti, að það vefst fyrir mér að skilja þetta. Ef viðskrn. sjálft getur ekki aflað upplýsinga um menn og hugsanleg tengsl þeirra við aðrar peningastofnanir eða fyrirtæki, hvernig eiga þá aðrir stjórnarmenn að gera það? Og það er mikið traust sem öllum hugsanlegum núverandi og tilvonandi stjórnarmönnum í þessum stjórnum peningastofnana er sýnt þar sem ætlast er til að þeir sjálfir meti sínar aðstæður og að aðrir stjórnarmeðlimir grípi til annarra ráða ef þeim þykir þurfa.
    Ég vil spyrja hæstv. forseta og hæstv. viðskrh. hvort þeim þyki báðum þetta viðunandi svar framkvæmdarvaldsins við eðlilegum spurningum frá einum hv. þm. hér á Alþingi, þ.e. spurningum löggjafarvaldsins, eða hvort þetta er vísbending um það að framkvæmdarvaldið vilji fá að hafa í friði sínar framkvæmdir og sínar ráðstafanir. Og eins hlýt ég að spyrja hvort það gildi eitthvert sérstakt siðferði þegar kemur að kjörnum fulltrúum Kvennalista í stjórnir peningastofnana og hvort það moldviðri var út af þeirri einu konu eða hvort ekki er hægt að finna hnökra á nokkrum öðrum manni ef þeim upplýsingum væri svarað sem hér var um beðið.