Frsm. 2. minni hl. sjútvn. (Danfríður Skarphéðinsdóttir) :
    Virðulegur forseti. Ég mæli fyrir nál. á þskj. 769 um frv. til laga um ráðstafanir vegna aflabrests í loðnuveiðum:
    ,,Með frv. þessu er lagt til að tekjutap loðnuflotans vegna aflabrests í loðnuveiðum verði bætt með tvennum hætti. Annars vegar með því að veita sjútvrh. tímabundna heimild til að ráðstafa til loðnuskipa að hluta eða öllu leyti veiðiheimildum Hagræðingarsjóðs sjávarútvegsins, alls 8.000 þorskígildislestum. Hins vegar með því að úthluta tímabundið 5.000 lesta viðbótarafla af úthafsrækju til loðnuflotans.
    Með frv. er því gerð tilraun til að mæta vanda loðnuflotans, en ekki er tekið á þeim atvinnuvanda og tekjumissi sem bæði landverkafólk og einstök byggðarlög standa frammi fyrir.
    Í lögum nr. 40 frá 15. maí 1990, um Hagræðingarsjóð sjávarútvegsins, er markmiðið með stofnun sjóðsins skilgreint í 1. gr. laganna sem hér segir: ,,að stuðla að aukinni hagkvæmni í útgerð og koma til aðstoðar byggðarlögum er standa höllum fæti vegna breytinga á útgerðarháttum``.
    Annar minni hl. getur tekið undir þetta markmið og minnir á að þingkonur Kvennalistans hafa lagt áherslu á að tekið verði fyllsta tillit til byggðasjónarmiða við mótun fiskveiðistefnunnar. Í samræmi við þá stefnu sína lögðu kvennalistakonur fram brtt. við frv. til laga um stjórn fiskveiða bæði á 110. löggjafarþingi og aftur er núgildandi lög voru afgreidd síðastliðið vor.
    Með stofnun Hagræðingarsjóðs sjávarútvegsins örlar aðeins á viðurkenningu stjórnvalda á þeim sjónarmiðum Kvennalistans að nauðsynlegt sé að gera byggðasjónarmiðum hærra undir höfði við úthlutun veiðiheimilda.
    Þegar frv. þetta var lagt fram höfðu skapast óvenjulegar aðstæður vegna aflabrests loðnuflotans og sá sjútvrh. ástæðu til að bregðast við vandanum með þeim hætti sem frv. gerir ráð fyrir og hér hefur verið lýst. Með frv. er sjútvrh. veitt tímabundin heimild til að víkja frá því ákvæði laganna um Hagræðingarsjóð þar sem segir í 1. gr.: ,, . . . Sjóðurinn skal koma til aðstoðar í einstökum byggðarlögum með því að efla vinnslu sjávarfangs á þeim stöðum þar sem straumhvörf hafa orðið í atvinnulífi vegna sölu fiskiskipa . . . `` Frv. gerir hins vegar ráð fyrir að sjútvrh. úthluti eftir atvikum öllum veiðiheimildum sjóðsins til loðnuflotans eingöngu.
    Annar minni hl. getur ekki samþykkt að veiðiheimildum Hagræðingarsjóðs sjávarútvegsins verði eingöngu úthlutað til flotans án þess að um leið sé reynt að leita leiða til að leysa vanda landverkafólks og byggðarlaga eins og lögin kveða á um. Jafnframt varar 2. minni hl. við því að sjútvrh. verði veitt heimild til að tæma Hagræðingarsjóð sjávarútvegsins í þessu skyni og útiloka þar með að unnt reynist að taka á vanda einstakra byggðarlaga sem upp kann að koma á árinu.
    Í ljósi þess sem hér hefur verið lýst og með hliðsjón af stefnu Kvennalistans í sjávarútvegsmálum leggur 2. minni hl. fram brtt. við 1. gr. frv. Brtt. felur í sér að sjútvrh. verði ekki heimilt að úthluta meira en 6.000 þorskígildislestum úr Hagræðingarsjóði sjávarútvegsins og að þeim verði úthlutað til byggðarlaga en ekki einstakra skipa.
    2. gr. frv. gerir ráð fyrir að rækjukvóta verði úthlutað beint til loðnuflotans og gerir 2. minni hl. að svo stöddu ekki athugasemdir við að komið verði til móts við loðnuflotann með þeim hætti.
    Verði brtt. 2. minni hl. samþykkt mun hann styðja frv.``
    Undir þetta skrifar Danfríður Skarphéðinsdóttir, fulltrúi 2. minni hl.
    Ég vil, virðulegur forseti, aðeins víkja að brtt. sem við hv. þingkonur Kvennalistans í þessari deild, Danfríður Skarphéðinsdóttir og Guðrún J. Halldórsdóttir, flytjum. Brtt. er á þskj. 770 og er við 1. gr. frv. og orðast svo, með leyfi forseta:
    ,,Á fiskveiðitímabilinu 1. jan. til 31. ágúst 1991 er sjútvrh. heimilt að ákveða með reglugerð að allt að 6.000 þorskígildislestum af aflaheimildum samkvæmt ákvæði til bráðabirgða I í lögum nr. 40 15. maí 1990, um Hagræðingarsjóð sjávarútvegsins, skuli ráðstafað án endurgjalds til þeirra sveitarfélaga sem verða fyrir beinum tekjumissi vegna aflabrests á loðnu.
    Ráðherra skal skipta þessum heimildum í ákveðnu hlutfalli milli sveitarfélaga sem miðist við meðaltal landaðrar loðnu í viðkomandi sveitarfélagi síðastliðin þrjú ár.
    Skylt er að landa þeim afla, sem úthlutað er samkvæmt þessari heimild, til vinnslu í viðkomandi byggðarlagi, sbr. ákvæði í 1. mgr. 9. gr. laga nr. 40/1990, um Hagræðingarsjóð sjávarútvegsins.
    Sveitarstjórnir, sem fá úthlutað aflaheimildum samkvæmt þessari grein, skulu við ráðstöfun þeirra til skipa setja skilyrði sem miði að því að tryggja starfsfólki loðnuverksmiðja atvinnu við vinnslu aflans.``
    Virðulegur forseti. Það væri hægt að hafa mörg fleiri orð um þetta mál. Ég ætla ekki að eyða tíma okkar í það nú en legg áherslu á það að með þeirri brtt. sem liggur hér frammi frá Kvennalistanum á þskj. 770 er gerð tilraun til að koma til móts við alla þá hópa sem þetta mál snertir. Það hefur einmitt komið fram í umræðunni hér í dag, bæði í máli hv. formanns sjútvn. Ed., sem mælti fyrir meirihlutaáliti, að verið væri að taka á afmörkuðum hluta vandans. Það kom einnig fram í máli síðasta ræðumanns, hv. 4. þm. Vesturl., sem mælti fyrir áliti 1. minni hl. og hér hef ég mælt fyrir áliti 2. minni hl. og þessari brtt. sem ég vil skora á hv. þm. að skoða vel og hugleiða. Þeir hafa, eins og ég gat um, allir látið koma fram í máli sínu að ljóst sé að aðeins sé verið að taka hér á afmörkuðum hluta vandans og hér liggur frammi tilraun til þess að taka á honum í víðara samhengi.