Össur Skarphéðinsson
:
Herra forseti. Aðeins örlítil viðbót við þessa umræðu. Ég auðvitað fagna því að varaformaður Alþb. skuli hér með mjög skörulegum og afdráttarlausum hætti hverfa frá þeirri patent-hyggju sem mér virðist einkenna málflutning formanns flokksins í þessu máli og það er ekki nema vel. En ég vil eigi að síður herða enn frekar á því sem ég sagði um samkeppnishorfur fyrir orku sem flutt er héðan frá Íslandi. Það er auðvitað svo að þegar menn hafa verið að spá í framtíðina og um orkuþörf á meginlandi Evrópu, þá gera menn einmitt ráð fyrir því sem hv. þm. Steingrímur Jóhann nefndi hér áðan að það verður lagður orkuskattur á olíu- og kolakyntar rafstöðvar og það er verið að taka slík raforkuver úr framleiðslu einmitt núna t.d. á Bretlandseyjum þangað sem við horfum nú mest um markað fyrir okkar orku. Og það vill líka svo til að þar er í bígerð bygging fjölmargra nýrra orkuvera sem búið er að tímasetja fram á næstu öld og það eru allt saman jarðgasvirkjanir. Þannig að það er alveg ljóst að við munum lenda í bullandi samkeppni við jarðgasið. Það kom einmitt fram í máli Jakobs Björnssonar orkumálastjóra á nýafstöðnu orkuþingi að það er fyrst og fremst jarðgasið sem mun veita samkeppni vegna þess að það er alveg rétt sem fram hefur komið t.d. hjá hv. þm. Svavari Gestssyni að nú þegar stendur íslensk orka sem flutt er út um streng jafnfætis orku frá kolakyntum stöðvum, það er alveg ljóst. Það má kannski upplýsa að það var seint á síðasta ári sem bresk orkuframleiðslufyrirtæki gerðu alveg geysilega stóran samning um kaup á jarðgasi frá Noregi. Það er því alveg ljóst á hvaða braut þeir eru að fara.
Mig langar líka að herða á því sem hv. þm. Páll Pétursson sagði hérna áðan að einu fyrirtækin sem í dag hafa sýnt einhvern raunverulegan áhuga á flutningi á orku frá Íslandi eru strengjafyrirtækin. Það eru því miður engin önnur. Í því landi sem við höfum horft mest til um orkukaup, þ.e. Bretlandi, ekki síst vegna þeirrar einkavæðingar sem þar hefur orðið í raforkuframleiðslunni, er enginn áhugi. Þar er enginn raunverulegur áhugi á kaupum á orku héðan. Þetta verða menn að hafa í huga þegar þeir leggja á þetta haf.
Að lokum, um iðnn. Það er auðvitað svo að ég sem formaður þeirrar nefndar ber mikla umhyggju fyrir henni og velferð hennar. Ég tek síður en svo fyrir það að þessi nefnd hafi eitthvert sérstakt frumkvæði er lúti að því að huga að orkumálum Íslendinga, jafnvel að móta einhvers konar drög að orkustefnu. En til að taka nú alveg af skarið um mína skoðun þá er ég ekki viss um hvort það sé rétt. Ég áskil mér hins vegar rétt til að ræða það í iðnn., að þetta tiltekna sértæka mál falli beinlínis undir þann möguleika. Ég vek hins vegar athygli á því að hér fyrr í dag hefur farið fram merkileg umræða, ekki bara um orkuútflutning gegnum streng heldur líka varðandi framleiðslu á vetni. Þetta eru allt saman hlutar af nokkuð stórri framtíðarmynd og ég hygg að það væri verðugt verkefni fyrir hina þverpólitísku iðnn., sem hér hefur mjög verið dásömuð í dag, að ræða það mál og reyna að glöggva sig svolítið á þeim möguleikum sem eru á þessu sviði og e.t.v. að horfa svolítið fram á veginn fyrir framkvæmdarvaldið, fyrir Landsvirkjun. Ég sé á því þann agnúa að iðnn. hefur ekkert fjármagn. Hún þarf að leita til þingsins og forseta þingsins um fjármagn til að standa straum af slíku. Þannig að allt er þetta nú í deiglu.
Við erum að fara inn á nýja braut með þessum þingskapalögum, en ég vil hafa allan fyrirvara á því að formaður þessarar ágætu nefndar muni fallast á þá skoðun að þetta sértæka mál sé beinlínis vel hæft til þess að verða prófmál á hina nýju starfsmöguleika sem nefndunum eru settir í þingskapalögunum.
Herra forseti. Aðeins örlítil viðbót við þessa umræðu. Ég auðvitað fagna því að varaformaður Alþb. skuli hér með mjög skörulegum og afdráttarlausum hætti hverfa frá þeirri patent-hyggju sem mér virðist einkenna málflutning formanns flokksins í þessu máli og það er ekki nema vel. En ég vil eigi að síður herða enn frekar á því sem ég sagði um samkeppnishorfur fyrir orku sem flutt er héðan frá Íslandi. Það er auðvitað svo að þegar menn hafa verið að spá í framtíðina og um orkuþörf á meginlandi Evrópu, þá gera menn einmitt ráð fyrir því sem hv. þm. Steingrímur Jóhann nefndi hér áðan að það verður lagður orkuskattur á olíu- og kolakyntar rafstöðvar og það er verið að taka slík raforkuver úr framleiðslu einmitt núna t.d. á Bretlandseyjum þangað sem við horfum nú mest um markað fyrir okkar orku. Og það vill líka svo til að þar er í bígerð bygging fjölmargra nýrra orkuvera sem búið er að tímasetja fram á næstu öld og það eru allt saman jarðgasvirkjanir. Þannig að það er alveg ljóst að við munum lenda í bullandi samkeppni við jarðgasið. Það kom einmitt fram í máli Jakobs Björnssonar orkumálastjóra á nýafstöðnu orkuþingi að það er fyrst og fremst jarðgasið sem mun veita samkeppni vegna þess að það er alveg rétt sem fram hefur komið t.d. hjá hv. þm. Svavari Gestssyni að nú þegar stendur íslensk orka sem flutt er út um streng jafnfætis orku frá kolakyntum stöðvum, það er alveg ljóst. Það má kannski upplýsa að það var seint á síðasta ári sem bresk orkuframleiðslufyrirtæki gerðu alveg geysilega stóran samning um kaup á jarðgasi frá Noregi. Það er því alveg ljóst á hvaða braut þeir eru að fara.
Mig langar líka að herða á því sem hv. þm. Páll Pétursson sagði hérna áðan að einu fyrirtækin sem í dag hafa sýnt einhvern raunverulegan áhuga á flutningi á orku frá Íslandi eru strengjafyrirtækin. Það eru því miður engin önnur. Í því landi sem við höfum horft mest til um orkukaup, þ.e. Bretlandi, ekki síst vegna þeirrar einkavæðingar sem þar hefur orðið í raforkuframleiðslunni, er enginn áhugi. Þar er enginn raunverulegur áhugi á kaupum á orku héðan. Þetta verða menn að hafa í huga þegar þeir leggja á þetta haf.
Að lokum, um iðnn. Það er auðvitað svo að ég sem formaður þeirrar nefndar ber mikla umhyggju fyrir henni og velferð hennar. Ég tek síður en svo fyrir það að þessi nefnd hafi eitthvert sérstakt frumkvæði er lúti að því að huga að orkumálum Íslendinga, jafnvel að móta einhvers konar drög að orkustefnu. En til að taka nú alveg af skarið um mína skoðun þá er ég ekki viss um hvort það sé rétt. Ég áskil mér hins vegar rétt til að ræða það í iðnn., að þetta tiltekna sértæka mál falli beinlínis undir þann möguleika. Ég vek hins vegar athygli á því að hér fyrr í dag hefur farið fram merkileg umræða, ekki bara um orkuútflutning gegnum streng heldur líka varðandi framleiðslu á vetni. Þetta eru allt saman hlutar af nokkuð stórri framtíðarmynd og ég hygg að það væri verðugt verkefni fyrir hina þverpólitísku iðnn., sem hér hefur mjög verið dásömuð í dag, að ræða það mál og reyna að glöggva sig svolítið á þeim möguleikum sem eru á þessu sviði og e.t.v. að horfa svolítið fram á veginn fyrir framkvæmdarvaldið, fyrir Landsvirkjun. Ég sé á því þann agnúa að iðnn. hefur ekkert fjármagn. Hún þarf að leita til þingsins og forseta þingsins um fjármagn til að standa straum af slíku. Þannig að allt er þetta nú í deiglu.
Við erum að fara inn á nýja braut með þessum þingskapalögum, en ég vil hafa allan fyrirvara á því að formaður þessarar ágætu nefndar muni fallast á þá skoðun að þetta sértæka mál sé beinlínis vel hæft til þess að verða prófmál á hina nýju starfsmöguleika sem nefndunum eru settir í þingskapalögunum.