Forsætisráðherra (Davíð Oddsson)
:
Virðulegi forseti. Ég tel ekki efni til þess að efnt sé til þjóðaratkvæðagreiðslu um þennan samning sérstaklega og tel alls ekki hægt að líkja honum á nokkra lund við þann atburð þegar lýðveldi var stofnað á Íslandi. Reyndar minnist ég þess og við minnumst þess öll að sumir töldu að síðustu alþingiskosningar hefðu verið þjóðaratkvæðagreiðsla um Evrópubandalagið. Ég hef reyndar ekki heyrt túlkun manna á því hvernig sú þjóðaratkvæðagreiðsla hafi farið en sumir töldu fyrir fram að þar væri um þjóðaratkvæðagreiðslu að ræða.
Ég vek líka athygli á því að ég hafði þau orð uppi af hálfu míns flokks að ef um það væri að ræða að menn ætluðu að ganga í Evrópubandalagið, þá ætti að vera um það þjóðaratkvæðagreiðsla. Þetta er mjög í samræmi við það sem önnur ríki hafa gert, til að mynda Norðmenn. Þeir höfðu þjóðaratkvæðagreiðslu um inngöngu í Evrópubandalagið. Þeir ætla ekki að hafa þjóðaratkvæðagreiðslu um þennan samning, enda er hann annars eðlis. Og hvers vegna vil ég ekki og tel ekki nauðsynlegt að hafa þjóðaratkvæðagreiðslu um þennan samning? Vegna þess að ég er ósammála fullyrðingum um það að í honum felist afsal fullveldis þjóðarinnar á nokkra lund. Ég tel ekki að dómstóll sem eðli málsins samkvæmt á að skera úr ágreiningi um efnisatriði samnings milli ríkjabandalaga, þar sem við eigum aðild að öðru bandalaginu --- ég tel ekki að það feli í sér afsal á fullveldi landsins að sameiginlegur dómstóll skeri úr um ágreiningsefni þjóða á milli. Því hefur verið dálítið blandað saman, að menn séu með þessum hætti að glata hluta af fullveldi sínu.
Auðvitað má segja að með allri samningsgerð við annan aðila glati menn einhverju af frelsi sínu. Samningsgerð um Atlantshafsbandalagið, samningsgerð um Sameinuðu þjóðirnar, samningsgerð um mannréttindasáttmála og mannréttindadómstól, mannréttindanefnd. Auðvitað má halda þessu fram. En að hinu leytinu má líka halda því fram að með þessum hætti sé réttur einstaklinganna tryggður eins og sýndi sig varðandi dómstólaskipun einmitt hér á Íslandi. Ég tel því ekki efni til þess að þjóðaratkvæðagreiðsla fari fram um málið og ég tel reyndar blasa við að um þennan samning hljóti að verða víðtæk samstaða hér á Alþingi því að svo margir hafa að þessu máli unnið. Fyrrv. ríkisstjórn hafði alla forustu um þennan samning. Sá samningur hefur ekkert breyst nema til batnaðar þannig að ég á ekki von á öðru en langflestir þeirra sem hér sitja hljóti að stuðla að því að þessi samningur nái fram að ganga og menn nái þeim miklu sóknarfærum í atvinnu- og efnahagslífi sem samningurinn býður upp á.
Virðulegi forseti. Ég tel ekki efni til þess að efnt sé til þjóðaratkvæðagreiðslu um þennan samning sérstaklega og tel alls ekki hægt að líkja honum á nokkra lund við þann atburð þegar lýðveldi var stofnað á Íslandi. Reyndar minnist ég þess og við minnumst þess öll að sumir töldu að síðustu alþingiskosningar hefðu verið þjóðaratkvæðagreiðsla um Evrópubandalagið. Ég hef reyndar ekki heyrt túlkun manna á því hvernig sú þjóðaratkvæðagreiðsla hafi farið en sumir töldu fyrir fram að þar væri um þjóðaratkvæðagreiðslu að ræða.
Ég vek líka athygli á því að ég hafði þau orð uppi af hálfu míns flokks að ef um það væri að ræða að menn ætluðu að ganga í Evrópubandalagið, þá ætti að vera um það þjóðaratkvæðagreiðsla. Þetta er mjög í samræmi við það sem önnur ríki hafa gert, til að mynda Norðmenn. Þeir höfðu þjóðaratkvæðagreiðslu um inngöngu í Evrópubandalagið. Þeir ætla ekki að hafa þjóðaratkvæðagreiðslu um þennan samning, enda er hann annars eðlis. Og hvers vegna vil ég ekki og tel ekki nauðsynlegt að hafa þjóðaratkvæðagreiðslu um þennan samning? Vegna þess að ég er ósammála fullyrðingum um það að í honum felist afsal fullveldis þjóðarinnar á nokkra lund. Ég tel ekki að dómstóll sem eðli málsins samkvæmt á að skera úr ágreiningi um efnisatriði samnings milli ríkjabandalaga, þar sem við eigum aðild að öðru bandalaginu --- ég tel ekki að það feli í sér afsal á fullveldi landsins að sameiginlegur dómstóll skeri úr um ágreiningsefni þjóða á milli. Því hefur verið dálítið blandað saman, að menn séu með þessum hætti að glata hluta af fullveldi sínu.
Auðvitað má segja að með allri samningsgerð við annan aðila glati menn einhverju af frelsi sínu. Samningsgerð um Atlantshafsbandalagið, samningsgerð um Sameinuðu þjóðirnar, samningsgerð um mannréttindasáttmála og mannréttindadómstól, mannréttindanefnd. Auðvitað má halda þessu fram. En að hinu leytinu má líka halda því fram að með þessum hætti sé réttur einstaklinganna tryggður eins og sýndi sig varðandi dómstólaskipun einmitt hér á Íslandi. Ég tel því ekki efni til þess að þjóðaratkvæðagreiðsla fari fram um málið og ég tel reyndar blasa við að um þennan samning hljóti að verða víðtæk samstaða hér á Alþingi því að svo margir hafa að þessu máli unnið. Fyrrv. ríkisstjórn hafði alla forustu um þennan samning. Sá samningur hefur ekkert breyst nema til batnaðar þannig að ég á ekki von á öðru en langflestir þeirra sem hér sitja hljóti að stuðla að því að þessi samningur nái fram að ganga og menn nái þeim miklu sóknarfærum í atvinnu- og efnahagslífi sem samningurinn býður upp á.