Finnur Ingólfsson
:
Virðulegi forseti. Þetta frv. til laga um breytingu á lögum um almannatryggingar, nr. 67/1971, með síðari breytingum, kemur í kjölfar yfirlýsingar hæstv. heilbr.- og trmrh. í umræðu í fyrirspurnatíma sem svar við fyrirspurn hv. þm. Margrétar Frímannsdóttur. Af svari ráðherrans þá sá ég að fátt af því sem maður vonaðist til að yrði gert fyrir þennan hóp sæi dagsins ljós í því lagafrv. sem boðað var. Við þessu varaði ég í þeirri umræðu og benti á að betur þyrfti að gera ef við þau fyrirheit ætti að standa sem ég tel að hæstv. heilbr.- og trmrh. hafi gefið aðstandendum og foreldrum þessara barna strax í vor.
Þegar þetta frv. kom inn í þingið sáum við að það var nákvæmlega í samræmi við það sem lofað hafði verið í þessari umræðu í svari við fsp. Margrétar Frímannsdóttur. Því ákváðum við, þrír þingmenn Framsfl., að flytja nýtt frv. til laga um breytingu á almannatryggingalögunum sem er á þskj. 199 og er 181. mál þingsins. Þar kemur fram það sem við teljum að gera þurfi fyrir þennan hóp, ef einhver breyting á að vera réttarstöðu og högum þess fólks. Frv. ríkisstjórnarinnar felur raunverulega ekkert annað í sér en að hér er um lagatiltekt að ræða, þ.e. verið er að færa 10. gr. úr lögum um málefni fatlaðra yfir í almannatryggingalögin. Flestöll, ef ekki öll, ég þori ekki að fullyrða það þó, börn sem haldin eru þessum sjúkdómi fá greiðslur á grundvelli 10. gr. þannig að þessi breyting mun engin áhrif hafa á réttarstöðu þessa hóps. Því fluttum við þetta frv. b-liður 2. gr. frv. okkar er samhljóða 3. gr. frv. hæstv. heilbrrh. enda er sú grein orðrétt tekin upp úr frv. því til laga sem fyrrv. hæstv. heilbrrh. lagði fram í þinginu á sl. vori. Betur er nú ekki að gáð þegar sú frumvarpsgrein er tekin upp en svo að enn stendur í stjfrv. sama upphæð, 43.450 kr. á mánuði, sem á að vera greiðsla til þessa hóps, eins og stóð í lagafrv. því sem fyrrv. heilbrrh. kynnti hér í þinginu í vor. Með þessu, verði frv. að lögum, er verið að lækka bætur til þessa hóps sem hefur fengið greitt á grundvelli 10. gr. vegna þess að upphæðin er orðin í dag 47.111 kr. Ég tel því að hér sé kastað til höndum.
Það eru mjög veigamiklar breytingar sem felast í því frv. sem við þrír þingmenn Framsfl. höfum lagt fram og teljum nauðsynlegt að fá samþykkt hér í þinginu ef einhver réttarbót á að verða á fyrir þennan hóp. Þá á ég ekki bara við krabbameinssjúku börnin, ég á einnig við og reyndar gerir frumvarpsgrein stjfrv. líka ráð fyrir því, að hún gildi almennt um sjúk börn. Við gerum hins vegar ráð fyrir því í okkar frv. að 10. gr. í lögum um málefni fatlaðra standi óbreytt inni í lögunum um málefni fatlaðra en það komi ný grein inn í almannatryggingalögin sem taki á greiðslum til sjúkra barna.
Í sjónvarpsviðtali sagði hæstv. heilbrrh. beinlínis, og þessi ummæli hans rifjaði ég upp í umræðu á laugardagsmorgun og ætla að gera það aftur, að frv. okkar framsóknarmanna væri hreint yfirboð yfir því frv. sem hann hefði lagt fram í þinginu og það væri ekki rétt af okkur framsóknarmönnum að leggja slíkt frv. fram þar sem Framsfl. hefði staðið að því að skerða dvalar- og uppihaldskostnað aðstandenda og þessara sjúku barna í tíð fyrri ríkisstjórnar. Hér er um mjög alvarleg ósannindi að ræða af hálfu hæstv. heilbrrh. Staðreyndin er sú að þær reglur sem höfðu gilt um ferðakostnað frá árinu 1982 gerðu ráð fyrir því að á 12 mánaða tímabili, þyrfti einstaklingur að sækja sér læknis- eða sjúkrahúsþjónustu utan sinnar heimabyggðar, þá væri þriðja ferð greidd, þriðja ferð sem viðkomandi einstaklingur færi. Á næsta 12 mánaða tímabili á eftir var gert ráð fyrir því að önnur ferð yrði greidd. Þessi regla gilti þangað til 15. febr. 1991 að fyrrv. heilbrrh., Guðmundur Bjarnason, breytti henni þannig að fyrsta ferð er alltaf greidd og þar að auki er ákvæðið útvíkkað allverulega, þ.e. að þetta gildir ekki einvörðungu um læknisþjónustu eða um þjónustu sjúkrahúsanna heldur almennt fyrir alla þá sem þurfa að sækja þjónustu heilbrigðisstétta sem hafa samning við Tryggingastofnun ríkisins. Það er alvarlegt af núv. heilbrrh. að fullyrða slíka hluti fyrir framan alþjóð og ég tel að hann eigi að biðjast afsökunar á slíkum ummælum vegna þess að hér er um algjör ósannindi að ræða.
Ég mun leggja áherslu á það í heilbr.- og trn. að þetta mál geti fengið skjótan framgang. Ég mun ekki standa í vegi fyrir því að það nái fram að ganga. Ég tel nauðsynlegt vegna laganna um málefni fatlaðra að það fáist skýrar línur í þessi mál og mun ekki standa fyrir þeirri lagatiltekt sem hæstv. heilbrrh. er að leggja til. En ég vil leggja áherslu á það í fyrsta lagi að upphæðinni verði breytt. Það er ekki meiningin að skerða bótaréttinn eða upphæðina til þessa hóps. Og ég bið hæstv. heilbrrh. að íhuga það alvarlega hvort ekki sé rétt að breyta ferðakostnaðarreglunum í meðförum nefndarinnar og kanna rækilega hvort ekki sé eðlilegt að taka upp uppihaldsstyrk til aðstandenda þessara barna. Í raun er hér um algjöra smáaura að ræða. Það eru til útreikningar á kostnaði við þetta sem fulltrúar Ríkisendurskoðunar hafa gert á þeim tíma er þeir stóðu að kostnaðarmati á því lagafrv. sem
Virðulegi forseti. Þetta frv. til laga um breytingu á lögum um almannatryggingar, nr. 67/1971, með síðari breytingum, kemur í kjölfar yfirlýsingar hæstv. heilbr.- og trmrh. í umræðu í fyrirspurnatíma sem svar við fyrirspurn hv. þm. Margrétar Frímannsdóttur. Af svari ráðherrans þá sá ég að fátt af því sem maður vonaðist til að yrði gert fyrir þennan hóp sæi dagsins ljós í því lagafrv. sem boðað var. Við þessu varaði ég í þeirri umræðu og benti á að betur þyrfti að gera ef við þau fyrirheit ætti að standa sem ég tel að hæstv. heilbr.- og trmrh. hafi gefið aðstandendum og foreldrum þessara barna strax í vor.
Þegar þetta frv. kom inn í þingið sáum við að það var nákvæmlega í samræmi við það sem lofað hafði verið í þessari umræðu í svari við fsp. Margrétar Frímannsdóttur. Því ákváðum við, þrír þingmenn Framsfl., að flytja nýtt frv. til laga um breytingu á almannatryggingalögunum sem er á þskj. 199 og er 181. mál þingsins. Þar kemur fram það sem við teljum að gera þurfi fyrir þennan hóp, ef einhver breyting á að vera réttarstöðu og högum þess fólks. Frv. ríkisstjórnarinnar felur raunverulega ekkert annað í sér en að hér er um lagatiltekt að ræða, þ.e. verið er að færa 10. gr. úr lögum um málefni fatlaðra yfir í almannatryggingalögin. Flestöll, ef ekki öll, ég þori ekki að fullyrða það þó, börn sem haldin eru þessum sjúkdómi fá greiðslur á grundvelli 10. gr. þannig að þessi breyting mun engin áhrif hafa á réttarstöðu þessa hóps. Því fluttum við þetta frv. b-liður 2. gr. frv. okkar er samhljóða 3. gr. frv. hæstv. heilbrrh. enda er sú grein orðrétt tekin upp úr frv. því til laga sem fyrrv. hæstv. heilbrrh. lagði fram í þinginu á sl. vori. Betur er nú ekki að gáð þegar sú frumvarpsgrein er tekin upp en svo að enn stendur í stjfrv. sama upphæð, 43.450 kr. á mánuði, sem á að vera greiðsla til þessa hóps, eins og stóð í lagafrv. því sem fyrrv. heilbrrh. kynnti hér í þinginu í vor. Með þessu, verði frv. að lögum, er verið að lækka bætur til þessa hóps sem hefur fengið greitt á grundvelli 10. gr. vegna þess að upphæðin er orðin í dag 47.111 kr. Ég tel því að hér sé kastað til höndum.
Það eru mjög veigamiklar breytingar sem felast í því frv. sem við þrír þingmenn Framsfl. höfum lagt fram og teljum nauðsynlegt að fá samþykkt hér í þinginu ef einhver réttarbót á að verða á fyrir þennan hóp. Þá á ég ekki bara við krabbameinssjúku börnin, ég á einnig við og reyndar gerir frumvarpsgrein stjfrv. líka ráð fyrir því, að hún gildi almennt um sjúk börn. Við gerum hins vegar ráð fyrir því í okkar frv. að 10. gr. í lögum um málefni fatlaðra standi óbreytt inni í lögunum um málefni fatlaðra en það komi ný grein inn í almannatryggingalögin sem taki á greiðslum til sjúkra barna.
Í sjónvarpsviðtali sagði hæstv. heilbrrh. beinlínis, og þessi ummæli hans rifjaði ég upp í umræðu á laugardagsmorgun og ætla að gera það aftur, að frv. okkar framsóknarmanna væri hreint yfirboð yfir því frv. sem hann hefði lagt fram í þinginu og það væri ekki rétt af okkur framsóknarmönnum að leggja slíkt frv. fram þar sem Framsfl. hefði staðið að því að skerða dvalar- og uppihaldskostnað aðstandenda og þessara sjúku barna í tíð fyrri ríkisstjórnar. Hér er um mjög alvarleg ósannindi að ræða af hálfu hæstv. heilbrrh. Staðreyndin er sú að þær reglur sem höfðu gilt um ferðakostnað frá árinu 1982 gerðu ráð fyrir því að á 12 mánaða tímabili, þyrfti einstaklingur að sækja sér læknis- eða sjúkrahúsþjónustu utan sinnar heimabyggðar, þá væri þriðja ferð greidd, þriðja ferð sem viðkomandi einstaklingur færi. Á næsta 12 mánaða tímabili á eftir var gert ráð fyrir því að önnur ferð yrði greidd. Þessi regla gilti þangað til 15. febr. 1991 að fyrrv. heilbrrh., Guðmundur Bjarnason, breytti henni þannig að fyrsta ferð er alltaf greidd og þar að auki er ákvæðið útvíkkað allverulega, þ.e. að þetta gildir ekki einvörðungu um læknisþjónustu eða um þjónustu sjúkrahúsanna heldur almennt fyrir alla þá sem þurfa að sækja þjónustu heilbrigðisstétta sem hafa samning við Tryggingastofnun ríkisins. Það er alvarlegt af núv. heilbrrh. að fullyrða slíka hluti fyrir framan alþjóð og ég tel að hann eigi að biðjast afsökunar á slíkum ummælum vegna þess að hér er um algjör ósannindi að ræða.
Ég mun leggja áherslu á það í heilbr.- og trn. að þetta mál geti fengið skjótan framgang. Ég mun ekki standa í vegi fyrir því að það nái fram að ganga. Ég tel nauðsynlegt vegna laganna um málefni fatlaðra að það fáist skýrar línur í þessi mál og mun ekki standa fyrir þeirri lagatiltekt sem hæstv. heilbrrh. er að leggja til. En ég vil leggja áherslu á það í fyrsta lagi að upphæðinni verði breytt. Það er ekki meiningin að skerða bótaréttinn eða upphæðina til þessa hóps. Og ég bið hæstv. heilbrrh. að íhuga það alvarlega hvort ekki sé rétt að breyta ferðakostnaðarreglunum í meðförum nefndarinnar og kanna rækilega hvort ekki sé eðlilegt að taka upp uppihaldsstyrk til aðstandenda þessara barna. Í raun er hér um algjöra smáaura að ræða. Það eru til útreikningar á kostnaði við þetta sem fulltrúar Ríkisendurskoðunar hafa gert á þeim tíma er þeir stóðu að kostnaðarmati á því lagafrv. sem
fyrrv. heilbrrh. lagði hér fram um almannatryggingar. Þetta bið ég ráðherrann um að íhuga alvarlega.