Hæstv. forseti. Það er alveg rétt sem kom fram hjá hv. fyrirspyrjanda, hv. 5. þm. Austurl., að í yfirlýsingu ríkisstjórnar við stofnun hennar kemur fram að vilji standi til þess að endurskoða lífeyriskerfið. Og í samræmi við það hefur um nokkurt skeið verið undirbúningur að slíkri heildarendurskoðun á lögum um skipan lífeyrissjóða. Það má reyndar segja að skipan þessara mála hafi lengi verið til skoðunar. Frv. til laga um starfsemi lífeyrissjóða var samið á árinu 1987 en ekki lagt fram. Milliþinganefnd sem skipuð var árið 1990 ræddi málið en skilaði ekki tillögum. Það varð ágreiningur uppi um ýmis efnisatriði þess frv. sem nefnt var og það var gagnrýnt af ýmsum ástæðum. Nokkrir þeirra sem að málinu komu töldu það ætti ekki ná til lífeyrissjóða sem starfa samkvæmt sérstökum lögum eða til séreignasjóða sem vafasamt væri að telja til lífeyrissjóða. En einnig var frv. gagnrýnt fyrir að ekki væri í því tekið á fortíðarvanda sjóðanna, þ.e. að eignir þeirra gætu að óbreyttu ekki staðið undir áföllnum skuldbindingum, og að ekki væri fjallað um tengsl lífeyrissjóða við almannatryggingar. Þá gagnrýndu talsmenn opinberra starfsmanna frv. sérstaklega vegna meintrar skerðingar á réttindum þeirra.
Þetta frv. verður því ekki lagt fram aftur, a.m.k. ekki óbreytt. Hins vegar fer fram um þessar mundir athugun á vegum fjmrh. á málinu og það er unnið að undirbúningi almennra laga um starfsemi lífeyrissjóða. Þau lög munu að hluta til byggja á frv. frá 1987 hvað varðar ýmsa mikilvæga þætti. Það er gert ráð fyrir að frv. til allra lífeyrissjóða hvað almenn atriði snertir svo sem almenn starfsskilyrði, stjórn eftirlit og þess háttar en ekki verði breytt ákvæðum um réttindi, iðgjöld og fleira hjá þeim sjóðum sem starfa samkvæmt sérlögum. Í frv. þessu yrði að taka á ýmsum málum sem valdið hafa ágreiningi. Það þarf að skilgreina lífeyrissjóði betur en gert hefur verið, taka afstöðu til skylduaðildar að tryggingarsjóðum og þá tilteknum sjóðum, lágmarkslífeyrisréttinda og tengsla þeirra við iðgjöld og lágmarksiðgjalda, iðgjaldastofna o.s.frv.
Það er ekki síður nauðsynlegt að fjalla um meginreglur um ávöxtun, áhættudreifingu, eigið fé, rekstur, stjórn, fjárhagslegt, reikningslegt og tryggingafræðilegt eftirlit, samræmdar reglur um mat á stöðu sjóðanna o.s.frv. Þá er gert ráð fyrir að tengsl lífeyris úr lífeyrissjóðum annars vegar og bóta almannatrygginga hins vegar verði athuguð sérstaklega af fjmrn. og heilbrrn. Til greina kemur við lokaundirbúning málsins að nefnd á vegum forsrh. með aðild fjmrn. og heilbrrn. kæmi sérstaklega að þessum þáttum þar sem þau tengjast auðvitað þessum tveimur ráðuneytum í mjög veigamiklum þáttum.
Í annan stað, varðandi síðari liðinn, þá er gert ráð fyrir að endurskoðun á ýmsum þáttum í lífeyrissjóðum opinberra starfsmanna verði liður í þeirri athugun sem um getur í því svari sem ég gaf hér rétt áðan. Það þarf að breyta ýmsum ákvæðum til að aðlaga þau almennum ákvæðum um stjórnun, eftirlit o.fl. sem gert er ráð fyrir að verði í frv. um starfsemi lífeyrissjóða eins og ég nefndi áðan, svo og almennum ákvæðum um skylduaðild, aðildarrétt og fleira. Enn fremur er gert ráð fyrir að athuguð verði ýmis framkvæmdaratriði sem þörf er á að lagfæra svo sem aðild annarra vinnuveitenda en ríkisins að sjóðum þess, umreikning lífeyris, rétt til veru í lífeyrissjóði ríkisins við niðurlagningu stöðu, framreikning á örorkulífeyri, verðtryggingu réttinda vegna skammtímaaðildar, reglur um skiptingu makalífeyris, reglur um lífeyri sambúðarmaka og reglur um makalífeyri alþingismanna. Til skoðunar er enn fremur að í lög komi ákvæði um sérdeild við Lífeyrissjóð ríkisins er taki á móti iðgjöldum af launum umfram föst laun fyrir dagvinnu og að lífeyrisréttindi í þeirri deild miðist við aðildarréttindi og fleira sem vera þarf frábrugðið aðalsjóðnum.
Varðandi lífeyrismál æðstu embættismanna ríkisins, ráðherra og alþingismanna sem eru skipaðir með sérstökum lögum, þá er auðvitað sjálfsagt að þeir lífeyrisþættir komi til sérstakrar endurskoðunar.
Ég vil þó nefna í þessu sambandi að í fréttum sem voru í fjölmiðlum fyrir nokkrum vikum síðan voru mörg hundruð þúsund króna lífeyrismánaðarlaun réttlætt með því að þar væri verið að laga sig að lífeyrisréttindum ráðherra og annarra slíkra. Það er mjög orðum aukið. Lífeyrisréttindi ráðherra til að mynda, svo það sé nefnt, eru með þeim hætti að ráðherra getur eftir tæplega níu ára ráðherravist, sem er nú ekki
mjög algeng, náð 50% af réttindum ráðherrahlutans sem mundi verða í tilfelli forsrh. sem er hæstur, um 70.000 kr. Þannig að þó að það sé betra en margur annar hefur þá má ekki sækja réttlætingu á mörg hundruð þúsund króna mánaðarlaunum annars staðar til þessarar viðmiðunar a.m.k. En ég ítreka það að mér finnst sjálfsagt og eðlilegt að einmitt þessir lífeyrisþættir sem fyrirspyrjandi nefndi sérstaklega komi mjög til athugunar við þessa endurskoðun.