[17:59]
Ólafur Þ. Þórðarson :
Herra forseti. Sú till. til þál. sem hér liggur fyrir er mér kunn að efni og ég vil þakka hæstv. forsrh. fyrir að hafa flutt hana hér inn í þingið. Ég tel vissulega að hún sé til bóta. Hitt er svo annað mál að það eru kannski hinir ósögðu hlutir um byggðastefnu og byggðaþróun sem rétt er að ræða hér einnig og þá í fyrsta lagi þá staðreynd að í gegnum gengisskráningu íslenskrar krónu hefur í reynd verið tekinn auðlindaskattur af sjávarútveginum í marga áratugi. Þessi auðlindaskattur hefur aftur á móti einnig bitnað mjög hart á iðnaðinum vegna þess að sú aðferð að eftirláta ríkisvaldinu, þó það sé í gegnum Seðlabankann, að skrá gengi íslensku krónunnar eftir allt öðrum leikreglum en við eru hafðar á Vesturlöndum hefur leitt til þess að ósamræmi á milli raunverulegs gengis og þess gengis sem skráð er, hefur stundum verið svo mikið að fyrirtækin hafa hrunið eins og fiskiflugur. Það er merkileg árátta sem hefur verið viðhöfð af íslenskum fréttamönnum alla tíð að halda því fram í fyrsta lagi þegar íslenska krónan er skráð með öðru gengi að Seðlabankinn eða ríkisstjórn hafi fellt gengi krónunnar. Það er ekki sama orðalag notað ef dollarinn eða pundið fær aðra skráningu, þá er einfaldlega sagt að það hafi annað hvort hækkað eða lækkað. Þá er notað hlutlaust orðalag um það sem gerðist.
Það er einnig virkilegt umhugsunarefni að þessi aðferð, þessi skráningaraðferð krónunnar, hefur komið þeim fáránleika inn hjá stéttarfélögum Íslands að hægt sé að semja um gengi. Ég hefði gjarnan viljað að þeir semdu um árferði og þorskgengd á mið og fleira eftir því. En það er þessi bakgrunnur sem veldur því að allt það sem við setjum fram sem þál. um stefnumörkun í byggðamálum verður að engu ef leikreglurnar um skráningu gjaldmiðilsins eru ekki eðlilegar. Ég hef komið inn í fyrrverandi kommúnistaríki þar sem þjónninn bauð þrefalt verð á við opinbera skráningu á gjaldmiðlinum og úti á götunni var boðið fjórfalt. En mér brá þegar ég kom inn í kommúnistaríki þar sem á torginu var boðið áttfalt skráð gengi. Skekkjan var slík.
Auðvitað hrundi það kerfi. Þar höfðu þeir þó þær leikreglur að erlendar vörur var ekki hægt að fá keyptar nema fyrir erlendan gjaldeyri þannig að menn gátu ekki spilað á kerfið eins og hér á landi. Hér hefur verið skilaskylda á gjaldeyri inn til Seðlabankans en allar gáttir opnar þegar kom að því að láta gjaldeyrinn fara út úr Seðlabankanum. Ég tel að það sé óumflýjanlegt ef hæstv. forsrh. vill í reynd tryggja framgang byggðanna að aðferðunum við að skrá gengi krónunnar sé breytt til þeirrar ákvörðunar sem búið var að taka en fyrrv. viðskrh. lét fresta.
Það er ekki hægt fyrir nokkra þjóð sem lifir jafnmikið á erlendum viðskiptum, stundar jafnmikið ferðalög til útlanda, að láta það ráðast hvort gengið sé vitlaust skráð mánuð, tvö mánuði eða þrjá mánuði, af því að það sé laxveiðitímabil á Íslandi eða eitthvað því um líkt. Það gengur hreinlega ekki upp. Það verður að vera viðskiptavaki sem ákveður skráningu gengisins og mönnum verður að vera það ljóst að það er eina aðferðin sem dugar til þess að koma í veg fyrir það að framleiðslufyrirtæki landsins, hvort heldur þau skapa iðnaðarvörur fyrir íslenskan markað eða hvort þau skapa vörur fyrir erlendan markað, að þau fái rétt verð fyrir sína framleiðslu. Þetta er slíkt undirstöðuatriði að það er gjörsamlega vonlaust að halda öðrum þáttum í lagi ef þetta brestur.
Ég hygg að hæstv. forsrh. sé þetta ljóst. Hitt er svo annað mál að það er ákaflega vinsælt að segja að gengi krónunnar sé rétt, það sé lágt. Hverjar eru aðalaðgerðir Bandaríkjamanna í dag í viðskiptastríðinu við Japan? Eru þær að halda dollarnum uppi? Ég held nú ekki. Aðalaðgerðirnar eru að reyna að halda dollarnum niðri svo þeir haldi velli. Og hverjar voru aðalaðgerðir Þjóðverja þegar dollarinn var að hrynja?
Það var að reyna að halda honum uppi. Hér hafa menn viljað starfa alveg öfugt oft og tíðum og notað handaflið til þess.
Ég held að þessi þáttur og svo hin staðreyndin að 90--100% af nýjum störfum í þessu landi verða til í þjónustu. Ef þjónustan er staðsett á einum stað þá gengur dæmið heldur ekki upp, þá verður mannfjölgunin öll á þeim hinum sama stað en ekki úti á landi.
Ég held að þessi tvö atriði verði að vera með í skilningnum, í aðgerðunum og ég trúi því að hæstv. forseti hafi á því fullan skilning og ég vona að hæstv. forsrh. hafi það einnig.