[11:46]
Flm. (Gunnlaugur Stefánsson):
Hæstv. forseti. Ég hef það sterklega á tilfinningunni að hér sé einhver misskilningur á ferðinni og þess vegna er ástæða til að lesa aftur þá till. til þál. sem hér liggur fyrir. Hún hljóðar svo, með leyfi forseta:
,,Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að skipa nefnd til að endurskoða lög nr. 62 21. apríl 1962, um síldarútvegsnefnd og útflutning saltaðrar síldar, og miði sú endurskoðun m.a. að því að gefa fleiri aðilum kost á því að vinna að markaðsöflun og útflutningi á saltsíld.``
Þannig hljóðar þessi tillaga. Þetta er ekki tillaga um það, eins og hér hefur verið gefið í skyn í umræðum, að leggja síldarútvegsnefnd niður. Þetta er heldur ekki tillaga, eins og gefið hefur verið í skyn í þessum umræðum, um að brjóta síldarútvegsnefnd niður eða leggja stein í götu starfsemi hennar. Það má langtum fremur ef einhver vill leggja mat á það líta svo á að þetta sé tillaga sem miði að því að efla starfsemi síldarútvegsnefndar. Ég er viss um það að þessi endurskoðun muni ekki miða að því að veikja síldarútvegsnefnd. Þvert á móti gæti það eflt síldarútvegsnefnd ef hún mundi starfa í eðlilegu nútímalegu umhverfi þar sem ríkti samkeppni. Með öðrum orðum mundi endurskoðunin opna lögin þannig að það yrði aðgengilegra fyrir fleiri fyrirtæki, fleiri aðila að koma að markaðsöflun og útflutningi á saltsíld.
Ég trúi því ekki að nokkur maður á hinu háa Alþingi sé á móti svo verðugu markmiði sem hefur ekkert annað í för með sér en að reyna að efla atvinnulífið í landinu. Eða er mönnum meira umhugað um að halda í úrelt verndunar- og haftakerfi til þess að gæta af misskilningi hags einhvers konar miðstýrðs kerfis á kostnað atvinnulífsins í landinu? Ég trúi því ekki. Og ef nokkur maður á hinu háa Alþingi mundi taka sér fyrir hendur að lesa lögin um síldarútvegsnefnd, þá hlýtur hann að sjá að það verður að endurskoða þau og færa til nútímalegs horfs.
Þegar efast er um að síldarútvegsnefnd njóti einkaleyfis, einokunar- eða einkarétts, og því haldið fram að síldarútvegsnefnd hafi aldrei beðið hæstv. ráðherra um þetta einkaleyfi, þá er ekki þörf á því vegna þess að einkarétturinn felst í ákvæðum laganna, 5. gr., 6. gr. og jafnvel 3. gr. líka þar sem síldarútvegsnefnd er veitt víðtækt umboð til þess að hafa svo nákvæmt eftirlit með samkeppnisaðila sínum að það dettur engu fyrirtæki í hug að hasla sér völl á þessum markaði í samkeppni við fyrirtæki, síldarútvegsnefnd sem nýtur slíkrar lögverndaðrar stöðu umfram hugsanlegan keppinaut.
Ég trúi því ekki öðru en hv. þm. Einar Guðfinnsson vilji stuðla að því að þeir aðilar sem starfa að því að flytja út saltaða síld njóti jafnrar samkeppnisstöðu þó ekki sé beðið um meira, að fyrirtæki sem starfi á þessum markaði njóti jafnrar samkeppnisstöðu. Ég er viss um að það hljóti enn að vera stefna Sjálfstfl., ekki bara í orði heldur í verki. Og nú reynir á þolið gagnvart stefnunni.
Ef hv. þm. ræða við frjálsa útflytjendur um afstöðu þeirra til útflutnings á saltsíld þá er það kristaltært í hugum þeirra að þetta er lokaður og einokaður markaður fyrir síldarútvegsnefnd. Sú afstaða hlýtur að segja nokkuð um það viðhorf sem gildir í þessari starfsemi, enda þarf ekki annað en að lesa lögin til þess að sjá það að lögverndin sem síldarútvegsnefnd nýtur virkar á hugsanlegan keppinaut og samkeppnisaðila sem hindrun, sem lokun, sem einkaréttur, einokun, einkaleyfi. Ekki trúi ég því að hv. þm. Einar K. Guðfinnsson mundi vilja fara út í starfsemi, út í rekstur, m.a. með því að leggja út í dýrar stofnfjárfestingar við það að leita að mörkuðum fyrir síld vitandi um að samkeppnisaðilinn, síldarútvegsnefnd, nýtur þeirrar lögverndaðrar stöðu sem hún gerir samkvæmt lögum.
Þessi tillaga fjallar ekki um neitt annað en það að endurskoða lögin með það að markmiði að fleiri aðilar fái tækifæri til að spreyta sig. Það er ekki verið að leggja það til að brjóta niður síldarútvegsnefnd, leggja stein í götu starfsemi hennar og þaðan af síður að leggja þá stofnun niður. Mér segir svo hugur að ef það næði fram sem hér er boðað gæti það orðið starfsemi síldarútvegsnefndar mjög til góðs. Af því að ég veit að hv. þm. Einar Guðfinnsson vill þeirri stofnun allt hið besta enda þekkir hann starfsemi hennar mjög gjörla, þá veit ég að þegar hann hefur kynnt sér alla málavöxtu mun honum snúast hugur og styðja þessa tillögu um endurskoðun á lögunum.
Það kom ekki á óvart að hv. þm. Jón Kristjánsson skyldi mæla gegn tillögunni og ræða um hana með svona neikvæðum hætti. Það hefur sjaldan farið mikið fyrir framsýni og krafti umbóta í hans flokki. Ég veit eigi að síður að þessi tillaga gæti verið mjög í anda hans og ég er viss um að hann persónulega mundi vilja þessu máli allt hið besta, en í Framsfl. virðast gilda álíka leikreglur og í lögunum um síldarútvegsnefnd frá árinu 1962 að þar eru menn bundnir höftum aga og njörvaðir niður með sínar persónulegu skoðanir. Þar sem ég veit að hann talaði fyrir hönd síns flokks þá virði ég það þó hann hafi kannski talað þvert um sinn persónulega hug af því að hann vill auðvitað að hér verði haldið áfram að reyna að efla atvinnulífið í landinu með því að gefa fleiri aðilum kost á því að koma þar að, afnema höft og fjötra eins og frekast má sem halda öllum framförum niðri. Viss er ég um að þegar þessi tillaga kemur til umræðu í hv. sjútvn. þá verður hann búinn að leggja sitt af mörkum til þess að hún fái þar mjúka meðhöndlun af hálfu Framsfl. og ekki síst þegar hún hefur verið skoðuð betur þar í flokki.
Hæstv. forseti. Hér er mál að linni. Ég legg áherslu á að þetta mál geti fengið farsælan framgang á hinu háa Alþingi. Það má segja að hér sé um hið síðasta svið að ræða á útflutningsmarkaði sjávarafurða þar sem enn ríkir einokun í skjóli ákvæða laga. Það er löngu kominn tími til að þessi lög verði endurskoðuð með það að markmiði að fleiri aðilum verði gefinn kostur á að leggja sitt af mörkum.