[14:57]
Páll Pétursson :
Herra forseti. Ég get verið stuttorður um þetta mál, en því kveð ég mér hér hljóðs þrátt fyrir það að mjög mikil eindrægni hafi ríkt í hv. samgn. að ég vil láta í ljósi óánægju yfir því að girðingarmálinu skyldi vera frestað nefndinni. Nú getur það vel verið gild röksemd og ég efa það ekki að nefndin hafi talið að hún þyrfti lengri tíma til að athuga það mál og yfirlýsing hæstv. samgrh. er góðra gjalda verð að setja nefnd í málið og lagasetningu í framhaldi af því, en af því að 56. gr. er nýmæli í lögunum, þá er hún eiginlega tengd þessum girðingarkafla. Nú hef ég efnislega ekki á móti 56. gr. ef hún stæði í fullkomnum lögum en mér finnst að hún skapi veruleg vandamál ef hún tekur gildi en ekki VII. kafli laganna eða tekur gildi á undan VII. kafla laganna. Mér finnst að hún ætti að verða samferða VII. kafla sem ég reikna þá með að verði í fullnægjandi og eðlilegu formi. 56. gr. hljóðar þannig:
,,Lausaganga búfjár á vegsvæðum stofnvega og tengivega þar sem girt er báðum megin vegar er
bönnuð. Vegagerðinni er heimilt að fjarlægja búfé af lokuðum vegsvæðum á kostnað eigenda.``
Nú er vegsvæði að vísu ekki lokað ef það er opið í báða enda og búfé getur þvælst inn á vegi en með þessari grein er lausaganga búfjár tvímælalaust bönnuð á vegsvæðum stofnvega og tengivega. Í skýringum við 56. gr. segir, með leyfi forseta:
,,Hér er um nýmæli að ræða sem ekki á sér hliðstæðu í gildandi lögum. Hingað til hafa sveitarfélög haft heimild til að setja reglur um búfjárhald, þar á meðal skyldu eigenda til að hafa búfé í vörslu.``
Síðar segir í skýringunum:
,,Með lögum nr. 57/1989 var sveitarstjórnum heimilað að ákveða að eigendur búfjár skyldu hafa það í vörslu allt árið eða hluta úr ári. Tilgangur laganna var m.a. að auka öryggi og draga úr slysum á þjóðvegum. Núgildandi lög um búfjárhald eru nr. 46/1991. Reglur um vörslu búfjár eru í 5. og 6. gr. þeirra.
Í mörgum sveitarfélögum hafa verið settar reglur um vörslu búfjár. Þetta á einkum við um þéttbýlissveitarfélög. Víða er í gildi bann við lausagöngu búfjár á vegsvæðum fjölfarinna þjóðvega. Tilgangur þessarar greinar er að koma slíku banni á sem víðast þannig að draga megi úr tíðni slysa á þjóðvegum.
Ljóst þykir að erfitt er að framfylgja banni við lausagöngu búfjár á vegsvæðum þjóðvega nema girt sé báðum megin vegar. Því er lagt til að bannið einskorðist við vegsvæði sem þannig er ástatt um og Vegagerðinni er heimilað að fjarlægja búfjé þaðan á kostnað eigenda.``
Ef við athugum þetta ofurlítið nánar, þá hefur dómur fallið um það að eigandi búfjár er skaðabótaskyldur fyrir því tjóni sem kann að verða þegar ekið er á búfé hans á slíkum vegi ef bann hefur verið við lausagöngu búfjár í viðkomandi sveitarfélagi. Þetta bann hefur því skapað verulega skaðabótaskyldu og hættu á skaðabótaskyldu fyrir búfjáreigendur í sveitarfélaginu og þannig hafa fjölmörg sveitarfélög ekki treyst sér til þess að setja bannið á eftir að þessi dómur féll og sum hafa fellt niður áður gerðar samþykktir um bannið í kjölfar dómsins. (Forseti hringir.) Herra forseti, ég er alveg að ljúka máli mínu. En með því að setja efni 56. gr. í lög án þess að ganga frá girðingarmálinu líka þá er verið að skapa búfjáreigendum skaðabótaskyldu sem þeir ekki hafa haft og ég tel að hv. samgn. verði a.m.k. að auglýsa það mjög vandlega fyrir búfjáreigendum að þeir séu hér með og þaðan í frá að lögin taka gildi skaðabótaskyldir ef ekið er á skepnur þeirra.
Ég teldi til bóta og ég vil biðja hv. samgn. að athuga hvort hún treystir sér ekki til að fresta líka gildistöku 56. gr. þangað til gengið hefur verið frá girðingarmálinu.
Mig langaði til að tala um reiðvegina. Ég hefði kosið að kveðið væri skýrar á í reiðvegagreininni heldur en gert er. Jafnframt vil ég láta í ljósi þá skoðun að ég kann illa við nýyrðið eða þessa notkun á orðinu ,,safnvegur`` sem kemur hér fram í 3. gr. Safnvegur er ekki nýyrði heldur er það þekkt hugtak um þá leið þar sem safn er rekið, en þarna er það notað með nýrri hugsun og ég kann ekki við hana.