[16:39]
Fyrirspyrjandi (Jóhann Ársælsson) :
Hæstv. forseti. Á síðasta þingi lagði ég fram till. til þál. um aukatekjur ríkissjóðs og gjaldtöku ríkisstofnana. Tillgr. var eftirfarandi:
,,Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að láta fara fram endurskoðun á aukatekjum ríkissjóðs og gjaldtöku ríkisstofnana.
Markmið endurskoðunarinnar verði að gera skýran greinarmun á skattheimtu og gjaldtöku fyrir veitta þjónustu sem hið opinbera ákveður að innheimta. Skal við það miðað að þjónustugjöld, sem eru innheimt vegna tiltekinnar þjónustu, séu metin sem hlutdeild í þeim kostnaði sem af þjónustunni hlýst eða hluti þess kostnaðar en aldrei hærri.
Ákveði hið opinbera að leggja gjald á tiltekna þjónustu umfram kostnaðinn við að veita hana skal koma skýrt fram við innheimtu hve há slík skattlagning er.``
Nú hefur hæstv. ríkisstjórn haft málið til úrlausnar í dágóðan tíma og ekkert hefur bólað á framkvæmd á vilja hv. Alþingis. Ég ber þess vegna fram eftirfarandi spurningar til hæstv. ráðherra:
,,1. Hvernig miðar endurskoðun á aukatekjum ríkisins og gjaldtöku ríkisstofnana sem Alþingi fól ríkisstjórninni á síðasta þingi?
2. Hyggst ráðherra leggja tillögu fyrir yfirstandandi þing um breytingar á lögum um aukatekjur ríkissjóðs og hverjar verða þá helstu breytingar frá núgildandi lögum?
3. Hvenær má búast við að þær breytingar sem af endurskoðun á gjaldtöku ríkisstofnana leiðir muni koma til framkvæmda?``
Nú er það komið fram sem ég vil nefna hér sem dæmi um mál af því tagi sem hér er um rætt, að umboðsmaður Alþingis hefur haft mál til meðferðar. M.a. hefur tollstjóraembættið í Reykjavík orðið að hrekjast til baka með ákvarðanir um innheimtu á 50 kr. gjaldi fyrir tollskýrslueyðublöð sem kostaði raunar 4,19 kr. að prenta. Umboðsmaður Alþingis komst að þeirri niðurstöðu að líta bæri á þann þátt endurgjaldsins sem færi fram úr kostnaði við gerð eyðublaðanna sem skatt í skilningi 40. og 77. gr. stjórnarskrárinnar.
Það kom líka fram í fjölmiðlum nú um helgina að embætti umboðsmanns Alþingis hefur gert athugasemdir um innheimtu og ráðstöfun á gjaldi fyrir veiðileyfi á hreindýrum þar sem embættið komst að þeirri niðurstöðu að það skorti lagaheimildir til að nota þessa fjármuni vegna starfsemi hreindýraráðs og til skilgreindra verkefna á vegum veiðistjóraembættisins. Umboðsmaður Alþingis hefur sem sagt gefið það til kynna að hin ýmsu ráðuneyti setji reglugerðir sem ekki hafi stoðir í lögum í því skyni að innheimta fjármuni.
Þessi þáltill. sem samþykkt var á síðasta vori er í sjálfu sér mjög skýr og greinileg. Alþingi er að segja við framkvæmdarvaldið: Það á að gera skýran mun á sköttum og þjónustugjöldum og hið opinbera á aldrei að innheimta þjónustugjöld sem eru hærri en sá kostnaður sem af starfseminni hlýst. Framkvæmdarvaldinu hefur verið falið að framkvæma þennan vilja Alþingis og nú hlýtur að vera liðinn nógu langur tími til að koma þessum málum af stað.
Fyrirspyrjandi (Jóhann Ársælsson) :
Hæstv. forseti. Á síðasta þingi lagði ég fram till. til þál. um aukatekjur ríkissjóðs og gjaldtöku ríkisstofnana. Tillgr. var eftirfarandi:
,,Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að láta fara fram endurskoðun á aukatekjum ríkissjóðs og gjaldtöku ríkisstofnana.
Markmið endurskoðunarinnar verði að gera skýran greinarmun á skattheimtu og gjaldtöku fyrir veitta þjónustu sem hið opinbera ákveður að innheimta. Skal við það miðað að þjónustugjöld, sem eru innheimt vegna tiltekinnar þjónustu, séu metin sem hlutdeild í þeim kostnaði sem af þjónustunni hlýst eða hluti þess kostnaðar en aldrei hærri.
Ákveði hið opinbera að leggja gjald á tiltekna þjónustu umfram kostnaðinn við að veita hana skal koma skýrt fram við innheimtu hve há slík skattlagning er.``
Nú hefur hæstv. ríkisstjórn haft málið til úrlausnar í dágóðan tíma og ekkert hefur bólað á framkvæmd á vilja hv. Alþingis. Ég ber þess vegna fram eftirfarandi spurningar til hæstv. ráðherra:
,,1. Hvernig miðar endurskoðun á aukatekjum ríkisins og gjaldtöku ríkisstofnana sem Alþingi fól ríkisstjórninni á síðasta þingi?
2. Hyggst ráðherra leggja tillögu fyrir yfirstandandi þing um breytingar á lögum um aukatekjur ríkissjóðs og hverjar verða þá helstu breytingar frá núgildandi lögum?
3. Hvenær má búast við að þær breytingar sem af endurskoðun á gjaldtöku ríkisstofnana leiðir muni koma til framkvæmda?``
Nú er það komið fram sem ég vil nefna hér sem dæmi um mál af því tagi sem hér er um rætt, að umboðsmaður Alþingis hefur haft mál til meðferðar. M.a. hefur tollstjóraembættið í Reykjavík orðið að hrekjast til baka með ákvarðanir um innheimtu á 50 kr. gjaldi fyrir tollskýrslueyðublöð sem kostaði raunar 4,19 kr. að prenta. Umboðsmaður Alþingis komst að þeirri niðurstöðu að líta bæri á þann þátt endurgjaldsins sem færi fram úr kostnaði við gerð eyðublaðanna sem skatt í skilningi 40. og 77. gr. stjórnarskrárinnar.
Það kom líka fram í fjölmiðlum nú um helgina að embætti umboðsmanns Alþingis hefur gert athugasemdir um innheimtu og ráðstöfun á gjaldi fyrir veiðileyfi á hreindýrum þar sem embættið komst að þeirri niðurstöðu að það skorti lagaheimildir til að nota þessa fjármuni vegna starfsemi hreindýraráðs og til skilgreindra verkefna á vegum veiðistjóraembættisins. Umboðsmaður Alþingis hefur sem sagt gefið það til kynna að hin ýmsu ráðuneyti setji reglugerðir sem ekki hafi stoðir í lögum í því skyni að innheimta fjármuni.
Þessi þáltill. sem samþykkt var á síðasta vori er í sjálfu sér mjög skýr og greinileg. Alþingi er að segja við framkvæmdarvaldið: Það á að gera skýran mun á sköttum og þjónustugjöldum og hið opinbera á aldrei að innheimta þjónustugjöld sem eru hærri en sá kostnaður sem af starfseminni hlýst. Framkvæmdarvaldinu hefur verið falið að framkvæma þennan vilja Alþingis og nú hlýtur að vera liðinn nógu langur tími til að koma þessum málum af stað.