[13:59]
Félagsmálaráðherra (Guðmundur Árni Stefánsson) :
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir frv. til laga um breytingu á lögum nr. 47/1993, um frjálsan atvinnu- og búseturétt launafólks innan Evrópska efnahagssvæðisins. Frv. þetta er lagt fyrir Alþingi vegna ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar frá 21. mars 1994, um breytingu á bókun 47 og tilteknum viðaukum við EES-samninginn. Með samþykkt frv. eru lögfestar reglur sem settar eru fram í reglugerð Evrópubandalagsins sem breytir ákvæðum II. hluta reglugerðar nr. 1612/68, um frelsi launþega til flutninga innan Evrópska efnahagssvæðisins.
Félmrh. mælti á síðasta þingi, þann 13. apríl 1994, fyrir frv. þessu og var því vísað til félmn. Ég vil fyrst víkja að hinni formlegu breytingu, en með lögfestingu reglugerðar 1612/68 í lögum nr. 47/1993 var tryggt að allar breytingar á reglugerðinni yrðu lagðar fyrir Alþingi.
Með 1. gr. frv. er einungis gerð sú breyting á 1. gr. laga nr. 47/1993, að í fyrri breytingu á reglugerð 1612/68 er skotið inn í númeri á reglugerðarbreytingunni.
Í 2. gr. frv. eru síðan felldar inn í fskj. með lögum nr. 47/1993 þær breytingar sem reglugerðarbreytingin felur í sér eins og þær eru aðlagaðar að hinu Evrópska efnahagssvæði. Fskj. er birt í heild sinni þannig aðlagað. Þeim efnislegu breytingum sem frv. felur í sér er ætlað að efla og auðvelda atvinnuráðningar og vinnumiðlun milli aðildarríkjanna. Þetta er gert með því að ryðja meintum hindrunum úr vegi og auðvelda samskipti milli landanna.
Mikilvægasta breytingin er að í 15. og 16. gr. hefur upplýsinga- og tilkynningaskylda ríkja um laus störf verið rýmkuð þannig að hún er ekki takmörkuð við störf sem ekki hefur reynst unnt að ráða í vinnuafl af innlendum vinnumarkaði. Þetta þýðir að launþegar sem eru búsettir í tilteknu landi hafa ekki lengur forgang að vinnumarkaði viðkomandi lands heldur er atvinnurekendum frjálst að leita að vinnuafli á öllu Evrópska efnahagssvæðinu. Þetta breytir þó engu um forgangsréttarákvæði kjarasamninga. Upplýsingar um laus störf sem ríkisborgarar annarra aðildarríkja geta unnið á að veita vinnumiðlunum annarra aðilarríkja. Vinnumiðlanir eiga nú að svara umsóknum erlendra ríkisborgara um atvinnu innan mánaðar. Þá eiga vinnumiðlanir einnig að veita ríkisborgurum aðildarríkjanna sömu forréttindi og gilda um innlenda þegna ef slík forréttindi eru fyrir hendi gagnvart erlendum borgurum.
Önnur mikilvæg breyting er á 15. gr. reglugerðarinnar. Þannig á að sundurliða upplýsingar um þá sem eru tilbúnir til að vinna í öðru landi eftir svæðum og atvinnugreinum. Einnig þarf að veita upplýsingar um laus störf sem eru ætluð ríkjum utan Evrópska efnahagssvæðisins. Þá er gert ráð fyrir að komið sé á fót samræmdu kerfi til að miðla þessum upplýsingum milli aðildarríkjanna, en fyrsti hluti svokallaðs Eures-vinnumiðlunarkerfis var tekinn í notkun í lok síðasta árs í EES-ríkjunum og kerfið verður tekið í notkun á öllu Evrópska efnahagssvæðinu á þessu ári. Þetta kerfi miðlar aðeins upplýsingum um laus störf í dag, en á næsta ári á það að geta miðlað upplýsingum um atvinnuumsækjendur. Upplýsingar samkvæmt 15. gr. á nú að senda reglulega í stað mánaðarlega hið minnsta.
Allar þessar breytingar krefjast þess að vinnumiðlun sé efld hér innan lands en gert er ráð fyrir að á þessu þingi verði lagt fram frv. um vinnumiðlun sem felur í sér eflingu vinnumiðlunar um allt land en slíkt frv. var lagt fram til kynningar á síðasta þingi.
Nokkrar breytingar eru gerðar á b-lið 17. gr. og er þeim ætlað að efla samstarf vinnumiðlana í aðliggjandi ríkjum en breytingarnar fela í sér náið samstarf milli þessara vinnumiðlana.
Aðrar mikilvægar breytingar eru þær að ákvæði 20. gr. reglugerðar 1612/68 og viðauki vegna 16. gr. sem felur í sér skýringar á greininni eru felld brott en ákvæði þessi fólu í sér að mögulegt væri að stöðva vinnumiðlun vegna aðildarríkja á einstökum svæðum og í einstakar atvinnugreinar ef atvinnuleysi var mikið. Segja má að ákvæði þetta eigi svo víða við að í raun væri hægt að stöðva alla vinnumiðlun víðast hvar í Evrópusambandinu.
Aðrar breytingar eru óverulegar og varða einkum kannanir og skýrslugerð um atvinnumöguleika, vinnumiðlun og framkvæmd hennar.
Virðulegi forseti. Ég legg til að að lokinni þessari umræðu verði frv. vísað til 2. umr. og hv. félmn.
