[11:45]
Forsætisráðherra (Davíð Oddsson) :
Hæstv. forseti. Vegna þess sem hv. þm. nefndi síðast vil ég staðfesta að það varð samkomulag um það milli mín og utanrrh. að styðja þann kandídat sem hv. þm. nefndi til þessa starfs og það samkomulag okkar var kynnt, að vísu óformlega, í ríkisstjórn. Ég veit ekki annað en a.m.k. ræðismanni Mexíkó hér á landi hafi verið gert aðvart um það, þó vil ég ekki fullyrða það, ég veit ekki annað, þannig að sú afstaða var tekin.
Það er stundum haft á orði og ekki bara á þessu kjörtímabili heldur löngum áður að þegar þingið stendur við kaflaskil, hvort sem það er í kringum jól eða á vorin, að þá sé erfiðara en ella að ná samkomulagi um veigamikil mál. Sjálfsagt eiga allir flokkar hlut að þeim veruleika. Þess vegna tel ég að það sé miklu merkari atburður sem reyndar var merkur þegar af sjálfu sér að það skuli takast á mjög skömmum tíma að ná meginsamkomulagi hér í þinginu í jafnþýðingarmiklu máli og þessu að standa saman um afgreiðslu þess og ég tel fulla ástæðu til þess að færa utanrmn., landbn. og öðrum sem að málinu hafa komið sérstakar þakkir fyrir málefnalega vinnu og málefnalega afstöðu við undirbúning málsins sem var forsenda þess á þessum fáu dögum að tryggja framgang þess og tryggja það að Ísland gæti gerst stofnaðili að þessum mikilvæga áfanga í alþjóðlegum viðskiptum. Ég er þess fullviss að hér er um að ræða skref sem verður Íslandi mikilvægt þegar árin líða og það hefði verið Íslandi til tjóns og minnkunar ef ekki hefði náðst að koma þessu fram og því er sóminn meiri þegar það tekst og tekst í jafngóðri sátt og tekist hefur hér.
Ég lít þannig á að auðvitað sé þetta mikilvægt skref í þágu neytenda í landinu, frambúðarskref, og í þágu aukinna viðskiptaumsvifa og frjálsra viðskipta í veröldinni og eins og ég segi, þar með í þágu neytenda. Ég verð þó hins vegar að segja að það heyrist stundum eða er stundum gefið í skyn í umræðum í þjóðfélaginu að við hér á landi tökum eitthvað öðruvísi á þessum málum en aðrir gera og við séum fastir í fari og verndarsinnaðri en aðrar þjóðir eru gagnvart mikilvægum málaflokki til að mynda eins og landbúnaðinum. Þetta er ekki rétt í þessu tilviki. Ég hygg að það sé víðtæk sátt um það í þjóðfélaginu að þegar slík kerfisbreyting er gerð þá séu landbúnaðinum, ég tala nú ekki um þegar hann hefur gengið í gegnum slíkar hremmingar eins og hann hefur orðið að gera á undanförnum árum, búin eðlileg aðlögunarskilyrði að þessum breytingum. Ég tel reyndar að íslenskur landbúnaður hafi tekið mjög málefnalega afstöðu til þessa mikilvæga máls og fylgt því jafnvel þó að íslenskur landbúnaður og forráðamenn hans hafi séð að landbúnaðurinn mundi eiga í töluverðum vanda vegna þessara breytinga, þá hefur hann í hvívetna tekið mjög málefnalega afstöðu til þessarar ákvörðunar og þessa samstarfs og um þátttöku Íslands í því.
Í nýlegri skýrslu eða greinargerð frá OECD er sagt eitthvað á þá lund að það muni fyrstu árin ekki
verða nein meginbreyting á almennum landbúnaðarviðskiptum í veröldinni þrátt fyrir breytingarnar í GATT vegna þess að nær allar þjóðir muni kosta kapps um það að gefa sínum landbúnaði eðlilegan aðlögunar- og umþóttunartíma og nýta til þess þær heimildir, aðlögunarverndarheimildir, sem fullt samkomulag er í GATT um að séu heimilaðar og megi nýtast. Í þessari skýrslu er rætt um að það sé hinn sérstaki takmarkaði innflutningur í landbúnaði sem muni sjá stað í fyrstunni og það muni öll ríki gera sér far um að tryggja sínum landbúnaði eðlilega vernd og eðlilega aðlögun. Þess vegna er ekki rétt að við séum eitthvað sérstök í þeim efnum, útnesjamenn í þeim efnum. Það erum við ekki. Við hins vegar hljótum að gera ráð fyrir því að okkar landbúnaður sitji við sama borð í þeim efnum og þessi mikilvæga grein í öðrum löndum gerir. Ég tel því að hvað landbúnaðinn varðar þá hafi af þingsins hálfu og landbúnaðarins hálfu verið unnið mjög málefnalega að þessu máli og af fullkomnum heilindum. En um leið tel ég að GATT sé mál neytenda og afstaða landbúnaðarins undirstriki það í þessum efnum að hagsmunir neytenda og landbúnaðarins fara saman. Það er góður skilningur á því, tel ég, í íslenskum landbúnaði og það er óþarfi að gera skóna að öðru, að landbúnaðurinn hafi ekki áhuga á hagsmunamálum neytenda. Auðvitað skilur landbúnaðurinn það betur en allar aðrar stéttir að það eru þeir tveir aðilar sem eiga mesta samleið, það er landbúnaðurinn og neytendur í landinu. Ég tel því að það hefði verið með öllu óeðlilegt þegar stigið er mjög mikilvægt skref í þágu neytenda ef ekki á sama tíma væri þess gætt að Ísland nyti a.m.k. sambærilegrar verndar fyrir mikilvæga grein í sínu efnahagslífi og sínu þjóðlífi eins og aðrar þjóðir ætla sér að gera.
Ég átti það erindi einkum í þennan ræðustól nú að svara tiltekinni fyrirspurn hv. þm. þess sem síðast talaði og í annan stað að færa þingmönnum þakkir, þessum tveimur mikilvægu nefndum sérstaklega, fyrir það hversu málefnalega og af mikilli sanngirni hefur að þessu máli verið unnið.