Ferill 328. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1994. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
118. löggjafarþing. – 328 . mál.
497. Frumvarp til laga
um Lúganósamninginn um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum.
(Lagt fyrir Alþingi á 118. löggjafarþingi 1994.)
1. gr.
Heimilt er að fullgilda fyrir Íslands hönd samning um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum sem gerður var í Lúganó 16. september 1988 (Lúganósamninginn), ásamt þeim þremur bókunum sem honum fylgja og teljast óaðskiljanlegur hluti hans.
Samningurinn ásamt bókunum og yfirlýsingum sem honum fylgja er prentaður sem fylgiskjal með lögum þessum.
2. gr.
Lúganósamningurinn og þær þrjár bókanir sem honum fylgja skulu hafa lagagildi hér á landi.
3. gr.
Dómar, sem kveðnir eru upp í öðru samningsríki á grundvelli varnarþings skv. 1. tölul. 5. gr. og b-lið 1. tölul. 16. gr. Lúganósamningsins, skulu viðurkenndir og þeim fullnægt hér á landi þó að viðkomandi ríki hafi gert fyrirvara um að það muni ekki viðurkenna eða full
Dómar, sem hvorki þarf að viðurkenna né fullnægja skv. 2. mgr. II. gr. í bókun nr. 1 við samninginn, fá ekki réttarverkanir hér á landi.
4. gr.
Ákvæði 1. gr. laga þessara öðlast þegar gildi.
Önnur ákvæði laganna öðlast gildi um leið og Lúganósamningurinn öðlast gildi að því er Ísland varðar.
5. gr.
Við gildistöku 2. og 3. gr. laganna bætist ný málsgrein við 1. gr. laga um heimild fyrir ríkisstjórnina til þess að láta öðlast gildi ákvæðin í samningi milli Íslands, Danmerkur, Finn
Ákvæði samningsins gilda ekki um dóma og aðrar ákvarðanir sem hljóta viðurkenningu og fullnustu hér á landi samkvæmt ákvæðum Lúganósamningsins.
Fylgiskjal.
SAMNINGUR
um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum,
gerður í Lúganó 16. september 1988.
INNGANGUR
AÐILAR AÐ SAMNINGI ÞESSUM
SEM ER UMHUGAÐ um að styrkja á yfirráðasvæðum sínum réttarvernd þeirra manna sem þar eru búsettir,
SEM TELJA að í því skyni sé nauðsynlegt að ákvarða hið alþjóðlega dómsvald dóm
SEM GERA SÉR GREIN fyrir tengslum sín í milli, sem hafa komið fram á sviði efna
SEM HAFA HLIÐSJÓN af Brusselsamningnum frá 27. september 1968 um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum eins og honum hefur verið breytt með aðildarsamn
SEM ERU SANNFÆRÐIR um að með því að láta meginreglur þess samnings einnig ná til ríkja, sem eru aðilar að þessum samningi, muni lagaleg og efnahagsleg samvinna í Evr
SEM ÓSKA að tryggja eins samræmda túlkun og unnt er á samningi þessum,
HAFA í þessum anda ÁKVEÐIÐ að gera með sér samning þennan og
HAFA ORÐIÐ ÁSÁTTIR UM EFTIRFARANDI:
I. HLUTI
GILDISSVIÐ
1. gr.
Samningur þessi gildir um einkamál, þar á meðal verslunarmál, án tillits til þess hvaða dómstóll fer með mál. Hann tekur sér í lagi ekki til skattamála, tollamála og stjórnsýsluSamningurinn gildir ekki um:
persónulega réttarstöðu manna, rétthæfi eða gerhæfi, fjármál hjóna, bréfarf eða lög
2. gjaldþrot, nauðasamninga eða sambærilega málsmeðferð,
3. almannatryggingar,
4. gerðardóma.
II. HLUTI
VARNARÞING
1. kafli.
Almenn ákvæði.
2. gr.
Með þeim takmörkunum, sem greinir í samningi þessum, skal lögsækja menn, sem eiga heimili í samningsríki, fyrir dómstólum í því ríki, hvert sem ríkisfang þeirra er.Þeir menn, sem ekki eru ríkisborgarar í því ríki þar sem þeir eiga heimili, skulu lúta sömu varnarþingsreglum og gilda um ríkisborgara þess ríkis.
3. gr.
Menn, sem eiga heimili í samningsríki, má aðeins lögsækja fyrir dómstólum í öðru samningsríki samkvæmt þeim reglum sem settar eru í 2.–6. kafla þessa hluta.Sérstaklega má ekki beita eftirfarandi ákvæðum gegn þeim:
— í Belgíu: 15. gr. borgaralögbókar (Code civil — Burgerlijk Wetboek) og 638. gr. rétt
— í Danmörku: 2. og 3. mgr. 246. gr. réttarfarslaga (lov om rettens pleje),
— í Sambandslýðveldinu Þýskalandi: 23. gr. laga um réttarfar í einkamálum (Zi
— í Grikklandi: 40. gr. laga um réttarfar í einkamálum (....... ......... ......µ...),
— í Frakklandi: 14. og 15. gr. borgaralögbókar (Code civil),
— á Írlandi: reglum þeim sem heimila að varnarþing byggist á því að stefna hafi ver
— á Íslandi: 77. gr. laga um meðferð einkamála í héraði,
— á Ítalíu: 2. gr. og 1. og 2. tölul. 4. gr. laga um réttarfar í einkamálum (Codice di procedura civile),
— í Lúxemborg: 14. og 15. gr. borgaralögbókar (Code civil),
— í Hollandi: 3. mgr. 126. gr. og 127. gr. laga um réttarfar í einkamálum (Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering),
— í Noregi: 32. gr. laga um meðferð einkamála (tvistemålsloven),
— í Austurríki: 99. gr. laga um dómsvald dómstóla (Jurisdiktionsnorm),
— í Portúgal: c-lið 1. mgr. og 2. mgr. 65. gr. og c-lið 65. gr. A laga um réttarfar í einkamálum (Código de Processo Civil) og 11. gr. laga um réttarfar í vinnumálum (Código de Processo de Trabalho),
— í Sviss: reglum um kyrrsetningarvarnarþing (for du lieu du séquestre/Gerichtsstand des Arrestortes/foro del luogo del sequestro) samkvæmt 4. gr. sambandsríkislag
— í Finnlandi: 2., 3. og 4. málsl. 1. mgr. 1. gr. 10. kafla réttarfarslaga (oikeudenkäym
— í Svíþjóð: 1. málsl. 1. mgr. 3. gr. 10. kafla réttarfarslaga (rättegångsbalken),
— í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi: reglum þeim sem heimila að varnarþing bygg
a) að stefna hafi verið birt varnaraðila meðan á tímabundinni dvöl hans í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi stóð, eða
b) að varnaraðili eigi eignir í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi, eða
c) að sóknaraðili hafi komið fram aðför í eignum sem eru í Stóra-Bretlandi og Norð
4. gr.
Eigi varnaraðili ekki heimili í samningsríki ákvarða lög hvers samningsríkis um sig dómsvald dómstóla þess, sbr. þó ákvæði 16. gr.Gegn varnaraðila, sem þannig er ástatt um, getur hver sá sem á heimili í samnings
2. kafli.
Sérstakar varnarþingsreglur.
5. gr.
Mann, sem á heimili í samningsríki, má lögsækja í öðru samningsríki:1. í málum, sem varða samninga, fyrir dómstóli þess staðar þar sem skuldbindinguna skyldi efna; í málum, sem varða vinnusamninga einstakra manna, er þessi staður þar sem launþeginn starfar að jafnaði eða, ef launþeginn starfar að jafnaði ekki í einu til
2. í málum, sem varða framfærsluskyldu, fyrir dómstóli þess staðar þar sem sá sem rétt á til framfærslu á heimili eða dvelst að jafnaði eða, ef um slíka kröfu er að ræða í tengslum við mál um persónulega réttarstöðu manns, fyrir þeim dómstóli sem sam
3. í málum um skaðabætur utan samninga fyrir dómstóli þess staðar þar sem tjónsat
4. þegar krafist er skaðabóta eða þess að fyrra ástandi verði komið á og krafan á rót að rekja til refsiverðs verknaðar, fyrir þeim dómstóli þar sem opinbera málið er til með
5. vegna ágreinings, sem stafar af rekstri útibús, umboðsskrifstofu eða svipaðrar starf
6. sem stofnanda, vörslumann eða rétthafa fjárvörslusjóðs, sem stofnaður hefur verið á grundvelli laga eða með skjali eða með munnlegum gerningi sem staðfestur er skriflega, fyrir dómstóli í því samningsríki þar sem sjóðurinn á heimili,
7. vegna ágreinings um greiðslu launa, sem krafist er vegna björgunar í þágu farms eða farmgjalds, fyrir þeim dómstóli þar sem kyrrsetning farmsins eða farmgjaldskröf
a) hefur verið gerð til tryggingar á þeirri greiðslu, eða
b) hefði mátt fara fram en ábyrgð eða önnur trygging hefur verið sett;
ákvæði þetta á þó einungis við ef því er haldið fram að varnaraðili eigi til réttar að telja í farminum eða farmgjaldskröfunni eða að hann hafi átt til slíks réttar að telja þegar björgun varð.
6. gr.
Mann, sem á heimili í samningsríki, má einnig lögsækja:1. ef hann er einn af mörgum varnaraðilum, fyrir dómstóli þess staðar þar sem ein
2. sem þriðja mann í sakaukamáli eða sem þriðja mann í öðrum málum fyrir þeim dóm
3. í málum um gagnkröfu, ef hún á rót sína að rekja til sama samnings eða málsatvika og aðalkrafan byggist á, fyrir dómstóli þar sem aðalkrafan er til meðferðar,
4. í málum, sem varða samninga ef málið má sameina máli gegn sama varnaraðila og það varðar réttindi yfir fasteign, fyrir dómstóli í samningsríki þar sem fasteignin er.
6. gr. A.
Ef dómstóll í samningsríki hefur samkvæmt samningi þessum dómsvald í málum um ábyrgð sem stafar af notkun eða rekstri skips hefur sá dómstóll, eða hver sá dómstóll ann
3. kafli.
Varnarþing í vátryggingarmálum.
7. gr.
Í málum um vátryggingar skal ákvarða varnarþing eftir ákvæðum þessa kafla, sbr. þó 4. gr. og 5. tölul. 5. gr.8. gr.
Vátryggjanda, sem á heimili í samningsríki, má lögsækja:1. fyrir dómstólum í því ríki þar sem hann á heimili, eða
2. í öðru samningsríki fyrir dómstóli þess staðar, þar sem vátryggingartaki á heimili, eða
3. sé hann samvátryggjandi, fyrir dómstóli í samningsríki þar sem mál er höfðað gegn aðalvátryggjanda.
Nú á vátryggjandi ekki heimili í samningsríki en hefur útibú, umboðsskrifstofu eða svipaða starfsemi í samningsríki og skal þá í málum sem stafa af rekstri starfseminnar lit
9. gr.
Í málum vegna ábyrgðartrygginga eða vátrygginga á fasteignum má enn fremur lög10. gr.
Í málum vegna ábyrgðartrygginga má einnig lögsækja vátryggjandann fyrir dómstóli þar sem tjónþoli hefur höfðað mál gegn vátryggðum ef þau lög, sem við dómstólinn gilda, veita heimild til þess.Ákvæði 7., 8. og 9. gr. gilda um mál sem tjónþoli höfðar beint gegn vátryggjanda þar sem slík bein málssókn er heimil.
Nú veita lög um slíka beina málssókn heimild til að draga vátryggingartaka eða vá
11. gr.
Vátryggjandi má einungis höfða mál fyrir dómstólum í samningsríki þar sem varnÁkvæði þessa kafla hafa ekki áhrif á rétt til að bera fram gagnkröfu fyrir þeim dóm
12. gr.
Frá ákvæðum þessa kafla má aðeins víkja með samningi um varnarþing:1. ef hann er gerður eftir að ágreiningur er risinn, eða
2. ef hann veitir vátryggingartaka, vátryggðum eða öðrum rétthafa heimild til máls
3. ef hann er gerður milli vátryggingartaka og vátryggjanda sem áttu báðir heimili eða dvöldust að jafnaði í sama samningsríki þegar samningurinn var gerður og hann veit
4. ef hann er gerður við vátryggingartaka sem ekki á heimili í samningsríki, nema um sé að ræða vátryggingu sem er lögboðin eða hún varðar fasteign í samningsríki, eða
5. ef hann varðar vátryggingarsamning sem tekur til eins eða fleiri áhættuflokka sem nefndir eru í 12. gr. A.
12. gr. A.
5. tölul. 12. gr. vísar til eftirfarandi áhættuflokka:
1. sérhvers tjóns á
a) hafskipum, mannvirkjum undan ströndum eða á rúmsjó eða loftförum þegar tjón
b) vörum í flutningi, nema farangri farþega, þegar flutt er að hluta eða að öllu leyti með slíkum skipum eða loftförum,
2. sérhverrar ábyrgðar, nema vegna líkamstjóns á farþegum eða tjóns á farangri þeirra,
a) sem á rætur að rekja til notkunar eða reksturs skipa, mannvirkja eða loftfara sem vísað er til í a-lið 1. tölul., að því leyti sem lög þess samningsríkis, þar sem loft
b) á tjóni sem vörur valda í flutningi sem greinir í b-lið 1. tölul.,
3. sérhvers fjártjóns í tengslum við notkun eða rekstur skipa, mannvirkja eða loftfara sem vísað er til í a-lið 1. tölul., einkum taps á farmgjalds- eða leigutekjum,
4. sérhverrar áhættu sem tengist þeim áhættuflokkum sem nefndir eru í 1.–3. tölul.
4. kafli.
Varnarþing í neytendamálum.
13. gr.
Í málum vegna samninga, sem maður, hér eftir nefndur „neytandi“, gerir í tilgangi sem telja verður að varði ekki atvinnu hans, skal ákvarða varnarþing eftir ákvæðum þessa kafla, sbr. þó 4. gr. og 5. tölul. 5. gr., enda sé um að ræða:1. samning um lausafjárkaup með afborgunarskilmálum, eða
2. samning um lán sem endurgreiða skal með afborgunum, eða annars konar lánafyrir
3. annan samning um að láta af hendi lausafé eða þjónustu enda hafi
a) undanfari samningsins verið sérstakt tilboð til neytandans í ríki því þar sem hann á heimili eða almenn auglýsing þar, og
b) neytandinn gert þær ráðstafanir sem nauðsynlegar voru til samningsgerðarinnar í því ríki.
Nú á viðsemjandi neytandans ekki heimili í samningsríki en hefur útibú, umboðs
Kafli þessi gildir ekki um flutningssamninga.
14. gr.
Neytandi getur höfðað mál gegn hinum samningsaðilanum annaðhvort fyrir dómstólHinn samningsaðilinn getur einungis höfðað mál gegn neytandanum fyrir dómstól
Ákvæði þessi hafa ekki áhrif á rétt til að koma að gagnkröfu fyrir dómstóli þar sem aðalkrafan er til meðferðar í samræmi við ákvæði þessa kafla.
15. gr.
Frá ákvæðum þessa kafla má aðeins víkja með samningi:1. sem gerður er eftir að ágreiningur er risinn, eða
2. sem heimilar neytandanum að höfða mál fyrir öðrum dómstólum en þeim sem get
3. sem gerður er af neytanda og samningsaðila hans sem áttu báðir heimili eða dvöld
5. kafli.
Skylduvarnarþing.
16. gr.
Eftirgreindir dómstólar hafa einir dómsvald, án tillits til heimilis:1. a) í málum um réttindi yfir fasteign eða leigu fasteignar: dómstólar í því samnings
b) í málum um fasteignaleigusamninga, sem gerðir eru um tímabundin persónuleg afnot til allt að sex mánaða óslitið, skulu dómstólar í því samningsríki þar sem varnaraðili á heimili þó einnig hafa dómsvald, enda sé leigutaki persóna og hvor
2. í málum um gildi, ógildi eða slit félaga eða annarra lögpersóna eða um ákvarðanir fyrirsvarsaðila þeirra: dómstólar í því samningsríki þar sem lögpersónan hefur að
3. í málum um gildi skráninga í opinberar skrár: dómstólar í því samningsríki þar sem skráin er haldin,
4. í málum sem varða skráningu eða gildi einkaleyfa, vörumerkja, mynstra eða ann
5. í málum um fullnustu dóma: dómstólar í því samningsríki þar sem fullnusta hefur farið fram eða skal fara fram.
6. kafli.
Samningar um varnarþing.
17. gr.
1. Nú hafa aðilar samið um að dómstóll eða dómstólar í samningsríki skuli hafa dómsa) skriflegur eða munnlegur og staðfestur skriflega, eða
b) í formi sem er í samræmi við venjur sem aðilar hafa komið á sín í milli, eða
c) í milliríkjaviðskiptum í formi sem er í samræmi við viðskiptavenjur sem aðilun
Hafi slíkt samkomulag verið gert milli aðila og hvorugur eða enginn þeirra á heim
2. Dómstóll sá eða dómstólar í samningsríki, sem veitt hefur verið dómsvald með skjali sem stofnar fjárvörslusjóð, hafa einir dómsvald í málum gegn stofnanda, vörslu
3. Samningar um varnarþing eða slík ákvæði í skjali, sem stofnar fjárvörslusjóð, hafa ekki gildi ef þau fara gegn ákvæðum 12. eða 15. gr. eða ef þau útiloka dómsvald þeirra dómstóla sem einir skulu hafa það samkvæmt 16. gr.
4. Hafi samningur um varnarþing einungis verið gerður í þágu annars aðilans eða eins þeirra heldur sá aðili rétti sínum til málshöfðunar fyrir hverjum þeim dómstóli öðr
5. Í málum um vinnusamninga einstakra manna hefur samkomulag um varnarþing ein
18. gr.
Enda þótt önnur ákvæði samnings þessa veiti dómstóli í samningsríki ekki dómsvald hefur hann dómsvald ef varnaraðili sækir dómþing fyrir honum. Þetta gildir þó ekki ef þing er einungis sótt til að mótmæla varnarþingi eða ef annar dómstóll hefur einn dóms7. kafli.
Könnun á varnarþingi og því hvort mál sé tækt til meðferðar.
19. gr.
Nú er dómstóli í samningsríki falið að skera úr ágreiningi sem í aðalatriðum varðar málefni sem dómstólar í öðru samningsríki hafa einir dómsvald um samkvæmt 16. gr. og skal hann þá sjálfkrafa vísa máli frá dómi.20. gr.
Nú er maður, sem á heimili í samningsríki, lögsóttur fyrir dómstóli í öðru samningsDómstóllinn skal fresta meðferð málsins þar til sýnt er fram á að varnaraðilinn hafi átt kost á að taka á móti stefnu eða samsvarandi skjali svo tímanlega að hann hefði get
Ákvæði 15. gr. Haagsamningsins frá 15. nóvember 1965 um birtingu erlendis á rétt
8. kafli.
„Litis pendens“ og skyldar kröfur.
21. gr.
Ef krafa, byggð á sömu málsástæðum og milli sömu aðila, er gerð fyrir dómstólum í tveimur eða fleiri samningsríkjum skal hver dómstóll, annar en sá sem mál er fyrst höfðÞegar fyrir liggur að sá dómstóll, sem mál er fyrst höfðað fyrir, hafi dómsvald skulu aðrir dómstólar vísa málinu frá dómi í þágu hans.
22. gr.
Ef skyldar kröfur eru gerðar fyrir dómstólum í tveimur eða fleiri samningsríkjum getDómstóll, sem mál er síðar höfðað fyrir, getur einnig vísað máli frá samkvæmt kröfu aðila ef lög, sem gilda við þann dómstól, heimila að skyldar kröfur séu sóttar sameig
Með skyldum kröfum er í grein þessari átt við kröfur sem eru svo tengdar innbyrð
23. gr.
Ef fleiri dómstólar en einn eiga hver um sig einir dómsvald um kröfu skulu allir dóm9. kafli.
Bráðabirgðaúrræði, þar með talin tryggingarúrræði.
24. gr.
Leita má til dómstóla í samningsríki um að beita réttarúrræðum til bráðabirgða, þar með talin tryggingarúrræði, sem lög þess ríkis kunna að heimila, enda þótt dómstólar í öðru samningsríki hafi dómsvald um efni málsins samkvæmt samningi þessum.III. HLUTI
VIÐURKENNING OG FULLNUSTA
25. gr.
Í samningi þessum merkir „dómur“ sérhverja ákvörðun um málsúrslit sem tekin er af dómstóli í samningsríki, hverju nafni sem hún nefnist, svo sem dóm, úrskurð eða ákvörð1. kafli.
Viðurkenning.
26. gr.
Dómur, sem kveðinn hefur verið upp í samningsríki, skal viðurkenndur í öðrum samnEf ágreiningur rís um það hvort dómur skuli viðurkenndur getur hver sá aðili, sem hagsmuna hefur að gæta, óskað, samkvæmt þeirri málsmeðferð sem kveðið er á um í 2. og 3. kafla þessa hluta, ákvörðunar um að dómurinn skuli viðurkenndur.
Ef viðurkenningin hefur þýðingu fyrir úrslit máls sem rekið er fyrir dómstóli í samn
27. gr.
Dómur skal ekki viðurkenndur:1. ef viðurkenning hans væri andstæð allsherjarreglu í því ríki þar sem hennar er kraf
2. ef hann er útivistardómur og varnaraðila var ekki réttilega birt stefna eða samsvar
3. ef hann er ósamrýmanlegur dómi sem kveðinn hefur verið upp í máli milli sömu að
4. ef dómstóllinn í dómsríkinu hefur við ákvörðun sína tekið fyrst afstöðu til álitaefn
5. ef hann er ósamrýmanlegur dómi, sem áður hefur verið kveðinn upp í ríki sem ekki er samningsríki, um sama sakarefni og milli sömu aðila, enda fullnægi sá dómur skil
28. gr.
Dómur skal enn fremur ekki viðurkenndur ef hann brýtur gegn ákvæðum 3., 4. eða 5. kafla II. hluta, eða ef um er að ræða tilvik sem fjallað er um í 59. gr.Auk þess má synja um viðurkenningu dóms ef um er að ræða tilvik sem fjallað er um í 3. mgr. 54. gr. B eða 4. mgr. 57. gr.
Við könnun á varnarþingsreglum þeim, sem vísað er til í 1. og 2. mgr., er dómstóll sá eða yfirvald það, sem viðurkenningarkrafan er sett fram við, bundið þeim niðurstöðum um málsatvik sem dómstóll upphafsríkisins byggði dómsvald sitt á.
Dómsvald dómstólsins í dómsríkinu verður ekki endurskoðað að öðru leyti en grein
29. gr.
Erlendan dóm má aldrei endurskoða að efni til.30. gr.
Ef krafist hefur verið viðurkenningar fyrir dómstóli í samningsríki á dómi kveðnum upp í öðru samningsríki má dómstóllinn fresta málinu ef dómurinn hefur sætt málskoti með venjulegum hætti.Ef krafist hefur verið viðurkenningar fyrir dómstóli í samningsríki á dómi kveðnum upp á Írlandi eða í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi má dómstóllinn fresta málinu ef fullnustu hefur verið frestað í dómsríkinu vegna málskots.
2. kafli.
Fullnusta.
31. gr.
Dómi, sem kveðinn hefur verið upp í samningsríki og fullnægja má í því ríki, skal fullnægja í öðru samningsríki þegar hann, að beiðni rétts aðila, hefur verið lýstur fullnÍ Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi skal þó fullnægja slíkum dómi í Englandi og Wal
32. gr.
1. Beiðnina skal leggja fram:— í Belgíu við „tribunal de première instance“ eða „rechtbank van eerste aanleg“,
— í Danmörku við „byret“,
— í Sambandslýðveldinu Þýskalandi hjá dómstjóra við deild í „Landgericht“,
— í Grikklandi við „µ...µ.... ...........“,
— á Spáni við „Juzgado de Primera Instancia“,
— í Frakklandi hjá dómstjóra „tribunal de grande instance“,
— á Írlandi við „High Court“,
— á Íslandi hjá héraðsdómara,
— á Ítalíu við „corte d'appello“,
— í Lúxemborg hjá dómstjóra „tribunal d'arrondissement“,
— í Hollandi hjá dómstjóra „arrondissementsrechtbank“,
— í Noregi við „herredsrett“ eða „byrett“ sem „namsrett“,
— í Austurríki við „Landesgericht“ eða „Kreisgericht“,
— í Portúgal við „Tribunal Judicial de Círculo“,
— í Sviss:
a) ef dómur er til greiðslu peninga, hjá „juge de la mainlevée/Rechtsöffnungs
b) ef dómur er til annars en greiðslu peninga, hjá „juge cantonal d'exequatur com
— í Finnlandi við „ulosotonhaltija/överexekutor“,
— í Svíþjóð við „Svea Hovrätt“,
— í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi:
a) í Englandi og Wales við „High Court of Justice“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærsluskyldu, við „Magistrates' Court“ fyrir milligöngu „Secretary of State“,
b) í Skotlandi við „Court of Session“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærslu
c) á Norður-Írlandi við „High Court of Justice“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærsluskyldu, við „Magistrates' Court“ fyrir milligöngu „Secretary of State“.
2. Heimili þess, sem fullnustu er krafist hjá, ræður því hver dómstóll fer með mál. Eigi hann ekki heimili í því ríki þar sem fullnustu er krafist ræðst það af því hvar fulln
33. gr.
Með beiðnina skal fara samkvæmt lögum þess ríkis þar sem fullnustu er krafist.Beiðandi skal tilgreina réttarfarslegt aðsetur í umdæmi þess dómstóls sem beiðni er beint til. Ef lög þess ríkis, þar sem fullnustu er krafist, mæla ekki fyrir um slíkt aðset
Skjöl þau, sem í 46. og 47. gr. getur, skulu fylgja beiðni.
34. gr.
Dómstóll sá, sem beiðnina hefur til meðferðar, skal taka ákvörðun sína án tafar; á þessu stigi málsins skal þeim aðila, sem fullnustu er krafist hjá, ekki veitt færi á að gera athugasemdir við beiðnina.Beiðninni má einungis synja af einhverri þeirri ástæðu sem tilgreind er í 27. og 28. gr.
Hinn erlenda dóm má aldrei endurskoða að efni til.
35. gr.
Þar til bær starfsmaður dómstólsins skal án tafar, á þann hátt sem mælt er fyrir um í lögum þess ríkis þar sem fullnustu er krafist, tilkynna beiðanda þá ákvörðun sem tekin hefur verið um beiðnina.36. gr.
Nú er fullnusta heimiluð og getur þá sá aðili, sem fullnustu er krafist hjá, skotið ákvörðuninni til æðri réttar eða fengið hana endurupptekna innan eins mánaðar frá birtEf sá aðili á heimili í öðru samningsríki en því þar sem fullnustuheimild var veitt er frestur til málskots eða endurupptöku tveir mánuðir talið frá þeim degi er birting fór fram, annaðhvort fyrir honum sjálfum eða á heimili hans. Frest þennan má ekki lengja vegna mikillar fjarlægðar.
37. gr.
1. Málskoti eða ósk um endurupptöku á ákvörðun um að fullnusta sé heimil skal, sam— í Belgíu til „tribunal de première instance“ eða „rechtbank van eerste aanleg“,
— í Danmörku til „landsret“,
— í Sambandslýðveldinu Þýskalandi til „Oberlandesgericht“,
— í Grikklandi til „.......“,
— á Spáni til „Audiencia Provincial“,
— í Frakklandi til „cour d'appel“,
— á Írlandi til „High Court“,
— á Íslandi til héraðsdómara,
— á Ítalíu til „corte d'appello“,
— í Lúxemborg til „Cour supérieure de justice“ sem áfrýjunardómstóls í einkamál
— í Hollandi til „arrondissementsrechtbank“,
— í Noregi til „lagmannsrett“,
— í Austurríki til „Landesgericht“ eða „Kreisgericht“,
— í Portúgal til „Tribunal da Relação“,
— í Sviss til „tribunal cantonal/Kantonsgericht/tribunale cantonale“,
— í Finnlandi til „hovioikeus/hovrätt“,
— í Svíþjóð til „Svea Hovrätt“,
— í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi:
a) í Englandi og Wales til „High Court of Justice“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærsluskyldu, til „Magistrates' Court“,
b) í Skotlandi til „Court of Session“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærslu
c) á Norður-Írlandi til „High Court of Justice“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærsluskyldu, til „Magistrates' Court“.
2. Niðurstöðu málskots eða endurupptöku verður aðeins hnekkt:
— í Belgíu, í Grikklandi, á Spáni, í Frakklandi, á Ítalíu, í Lúxemborg og í Hollandi með áfrýjun til ógildingar,
— í Danmörku með áfrýjun til „höjesteret“ að fengnu leyfi dómsmálaráðherra,
— í Sambandslýðveldinu Þýskalandi með „Rechtsbeschwerde“,
— á Írlandi með áfrýjun um lagaatriði til „Supreme Court“,
— á Íslandi með áfrýjun til Hæstaréttar,
— í Noregi með áfrýjun („kjæremål“ eða „anke“) til „Höyesteretts kjæremålsutvalg“ eða „Höyesterett“,
— í Austurríki, ef um er að ræða áfrýjun, með „Revisionsrekurs“ og, ef um er að ræða endurupptöku, með „Berufung“ með möguleika á „Revision“,
— í Portúgal með áfrýjun um lagaatriði,
— í Sviss með „recours de droit public devant le tribunal fédéral/staatsrechtliche Beschwerde beim Bundesgericht/ricorso di diritto pubblico davanti al tribunale federale“,
— í Finnlandi með áfrýjun til „korkein oikeus/högsta domstolen“,
— í Svíþjóð með áfrýjun til „högsta domstolen“,
— í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi með einum möguleika á áfrýjun um lagaat
38. gr.
Dómstóll sá, sem máli er skotið til samkvæmt 1. mgr. 37. gr., getur að kröfu þess, sem málskots hefur krafist, frestað máli ef dóminum hefur verið skotið til æðra dóms á venjuHafi dómur verið kveðinn upp á Írlandi eða í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi skal litið á hvert það málskot, sem heimilað er í dómsríkinu, sem venjulegt málskot í merk
Dómstóllinn getur einnig áskilið um fullnustu að sett verði trygging sem dómstóll
39. gr.
Meðan frestur til málskots samkvæmt 36. gr. er ekki liðinn og þar til niðurstaða af slíku málskoti liggur fyrir má ekki gera aðrar ráðstafanir til fullnustu en þær sem miða að því að tryggja fullnustu í eignum þess aðila sem fullnustu er krafist hjá.Ákvörðun um að heimila fullnustu felur í sér rétt til að beita slíkum tryggingarráð
40. gr.
1. Nú er beiðni um fullnustu synjað og getur beiðandi þá skotið þeirri ákvörðun, eða óskað endurupptöku hennar:— í Belgíu til „cour d'appel“ eða „hof van beroep“,
— í Danmörku til „landsret“,
— í Sambandslýðveldinu Þýskalandi til „Oberlandesgericht“,
— í Grikklandi til „.......“,
— á Spáni til „Audiencia Provincial“,
— í Frakklandi til „cour d'appel“,
— á Írlandi til „High Court“,
— á Íslandi til héraðsdómara,
— á Ítalíu til „corte d'appello“,
— í Lúxemborg til „Cour supérieure de justice“ sem áfrýjunardómstóls í einkamál
— í Hollandi til „gerechtshof“,
— í Noregi til „lagmannsrett“,
— í Austurríki til „Landesgericht“ eða „Kreisgericht“,
— í Portúgal til „Tribunal da Relação“,
— í Sviss til „tribunal cantonal/Kantonsgericht/tribunale cantonale“,
— í Finnlandi til „hovioikeus/hovrätt“,
— í Svíþjóð til „Svea Hovrätt“,
— í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi:
a) í Englandi og Wales til „High Court of Justice“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærsluskyldu, til „Magistrates' Court“,
b) í Skotlandi til „Court of Session“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærslu
c) á Norður-Írlandi til „High Court of Justice“ eða, ef um er að ræða dóm um framfærsluskyldu, til „Magistrates' Court“.
2. Aðila þeim, sem fullnustu er krafist hjá, skal stefnt til að mæta fyrir dómstóli þeim sem máli er skotið til. Mæti hann ekki gilda ákvæði 2. og 3. mgr. 20. gr., jafnvel þótt hann eigi ekki heimili í samningsríki.
41. gr.
Niðurstöðu máls, sem sætt hefur málskoti samkvæmt 40. gr., verður einungis hnekkt:— í Belgíu, í Grikklandi, á Spáni, í Frakklandi, á Ítalíu, í Lúxemborg og í Hollandi með áfrýjun til ógildingar,
— í Danmörku með áfrýjun til „höjesteret“ að fengnu leyfi dómsmálaráðherra,
— í Sambandslýðveldinu Þýskalandi með „Rechtsbeschwerde“,
— á Írlandi með áfrýjun um lagaatriði til „Supreme Court“,
— á Íslandi með áfrýjun til Hæstaréttar,
— í Noregi með áfrýjun („kjæremål“ eða „anke“) til „Höyesteretts kjæremålsutvalg“ eða „Höyesterett“,
— í Austurríki með „Revisionsrekurs“,
— í Portúgal með áfrýjun um lagaatriði,
— í Sviss með „recours de droit public devant le tribunal fédéral/staatsrechtliche Beschwerde beim Bundesgericht/ricorso di diritto pubblico davanti al tribunale federale“,
— í Finnlandi með áfrýjun til „korkein oikeus/högsta domstolen“,
— í Svíþjóð með áfrýjun til „högsta domstolen“,
— í Stóra-Bretlandi og Norður-Írlandi með einum möguleika á áfrýjun um lagaatriði.
42. gr.
Nú hefur í erlendum dómi verið tekin afstaða til margra krafna og ekki er unnt að heimila fullnustu þeirra allra og skal þá dómstóllinn heimila fullnustu einnar þeirra eða fleiri.Beiðandinn getur krafist fullnustu dóms að hluta til.
43. gr.
Hafi erlendur dómur mælt fyrir um févíti verður honum aðeins fullnægt í því ríki þar sem fullnustu er krafist ef fjárhæð févítisins hefur verið endanlega ákveðin af dómstól44. gr.
Ef sá sem fullnustu krefst hefur í dómsríkinu að öllu leyti eða að hluta notið að lögÞó getur sá sem krefst fullnustu á úrskurði um framfærsluskyldu sem stjórnvald í Dan
45. gr.
Aðili, sem krefst fullnustu í samningsríki á dómi sem upp hefur verið kveðinn í öðru samningsríki, verður ekki krafinn um neins konar tryggingu eða framlag á þeim forsend3. kafli.
Sameiginleg ákvæði.
46. gr.
Aðili, sem krefst viðurkenningar eða fullnustu á dómi, skal leggja fram:1. endurrit dóms sem fullnægir nauðsynlegum skilyrðum til að sanna gildi hans;
2. ef um útivistardóm er að ræða, frumrit eða staðfest afrit af skjali sem sýnir að stefna eða samsvarandi skjal hafi verið birt þeim sem útivist varð hjá.
47. gr.
Aðili, sem krefst fullnustu, skal einnig leggja fram:1. skjöl sem sýna að dómurinn sé fullnustuhæfur samkvæmt lögum dómsríkisins og hafi verið birtur;
2. ef það á við skjal sem sýnir að beiðandi hafi að lögum notið fjárhagslegrar aðstoð
48. gr.
Hafi þau skjöl, sem tilgreind eru í 2. tölul. 46. gr. og 2. tölul. 47. gr., ekki verið lögð fram getur dómstóllinn sett frest til framlagningar þeirra, tekið samsvarandi skjöl gild eða, ef dómstóllinn telur mál nægilega upplýst, fallið frá kröfu um framlagningu þeirra.Ef dómstóllinn krefst þess skal leggja fram þýðingu á skjölunum; skal þýðingin stað
49. gr.
Ekki verður krafist löggildingar eða svipaðra formsatriða að því er varðar skjöl þau sem fjallað er um í 46. og 47. gr. og 2. mgr. 48. gr., né að því er varðar málflutningsIV. HLUTI
OPINBERLEGA STAÐFEST SKJÖL OG RÉTTARSÁTTIR
50. gr.
Opinberlega staðfest skjal, sem gefið hefur verið út og fullnustuhæft er í samningsSkjalið skal fullnægja þeim skilyrðum sem nauðsynleg eru til að sanna að það sé op
Ákvæðin í 3. kafla III. hluta gilda eftir því sem við á.
51. gr.
Sátt, sem gerð hefur verið fyrir dómstóli við meðferð máls og er fullnustuhæf í því ríki þar sem hún var gerð, má fullnægja í því ríki, þar sem fullnustu er krafist, með sömu skilV. HLUTI
ALMENN ÁKVÆÐI
52. gr.
Þegar ákvarða skal hvort aðili eigi heimili í samningsríki þar sem mál hefur verið höfðað skal dómstóllinn beita þeim lögum sem við hann gilda.Ef aðili á ekki heimili í því ríki þar sem mál hefur verið höfðað skal dómstóllinn, þeg
53. gr.
Þegar beitt er ákvæðum samnings þessa skal telja aðsetur félags eða annarrar lögperÞegar ákvarða skal hvort fjárvörslusjóður eigi heimili í samningsríki þar sem mál hef
VI. HLUTI
BRÁÐABIRGÐAÁKVÆÐI
54. gr.
Ákvæðum samnings þessa skal einungis beita um dómsmál sem höfðuð eru og um opÞó skulu dómar, sem kveðnir eru upp eftir að samningur þessi öðlast gildi milli dóms
Ef ágreiningur aðila varðar samning og þeir höfðu skriflega samið um það áður en samningur þessi öðlast gildi að írskar réttarreglur eða réttarreglur í hluta Stóra-Bretlands og Norður-Írlands skuli gilda um samninginn skulu írskir dómstólar eða dómstólar í þeim hluta Stóra-Bretlands og Norður-Írlands halda dómsvaldi í málinu.
54. gr. A.
Í þrjú ár frá því að samningur þessi öðlast gildi gagnvart Danmörku, Grikklandi, Ír
1. Mann, sem á heimili í samningsríki, má lögsækja fyrir dómstólum í einhverju hinna áðurnefndu ríkja vegna sjóréttarkröfu ef skip það, sem krafan varðar, eða eitthvert annað skip í eigu hans hefur verið kyrrsett með ákvörðun dómstóls í því ríki til tryggingar kröfunni eða kyrrsetja hefði mátt skipið ef ábyrgð eða önnur trygging hefði ekki verið sett og:
a) kröfuhafi á heimili í því ríki, eða
b) til kröfunnar stofnaðist í því ríki, eða
c) krafan hefur stofnast í þeirri ferð sem skip var í þegar kyrrsetning fór fram eða hefði mátt fara fram, eða
d) krafan stafar af árekstri eða tjóni sem skip hefur valdið öðru skipi eða mönnum eða munum um borð í öðru hvoru þeirra vegna athafnar eða vanrækslu við stjórn
e) krafan er vegna björgunar, eða
f) krafan er tryggð með veði eða öðrum tryggingarrétti í hinu kyrrsetta skipi.
2. Kröfuhafi getur komið fram kyrrsetningu á því skipi sem sjóréttarkrafa hans varð
3. Skip skal talið í eigu sama eiganda þegar allir eignarhlutar í því eru í eigu sama manns eða manna.
4. Þegar um skipsleigu (þurrleigu) er að ræða og leigutaki er einn ábyrgur fyrir sjó
5. Með „sjóréttarkröfu“ er átt við kröfu sem rekja má til eins eða fleiri eftirfarandi at
a) tjóns sem skip veldur með árekstri eða á annan hátt,
b) mannsláts eða líkamstjóns sem skip hefur valdið eða verður í tengslum við rekst
c) björgunar,
d) samnings um notkun skips eða leigu samkvæmt skriflegum farmsamningi eða á annan hátt,
e) samnings um flutning á vörum með skipi samkvæmt skriflegum farmsamningi eða á annan hátt,
f) tjóns á vörum, þar á meðal farangri, sem fluttar eru með skipi,
g) sameiginlegs sjótjóns,
h) neyðarláns sem skipstjóri tekur (sjólán),
i) dráttar,
j) hafnsögu,
k) afhendingar á vörum eða efni til rekstrar eða viðhalds skips án tillits til þess hvar afhending fór fram,
l) smíði eða viðgerðar á skipi, búnaðar til skips eða gjalda og kostnaðar vegna hafn
m)launa skipstjóra, yfirmanna og áhafnar,
n) útlagðs kostnaðar skipstjóra og útlagðs kostnaðar farmsendanda, farmsamnings
o) ágreinings um eignarrétt á skipi,
p) ágreinings milli sameigenda skips um eignarhlut í því, umráð þess eða rekstur eða tekjur af því,
q) veðréttar eða annars tryggingarréttar í skipi.
6. Í Danmörku skal litið svo á að hugtakið „kyrrsetning“ taki einnig, að því er varðar sjóréttarkröfur samkvæmt o- og p-lið 5. tölul. í grein þessari, til „forbud“ þar sem það er eina réttarfarsúrræðið vegna slíkra krafna samkvæmt 646.–653. gr. réttarfarslaga (lov om rettens pleje).
7. Á Íslandi skal litið svo á að hugtakið „kyrrsetning“ taki einnig, að því er varðar sjó
VII. HLUTI
AFSTAÐA TIL BRUSSELSAMNINGSINS OG ANNARRA SAMNINGA
54. gr. B.
1. Samningur þessi hindrar ekki að aðildarríki Evrópubandalaganna beiti samningi um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum, sem undirritaður var í Brussel 27. september 1968, eða bókun um túlkun dómstóls Evrópubandalaganna á þeim samn
2. Samningi þessum skal þó ávallt beita:
a) við úrlausn um dómsvald ef varnaraðili á heimili í samningsríki sem ekki er að
b) um „litis pendens“ eða skyldar kröfur, sbr. 21. og 22. gr., þegar mál er höfðað í samningsríki sem ekki er aðili að Evrópubandalögunum og í samningsríki sem er aðili að Evrópubandalögunum,
c) við úrlausn um viðurkenningu og fullnustu þegar annaðhvort dómsríkið eða ríki það, sem beiðni er beint til, er ekki aðili að Evrópubandalögunum.
3. Auk þeirra ástæðna, sem tilgreindar eru í III. hluta, má synja um viðurkenningu eða fullnustu ef þær reglur, sem dómstóllinn hefur byggt dómsvald sitt á, eru aðrar en þær sem af samningi þessum leiðir og krafist er viðurkenningar eða fullnustu hjá að
55. gr.
Að öðru leyti en því, sem leiðir af 2. mgr. 54. gr. og 56. gr., kemur samningur þessi, hvað aðildarríki hans varðar, í stað eftirfarandi samninga milli tveggja þeirra eða fleiri:— samnings milli Sviss og Frakklands um dómsvald og fullnustu dóma í einkamálum sem undirritaður var í París 15. júní 1869,
— samnings milli Sviss og Spánar um gagnkvæma fullnustu dóma í einkamálum sem undirritaður var í Madríd 19. nóvember 1896,
— samnings milli Sviss og Þýska ríkisins um viðurkenningu og fullnustu dóma og gerð
— samnings milli Íslands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar um viðurkenn
— samnings milli Sviss og Ítalíu um viðurkenningu og fullnustu dóma sem undirrit
— samnings milli Svíþjóðar og Sviss um viðurkenningu og fullnustu dóma og gerðar
— samnings milli konungsríkisins Belgíu og Austurríkis um gagnkvæma viðurkenn
— samnings milli Sviss og Belgíu um viðurkenningu og fullnustu dóma og gerðar
— samnings milli Sambandslýðveldisins Þýskalands og Austurríkis um gagnkvæma við
— samnings milli konungsríkisins Belgíu og Austurríkis um gagnkvæma viðurkenn
— samnings milli Austurríkis og Sviss um viðurkenningu og fullnustu dóma sem und
— samnings milli Noregs annars vegar og Stóra-Bretlands og Norður-Írlands hins veg
— samnings milli Stóra-Bretlands og Norður-Írlands annars vegar og Austurríkis hins vegar með ákvæðum um gagnkvæma viðurkenningu og fullnustu dóma í einkamál
— samnings milli konungsríkisins Hollands og Austurríkis um gagnkvæma viðurkenn
— samnings milli Frakklands og Austurríkis um viðurkenningu og fullnustu dóma og opinberlega staðfestra skjala á sviði einkamála sem undirritaður var í Vín 15. júlí 1966,
— samnings milli Lúxemborgar og Austurríkis um viðurkenningu og fullnustu dóma og opinberlega staðfestra skjala á sviði einkamála sem undirritaður var í Lúxemborg 29. júlí 1971,
— samnings milli Ítalíu og Austurríkis um viðurkenningu og fullnustu dóma, sátta og opinberlega staðfestra skjala á sviði einkamála sem undirritaður var í Róm 16. nóv
— samnings milli Noregs og Sambandslýðveldisins Þýskalands um viðurkenningu og fullnustu dóma og fullnustuskjala á sviði einkamála sem undirritaður var í Ósló 17. júní 1977,
— samnings milli Íslands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar um viðurkenn
— samnings milli Austurríkis og Svíþjóðar um viðurkenningu og fullnustu dóma í einkamálum sem undirritaður var í Stokkhólmi 16. september 1982,
— samnings milli Austurríkis og Spánar um viðurkenningu og fullnustu dóma, sátta og fullnustuhæfra opinberlega staðfestra skjala á sviði einkamála sem undirritaður var í Vín 17. febrúar 1984,
— samnings milli Noregs og Austurríkis um viðurkenningu og fullnustu dóma í einka
— samnings milli Finnlands og Austurríkis um viðurkenningu og fullnustu dóma í einkamálum sem undirritaður var í Vín 17. nóvember 1986.
56. gr.
Samningar þeir, sem taldir eru í 55. gr., skulu halda gildi sínu á þeim sviðum sem samningur þessi tekur ekki til.Þeir skulu enn fremur halda gildi sínu um dóma sem kveðnir eru upp og um opin
57. gr.
1. Samningur þessi hefur ekki áhrif á samninga sem samningsríkin eru eða verða að2. Samningur þessi kemur ekki í veg fyrir að dómstóll í samningsríki, sem er aðili að samningi sem 1. mgr. tekur til, taki sér dómsvald samkvæmt þeim samningi enda þótt varnaraðili eigi heimili í samningsríki sem ekki er aðili að þeim samningi. Dóm
3. Dómar, sem kveðnir eru upp í samningsríki af dómstóli sem dómsvald hefur sam
4. Auk þeirra ástæðna, sem tilgreindar eru í III. hluta, má synja um viðurkenningu eða fullnustu ef ríki það, sem beiðni er beint til, er ekki aðili að samningi sem 1. mgr. tekur til og sá maður, sem viðurkenningar eða fullnustu er krafist hjá, á heimili í því ríki, nema dóminn megi ella viðurkenna eða honum megi fullnægja samkvæmt lög
5. Nú eru bæði dómsríkið og ríki það, sem beiðni er beint til, aðilar að samningi sem 1. mgr. tekur til og samningurinn tilgreinir skilyrði fyrir viðurkenningu eða fulln
58. gr.
— Engin. —
59. gr.
Samningur þessi er því ekki til fyrirstöðu að samningsríki skuldbindi sig gagnvart þriðja ríki með samningi um viðurkenningu og fullnustu dóma til þess að viðurkenna ekki dóma, sem kveðnir eru upp í öðrum samningsríkjum, gegn varnaraðilum sem eiga heimÞó má samningsríki ekki skuldbinda sig gagnvart þriðja ríki til að viðurkenna ekki dóm sem kveðinn er upp í öðru samningsríki af dómstóli sem byggir dómsvald sitt á því að varnaraðili á eignir í því ríki eða á því að sóknaraðili hefur komið fram aðför í eign sem er í því ríki:
1. ef málið varðar eignarrétt eða umráðarétt yfir eigninni, miðar að því að öðlast ráð
2. ef eignin hefur verið sett til tryggingar kröfu sem málið varðar.
VIII. HLUTI
LOKAÁKVÆÐI
60. gr.
Aðilar að samningi þessum geta orðið:a) ríki sem eru aðilar að Evrópubandalögunum eða Fríverslunarsamtökum Evrópu þeg
b) ríki sem gerast aðilar að Evrópubandalögunum eða Fríverslunarsamtökum Evrópu eft
c) ríki sem boðin verður aðild í samræmi við b-lið 1. mgr. 62. gr.
61. gr.
1. Samning þennan skal leggja fram til undirritunar af hálfu ríkja sem eru aðilar að Evr2. Samningurinn er háður fullgildingu af hálfu þeirra ríkja sem undirrita hann. Full
3. Samningurinn öðlast gildi fyrsta dag þriðja mánaðar eftir þann dag þegar tvö ríki, og skal annað þeirra vera aðili að Evrópubandalögunum og hitt aðili að Fríverslunar
4. Samningurinn öðlast gildi gagnvart hverju öðru ríki sem undirritar hann fyrsta dag þriðja mánaðar eftir að það ríki hefur afhent fullgildingarskjal sitt.
62. gr.
1. Þegar samningur þessi hefur öðlast gildi er aðild að honum heimil:a) ríkjum sem vísað er til í b-lið 60. gr.,
b) öðrum ríkjum sem samkvæmt beiðni samningsríkis til vörsluaðilans hefur verið boðin aðild. Vörsluaðilinn skal því aðeins bjóða viðkomandi ríki aðild að hann, eftir að hafa kynnt efni þeirra yfirlýsinga sem ríkið hyggst gefa í samræmi við 63. gr., hefur fengið einróma samþykki þeirra ríkja, sem undirritað hafa samninginn, og samningsríkja sem vísað er til í a- og b-lið 60. gr.
2. Ef ríki, sem gerist aðili að samningnum, óskar að leggja fram nánari upplýsingar vegna bókunar nr. 1 skulu hafnar um það samningaviðræður. Svissneska sambands
3. Gagnvart ríki, sem gerist aðili, öðlast samningurinn gildi fyrsta dag þriðja mánað
4. En gagnvart ríki, sem gerist aðili og vísað er til í a- eða b-lið 1. mgr., öðlast samn
63. gr.
Hvert það ríki, sem gerist aðili að samningi þessum, skal, þegar það afhendir aðild64. gr.
1. Samningur þessi er í fyrstu gerður til fimm ára talið frá gildistökudegi samkvæmt 3. mgr. 61. gr. og á það einnig við um ríki sem síðar fullgilda hann eða gerast aðilar að honum.2. Að loknu fimm ára tímabilinu framlengist samningurinn sjálfkrafa um eitt ár í senn.
3. Að loknu fimm ára tímabilinu getur sérhvert samningsríki, hvenær sem er, sagt samn
4. Uppsögnin öðlast gildi við lok þess almanaksárs þegar sex mánuðir eru liðnir frá þeim degi er svissneska sambandsráðið veitti tilkynningu um uppsögn viðtöku.
65. gr.
Eftirtaldar bókanir fylgja samningi þessum:— bókun nr. 1 um tiltekin atriði varðandi varnarþing, málsmeðferð og fullnustu,
— bókun nr. 2 um samræmda túlkun samningsins,
— bókun nr. 3 um beitingu 57. gr.
Bókanir þessar skulu teljast óaðskiljanlegur hluti samningsins.
66. gr.
Sérhvert samningsríki getur farið fram á endurskoðun samnings þessa. Í því skyni skal svissneska sambandsráðið boða til endurskoðunarráðstefnu áður en sex mánuðir eru liðn67. gr.
Svissneska sambandsráðið skal tilkynna þeim ríkjum, sem áttu fulltrúa á ráðstefnu stjórnarerindreka í Lúganó og þeim ríkjum sem síðar hafa gerst aðilar að samningnum, um:a) afhendingu sérhvers fullgildingar- eða aðildarskjals,
b) gildistökudaga samnings þessa gagnvart samningsríkjunum,
c) sérhverja uppsögn sem móttekin er samkvæmt 64. gr.,
d) sérhverja yfirlýsingu sem móttekin er samkvæmt I. gr. a í bókun nr. 1,
e) sérhverja yfirlýsingu sem móttekin er samkvæmt I. gr. b í bókun nr. 1,
f) sérhverja yfirlýsingu sem móttekin er samkvæmt IV. gr. í bókun nr. 1,
g) sérhverja tilkynningu sem gerð er samkæmt VI. gr. í bókun nr. 1.
68. gr.
Samningur þessi, sem gerður er í einu frumriti á dönsku, ensku, finnsku, frönsku, grísku, hollensku, írsku, íslensku, ítölsku, norsku, portúgölsku, spænsku, sænsku og þýsku, þar sem allir fjórtán textarnir eru jafngildir, skal varðveittur í skjalasafni svissBÓKUN NR. 1
um tiltekin atriði varðandi varnarþing, málsmeðferð og fullnustu.
SAMNINGSAÐILAR HAFA KOMIÐ SÉR SAMAN UM EFTIRFARANDI ÁKVÆÐI SEM SKULU FYLGJA SAMNINGNUM:
I. gr.
Nú er maður, sem á heimili í Lúxemborg, lögsóttur fyrir dómstóli í öðru samnings
Samningur um varnarþing, sem um ræðir í 17. gr., gildir því aðeins gagnvart manni sem á heimili í Lúxemborg að hann hafi samþykkt það berum orðum og sérstaklega hverju sinni.
I. gr. a.
1. Sviss áskilur sér rétt til að lýsa því yfir þegar það afhendir fullgildingarskjal sitt að dómur, sem kveðinn er upp í öðru samningsríki, muni hvorki verða viðurkenndur né honum fullnægt í Sviss ef eftirtöldum skilyrðum er fullnægt:
a) dómsvald þess dómstóls, sem kvað dóminn upp, byggist einungis á 1. tölul. 5. gr. samnings þessa, og
b) varnaraðili átti heimili í Sviss þegar málið var höfðað; hvað grein þessa varðar telst félag eða önnur lögpersóna eiga heimili í Sviss ef hún á þar skráð aðsetur og aðalstöðvar starfseminnar eru þar í reynd, og
c) varnaraðili andmælir viðurkenningu eða fullnustu dómsins í Sviss enda hafi hann ekki afsalað sér rétti til að bera fyrir sig þá yfirlýsingu sem gert er ráð fyrir í þess
2. Fyrirvara þessum skal ekki beita að því leyti sem undanþága hefur verið veitt frá 59. gr. svissnesku sambandsstjórnarskrárinnar þegar viðurkenningar eða fullnustu er leit
3. Fyrirvari þessi fellur úr gildi 31. desember 1999. Hann má afturkalla hvenær sem er.
I. gr. b.
Sérhvert samningsríki getur lýst því yfir við undirritun eða þegar fullgildingar- eða að
II. gr.
Án þess að raskað sé gildi ákvæða í landslögum, sem betri rétt veita, geta þeir, sem eiga heimili í samningsríki og sæta málshöfðun, vegna brots sem framið var af gáleysi, fyrir sakadómi í öðru samningsríki þar sem þeir eru ekki ríkisborgarar, valið sér lög
Dómstóll sá, sem með málið fer, getur þó ákveðið að viðkomandi skuli sjálfur koma fyrir dóm; komi hann ekki fyrir dóm þarf hvorki að viðurkenna né fullnægja í öðrum samningsríkjum dómi að því er tekur til kröfu borgararéttar eðlis ef hann átti þess ekki kost að taka til varna í málinu.
III. gr.
Engan skatt, gjald eða þóknun, sem reiknast með hliðsjón af verðmæti þeirra hags
IV. gr.
Réttarskjöl og utanréttarskjöl, sem gerð hafa verið í samningsríki og birta þarf manni í öðru samningsríki, skal framsenda með þeim hætti sem samningar eða samkomulag milli samningsríkjanna kveða á um.
Ef ríki það, þar sem birting skal fram fara, mótmælir því ekki með yfirlýsingu við svissneska sambandsráðið má einnig senda slík skjöl frá viðkomandi opinberum starfs
V. gr.
Reglu 2. tölul. 6. gr. og 10. gr. um varnarþing í sakaukamálum eða í öðrum málum gegn þriðja manni má ekki beita í Sambandslýðveldinu Þýskalandi, á Spáni, í Austur
— í Sambandslýðveldinu Þýskalandi samkvæmt 68., 72., 73. og 74. gr. laga um rétt
— á Spáni samkvæmt 1482. gr. borgaralögbókar (Code civile),
— í Austurríki samkvæmt 21. gr. laga um réttarfar í einkamálum (Zivilprozessordn
— í Sviss samkvæmt þeim ákvæðum sem eiga við um tilkynningar um málshöfðun til þriðja manns í kantónulögum um réttarfar í einkamálum.
Dómar, sem kveðnir eru upp í öðrum samningsríkjum í samræmi við 2. tölul. 6. gr. eða 10. gr., skulu viðurkenndir og þeim fullnægt í Sambandslýðveldinu Þýskalandi, á Spáni, í Austurríki og í Sviss samkvæmt III. hluta. Þau réttaráhrif, sem dómar, sem kveðnir eru upp í ríkjum þessum, geta haft gagnvart þriðja manni með því að beita ákvæðum l. mgr., skal einnig viðurkenna í öðrum samningsríkjum.
V. gr. a.
Í málum, sem varða framfærsluskyldu, tekur hugtakið „dómstóll“ einnig til danskra, íslenskra og norskra stjórnvalda.
Í einkamálum tekur hugtakið „dómstóll“ einnig til hins finnska „ulosotonhaltija/över
V. gr. b.
Í málum milli skipstjóra og einhvers í áhöfn hafskips, sem skráð er í Danmörku, í Grikklandi, á Írlandi, á Íslandi, í Noregi, í Portúgal eða í Svíþjóð, um kaup eða önnur starfskjör skal dómstóll í samningsríki athuga hvort sendierindreka þeim eða ræðiser
V. gr. c.
— Engin. —
V. gr. d.
Að öðru leyti en því, sem greinir um lögsögu Evrópsku einkaleyfisskrifstofunnar sam
VI. gr.
Samningsríkin skulu tilkynna svissneska sambandsráðinu um texta sérhvers ákvæð
BÓKUN NR. 2
um samræmda túlkun samningsins.
INNGANGUR
SAMNINGSAÐILAR
SEM VÍSA til 65. gr. samnings þessa,
SEM HAFA Í HUGA hin nánu tengsl milli samnings þessa og Brusselsamningsins,
SEM HAFA Í HUGA að dómstóll Evrópubandalaganna hefur samkvæmt bókun frá 3. júní 1971 vald til þess að skera úr um túlkun á ákvæðum Brusselsamningsins,
SEM ER KUNNUGT um úrlausnir dómstóls Evrópubandalaganna um túlkun á Brussel
SEM HAFA Í HUGA að samningaviðræður þær, sem voru undanfari þess að samning
SEM VILJA, með fullri virðingu fyrir sjálfstæði dómstólanna, koma í veg fyrir mismun
HAFA ORÐIÐ ÁSÁTTIR UM EFTIRFARANDI:
1. gr.
Dómstólar hvers samningsríkis skulu, þegar þeir beita og túlka ákvæði samningsins, taka réttmætt tillit til þeirra meginsjónarmiða sem fram koma í úrlausnum dómstóla ann2. gr.
1. Samningsaðilar eru ásáttir um að koma á kerfi til að skiptast á upplýsingum um dóma sem kveðnir eru upp samkvæmt samningi þessum, svo og um dóma sem máli skipta og kveðnir eru upp samkvæmt Brusselsamningnum. Í kerfi þessu skal felast:— að þar til bær stjórnvöld sendi til sérstakrar miðstöðvar dóma sem kveðnir hafa verið upp á æðsta dómstigi og af dómstóli Evrópubandalaganna, svo og endan
— að miðstöðin flokki dóma þessa og semji og birti, eins og þörf krefur, þýðing
— að miðstöðin framsendi þau skjöl, sem máli skipta, til lögbærra stjórnvalda í öll
2. Miðstöðin er hjá ritara dómstóls Evrópubandalaganna.
3. gr.
1. Stofna skal fastanefnd vegna bókunar þessarar.2. Í nefndinni skulu eiga sæti fulltrúar tilnefndir af hverju ríki sem undirritað hefur samning þennan eða gerst aðili að honum.
3. Evrópubandalögin (framkvæmdanefnd, dómstóll og aðalskrifstofa ráðsins) og Frí
4. gr.
1. Að ósk samningsaðila skal vörsluaðili samningsins boða til funda í nefndinni til að skiptast á skoðunum um hvernig samningurinn reynist, og einkum um— þróun fordæmisreglna samkvæmt þeim dómum sem sendir eru samkvæmt 1. und
— beitingu 57. gr. samningsins.
2. Í ljósi þessara skoðanaskipta getur nefndin einnig kannað hvort ástæða sé til að end
BÓKUN NR. 3
um beitingu 57. gr.
SAMNINGSAÐILAR HAFA ORÐIÐ ÁSÁTTIR UM EFTIRFARANDI:
1. Ákvæði sem mæla fyrir um dómsvald eða viðurkenningu eða fullnustu dóma, að því er varðar tiltekin málefni, og felast eða munu felast í ákvörðunum stofnana Evrópu
2. Nú telur samningsríki að ákvæði, sem felst í ákvörðun stofnana Evrópubandalag
YFIRLÝSING
frá fulltrúum ríkisstjórna þeirra ríkja, sem hafa undirritað
Lúganósamninginn og eru aðilar að Evrópubandalögunum,
um bókun nr. 3 um beitingu 57. gr. samningsins.
Við undirritun samnings um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum í Lúganó 16. september 1988
LÝSA FULLTRÚAR RÍKISSTJÓRNA AÐILDARRÍKJA EVRÓPUBANDALAGANNA
SEM HAFA Í HUGA þær skuldbindingar sem teknar hafa verið gagnvart aðildarríkjum Fríverslunarsamtaka Evrópu,
SEM ER UMHUGAÐ um að skaða ekki þá réttareiningu sem stofnað er til með samn
ÞVÍ YFIR að þau muni gera allar ráðstafanir, sem í þeirra valdi standa, til að tryggja að virtar verði þær reglur um dómsvald og um viðurkenningu og fullnustu dóma sem sett
YFIRLÝSING
frá fulltrúum ríkisstjórna þeirra ríkja sem hafa undirritað
Lúganósamninginn og eru aðilar að Evrópubandalögunum.
Við undirritun samnings um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum í Lúganó 16. september 1988
LÝSA FULLTRÚAR RÍKISSTJÓRNA AÐILDARRÍKJA EVRÓPUBANDALAGANNA
ÞVÍ YFIR að þau telja rétt að dómstóll Evrópubandalaganna taki við túlkun Bruss
YFIRLÝSING
frá fulltrúum ríkisstjórna þeirra ríkja sem hafa
undirritað Lúganósamninginn og eru aðilar
að Fríverslunarsamtökum Evrópu.
Við undirritun samnings um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum í Lúganó 16. september 1988
LÝSA FULLTRÚAR RÍKISSTJÓRNA AÐILDARRÍKJA FRÍVERSLUNARSAMTAKA EVRÓPU
ÞVÍ YFIR að þau telja rétt að dómstólar þeirra taki við túlkun samningsins réttmætt til
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
1. Aðalefni frumvarpsins.
Með frumvarpi þessu er lagt til að heimild verði veitt til að fullgilda af Íslands hálfu samning milli aðildarríkja Fríverslunarsamtaka Evrópu (EFTA) og aðildarríkja Evrópu
Í frumvarpinu er gert ráð fyrir því að ákvæðum samningsins verði hrundið í fram
Auk þess er að finna í frumvarpinu nokkur önnur ákvæði sem lúta að framkvæmd Lúganósamningsins í sérstökum tilvikum. Þau ákvæði verða skýrð í athugasemdum við einstakar greinar frumvarpsins.
2. Aðdragandi Brusselsamnings og Lúganósamnings.
Árið 1968 gerðu stofnríki Evrópubandalagsins (EB), þ.e. Belgía, Frakkland, Holland, Ítalía, Lúxemborg og Þýskaland, með sér samning um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum.
Við samning þennan var bætt bókun árið 1971 sem fól í sér að dómstóll EB fékk vald til að túlka samninginn með bindandi hætti. Samningnum var breytt nokkuð árið 1978 er Danmörk, Írland og Stóra-Bretland og Norður-Írland gengu í EB, aftur árið 1982 er Grikkland varð aðili að EB og enn 1989 við aðild Spánar og Portúgals. Samningurinn frá 1968 ásamt síðari breytingum og bókun gengur almennt undir heitinu Brusselsamning
Brusselsamningurinn, sem aðildarríki Evrópubandalagsins ein geta orðið aðilar að, grundvallast á 220. gr. Rómarsáttmálans. Með því ákvæði er aðildarríkjum EB gert að samræma löggjöf sína með þjóðréttarsamningum um ýmis tiltekin efni. Tekur það m.a. til þess að einfalda reglur sem gilda um gagnkvæma viðurkenningu og fullnustu dóma og gerðardóma. Það er því ljóst að Brusselsamningurinn er gerður til að fullnægja skyld
Af hálfu aðildarríkja EB og EFTA, svo og af hálfu EB sem stofnunar, kom snemma fram áhugi á því að gera sérstakan fjölþjóðasamning sem hefði að geyma samsvarandi reglur og Brusselsamningurinn með því meginmarkmiði að samræmdar reglur giltu um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum í öllum ríkjum EB og EFTA.
Vaxandi áhuga almennt á auknu samstarfi EB og EFTA má annars rekja til sameig
Samstarf aðildarríkja EB og EFTA um fjölþjóðasamning, sem hefði að geyma sam
Skýringar við Brusselsamninginn er m.a. að finna í ítarlegum skýrslum sem birtar hafa verið í EB-tíðindum (Official Journal (OJ)). Fyrsta skýrslan er frá 1968 eftir Jenard (OJ nr. C 59 frá 5. mars 1979, bls. 1 og 66), þá er skýrsla frá 1979 eftir Schlosser (OJ nr. C 59 frá 5. mars 1979, bls. 71), frá 1986 eftir Evrigenis og Kerameus (OJ nr. C 298 frá 24. nóvember 1986, bls. 1) og loks skýrsla frá 1990 eftir þá Almeida Cruz, Desantes Real og Jenard (OJ nr. C 189 frá 28. júlí 1990, bls. 35).
Skýringar við Lúganósamninginn má finna í skýrslu þeirra Jenard og Möller sem birt er í OJ nr. C 189 frá 28. júlí 1990, bls. 57, svo og í ritum Lennart Pålsson: Luganokon
Í Lúganósamningnum er jafnan vísað til Evrópubandalaganna (í fleirtölu), þ.e. Efna