Ferill 28. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.


1995. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
119. löggjafarþing. – 28 . mál.

60. Nefndarálit



um frv. til l. um breyt. á l. nr. 38/1990, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum.

Frá minni hluta sjávarútvegsnefndar.



    Afstaða minni hluta nefndarinnar til frumvarpsins kemur fram annars vegar í þessu nefnd aráliti og hins vegar í þeim breytingartillögum sem undirrituð flytja við frumvarpið. Að öðru leyti munu fulltrúar minni hlutans gera grein fyrir afstöðu sinni og flokka sinna eða hreyfinga í umræðum.
    Frumvarpið gerir skv. 1. gr. ráð fyrir að til að hemja stækkun krókabátaflotans verði settar strangar reglur varðandi endurnýjun slíkra báta. Í sóknarkerfi er stjórn á flotastærð virka stýri aðferðin svo að eðlilegt er að setja slíkar tillögur fram sem lið í breytingum varðandi króka bátana. Hitt er annað mál hvort ástæða sé til að hafa svo stífar reglur. Rétt er að minna á í þessu samhengi að nú á að taka þessa báta inn í Þróunarsjóð og þar með er stefnt að fækkun þeirra á næstu árum. Sérstaklega hlýtur að teljast varhugavert að beita slíkum reglum við end urnýjun minnstu bátanna og telur minni hlutinn að athuga hefði átt að undanskilja báta t.d. undir 3 tonnum vegna endurnýjunar á sams konar báti. Hins vegar eru í frumvarpinu settar fram tillögur sem þrengja möguleika aflamarksskipa til endurnýjunar og breytinga. Í afla markskerfi er það aflamarkið sem er stýritækið og ætti útgerðarmönnum að vera það í sjálfs vald sett með hvaða skipastærð þeir sækja þann afla sem þeim er úthlutað. Meiri hluti nefndar innar hefur þó kynnt tillögur þar sem fallið er að hluta frá tillögum um að þrengja kosti út gerða aflamarksskipa og yrði áfram heimilt að breyta skipum byggðum fyrir 1986 eins og ver ið hefur. Minni hlutinn styður þessa breytingu frá upphaflega frumvarpinu. Enn eru þó í því tilhneigingar til stjórnunar á sviðum þar sem undirrituð telja að aflamarkið eitt ætti að nægja því að útgerðarmönnum sé best til þess treystandi að ákveða með hvernig skipum sé hagfelld ast að sækja þann afla sem þeim er samkvæmt aflamarki heimilt að veiða.
    Meginefni frumvarps ríksstjórnarinnar fjallar þó um breytingar á veiðistjórnun krókabáta. Breytingartillögur meiri hlutans gera í raun ráð fyrir að veiðar krókabáta verði með þrennu móti: 1) Veiðar með þorskaflahámarki með banndögum skv. 2. og 4. mgr. frumvarpsins; 2) Veiðar með viðbótarbanndögum skv. 5.–9. mgr. frumvarpsins; 3) Veiðar innan róðrardagakerfis skv. 2. breytingartillögu meiri hlutans. Fyrst um sinn geti krókabátar valið milli kosta 1 og 2 en ráðherra geti síðar ákveðið með reglugerð að þeir sem velja kost 2 fari undir róðrar dagakerfi.
    Ekki er í frumvarpinu eða breytingartillögum meiri hlutans gert ráð fyrir að róðrardaga kerfi komist á á komandi fiskveiðiári, heldur sett í vald ráðherra að meta hvenær tæknilegar og fjárhagslegar forsendur leyfa upptöku þess. Í þessu sambandi er vakin sérstök athygli á því að samkvæmt frumvarpinu er þeim bátum sem velja þorskaflahámark ekki heimilt að skipta síðar yfir í róðrardagakerfi. Það er hins vegar í mótsögn við yfirlýsta stefnu sumra stjórnarliða sem standa að baki frumvarpi ríkisstjórnarinnar.
    Við 1. umr. og í umfjöllun nefndarinnar kom fram hjá flestum sem tjáðu sig um 2. gr. frumvarpsins eindreginn vilji til að taka upp róðrardagakerfi sem stjórnkerfi fyrir krókabáta. Gegn því var teflt þeirri staðhæfingu að ekki væri mögulegt að taka upp róðrardagakerfi þegar á næsta fiskveiðiári þar eð ekki væru tæknilegar forsendur til að halda uppi nægjanlega öflugu eftirliti með sjósókn bátanna. Við umfjöllun í nefndinni kom hins vegar fram að unnt væri að sinna eftirliti í gegnum hafnarverði og löggilta vigtarmenn uns fjareftirlit um landstöðvar og/eða gervihnetti væri til reiðu, en sérfræðingar, sem á fund nefndarinnar komu, töldu ekki unnt að koma slíku fjareftirliti upp fyrir byrjun næsta fiskveiðiárs.
    Af þessum sökum er því alfarið vísað á bug að vegna tæknilegra takmarkana sé ekki hægt að taka upp róðrardagakerfi þegar í upphafi næsta fiskveiðiárs. Við leggjum því til breytingar tillögu við 2. gr. frumvarpsins þar sem lagt er til að róðrardagakerfi verði eina stjórnkerfi krókabáta frá og með næsta fiskveiðiári.
    Ekki eru gerðar athugasemdir við 3. og 4. gr. frumvarpsins. Breytingartillaga meiri hlutans við 5. gr. er í samræmi við þá breytingu sem sömu aðilar gera tillögu um að verði á 1. gr. Ekki er að sinni gerð athugasemd við ákvæði til bráðabirgða I.
    Minni hlutinn flytur hins vegar breytingartillögu við ákvæði til bráðabirgða II. Samkvæmt frumvarpinu er lagt til að á þessu kjörtímabili skuli Byggðastofnun árlega hafa til ráðstöfunar þorskaflahámark sem nemur 500 lestum. Að kjörtímabilinu loknu virðist samkvæmt frumvarp inu aftur óhætt að treysta sjávarútvegsráðuneytinu fyrir úthlutun þessara tonna og það á sama grundvelli, þ.e. til að ráðstafa til krókabáta sem gerðir eru út frá byggðarlögum sem algjörlega eru háð veiðum slíkra báta og standa höllum fæti. Undirrituð leggjast ekki gegn því að í lögun um um stjórn fiskveiða sé viðlagaákvæði vegna þeirra aðstæðna sem upp kunna að koma og bregðast þarf við á stöðum sem algerlega eru háðir veiðum smábáta. Að okkar mati er Byggða stofnun hins vegar ekki sá aðili sem á að úthluta veiðiheimildum. Þessi aðferð, að setja úthlut un veiðiheimilda í hendur Byggðastofnunar, er vísasti vegurinn til þess að skapa tortryggni og enn frekari deilur um og gagnrýni á fiskveiðistjórnunina. Sjávarútvegsráðherra getur hins vegar leitað álits Byggðastofnunar eða annarra varðandi mótun reglugerðar eða úthlutun.
    Í verkefnaskrá sjávarútvegsráðuneytisins er boðað að gera eigi úttekt á mismunandi leiðum við fiskveiðistjórnun og bornir saman kostir og gallar ólíkra fiskveiðistjórnunarkerfa. Jafn framt er lýst yfir að niðurstöðurnar eigi að nýta við þróun fiskveiðistjórnunar. Þetta felur í sér þann möguleika að algjör uppstokkun kunni að verða á stjórnun fiskveiða í kjölfar boðaðrar úttektar. Þetta skapar mikla óvissu fyrir greinina í heild og torveldar áætlanagerð til framtíðar. Forustumenn í atvinnulífi, jafnt innan sem utan sjávarútvegsins, tala gjarnan um að skapa þurfi sátt um sjávarútvegsstefnuna og í stefnuræðu forsætisráðherra kom fram að ríkisstjórnin leggur þunga áherslu á að sjávarútvegurinn búi við festu í starfsskilyrðum sínum. Því er nauðsynlegt að treysta starfsumhverfi greinarinnar með því að tímasetja lok boðaðrar endurskoðunar hið fyrsta og með það að markmiði leggur minni hlutinn til bráðabirgðaákvæði um að endurskoð un verði lokið í árslok 1996.
    Bæði í verkefnaskrá sjávarútvegsráðuneytisins og í umræðum í þinginu um frumvarp þetta og stefnuna í málefnum sjávaútvegsins hafa komið fram ýmsar hugmyndir sem farsælast yrði að menn færu yfir og næðu samstöðu um sem fyrst. Þar má nefna, auk framangreindra tillagna, sem snúa beint að þeim þætti veiðanna sem frumvarp ríkisstjórnarinnar fjallar um, hugmyndir um að taka línutvöföldun inn í kvóta, um sveiflujöfnun í sjávarútvegi og veiðileyfagjald, verð myndun á sjávarafla og fiskmarkaði, umgengni um auðlindir sjávar og ýmislegt fleira. Það er ljóst að í frumvarpi ríkisstjórnarinnar er ekki að finna heildstæða stefnumótun varðandi sjávar útvegsmál og þar er ekki fjallað um þætti sem sem tengjast framangreindum atriðum, heldur einungis um afmarkaðan hluta fiskveiðistjórnunarinnar. Því flytjur minni hlutinn ekki tillögur sem þeim tengjast að sinni.
    Guðný Guðbjörnsdóttir, fulltrúi Samtaka um kvennalista, sat fundi nefndarinnar sem áheyrnarfulltrúi og er samþykk áliti þessu.

Alþingi, 8. júní 1995.



    Svanfríður Jónasdóttir,     Össur Skarphéðinsson.     Steingrímur J. Sigfússon.
    frsm.          



Fylgiskjal.

Greinargerð Landssambands smábátaeigenda.


(8. júní 1995.)



(2 síður – myndaðar.)










































Virðingarfyllst,



Örn Pálsson framkvæmdastjóri.


Arthur Bogason formaður.



Fskj.

Banndagaalmanak fiskveiðiárið 1995–96.


(Byggt á 7. og 8. mgr. frumvarpsins og aflatölum


sem birtar eru í fylgiskjali með því.)




(1 síða -- mynduð.)