[16:57]
Flm. (Ólafur Örn Haraldsson):
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir þáltill. um bókaútgáfu, en hún er flutt auk mín af hv. þm. Önnu Jensdóttur og hv. þm. Drífu Sigfúsdóttur en þær voru varaþingmenn þegar þskj. þetta var lagt fram. Ásamt þeim og flm. sem hér stendur eru flutningsmenn hv. þm. Guðni Ágústsson, Hjálmar Árnason, Ísólfur Gylfi Pálmason, Kristjana Bergsdóttir, Magnús Stefánsson, Stefán Guðmundsson og Valgerður Sverrisdóttir. Þáltill. er svo hljóðandi:
,,Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að hefja markvissar aðgerðir til þess að styrkja stöðu bókarinnar og efla bókaútgáfu á Íslandi. Markmiðið með aðgerðunum verði að efla íslenska tungu og glæða menntun og menningu þjóðarinnar jafnframt því að örva ritun bóka og bæta lestrarhæfni og aðstöðu til náms. Enn fremur verði haft að markmiði að auka atvinnustarfsemi tengda prentun, útgáfu og sölu bóka. Skipaður verði starfshópur sem móti tillögur um aðgerðir til eflingar bókinni. Í starfshópnum verði m.a. fulltrúar menntastofnana, námsmanna, kennara, aðila prentiðnaðarins og bókaútgefenda, neytenda og launþega. Hópurinn skili tillögum sínum fyrir lok mars 1996.``
Áður en ég geri nánar grein fyrir tillögunni vil ég að fram komi að svo sannarlega þarf að leita til fleiri aðila en hér eru nefndir þó að það hafi ekki komið fram í tillögunni. Vil ég nefna þar rithöfunda, bóksala og fleiri. Slíkir stuðningsmenn eru víða og er mjög nauðsynlegt að sem allra víðast verði leitað fanga um þetta mikilsverða málefni. Ótvíræðar vísbendingar benda til þess og vitna um að óheillavænleg áhrif sæki að íslenskri tungu og að hún muni eiga í harðnandi samkeppni. Þá getur lítið samfélag þjóðarinnar lent í hættu innan skamms tíma. Staða bókarinnar kann að ráða úrslitum um þessa þróun en á síðustu árum hefur bóklestur dregist saman, lestrarkunnáttu hefur hrakað, skilningur ungs fólks á rituðu máli hefur rýrnað, ritun bóka hefur dalað, útgáfa hefur verið á undanhaldi, útgefnum titlum hefur fækkað, bóksala hefur minnkað og bókakostnaður námsmanna hefur vaxið. Áhrif þessa hafa einnig verið alvarleg fyrir prentun bókaútgáfu og annað atvinnulíf sem bókum tengist. Því miður eru þessar lýsingar ekki fallegar en þó sannar.
Íslensk tunga er sá stofn sem ber uppi íslenska menningu. Án rótfastrar og lifandi tungu eru Íslendingar sviptir þeim sérkennum og samkennd sem æ fleiri þjóðir gera sér grein fyrir að er nauðsynleg um leið og þær vilja auka samstarf hver við aðra. Íslendingar vilja flestir taka þátt í slíku samstarfi og njóta þeirra jákvæðu áhrifa sem menning annarra þjóða getur haft á þjóðlíf okkar. Við þurfum að geta tekið fullan þátt í alþjóðasamskiptum en jafnframt haldið einkennum okkar og gróskumikilli menningu.
Stórar og öflugar þjóðir, svo sem Frakkar, Bretar, Norðmenn og fleiri leggja ofuráherslu á sérkenni og fegurð þjóðtungu sinnar og telja nauðsynlegt að verja málsamfélög sín með stuðningi við bókina.
Bókin flytur þá næringu sem tungunni og menningunni eru nauðsynleg. Skammsýni og andvaraleysi getur leitt til óheillaþróunar sem ekki verður við snúið, jafnvel þó að miklum fjármunum yrði til kostað. Aðgerðir til þess að styrkja stöðu bókarinnar eru því afar aðkallandi.