[18:44]
Umhverfisráðherra (Guðmundur Bjarnason):
Hæstv. forseti. Ég vil þakka hv. 1. flm. og framsögumanni fyrir hans ágætu framsöguræðu með þessu frv. nú áðan sem við hlýddum á. Hann ræðir hér um ástand sem þarf að bregðast við þar sem það er ekki í nógu góðu horfi hjá okkur. Frv. það sem hér liggur fyrir og er til umræðu fjallar einmitt um þennan vanda. Flm. hafa kosið að kalla þetta sem lagt er til að sett sé inn í lög um náttúruvernd landslagsvernd með sérstöku tilliti til ýmiss konar jarðrasks, efnistöku og mannvirkjagerðar.
Ég vil ekki á þessu stigi fara mörgum orðum um efnisatriði frv. en ég tel að hér sé hreyft máli sem nauðsynlegt er að fjalla um og verður líka að taka á. Ef við erum sammála um að ástandið sé ekki nógu gott, þarf auðvitað að bregðast við því. Og það er vissulega víða slæmt ástand hvað varðar malarnám, efnistöku og ýmsar námur um allt land opnar og illa útlítandi og skipta hundruðum ef ekki þúsundum eins og fram kom hjá hv. frsm.
Eins og einnig kom fram hjá honum eru mál sem snerta jarðrask og efnistöku til sérstakrar skoðunar í umhvrn. Við teljum reyndar að vandamálið sé aðallega bundið við gamlar námur sem voru í notkun fyrir gildistöku laga um mat á umhverfisáhrifum sem öðluðust gildi á síðasta ári eins og þingheimur veit. Hér er því miður um gamalt vandamál að ræða sem laut ekki þeim lögum eða vinnuaðferðum sem eru viðhafðar nú eða ættu að eiga að vera viðhafðar við efnistöku. Það er sjálfsagt að líta á hvort taka þarf á málunum með löggjöf eins og hér er lagt til ef lögin um mat á umhverfisáhrifum eru ekki nægilega sterk eða taka ekki til þeirra þátta sem hér er þó verið að reyna að bregðast við.
Til þess að gera okkur betur grein fyrir umfangi málsins og til þess að reyna að meta hvaða aðgerðir eru vænlegastar til árangurs höfum við boðað til opinnar ráðstefnu sem ráðgert er að verði 17. nóv. og hún er haldin í samvinnu við iðnrn., landbrn. og Náttúruverndarráð, Náttúrufræðistofnun Íslands, Skipulag ríkisins og fleiri aðila sem koma að þessum málum og þurfa að fjalla um mál af þessu tagi. Það er ætlun ráðuneytisins að með ráðstefnunni sé hægt að skilgreina málin betur og í framhaldi af því að ræða hvað sé þá til bragðs að taka.
Með vísan til þess vil ég segja að ég held að rétt væri að skoða málið í framhaldi af þessu málþingi, þessari umræðu. Ég er alls ekki að leggja neinn stein í götu þessa frv. og þeirrar tillögu sem hér er sett fram um málsmeðferð. Ég vil annars vegar hafa eðlilegan fyrirvara á því hvernig að málinu verði staðið og þá geta þess í samhengi að unnið er að því í umhvrn. að útbúa frv. um breytingar á stjórnsýsluþætti náttúruverndarlaganna, reyndar með svipuðum hætti og gert hafði verið í tíð fyrri ríkisstjórnar, þ.e. að taka þann þátt mála út úr heildarendurskoðun laganna en jafnframt ákveðið að fara í endurskoðun á náttúruverndarlögunum í heild en það tekur bara lengri tíma. Ég hygg að ítarleg umfjöllun um það og efnismeðferð, eins og eðlilegt er að mál af þessu tagi fengi, geti tekið hálft kjörtímabilið og síðan sjálfsagt a.m.k. eitt þing, kannski tvö, fjalli um það. Ég ímynda mér að ítarleg umfjöllun, breyting á náttúruverndarlögum í heild geti tekið upp undir heilt kjörtímabil þannig að ljóst er að það tekur langan tíma. Ég held að það væri glámskyggni að ímynda sér að það gæti gerst með miklu hraðari hætti en svo og þess vegna þarf að skoða einstaka þætti. Ég hef nefnt stjórnunarþáttinn sem við erum að skoða og ef aðrir þættir, sem við teljum að sé nauðsynlegt að bregðast við, eru í því ástandi að ekki sé við unað þá á að skoða málið í ljósi þeirrar umræðu sem er nú í gangi og verður ítarlegri og skýrist betur er líður á þennan mánuð.
Þetta vildi ég láta koma fram við 1. umr. um þetta frv.