Guðný Guðbjörnsdóttir:
Virðulegi forseti. Enn eru komin til umræðu hin tveggja ára gömlu lög um svokallaðan Þróunarsjóð sjávarútvegsins í þriðja eða fjórða sinn, að ég tel, síðan ég tók sæti á Alþingi fyrir einu og hálfu ári. Markmið sjóðsins var fyrst og fremst að stuðla að aukinni arðsemi í sjávarútvegi og aðalleiðin var sú að minnka fiskiskipaflotann eða aðlaga hann því sem hagkvæmast þótti. Með öðrum orðum, það átti að koma í veg fyrir að of margir væru um hituna og reyna að auka arðsemina. Hér lá í upphafi fyrir frv. sem átti algjörlega að breyta hlutverki þessa sjóðs, þ.e. það átti að stöðva úreldingu skipa, bæði skipa og fiskvinnslustöðva, en nú eru komnar fram brtt. frá meiri hlutanum þess efnis að heimila eigi úreldingu á krókabátum á sóknardögum til 1. júlí 1997. Nú virðist hlutverk sjóðsins vera áfram að úrelda krókabáta fram undir mitt næsta ár svo og á sjóðurinn að taka að sér nýtt hlutverk; nefnilega að fjármagna hafrannsóknaskip.
Eins og fram kemur í nál. minni hluta sjútvn. styðjum við kvennalistakonur það álit. Ég vil koma ögn nánar inn á helstu efnisatriði frv. og nota tækifærið til þess að spyrja hæstv. sjútvrh. nokkurra spurninga sem reyndar eru í svipuðum dúr og aðrir hv. þm. hafa spurt, því það er engan veginn ljóst að mínu mati hvernig verður farið með nokkur grundvallaratriði.
Í fyrsta lagi vil ég koma að væntanlegum kaupum á hafrannsóknaskipi. Ég tel í sjálfu sér gott mál að fjárfesta eigi í hafrannsóknaskipi og tel að efla þurfi rannsóknir, hafrannsóknir, á sem flestum sviðum. Eftir yfirlýsingar LÍÚ og fagnaðarlætin í þeim herbúðum yfir að fá að leggja fé í þessi kaup sem ég hélt satt best að segja að ættu við kaup á öðru skipi verð ég sem vísindamaður að vara við því að of sterk hagsmunatengsl séu á milli hagsmunaaðila eins og LÍÚ og hafrannsókna. Viðbrögð LÍÚ voru ekki þess eðlis að búast mætti við að þarna yrðu algjörlega stundaðar sjálfstæðar rannsóknir. Því vil ég spyrja hæstv. sjútvrh. hvernig rannsóknum verði hagað á þessu skipi og hver verði þáttur LÍÚ í að hafa áhrif á þær rannsóknir.
Í öðru lagi vil ég fagna því að hætta á gjaldtöku á fiskvinnslustöðvum í þennan sjóð núna um áramótin 1996/1997. Ljóst er að þegar er búið að innheimta um 800 milljónir af fiskvinnslunni í þennan sjóð en stöðvar hafa einungis verið úreltar fyrir andvirði 19 millj. Ég vil í framhaldi af þessu skerpa aðeins á spurningum frá orðaskiptum sem hafa farið fram á milli hv. þm. og sjútvrh., um framkvæmdina hingað til --- hvort hún geti talist lögleg. Ég get alls ekki séð sjálf og er sammála túlkun hv. þm. Steingríms J. Sigfússonar að það sé verulegt álitamál að löglegt geti talist miðað við lögin, eins og þau eru núna, að gera þá kröfu að ekki megi úrelda fiskvinnslustöð nema kominn væri tryggur kaupandi á móti. Þess vegna finnst mér ekki ólíklegt að það eigi eftir að koma til málaferla eða annars slíks út af þessu og vil því spyrja hæstv. sjútvrh. hvort hann styðji algjörlega þá aðferð sem stjórn sjóðsins hefur notað við að meta hvort úrelda beri fiskvinnslustöðvar eða ekki.
Í þriðja lagi vil ég láta í ljós verulegar efasemdir um framlengingu á því að úrelda krókabáta á sóknarmarki fram til miðs næsta árs, ekki síst vegna þess að forsvarsmenn krókabáta eða smábátaeigenda eru ekki, að því er virðist, ánægðir með þessa ráðstöfun eftir því sem fram kom í hv. sjútvn. Það sem skiptir kannski mestu máli er hvernig veiðireynsla þeirra báta sem hætta verður metin varðandi útreikning á sóknardögum á komandi tímabilum. Og þess vegna vil ég spyrja enn nánar hvort það sé ljóst nú þegar hvernig farið verði með veiðireynslu þeirra. Núna keppast margir við og veiða og veiða fram til 1. júlí á næsta ári. Ef reikna á veiðireynslu þeirra inn í veiðidagana fyrir næsta tímabil muni svo til engir sóknardagar verða eftir. Þess vegna vil ég spyrja hæstv. sjútvrh. nákvæmlega hvernig farið verður með veiðireynslu þeirra krókabáta sem verða úreltir og eru á sóknardögum fyrir tímabilið næst á eftir.
Að lokum vil ég fagna því, eins og ég sagði áðan, að fiskvinnslustöðvarnar hætta að greiða í þennan sjóð og vil benda á þá afstöðu sem fram kemur í nál. minni hlutans að langeðlilegast hefði verið að gjaldtakan væri alfarið af úthlutuðum þorskígildum og mætti þá jafnvel útfæra það sem einhvers konar ígildi veiðileyfagjalds. Ég vil spyrja hæstv. sjútvrh. hvort ekki hafi komið til tals, og hvað mæli fyrst og fremst gegn því, að einfalda innheimtuna í þá veru.