Ferill 477. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1996–97. – 1066 ár frá stofnun Alþingis.
121. löggjafarþing. – 477 . mál.
1197. Nefndarálit
um frv. til l. um eldi og heilbrigði sláturdýra, slátrun, vinnslu, heilbrigðisskoðun og gæðamat á sláturafurðum.
Frá landbúnaðarnefnd.
Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Guðmund Sigþórsson og Jón Höskuldsson frá landbúnaðarráðuneyti, Brynjólf Sandholt yfirdýralækni, Sigurð Örn Hansson frá embætti yfirdýralæknis, Andrés Jóhannesson kjötmatsformann, Helga Óskarsson og Steinþór Skúlason frá Landssamtökum sláturleyfishafa og Sigurgeir Þorgeirsson frá Bændasamtökunum. Þá bárust umsagnir um málið frá Landssambandi sláturleyfishafa og Samtökum iðnaðarins.
Nefndin leggur til að frumvarpið verði samþykkt með breytingum sem gerð er tillaga um á sérstöku þingskjali. Meginhluti þeirra tillagna felst í að orðalag frumvarpsins verði samræmt skilgreiningum sem fram koma í 2. gr. Ástæða er þó til að gera sérstaklega grein fyrir nokkrum af breytingartillögunum.
Rétt þykir að tala alfarið um kjötskoðunarlækna í stað þess að greina á milli héraðsdýralækna og kjötskoðunarlækna. Í því sambandi er lögð til sú breyting á skilgreiningu orðsins „kjötskoðunarlæknir“ að talað verði um „héraðsdýralækna, eða aðra dýralækna samkvæmt ákvörðun yfirdýralæknis“. Ljóst er, með hliðsjón af lögum um dýralækna, að almennt verða það héraðsdýralæknar sem munu gegna hlutverki kjötskoðunarlækna. Hins vegar þykir nauðsyn á að yfirdýralæknir geti tilnefnt annan dýralækni til að rækja þessar skyldur þegar héraðsdýralæknir getur ekki sinnt þeim. Þá er lagt til að í 3. gr. verði tekin skilgreining á sláturleyfishöfum, en jafnframt að skilgreining á sláturhúsi verði felld þar brott þar sem það hugtak er nægilega skýrt í 5. gr.
Breytingartillögu við 4. gr. leiðir af tillögu nefndarinnar til breytingar á 15. gr., um að gera kjötmatið alfarið óháð yfirdýralækni.
Lagt er til að í 5. gr. verði tekið skilyrði um að hverju sláturhúsi beri að hafa löggiltar vogir. Það er eðlilegt og í samræmi við þær reglur er gilda í hliðstæðum atvinnugreinum, eins og í sjávarútvegi, að láta opinbera aðila löggilda vogir sem notaðar eru við vigtun sláturafurða í sláturhúsum.
Lagt er til að orðalag 2. mgr. 6. gr. verði mildað. Að jafnaði hlýtur sá einn að vera ráðinn sláturhússtjóri er hefur menntun eða reynslu á sviði stjórnunar og rekstrar. Nefndin telur ekki ástæðu til að ráðherra setji sérstakar reglur um hæfisskilyrði þeirra. Þá telur nefndin ekki að svo komnu rök fyrir því að lögfesta afdráttarlaust skilyrði um að slátrarar skuli hafa slátraramenntun. Ekki hefur verið boðið upp á slíka menntun hér á landi til þessa, nema í formi stuttra námskeiða sem haldin hafa verið. Nefndin telur að sjálfsögðu eðlilegt að sláturleyfishafar tryggi að starfsfólk þeirra hafi þá þekkingu sem þarf til að geta sinnt starfi sínu eins og best verður á kosið. Meðan ekki er til staðar fullgild slátraramenntun hér á landi, til samræmis við það sem gerist í nálægum löndum, telur nefndin hins vegar ekki forsendur fyrir því að setja óundanþægt skilyrði um ráðningu slátraramenntaðra manna inn í lögin.
Nefndin telur ekki ástæðu til að eftirlitsgjald skv. 11. gr. verði bundið við 2,50 kr. á hvert kíló kjöts eins og frumvarpið gerir ráð fyrir heldur verði það hámarksfjárhæð gjaldsins, en ráðherra ákvarði fjárhæð þess með hliðsjón af kostnaði við eftirlitið. Þannig er eðlilegt að ef tekjuafgangur verður í þeim sjóði er gjaldið rennur til í árslok verði gjaldið lækkað sem því nemur árið eftir. Jafnframt er lagt til að lögfest verði hverjir teljist vera gjaldskyldir aðilar og ákvæði um reglugerðarheimild ráðherra einfaldað með hliðsjón af því. Einnig er lagt til að ráðherra verði gert að setja reglugerð um hvernig staðið skuli að heilbrigðiseftirliti samkvæmt greininni þannig að þeir sem njóta þjónustunnar fái séð í hvað þeir eru að greiða. Í umfjöllun nefndarinnar kom fram í þessu sambandi að eðlilegt væri að þeir sem skyldaðir eru til greiðslu gjaldsins fái, ef óskað er, aðgang að viðhlítandi gögnum varðandi kostnað við eftirlitið og stöðu þess sjóðs sem gjaldinu er ætlað að renna til.
Þá er lagt til að 17. og 20. gr. frumvarpsins falli brott þar sem tilgangi þeirra verður náð með fullnægjandi hætti í öðrum ákvæðum laganna. Breytingartillaga við 18. gr. miðar að því gera ákvæðið skýrara.
Nefndin leggur til að við frumvarpið bætist ákvæði um heimild fyrir ráðherra til að afturkalla löggildingu sláturhúsa ef sláturleyfishafi brýtur gegn ákvæðum laganna eða reglugerða settra samkvæmt þeim.
Loks leggur nefndin til að við bætist ákvæði til bráðabirgða um að heimilt verði að ráða allt að fjóra yfirkjötmatsmenn til aðstoðar kjötmatsformanni á þessu ári við að kynna nýjar reglur um gæðamat til samræmingar þeim reglum sem gilda á Evrópska efnahagssvæðinu. Í dag eru starfandi þrír yfirkjötmatsmenn, en samkvæmt frumvarpinu munu stöður þeirra verða lagðar niður um mitt þetta ár. Heimilt verður því að ráða þá áfram út árið, og einn til viðbótar ef þörf krefur, til að sinna þessu verkefni.
Í umsögn Landssambands sláturleyfishafa til nefndarinnar kom fram að nauðsyn væri á að marka skýra línu milli verksviðs kjötskoðunarlækna annars vegar, sem heyra undir landbúnaðarráðherra, og heilbrigðiseftirlits sveitarfélaga hins vegar, sem heyrir undir umhverfisráðuneyti. Í dag væri málum þannig háttað að kjötskoðunarlæknir sæi um allt eftirlit annað en hvað varðar aðstöðu starfsfólks, frárennslismál og sýnatökur á vatni sem heilbrigðiseftirlit sveitarfélaga sæi um. Slíkt tvöfalt kerfi væri dýrara og óhagkvæmara bæði fyrir ríkið og sláturhúsin. Þá hefur borið á því að óljós skil þarna á milli hafi leitt til ágreinings milli kjötskoðunarlækna og heilbrigðiseftirlits í sambandi við einstök sláturhús. Landbúnaðarnefnd tekur undir gagnrýni sláturleyfishafa í þessu sambandi og beinir þeim tilmælum til landbúnaðarráðherra að hann hlutist til um, í samráði við umhverfisráðherra, að koma þessum málum í betra horf.
Alþingi, 12. maí 1997.
Guðni Ágústsson,
Egill Jónsson.
Ágúst Einarsson.
form., frsm.
Magnús Stefánsson.
Guðjón Guðmundsson.
Sigríður Jóhannesdóttir.
Lúðvík Bergvinsson.
Hjálmar Jónsson.
Árni M. Mathiesen.
