[prenta uppsett í dálka] 110. fundur, 122. lþ.
Flm. (Stefán Guðmundsson):
Virðulegi forseti. Ég tala fyrir þáltill. á þskj. 1036 um markaðs- og söluátak á íslensku dilkakjöti erlendis. Flm. með mér á þessari tillögu er hv. þm. Einar Oddur Kristjánsson. Tillagan hljóðar svo, með leyfi forseta:
,,Alþingi ályktar að fela landbúnaðarráðherra að leita samstarfs við Bændasamtök Íslands, Landssamtök sláturleyfishafa, Íslenskar sjávarafurðir hf., Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna hf. og Sölusamband íslenskra fiskframleiðenda um gerð þriggja ára markaðs- og söluátaks á íslensku dilkakjöti erlendis.``
Í greinargerðinni segir svo, með leyfi forseta:
,,Við Íslendingar eigum því láni að fagna að samtök okkar í sjávarútvegi hafa komið sér upp sölufyrirtækjum sem hafa náð miklum og góðum árangri á erlendum vettvangi. Þar hefur á undanförnum áratugum safnast saman mikil þekking sem hiklaust á að nýta í öðrum útflutningsviðskiptum, sérstaklega á sviði matvælaiðnaðar. Flutningsmenn tillögunnar telja einsýnt að besta leiðin til að markaðssetja íslenskt dilkakjöt fyrir kröfuharða erlenda neytendur sé að nota þau kerfi í sölu- og markaðsmálum sem útflutningsfyrirtækin í sjávarútvegi hafa byggt upp.
Sú sölustarfsemi sem unnið hefur verið að erlendis fram til þessa sýnir að gæði íslenska kjötsins eru fyllilega sambærileg við þær afurðir sem á þessum mörkuðum bjóðast. Jafnframt því að ná ásættanlegu skilaverði til framleiðenda þarf að koma til skila á markaðnum mikilvægum upplýsingum um ferskleika kjötsins og heilbrigðisvottun, sem og að skurður og önnur meðferð kjötsins standist kröfur neytenda. Náist þetta fram er miklum áfanga náð til öflugrar markaðssóknar.
Til að atvinnugrein geti orðið grundvöllur farsællrar búsetu þarf hún að búa þeim sem við hana starfa viðunandi lífsviðurværi. Framtíð þeirra sem að landbúnaði starfa byggist öðru fremur á því starfsumhverfi sem greininni er gert að búa við. Sauðfjárbúin hér á landi eru flest svo lítil og markaður smár að þau skapa þeim sem við þau starfa hvorki ásættanlegar tekjur né atvinnu.
Á árunum 1986--1996 fækkaði lögbýlum með sauðfé um 1.530 og þar af var á 930 lögbýlum eingöngu búið með sauðfé. Á síðastliðnum 20 árum hefur sauðfjárframleiðslan dregist saman um 45%, úr 850 þús. fjár í um 470 þús. Á árunum 1983--1996 töpuðust í innanlandssölu um 307 tonn að meðaltali á hverju ári, og á síðustu sjö árum hefur dilkakjötsframleiðslan dregist saman um 1.300 tonn. Á árunum 1991--96 hækkuðu ráðstöfunartekjur einstaklinga á landinu öllu um 5,5% en á sama tímabili lækkuðu launagreiðslur sauðfjárbúa um hvorki meira né minna en 35%.
Ef svo heldur fram sem horfir er veruleg vá fyrir dyrum þar sem markaðshlutdeild dilkakjöts innan lands gagnvart öðrum kjöttegundum minnkar stöðugt, m.a. vegna breyttra neysluhátta. Því er ljóst að sóknarfærin í þessari grein byggjast á því að ná fótfestu á erlendum mörkuðum. Á síðustu árum hafa nokkur fyrirtæki reynt fyrir sér í sölumálum erlendis fyrir unnar kjötvörur. Þannig voru á árunum 1991--1996 flutt út um 200--400 tonn á ári. Nokkur þekking hefur því fengist á ákveðnum þáttum útflutnings þótt útflutt magn sé vissulega mjög lítið.
Þegar markaðsstaðan erlendis er metin er nauðsynlegt að gera sér fulla grein fyrir verðmyndunarþættinum, að hann sé öllum augljós og skýr. Forsenda þess sem hér er stefnt að er að skilaverð til framleiðanda verði þannig að afkoma bænda og umhverfi verði ásættanlegt. Sú skoðun flutningsmanna skal því ítrekuð að við núverandi aðstæður er öflugt sölu- og markaðsstarf erlendis, sem skilar framleiðendum ásættanlegu skilaverði, forsenda aukinnar framleiðslu sauðfjárafurða.``
Sú staðreynd er vissulega umhugsunarefni fyrir okkur, ágætir þingmenn, að sá sem fremst hefur farið í sölu- og markaðsmálum á íslensku lambakjöti í Danmörku er yfirmaður bæði kjöt- og fiskviðskipta FBB, en samanlagt ræður þessi verslunarkeðja yfir um það bil 38% af danska matvörumarkaðnum. Það sama má segja hér heima ef við lítum til þess sem Kaupfélag Austur-Skaftfellinga á Höfn í Hornafirði hefur verið að gera en það hefur náð góðum árangri í markaðssetningu framleiðslu sinnar með aðstoð Íslenskra sjávarafurða. Þetta tvennt og mörg fleiri dæmi sem ég gæti nefnt, m.a. það að þegar nýr forstjóri var ráðinn að Sölusamtökum íslenskra sjávarafurða vestur í Bandaríkjunum, þá kom sá aðili ekki úr fiskgeiranum ef svo mætti kalla heldur kom hann ef ég veit rétt þvert á móti úr kjötgeiranum og hann hefur unnið þar hið besta starf. Þetta sýnir okkur það og sannar að við hefðum fyrr átt að bregðast við og átta okkur á þeirri yfirgripsmiklu þekkingu sem fyrirtæki okkar í sjávarútvegi hafa aflað sér á erlendri grund og átt að gera tilraun eins og hér er lagt til að markaðssetja þessa ágætu afurð okkar á erlendum markaði.
Virðulegi forseti. Ég vil að þessari umræðu lokinni leggja til að þessu máli verði vísað til hv. landbn.
