Ferill 275. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.

---

122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 540 – 275. mál.

Nefndarálit

um frv. til l. um breyt. á l. nr. 38 15. maí 1990, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum.

Frá minni hluta sjávarútvegsnefndar.

    Frumvarpið leggur til breytingar frá þeim reglum sem nú gilda um endurnýjunarrétt fiski skipa. Í fyrsta lagi er lagt til að öll skip sem hafa leyfi til veiða með aflamarki megi stækka upp að vissu marki við endurnýjun og breytingu án þess að á móti þurfi að koma úrelding samsvarandi fjölda rúmmetra, og er þar að meginstofni til byggt á reglum sem giltu um stækkun skipa til ársins 1991. Í öðru lagi er lagt til að afnumin verði sérstök undanþága skipa sem skráð voru fyrir 1. janúar 1986, frá endurnýjunarreglum með 14 mánaða aðlögun artíma. Þrátt fyrir að reglurnar séu að nokkru leyti rýmkaðar með frumvarpinu, og er það til bóta, verða áfram við lýði verulegar hindranir hvað varðar möguleika útgerðarmanna á að endurnýja eða breyta skipum sínum.
    Það er skoðun minni hlutans að veiðitakmörkun aflamarkskerfisins sé, ásamt öðrum ráð stöfunum, svo sem svæðafriðunum, lokunum og reglum um veiðarfæri, nægjanleg til þess að stjórna veiðum í íslensku efnahagslögsögunni. Ekki standi rök til þess að stjórnvöld reki samhliða því kerfi annað sem kveður á um að útgerðarmaður, sem vill stækka skip sitt með endurnýjun eða breytingu, þurfi að fjárfesta í öðrum skipum sem nemur þeim rúmmetrafjölda sem hann ætlar að stækka um og úrelda þau úr flotanum. Það er mat minni hlutans að ekki sé þörf á því að stjórnvöld reki tvö stýrikerfi eða takmörkunarkerfi til að ná þeim markmið um sem lögin um stjórn fiskveiða stefna að.
    Minni hlutinn telur að stjórnendur í sjávarútvegi séu sjálfir best til þess fallnir að meta hvernig og með hve stórum skipum sé hentugast að sækja þann afla sem leyft er að veiða. Þeir þurfa að bera ábyrgð á fjárfestingum og rekstrarlegum ákvörðunum og eðlilegt er að sama gildi um ákvarðanir sem tengjast stærð og gerð skipastólsins. Afnám núverandi endur nýjunarreglna mun greiða fyrir endurnýjun flotans með nýrri, öruggari og fullkomnari skip um þar sem aðstaða til meðhöndlunar hráefnis og vöruvöndunar verði betri en nú. Auk þess standa fjárfestingargirðingar, í því skyni að takmarka stækkun flotans, í vegi fyrir framþróun hans hvað varðar bættan aðbúnað og öryggi sjómanna. Enn fremur vill minni hlutinn vekja athygli á því að hindranir eins og núverandi endurnýjunarreglur geta leitt til þess að smám saman tapist verkþekking í skipasmíðaiðnaði úr landinu.
    Rökin, sem þeir færa fyrir máli sínu sem vilja óbreyttar eða lítið breyttar reglur eins og ríkisstjórnin og meiri hluti hennar er að leggja til með frumvarpinu, eru einkum þau að verði fallið frá þeirri stefnu að halda í við stærð veiðiflotans innan landhelginnar geti afkastageta hans aukist umfram afrakstursgetu fiskistofnanna. Það geti á síðari stigum leitt til þrýstings á ákvörðun um hærri heildarafla. Á þessa röksemdafærslu getur minni hlutinn ekki fallist enda um mikla forsjárhyggju að ræða annars vegar og vantrú á stjórnvöld og fiskveiðistjórn í framtíðinni hins vegar.


Prentað upp.

    Með vísan til framanritaðs telur minni hlutinn að sú rýmkun sem lögð er til í frumvarpinu sé til bóta en að ekki sé nægjanlega langt gengið. Minni hlutinn mun styðja þau ákvæði sem hann telur að horfi til framfara en vekur athygli á því að ekki er að finna neina leiðsögn í frumvarpinu um framtíðaráform stjórnvalda um endurnýjunarreglurnar. Þó vill minni hlutinn vekja athygli á að þrátt fyrir að ekki sé að finna neina framtíðarstefnu núverandi stjórnvalda í frumvarpinu hafði sjávarútvegsráðherra orð á því við 1. umræðu málsins „að í fyllingu tím ans verði unnt að afnema þessar reglur“ en skýrði þessi orð sín ekki frekar. Með þessu telur minni hlutinn að ráðherrann hafi verið að ýja að því að þeim reglum, sem ætlunin er að lög festa, sé aðeins ætlað að gilda um skamma hríð og því sé hætta á að nú þegar hafi ráðherra með orðavali sínu valdið verulegri óvissu, óvissu sem geti haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar. Þeirri óvissu telur minni hlutinn nauðsynlegt að eyða sem fyrst.
    Eins og að framan er rakið er minni hlutinn þeirrar skoðunar að afnema beri núverandi reglur um endurnýjun og breytingu fiskiskipa. Tvöfalt kerfi við stjórn fiskveiða sé ekki nauð synlegt til að ná þeim markmiðum sem stjórnvöld hafa sett sér í því efni hér við land. Í ljósi þess að þessar reglur hafa gilt um nokkurt skeið, og útgerðarmenn hafa smám saman lagað sig að þeim og lagt í verulegan kostnað til þess að uppfylla skilyrðin, telur minni hlutinn eðlilegt að greinin fái nokkurn aðlögunartíma til að draga úr þeim mikla aðstöðumun sem ella mundi skapast milli einstakra útgerða. Enn fremur telur minni hlutinn nauðsynlegt að stjórnvöld fái aðlögunartíma til þess að meta hvort nauðsynlegt geti verið að stýra að ein hverju leyti þróun flotans með beinum eða óbeinum aðferðum og e.t.v. takmarka stækkun einstakra tegunda skipa, t.d. verksmiðjuskipa, meðal annars með vísan til umhverfis- og at vinnusjónarmiða. Minni hlutinn telur þá rýmkun á reglum um endurnýjum fiskiskipa sem frumvarpið felur í sér til bóta en leggur jafnframt til að slíkar takmarkanir falli endanlega niður að þremur árum liðnum og flytur um það sérstaka breytingartillögu.
    

Alþingi, 13. des. 1997.

Steingrímur J. Sigfússon,

form.

Lúðvík Bergvinsson,

frsm.     

Sighvatur Björgvinsson.