[prenta uppsett í dálka] 75. fundur, 123. lþ.
Frsm. meiri hluta allshn. (Sólveig Pétursdóttir):
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir nál. meiri hluta allshn. á þskj. 910 um tillögu til þál. um stefnu í byggðamálum fyrir árin 1998--2001.
Nefndin hefur fjallað ítarlega um málið á sex fundum og fengið á sinn fund Skarphéðin Berg Steinarsson frá forsætisráðuneyti, Sigurð Guðmundsson frá Þjóðhagsstofnun og Indriða H. Þorláksson ríkisskattstjóra.
Nefndinni bárust 33 umsagnir um málið.
Tillagan á rót sína að rekja til bréfs forsætisráðherra til Byggðastofnunar 19. ágúst 1997 þar sem farið var fram á að gerð yrði áætlun um byggðamál, með vísan til 8. gr. laga um Byggðastofnun. Í framhaldi af því mótaði stjórn Byggðastofnunar tillögur um stefnu í byggðamálum eftir að hafa leitað til ýmissa utanaðkomandi aðila um verkefni þessu tengd. Er ljóst að mikið starf liggur að baki tillögunni og fylgir henni til skýringar fjöldi fylgiskjala.
Tillagan skiptist í fjóra meginþætti. Í fyrsta þætti hennar er fjallað um nýsköpun í atvinnulífinu, í öðrum þætti um menntun, þekkingu og menningu, í þriðja þætti um jöfnun lífskjara og bætta samkeppnisstöðu og loks er í fjórða þætti fjallað um bætta umgengni um landið. Tillögunni er ætlað að taka á þeirri byggðaröskun sem átt hefur sér stað undanfarin ár og kemur m.a. fram í henni það markmið að fólksfjölgun á landsbyggðinni verði ekki undir landsmeðaltali og nemi a.m.k. 10% til ársins 2010. Verði því markmiði náð með því að styðja við bakið á atvinnustarfsemi og menningu á landsbyggðinni, auk þess sem lífskjör verði jöfnuð milli landshluta, m.a. með lækkun á kostnaði við hitun íbúðarhúsnæðis og bættum samgöngum. Þá verði menntun á landsbyggðinni stórefld og sérstakt átak verði gert í umhverfismálum.
Nefndin fór ítarlega yfir þær fjölmörgu umsagnir sem bárust vegna málsins. Flestar þeirra voru mjög jákvæðar í garð tillögunnar en í nokkrum þeirra komu fram tillögur til breytinga. Voru allar þær tillögur teknar til ítarlegrar skoðunar í nefndinni. Fjallaði nefndin sérstaklega vel um þær hugmyndir sem fram komu um skattaívilnanir til íbúa á landsbyggðinni og tók til skoðunar skiptingu sjómannaafsláttar eftir landshlutum. Fékk nefndin ríkisskattstjóra á sinn fund til að fjalla um þessi atriði sérstaklega. Þá aflaði nefndin sér upplýsinga um vöruverð og kostnað við húshitun á landsbyggðinni.
Meiri hlutinn telur ljóst að það verður landsbyggðinni til verulegra hagsbóta ef vel tekst til með þær fjölþættu ráðstafanir sem tillagan felur í sér. Þess verður vissulega að gæta að ekki verði of miklar væntingar gerðar til þessarar þáltill. einnar og sér og má öllum vera ljóst að búsetuþróun mun ekki snúast við í einu vetfangi með samþykkt Alþingis á tillögu sem þessari. Ef hún verður samþykkt sýnir það hins vegar vilja þingsins fyrir því að styrkja dreifðar byggðir og ekki síst byggðakjarna víða um land. Meiri hluti allshn. tekur heils hugar undir þau sjónarmið og markmið sem fram koma í tillögunni og mælir með því að hún verði samþykkt óbreytt. Undir nál. meiri hlutans, sem hér hefur verið kynnt, skrifar meiri hlutinn allur.
