[prenta uppsett í dálka] 80. fundur, 123. lþ.
Frsm. (Einar K. Guðfinnsson):
Virðulegi forseti. Ég mæli hér fyrir frv. til laga um breytingu á lögum nr. 43/1987, um lögskráningu sjómanna, með síðari breytingum. Frv. er á þskj. 1014, 594. mál.
Árið 1994 urðu tímamót í öryggismálum sjómanna þegar lögfest var öryggisfræðsla fyrir sjómenn. Samkvæmt lögunum var yfirlýsing um að skipverji hefði hlotið öryggisfræðslu í Slysavarnaskóla sjómanna eða á annan sambærilegan hátt gerð að skilyrði fyrir lögskráningu hans. Skipstjórnarmönnum var veittur frestur til 31. desember 1995 til að fullnægja ákvæðinu, en öðrum skipverjum til 31. desember 1996.
Með lögum nr. 119/1997, um breytingu á lögum um lögskráningu sjómanna, var framlengdur aðlögunartíminn og kveðið á um að þeir skipstjórnarmenn og aðrir skipverjar sem höfðu skráð sig á námskeið hjá Slysavarnaskólanum fyrir 1. janúar 1998 fengju frest til 1. apríl 1999 til að fullnægja skilyrðum 7. tölul. 1. mgr. 7. gr. laganna um öryggisfræðslunámskeið.
Með frumvarpinu er lagt til að heimilt verði að lögskrá þann sem ekki hefur hlotið öryggisfræðslu í Slysavarnaskóla sjómanna, enda liggi fyrir staðfesting skólans á að viðkomandi hafi látið skrá sig á námskeið og hvenær það fari fram. Ef skipstjórnarmaður eða aðrir skipverjar mæta ekki á námskeið sem þeir eru skráðir á er lögskráningarstjóra óheimilt að lögskrá þá, nema viðkomandi hafi haft fullgildar ástæður fyrir forföllum sínum að mati Slysavarnaskóla sjómanna, hafi skráð sig að nýju á öryggisfræðslunámskeið skólans og muni ljúka námskeiði fyrir 1. apríl 2001.
Samkvæmt upplýsingum frá Slysavarnaskóla sjómanna og Siglingastofnun Íslands hafa ekki staðist áætlanir um fjölda sjómanna sem ekki höfðu undirgengist námskeið og ljóst er að töluverður hópur skipstjórnarmanna og annarra skipverja munu ekki eiga þess kost að gangast undir námskeið fyrir 1. apríl 1999 þótt þeir hafi skráð sig fyrir síðustu áramót.
Með hliðsjón af þeim fjölda sjómanna sem nú er skráður á öryggisfræðslunámskeið Slysavarnaskóla sjómanna og að ekki hefur verið hægt að henda reiður á nýliðun í sjómannastétt þykir rétt að hafa frestinn rúman eða til 1. apríl 2001 þannig að þeir sem hefja sjómennsku á tímabilinu fái hæfilegan viðbótarfrest til að uppfylla skyldur sínar.
Töluverðar umræður urðu um þetta mál á sínum tíma í samgn. þegar frv. var í undirbúningi. Fram kom að samgöngunefndarmenn voru fremur óánægðir með að ekki skyldi takast að ljúka þessu námskeiði fyrir tilskilinn tíma. Við fórum á sínum tíma rækilega ofan í málið og vorum þess fullviss að hægt væri að ljúka þessum námskeiðum fyrir tilskilinn frest eins og lögin kváðu á um þegar þau voru samþykkt. Það hefur hins vegar komið í ljós og nú standa menn einfaldlega frammi fyrir því að stór hópur sjómanna hefur ekki átt þess kost að fara á þessi námskeið vegna þess að ásóknin í þau er meiri en menn hugðu. Það er út af fyrir sig ánægjulegt mál. Þess vegna stöndum við frammi fyrir því, verði lögunum er ekki breytt í þá veru sem hér er lagt til, að stór hluti flotans stöðvist og það viljum við að sjálfsögðu ekki. Um leið leggjum við ríka áherslu á að því verði fylgt eftir að menn sæki námskeið í Slysavarnaskóla sjómanna. Það er reynt að setja hitann í haldið í þessum efnum með því að setja ákveðin tímatakmörk og að kalla eftir því að menn skrái sig á námskeiðin, skrái sig á ákveðnum tíma og þannig að þeim megi ljúka fyrir tilskilinn frest. Þannig munu allir lögskráðir íslenskir sjómenn hafa gengið í gegnum öryggisfræðslu Slysavarnaskóla sjómanna. Námskeiðið hefur verið mjög gagnlegt og komið að miklum notum. Það hefur verið liður í að reyna að draga úr hinni háskalegu slysatíðni hjá íslenskum sjómönnum.
