Hjörleifur Guttormsson:
Virðulegur forseti. Ég er sammála því markmiði sem fram kemur í tillögutexta þeirrar þáltill. um undirritun Kyoto-bókunarinnar sem hér liggur fyrir og er hér rædd. Ég tel nauðsynlegt og þó fyrr hefði verið að Ísland gerist formlegur aðili að Kyoto-bókuninni á hliðstæðan hátt og önnur ríki hafa þegar gert, þ.e. með því að setja fangamark sitt undir þá niðurstöðu sem fékkst í Kyoto. Það gerðu fjölmörg ríki þá þegar eða skömmu eftir að þessari ráðstefnu lauk. Síðan fylgir að sjálfsögðu, eftir slíkan gjörning, að málin eru lögð fram til staðfestingar eins og aðrar viðbætur skuldbindandi við alþjóðasáttmála. Þau eru lögð fyrir þjóðþing og leitað staðfestingar eftir reglum hvers þjóðríkis þannig að viðkomandi ríkisstjórnir geti staðfest gjörninginn.
Það var illt til þess að vita að íslenska ríkisstjórnin valdi þá leið sem hún gerði í Kyoto, að bíða með að staðfesta samninginn fyrir sína hönd eða réttara sagt að setja fangamark sitt undir hann. Það sem vekur sérstaklega áhyggjur í málinu nú er það, eins og heyra mátti af stefnuræðu hæstv. forsrh. og ítrekað hefur heyrst frá hæstv. utanrrh., að ríkisstjórnin er í raun á annarri skoðun varðandi þetta mál en fram kemur hjá hæstv. umhvrh. Ég get ekki lesið annað út úr stefnuræðu hæstv. forsrh. og orðum hæstv. utanrrh. en að þeir ætli Íslandi að standa utan við þessa bókun. Ef íslenska ríkisstjórnin nær ekki fram þeim vilja sínum sem marglýst hefur verið og felst í sérstakri bókun við samninginn, þ.e. bókun sem var tekin þar inn um athugun á stöðu lítilla hagkerfa, stöðu einstakra verkefna í litlum hagkerfum eins og það hefur verið sagt í knöppu formi og borið var fram af formanni ráðstefnunnar og tekið inn ásamt öðrum slíkum atriðum til frekari athugunar. Mér þætti mikilsvert að yfirlýsing fengist frá hæstv. umhvrh. við þessa umræðu um að þessi skilningur minn sé rangur, að íslenska ríkisstjórnin muni staðfesta Kyoto-bókunina þótt ekki gangi fram vilji hennar samkvæmt umræddri bókun um stöðu einstakra framkvæmda í litlum hagkerfum eins og það hefur verið orðað, að þau standi utan við. Mér finnst nauðsynlegt að talað sé skýrt í þessum efnum.
Hæstv. ráðherra lætur að því liggja að staðan verði væntanlega sú eftir Buenos Aires-ráðstefnuna að Ísland geti staðfest bókunina. En gerist það í reynd ef þetta atriði verður ekki afgreitt eins og ríkisstjórninni líkar á ráðstefnunni í Buenos Aires? Nú vil ég ekki spá neinu fyrir fram um þau efni, þ.e. hver niðurstaða verður á þeirri ráðstefnu og auðvitað verður fróðlegt að fylgjast með því hvað gerist.
Ég vildi síðan, virðulegur forseti, jafnhliða því sem ég ber þessa spurningu fram við hæstv. ráðherra ítreka þá skoðun mína að þannig verði tekið á málum í íslensku atvinnulífi og varðandi aðgerðir sem varða losun gróðurhúsalofttegunda að tryggt verði að Ísland standi við þau markmið sem því er ætlað og það fellst á í alþjóðlegum skuldbindingum. Í því samhengi vísa ég til máls sem er komið fram í þinginu um sjálfbæra orkustefnu og væntanlega verður til umræðu í þinginu á morgun þar sem af hálfu þingflokks óháðra er lýst sjónarmiðum og gerðar tillögur um það hvernig halda beri á orkumálum Íslendinga til lengri tíma litið til þess að við höfum sjálfbæra orkustefnu að leiðarljósi og áttum okkur á því að orkulindir landsmanna eru takmarkaðar þrátt fyrir að þær séu endurnýjanlegar að vissu marki --- ég segi að vissu marki vegna þess að jarðhitinn er auðvitað takmarkaðri sem endurnýjanleg auðlind heldur en margir hafa viljað vera láta vegna þeirra takmarkana sem felast í jarðhitakerfunum --- og að Íslendingar virði þessi takmörk og átti sig á því að það verður að taka frá vegna umhverfissjónarmiða mjög stóran hluta af því sem reiknað er út af verkfræðingum og sérfræðingum sem möguleiki í sambandi við beislun orkunnar.
Við erum í raun með miklu minna í höndum í sambandi við íslenskar orkulindir en látið hefur verið að liggja. Ég ætla að spara mér að ræða það í einstökum atriðum þangað til umrætt þingmál kemur á dagskrá sem varðar mjög stóra þætti og stóra hagsmuni til framtíðar litið.
Ég fagna því að flutningsmenn þessarar tillögu hafa komist að þeirri niðurstöðu sem hv. þm. Ágúst Einarsson lýsti í tillögu sinni í fyrra og hann hefur fengið liðsauka. Ég fagna því alveg sérstaklega. Ég vænti þess að viðkomandi þingmenn og þingflokkar sem standa að baki standi við þau markmið sem þarna er um að ræða í öllum greinum til þess að efni tillögunnar nái fram að ganga. Menn eru auðvitað með þessum hætti að setja sig undir mjög skýr takmörk varðandi orkufrekan iðnað því að það er orkufrekur iðnaður sem mest munar um í einstökum þrepum sem viðbót við losun í landinu. Hv. þm. Ágúst Einarsson er með þessari tillögu m.a. að lýsa því yfir að hann standi ekki að áformum varðandi magnesíumverksmiðju á Reykjanesi. Auðvitað er alveg ljóst að hv. þm. er ekki stuðningsmaður þess að farið verði að reisa magnesíumverksmiðju á Reykjanesi og heldur ekki aðrir þingmenn sem að baki þessum tillöguflutningi standa. Því þó að málið kunni að líta öðruvísi út ef af verður en lýst var hér þegar hæstv. umhvrh. svaraði fyrirspurn minni fyrir hálfu öðru ári eða svo, þ.e. að þarna væri um losun að ræða upp á 2,5 millj. tonna --- ég skal ekki segja hvað liggur fyrir í forathugunum --- en þó að þetta sé dregið niður með nýjum framleiðsluaðferðum í 300--400 þús. tonn kemur það auðvitað hvergi nærri því að rúmast innan einhverra takmarka sem við erum að tala um og flutningsmennirnir sérstaklega. Viðkomandi hv. þm. gildir þá einu hvort menn eru að tala um magnesíumverksmiðju á Reykjanesi, stækkun járnblendiverksmiðju eða álverksmiðjur eins og risaálverksmiðju á Austurlandi. Þeir eru að lýsa sig andvíga slíkum framkvæmdum og það er vel. Þeir eru að gera kröfu um aðra nálgun í íslensku atvinnulífi.