Iðnaðarráðherra (Valgerður Sverrisdóttir):
Hæstv. forseti. Á kynningarfundi um álver á Reyðarfirði sl. mánudag og í samtölum við fjölmiðla í framhaldi af honum kom fram að Norsk Hydro og íslenskir samstarfsaðilar þeirra í Reyðaráli leggja áherslu á að stefnt verði að því að álver á Reyðarfirði þurfi að vera samkeppnisfært á alþjóðamarkaði og því sé miðað við að þar verði hægt að framleiða 480 þús. tonn af áli. Jafnframt hafa þeir lagt áherslu á að fyrsti áfangi þess, 120 þús. tonna álver, þurfi að vera hagkvæmur og skila nægilegri arðsemi, ella verði ekki unnt að fjármagna þá framkvæmd.
Þetta kemur skýrt fram í ítarlegri umfjöllun Morgunblaðsins um fundinn. Þetta hefur raunar legið fyrir og ætti ekki að koma þingmanninum á óvart. Í viðtali við Stöð 2 segir fulltrúi Norsk Hydro, Thomas Knutzen, að vissulega sé 480 þús. tonna álver hagkvæmara en hann segir einnig, og ég reyni að segja það á norsku: ,,120.000 tons vil slite mer.``
Þessi orð voru ekki rétt þýdd. Thomas segir ekki að 120 þús. tonna álver henti ekki, eins og undirtexti stöðvarinnar sagði, heldur að rekstur 120 þús. tonna álvers yrði erfiðari.
Sem kunnugt er kærði Hraun úrskurð skipulagsstjóra um álver á Reyðarfirði til umhvrh. Það er því rangt að beðið hafi verið um úrskurð fyrir 120 þús. tonna álver. Það hefur frá upphafi verið stefna þeirra sem að málinu standa að kynna álverið í þeirri stærð sem stefnt er að. Ef það væri ekki gert væri verið að villa um fyrir almenningi og þeim stjórnvöldum sem þurfa að fjalla um málið.
Íslensk stjórnvöld geta að sjálfsögðu ekki tryggt Norsk Hydro eða íslenskum fjárfestum að hægt verði að stækka álverið í 480 þús. tonn. Öllum má vera þetta ljóst. Til þess að unnt verði að stækka álverið þarf m.a. heimildir frá Alþingi til virkjana og mat á umhverfisáhrifum nýrra virkjana. Öllum má ljóst vera af umræðum og yfirlýsingum Norsk Hydro að fyrirtækið virðir vilja Alþingis og íslensk lög. Auðvitað gildir hið sama um íslensku fjárfestana. Þetta breytir því hins vegar ekki að vilji stjórnvalda eins og fjárfestanna stendur til að unnt verði að stækka álverið í 480 þús. tonn ef það reynist hagkvæmt og aðstæður leyfa.
Rétt er að undirbúningur og samningaviðræður eru lítið eitt á eftir áætlun. Frávikin eru hins vegar ekki meiri en svo að allir aðilar eru sammála um að unnt eigi að vera að taka lokaákvarðanir um að ráðast í byggingu Fljótsdalsvirkjunar og fyrsta áfanga álvers í júníbyrjun. Hv. þm. spyr um þenslu og hvernig stjórnvöld muni leitast við að halda henni í lágmarki. Framkvæmdir munu ná hámarki á árinu 2002 og 2003 og því er ekki tímabært að fjalla um það nú hvort og þá hvaða ráðstafanir þarf að gera komi til þeirra. Við vitum ekki hvernig mun fiskast, hvernig verður með aðrar framkvæmdir o.s.frv.
Norsk Hydro hefur kynnt sér skýrslu Landsvirkjunar um umhverfisáhrif Fljótsdalsvirkjunar sem og sjónarmið ýmissa aðila, bæði þeirra sem komu að gerð hennar og þeirra sem gefið hafa álit á henni. Þetta er hluti af vinnu fyrirtækisins til að skapa sér heildarmynd af málinu áður en það tekur lokaákvörðun. Sú staða sem hv. þm. spyr um getur því ekki komið upp.
Ekki stendur til að reikna sérstaklega út umhverfiskostnað vegna framkvæmdanna en við ákvörðun um hvort ráðist verður í álver við Reyðarfjörð verður þjóðhagsleg hagkvæmni framkvæmdarinnar metin með þeim aðferðum og tækjum sem tiltæk eru. Auk þess munu framkvæmdaaðilar að sjálfsögðu meta arðsemi framkvæmda sinna. Vonandi verður niðurstaðan sú að framkvæmdin verði hagkvæm, bæði fyrir fjárfestana og þjóðina.
Ekki liggur fyrir að virkjanir á hálendinu hafi skaðað ferðaþjónustuna. Þvert á móti má halda því fram að betri vegir vegna virkjana hafi styrkt þá starfsemi. Ferðaþjónustan er í örum vexti og ég tel mikilvægt að við styrkjum hana, ekki síst þá starfsemi sem fram fer í hinum dreifðu byggðum landsins.
Fyrir liggur yfirlýsing frá forstjóra Landsvirkjunar um að ef ekki náist samningar um orkuverð við Reyðarál sem skilar Landsvirkjun fullnægjandi arðsemi verði ekki ráðist í virkjunina vegna þessa verkefnis.
Hæstv. forseti. Þessi umræða virðist því miður byggð á misskilningi á ummælum Norsk Hydro í viðtali á Stöð 2 sl. mánudag. Ekkert nýtt hefur gerst í þessu máli sem kallar á umræðu um þetta mál á hv. Alþingi frá því að þingið samþykkti að halda áfram framkvæmdum við Fljótsdalsvirkjun fyrir jól. Málið er í þeim farvegi og að því er unnið eins og aðilar ákváðu á Hallormsstað sl. sumar. Stefnt er að ákvörðun um framkvæmdir í byrjun júní.