Fjármálaráðherra (Geir H. Haarde):
Herra forseti. Ég vil blanda mér örlítið í umræðuna. Aðeins út af fyrirspurnum hv. 1. flm. en einnig til þess að skýra þetta mál nokkuð. Ég verð að segja að ég mun leiða hjá mér þann langa kafla ræðu framsögumanns sem laut að meintum afglöpum kollega míns, hæstv. félmrh., og verð ég að segja að það er heldur óvenjulegt og óviðeigandi að hella úr skálum reiði sinnar með þeim hætti sem hér var gert án þess að gera viðkomandi ráðherra viðvart og gefa honum kost á að svara fyrir sig.
En það sem mál sem er til umræðu snýst um skattfrelsi húsaleigubóta. Ástæðan fyrir því að þær eru skattlagðar en ekki vaxtabætur er, eins og hv. þm. sagði og vísaði til orða minna um það frá því áður, að vaxtabæturnar eru hluti skattkerfisins. Ekki er nóg með það að þær séu innan skattkerfisins, þær eru hluti af kerfinu, alveg eins og barnabæturnar. Menn fá þær borgaðar út úr skattkerfinu við álagningu og þeim er skuldajafnað upp á móti öðrum sköttum o.s.frv. Auðvitað væri fáránlegt ef skattkerfið mundi til að mynda skattleggja barnabætur sem eru í eðli sínu eins konar neikvæður tekjuskattur. Það er skýringin á þessu með vaxtabæturnar.
Húsaleigubæturnar eru hins vegar bætur sem greiðast af sveitarfélögunum og þau fá reyndar til þess nokkurt framlag úr ríkissjóði í gegnum Jöfnunarsjóð sveitarfélaga, eins og kom fram í framsögu, á bilinu 280--300 millj. kr. að ég hygg um þessar mundir. En menn verða að hafa í huga að hin almenna regla skattalaganna er sú að allar tekjur eða greiðslur eru skattskyldar með örfáum undantekningum. Þetta á t.d. við um allar tryggingabætur. Þetta á við um greiðslur úr Tryggingastofnun, þetta á við um meðlög og alls kyns styrki og verðlaun og fleira þess háttar, þó að því undanteknu að líftryggingarbætur, dánarbætur og miskabætur og bætur fyrir varanlega örorku eru skattfrjálsar. En þessi almenna regla hefur leitt til þess að t.d. framfærslustyrkir sveitarfélaga hafa hingað til verið skattskyldir og meira að segja í staðgreiðslu að ég hygg sem og aðrir framfærslustyrkir sem um er að tefla. Þetta mál er ekki svo einfalt að það sé bara hægt að segja að það sé slíkt smámál að það eigi að kippa því í liðinn og kosti ekki nema 100 milljónir að gera það. Hér er sem sé verið að tala um umtalsvert frávik frá þeirri meginreglu skattalaga sem ég hef gert að umtalsefni. Það væri þá miklu nær að leggja til að miklu stærri flokkur tekna yrði undanþeginn skatti en það er heldur ekki raunhæf tillaga.
Ég hlýt líka að vekja athygli á því að ekki hefur verið gerð nein úttekt á því hversu margir sem njóta húsaleigubóta borga skatt, eða borga skatt af þessum bótum. Gera má ráð fyrir því að einhver hluti þessa fólks borgi alls engan skatt. Þess vegna er ekki hægt að hjálpa því fólki frekar með því að afnema skattinn af bótunum ef þau borga hann ekki. Þar er líka spurning sem vaknar í tengslum við þetta atriði. Ég vil bæta því við að sveitarfélögin fá auðvitað útsvar af þessum húsaleigubótum alveg eins og ríkið fær tekjuskatt þegar um það er að ræða, útsvarið greiðist reyndar alltaf hvort sem fólk borgar skatt að öðru leyti eða ekki og ríkið borgar þá mismuninn eins og kunnugt er þannig að hér er líka verið að leggja til tekjurýrnun hjá sveitarfélögunum. Það hefur dálítið verið um það talað að undanförnu að Alþingi hafi sett lög sem hafi bitnað á sveitarfélögunum. Þetta mundi þá falla í þann hóp ef frv. yrði lögfest og er nú umhugsunarefni út frá því sjónarmiði.
En aðalatriði málsins er það að húsaleigubæturnar falla í sama flokk og aðrar bætur sem fólki eru greiddar utan skattkerfisins og lúta þar af leiðandi sömu lögmálum. Meðan ekki er tekin almenn ákvörðun og breytt þeirri stefnu sem hefur verið uppi í skattkerfinu um áratuga skeið og undanþiggja þessar bætur allar og allar þessar greiðslur skatti hljóta húsaleigubæturnar að falla áfram í þann sama flokk. Þetta held ég að mönnum hafi verið ljóst sem á sínum tíma beittu sér fyrir að húsaleigubætur voru teknar upp, menn vissu vel að þær yrðu skattskyldar og ég hygg að áreiðanlega hafi verið tekið tillit til þess þegar fjárhæð bótanna var ákveðin. Með öðrum orðum, bæturnar eru hærri en þær hefðu verið ef þær hefðu verið skattfrjálsar. Þetta held ég að liggi nokkuð ljóst fyrir, herra forseti.