[prenta uppsett í dálka] 67. fundur, 126. lþ.
Flm. (Gunnar Birgisson):
Virðulegi forseti. Ég legg fram frv. til laga um lögleiðingu ólympískra hnefaleika ásamt eftirtöldum hv. þm.: Kristni H. Gunnarssyni, Drífu Hjartardóttur, Ástu Möller, Guðmundi Árna Stefánssyni, Einari Má Sigurðarsyni, Vilhjálmi Egilssyni, Einari Oddi Kristjánssyni, Árna Johnsen, Svanfríði Jónasdóttur, Einari K. Guðfinnssyni, Guðjóni A. Kristjánssyni, Arnbjörgu Sveinsdóttur, Gísla Einarssyni og Þorgerði K. Gunnarsdóttur.
Frv. var lagt fram á 125. löggjafarþingi og er nú lagt fram á ný óbreytt. Frv. er svohljóðandi:
,,1. gr. Heimil er keppni og sýning á ólympískum hnefaleikum. Enn fremur er heimilt að kenna ólympíska hnefaleika.
2. gr. Heimil er sala og notkun hnefaleiksglófa og annarra tækja sem ætluð eru til þjálfunar í ólympískum hnefaleikum.
3. gr. Íþrótta- og Ólympíusamband Íslands setur reglur um ólympíska hnefaleika.
4. gr. Lög þessi öðlast þegar gildi.``
Í greinargerð með frv. segir:
Frá árinu 1956 hafa hnefaleikar verið bannaðir hér á landi en fram að þeim tíma voru þeir allnokkuð iðkaðir. Með frv. þessu er lagt til að ólympískir hnefaleikar verði lögleiddir og Íþrótta- og Ólympíusamband Íslands setji reglur um íþróttina. Rétt er að taka fram að ólympískir hnefaleikar eru keppnisgrein á Ólympíuleikum og hafa verið það lengi. Algjört einsdæmi er að ólympísk keppnisgrein sé bönnuð með sérstakri löggjöf. Aðild að Ólympíuleikum felur í sér viðurkenningu á þeim greinum sem keppt er í á leikunum hverju sinni.
Gera verður skýran greinarmun á annars vegar ólympískum hnefaleikum, með öðrum orðum áhugamannahnefaleikum, og hins vegar atvinnumannahnefaleikum sem eru stundaðir í öllum heimsálfum. Reglur og öryggiskröfur greinanna eru afar ólíkar. Þannig er skylt að nota höfuðhlífar í ólympískum hnefaleikum og hver leikur stendur í þrjár lotur í stað allt að tólf lotum í atvinnumannahnefaleikum. Alvarleg slys eru þekkt í atvinnumannahnefaleikum en þannig slys hafa ekki orðið í áhugamannahnefaleikum vegna hinna ólíku reglna sem um þá gilda. Samkvæmt sænskri rannsókn frá árinu 1990, sem Yvonne Haglund læknir gerði á því hvort varanlegur skaði gæti orðið á heila af völdum áhugamannahnefaleika, virðist svo ekki vera sé fylgt ströngum áhugamannareglum eins og í Svíþjóð. Ég geri betur grein fyrir þeim síðar.
Lögð er áhersla á að það á að vera á valdi hvers einstaklings að ákveða hvaða íþrótt hann kýs að stunda. Að öðru leyti standa óbreytt lög nr. 92/1956 sem banna hnefaleika í atvinnuskyni.
Árið 1956 voru hnefaleikar bannaðir vegna meiðsla sem urðu við iðkun hnefaleika, svo var a.m.k. talið en áhöld eru um það meðal manna. Ólympískir hnefaleikar eru allt annars eðlis en atvinnuhnefaleikar. Í fyrsta lagi eru notaðar höfuðhlífar og þykkari hanskar sem eru sérhannaðar til að draga úr skaðsemi höggsins. Í öðru lagi eru lotur þrjár í þrjár mínútur en geta líka verið fimm sinnum tvær mínútur eða fjórum sinnum tvær mínútur. Í atvinnumannahnefaleikum eru lotur hins vegar allt að 12, 10--12. Ólympískir hnefaleikar snúast um að skora stig. Engin aukastig eru gefin fyrir að sá andstæðinginn niður eða rota hann. Hugtakið ,,tæknilega sleginn út``, eða TKO á ensku, er ekki til og minna en 1% allra ólympískra hnefaleika endar með rothöggi.
Ólympískir hnefaleikar, karate, júdó og ýmsar fleiri bardagaíþróttir eru fyrst og fremst hugsaðar sem sjálfsvarnar\-íþróttir. Ólympískir hnefaleikar byggjast ekki á að sigra með því að meiða andstæðinginn heldur að vinna á stigum. Vörnin er því mikilvægur þáttur í ólympískum hnefaleikum, ekki bara sóknin.
Meiðsli í ólympískum hnefaleikum eru meira en 50 sinnum minni en í atvinnumannahnefaleikum. Að meðaltali vankast áhugamannahnefaleikari sjaldnar en í hundruðustu hverri keppni. Ef það gerist má hann ekki keppa fyrr en eftir þrjá mánuði. Áhugamannahnefaleikari fær ekki að keppa eftir 33 ára aldur. Læknisskoðun er skylda fyrir og eftir keppni. Skylda er að hafa viðurkennda keppnisbók sem er sjaldgæft í öðrum íþróttagreinum. Dómgæsla og reglur miða að því að vernda hnefaleikarann eins og framast er kostur. Leikur er stöðvaður ef annar keppandi hefur yfirburði og mjög hart er tekið á ólöglegum höggum. Ef keppendur verða uppvísir að slíku er þeim tafarlaust vísað úr keppni.
Ólympískir hnefaleikar hafa verið keppnisgrein á Ólympíuleikum frá árinu 1904 og hefur verið mjög vinsæl grein. Til stendur að taka upp hnefaleika fyrir konur á næstu Ólympíuleikum. Ólympískir hnefaleikar eru sjálfsvarnaríþrótt líkt og glíma, karate, júdó og fleiri íþróttir sem heita austrænum nöfnum. T.d. er leyfð kennsla og iðkun í ,,jeet kune do`` sem er tælensk íþrótt sem kallast ,,kickbox`` á ensku. Þar er barist með hönskum eins og í hnefaleikum en einnig eru leyfð spörk. Í annarri austurlenskri sjálfsvarnaríþrótt, ,,tae kwon do``, er barist með berum hnefum og fótum og meiðslatíðni er mun hærri en í ólympískum hnefaleikum, en ,,tae kwon do`` er ólympísk íþrótt. Það má nefna ,,kumite`` sem er partur af karate-íþróttinni en þar eru notaðar hendur og fætur.
Hefðbundnir atvinnumannahnefaleikar eru bannaðir í nokkrum löndum, m.a. Svíþjóð og Noregi. En ólympískir hnefaleikar eru hvergi bannaðir annars staðar í heiminum en á Íslandi. Hvergi, herra forseti, hvergi bannaðir nema á Íslandi.
Þeir sem mest hafa talað á móti ólympískum hnefaleikum halda því fram að þessi íþrótt sé hættuleg iðkendum, að meiðsli séu tíð og geti verið varanleg. Rétt er að fara yfir nokkur atriði í þessu sambandi því að það hafa fallið margar fullyrðingar, sérstaklega frá læknum, varðandi þessa íþrótt. Það er rétt að rekja hér nokkur dæmi og benda á nokkrar rannsóknir.
Árið 1960 skipaði Norðurlandaráð nefnd til að rannsaka hversu áhættusamt væri að stunda ólympíska hnefaleika. Margir læknar voru kallaðir til verkefnisins ásamt fleiri fagmönnum. Niðurstaða nefndarinnar var að meiðsli í ólympískum hnefaleikum væru alls ekki meiri en í öðrum íþróttagreinum og ekki væri ástæða til að banna íþróttina.
Árið 1985 fól sænska þingið sænska íþróttasambandinu að láta fara fram rannsókn á öryggi áhugamannahnefaleika í Svíþjóð til að komast að því hvort fyrrverandi eða núverandi áhugamannahnefaleikarar hefðu orðið fyrir varanlegum heilaskemmdum. Til að vinna þetta verk fékk sænska íþróttasambandið færustu sérfræðinga á Karólínska sjúkrahúsinu í Stokkhólmi til að gera þessar rannsóknir. Þær fóru fram á íþrótta-, taugalækninga- og bæklunardeild sjúkrahússins. Einn og þeim sem unnu við þessar rannsóknir var fyrrnefnd dr. Yvonne Haglund, læknir sem að rannsókn sinni lokinni varði doktorsritgerð um þetta mál árið 1990. Markmiðið með ritgerðinni var að meta varanlegar heilaskemmdir sem hlutust í áhugamannahnefaleikum í Svíþjóð frá 1970 eða um 15 ára skeið. Að rannsókn lokinni voru birtar fjórar greinar um rannsóknarverkefnið eftir dr. Haglund en meðhöfundar hennar voru prófessorar og læknar starfandi við Karólínska sjúkrahúsið.
Rannsakaðir voru 50 fyrrverandi áhugahnefaleikarar, 25 sem höfðu háð marga bardaga og 25 með tiltölulega fáa bardaga að baki. Hnefaleikararnir voru bornir saman við tvo hópa, 25 knattspyrnumenn og 25 frjálsíþróttamenn á sama aldursskeiði. Þeir voru síðan allir bornir saman við fjórða hópinn sem samanstóð af venjulegu fólki héðan og þaðan. Þátttakendur voru spurðir um íþróttaferil sinn, menntun, atvinnu, hjúskaparstétt, heilsufarssögu, snertingu við lífræn leysiefni, neyslu áfengis eða lyfja og lifnaðarhætti yfirleitt.
Helstu niðurstöður úr doktorsritgerðinni og rannsókninni voru þessar: Verulegur munur kom fram eftir félagslegri aðstöðu. Hnefaleikamennirnir voru minna menntaðir og stunduðu sjaldnar stjórnunarstörf. Þeir neyttu áfengis og lyfja í ríkari mæli en þó mest áður en þeir hófu að iðka hnefaleika. Þegar rannsóknin var gerð var líf allra hnefaleikaranna og samanburðaraðilanna í traustum skorðum félagslega.
Allir rannsóknaraðilar gengust undir venjulega læknisskoðun. Allir þátttakendur gengust undir víðtæka taugafræðilega rannsókn þar á meðal minni háttar geðrannsókn. Einn hnefaleikarinn sem var með marga bardaga að baki og þrír knattspyrnumenn sýndu lítils háttar frávik frá eðlilegu ástandi en enginn verulegur munur fannst þó á hópnum, allir sýndu normal prófgildi. Töluverður munur fannst á breytilegum persónuleikaeinkennum. Yfirleitt voru íþróttamennirnir minna uppnæmir og féllu betur inn í samfélagið en samanburðarfólkið. Taugarafrænar rannsóknir sýndu engan marktækan mun á hópunum og engin merki um varanlegar heilaskemmir komu fram hjá hnefaleikurum eða samanburðarhópunum.
Klínísk próf á borð við heilalínurit o.fl. voru rannsökuð. Engin meiri háttar afbrigðileg merki sáust á heilalínuriti. Meira var um minni háttar frávik í heilalínuriti hnefaleikaranna en hjá knattspyrnumönnum og frjálsíþróttafólki. Ekkert af frávikunum var í tengslum við fjölda bardaga, fjölda ósigra eða lengd hnefaleikaferils. Það fundust þannig engin merki um alvarlegar heilaskemmdir hvorki hjá áhugahnefaleikurum, knattspyrnumönnum eða frjálsíþróttamönnum.
Niðurstaðan úr rannsókninni sem gerð var fyrir Norðurlandaráð og rannsókninni sem gerð var á Karólínska sjúkrahúsinu leiddu til hliðstæðrar niðurstöðu: Það á ekki að banna ólympíska hnefaleika.
Rannsóknir á sömu atriðum hafa einnig verið gerðar í öðrum löndum, t.d. í Kanada, á Írlandi, Bretlandi og Finnlandi. Þær rannsóknir sýndu að ólympískir hnefaleikar leiddu ekki til heilaskaða. Niðurstöðurnar sýndu einnig að hætta á áverkum af völdum ólympískra hnefaleika væri tiltölulega lítil í samanburði við aðrar íþróttir, áverkar á höfði sem ættu sér stað í keppni væru aðallega vægur heilahristingur.
Í grein úr þýska fagtímaritinu Sportsverletzung, ,,Sportschaden`` sem birtist í mars 1999 er greint frá úttekt á slysum vegna sjálfvarnaríþrótta og byggist hún á athugunum á sjúkraskýrslum og skýrslum tiltekins tryggingafélags yfir 15 ára tímabil. 137 slys voru skráð sem áttu sér stað í þessum íþróttum. Af þeim áttu 47 tilvik sér stað í júdó, 44 í karate, 22 í wrestling, 9 í tae kwon do, 7 í hnefaleikum og færri tilvik í öðrum tilteknum íþróttagreinum sem falla undir sjálfsvarnaríþróttir. Þetta var, herra forseti, eingöngu varðandi sjálfsvarnaríþróttir.
Í frétt sem birtist í breska læknatímaritinu The British Medical Journal í ágúst árið 1998 kemur fram að samkvæmt slysaskráningu í Hollandi á tíu ára tímabili, frá 1987--1996, voru skráð 18 þúsund slys þar sem heilaáverkar komu við sögu. Í 4.300 tilvikum varð slysið í fótbolta og í umræðum hér á síðasta ári veltu menn vöngum yfir því hvort hætta væri á heilaskaða þegar þungur knöttur væri skallaður í fótbolta. Það hafa komið fram fullyrðingar um slíkt en hér sýnir sig að þar sem heilaáverkar komu við sögu voru 4.300 tilvik úr fótbolta. Samkvæmt kenningu andstæðinga hnefaleikanna þá ætti að banna knattspyrnu, ef fólk ætti að vera samkvæmt sjálfu sér, ég tala nú ekki um handbolta, þ.e. þegar menn eru í marki í handbolta og fá boltann í höfuðið þá getur verið hætta á að þeir fái heilahristing eða annað slíkt. Af þessum heilaáverkum voru 3.400 tilvik eftir reiðmennsku og 70 tilvik sem rekja mátti til hnefaleika.
Í annarri grein sem birtist í sama tímariti í febrúar 1998 var bent á að af dauðsföllum sem áttu sér stað í íþróttaiðkun í Bretlandi á árunum 1986--1992 voru 3 af völdum hnefaleika, 77 dauðsföll við mótoríþróttir, 69 við flugíþróttir, 54 vegna fjallaklifurs og 28 dauðsföll vegna hestaíþrótta.
Einnig má nefna að árið 1998 gerði öryggisnefnd íþrótta- og tómstundamála í Bandaríkjunum rannsókn á tíðni meiðsla í íþróttum. Þar lentu ólympískir hnefaleikar í 71. sæti af 76 á listanum yfir hættulegustu íþróttirnar.
Herra forseti. Ég hef farið yfir helstu atriði þessa máls. Mér finnst þau lög sem nú gilda um hnefaleika talandi dæmi um forsjárhyggju í þessum málum. Ég tel að landsmenn allir eigi að geta valið um að geta stundað þær íþróttir sem þeir vilja og sérstaklega ef íþróttin er viðurkennd ólympísk íþrótt allt frá 1904. Við erum þátttakendur í Ólympíusambandinu og Ólympíuleikunum en samt bönnum við þessa einu íþróttagrein. Það hefur ekkert verið sannað í því máli að hnefaleikar séu hættulegri en aðrar greinar. Það hefur einmitt verið öfugt. Þeir eru heldur hættuminni en aðrar íþróttagreinar. Engin íþróttagrein er hættulaus því miður, ekki nema kannski að tefla skák eða spila brids og slíkt, en í knattspyrnu, hestaíþróttum, handknattleik og í körfuknattleik, í þessum íþróttum verða meiðsli og náttúrlega vinnur stór hluti lækna að því að sinna öllum þeim meiðslum sem þar verða.
Mér finnst þessi forsjárhyggja gjörsamlega óþolandi og ég vona að þingheimur hafi breytt um skoðun frá því í fyrra þegar þetta frv. var fellt. Ég tel það réttlætismál fyrir landsmenn að við breytum þessu.
Að síðustu legg ég til að þessu frv. verði að lokinni þessari umræðu vísað til hv. menntmn. og til 2. umr.
