Guðjón A. Kristjánsson:
Herra forseti. Hvorki frjálslyndir né vinstri grænir áttu aðild að auðlindanefndinni. Allt tal um sameiginlegt álit stjórnar og stjórnarandstöðu í auðlindaskýrslunni nær aðeins til Samfylkingarinnar sem átti þrjá fulltrúa sem kokgleypa sem sína stefnu eyðibyggðastefnu kvótabraskskerfisins. Það er engin von til þess að Frjálslyndi flokkurinn uni því að kvótabraskskerfinu skuli viðhaldið og eina sem til þurfi að koma sé að útgerðin borgi fleiri krónur fyrir að fá að viðhalda kvótabraskinu.
Gjaldtaka gjaldtökunnar vegna er engin lausn eða sátt. Gjaldtaka er aðeins markmið til stýringar og til þess að auðvelda innkomu nýrra manna í útgerðina ef fyrningarleið væri rétt útfærð. Strandveiðiréttur fólksins til fiskveiða á sínum heimamiðum og tryggður réttur fiskimanna sjávarbyggða til fiskveiðifrelsis í stjórnkerfi krókaveiðanna er frumskilyrði þess að minnsta von sé til þess að við komum að sáttargjörð.
Við þessum tillögum auðlindanefndarinnar kokgleypir Samfylkingin og gengst undir allt sem þar stendur ef ég hef skilið hv. þm. Svanfríði Jónasdóttur rétt hér áðan. (ÖS: Hlustaðirðu ekki á formanninn?) Í tillögum auðlindanefndar er trygging þess að fiskkvótinn í sjónum umhverfis Ísland verði örugglega áfram ætlaður sægreifunum til að braska með því engu verði í raun breytt í sölu og leigubraski á óveiddum fiski í sjó við Ísland.
Í öllum aðalatriðum eru í skýrslunni notaðar sjálfgefnar og rangar forsendur, ekki síst um hina hagrænu þætti sem kostað hafa byggðaröskun, sóun fjármuna og eigna og aukna skuldasöfnun sjávarútvegsins.
Brottkast afla telst lítið og ósannað. Varla er minnst á það í skýrslunni sem sérstakt vandamál og sóun verðmæta. Hvergi er vikið að skiptingu fiskveiðiflotans í aðgreinda útgerðarflokka, sem er þó forsenda þess að skipa gjaldtöku eftir greiðsluþoli mismunandi útgerðarforma. Afkoma nótaveiðiflotans er t.d. nú þannig að hann þyldi enga gjaldskyldu. Aðgreindir útgerðarflokkar eru því nauðsyn og auðvelda nýja stjórn fiskveiðanna.
Algjört árangursleysi blasir við eftir 15 ára kvótakerfi við uppbyggingu botnfiskstofnanna og þeir eru nú flestir helmingi minni en fyrir daga kvótabraskskerfisins. Á bls. 164 í skýrslu auðlindanefndar er það svo talin sérstök orsök minnkandi þorskstofns eftir 1990 að krókabátar séu enn þá á sóknarmarki í heila 23 daga á ári.
Nú í nokkur ár hefur það birst í fjárlögum á hverju hausti að örorku- og ellilífeyrisþegar sitja eftir við það nægtaborð sem ríkisstjórnin segist bjóða öllum þegnum sínum í góðærinu. Þeir hafa setið eftir með skert kjör. Nú er ekki ástæða til að draga úr því að góðæri hefur verið, bara ekki góðæri allra. Góðærið hefur einkum og sér í lagi verið á suðvesturhorni landsins þar sem ríkt hefur mikil framkvæmdagleði. Þar hefur íbúðaverð hækkað mikið. Sama er ekki hægt að segja um eignir fólks á landsbyggðinni. Þær verða verðminni með minnkandi kvóta í sjávarbyggðum, sölu skipa og lokun frystihúsa. Á eftir fylgir verkefnaleysi þjónustufyrirtækja sem sum hver eru að gefast upp vegna samdráttarins.
En landsbyggðarfólkið borgar fasteignaskatta eins og eignin í sjávarþorpinu stæði í miðri Reykjavík og seldist á 20 milljónir en ekki fimm eins og víða þekkist úti á landi. Um fólksfækkun og erfiðleika landsbyggðar sagði forsætisráðherra í stefnuræðu sinni, með leyfi forseta:
,,Mörg sveitarfélög hafa á hinn bóginn liðið vegna fólksfækkunar og annarra erfiðleika og er ljóst að ríkisstjórnin vill koma til móts við þessi sveitarfélög með því að styrkja Jöfnunarsjóð sveitarfélaga með fólksfækkunar- og þjónustuframlögum.``
Ég fór yfir það í fyrri ræðu minni hvaða erfiðleikar hafa fylgt kvótabraskskerfinu. Forsætisráðherra víkur að því tveimur orðum í máli sínu og nefnir það vegna ,,annarra erfiðleika``. Svo mörg voru þau orð.
Ég fagna því ef nú á loks að leiðrétta fasteignagjöld landsbyggðarfólks til samræmis við verðgildi fasteigna úti á landi. Það léttir einnig undir með öldruðum og tekjulágu fólki sem býr á landsbyggðinni. Eftir stendur tekjuvandi sveitarfélaga sem vegna sanngjarnrar lagfæringar á fasteignasköttum fá minni tekjur. Það eru nefnilega sömu sveitarfélögin og misstu hafnargjöldin af lönduðum afla þegar kvóti fór úr byggðinni og sömu sveitarfélögin og misstu útsvar hátekjumannanna þegar skipsplássin á togurunum sem seldir voru burtu með kvótanum hurfu úr sjávarplássunum.
Ég vona að hæstv. forsætisráðherra skilgreini það vandamál sem ég hef fjallað um í ræðum mínum ekki sem tittlingaskít. Þá væri illt í efni fyrir landslýð. --- Góðar stundir.