Lúðvík Bergvinsson:
Virðulegi forseti. Það er nú langt liðið á dag og við höfum rætt nokkuð lengi fjárlög þau sem hæstv. fjmrh. hefur lagt fyrir þingið. Ég vil líkt og fleiri byrja á því að óska honum til hamingju með þann tekjuafgang sem má greina við lestur frv.
En maður stendur samt frammi fyrir spurningunni: Hvað þýða þessi fjárlög? Hvernig er þeim tekið? Það var merkilegt í morgun þegar umræðan um fjárlögin hófst þá hófst hún einmitt um það hvernig markaðurinn tekur við þessum fjárlögum. Vitnað var til orðræðu í gær í sjónvarpinu þar sem tilteknir aðilar sem starfa við verðbréfasölu eða eitthvað slíkt héldu því fram að með því að greiða niður skuldir jafnhratt og gert er ráð fyrir þá sé hættan sú að grafið verði undan krónunni. Hæstv. fjmrh. svaraði því hér í morgun að það væri alveg ljóst að þetta yrði ekki látið gerast. Þetta var mikilvæg yfirlýsing.
En það eru fleiri mælikvarðar sem menn hljóta að bera fjárlagafrv. við. Það er fróðlegt að líta til að mynda til hlutabréfamarkaðarins. Frá því að fjárlagafrv. kom fram hefur úrvalsvísitalan fallið á hverjum einasta degi. Það er að einhverju leyti mælikvarði á þá trú sem menn hafa á þessum fjárlögum. Ég er ekki að segja að það sé endilega hinn endanlegi dómari, enda má færa ýmis rök fyrir því að markaðurinn hér sé langt frá því að vera fullkominn. En það breytir ekki því að þetta eru fyrstu viðbrögð sem markaðurinn sýnir þeim fjárlögum sem hér eru lögð fram. Ef til vill eru þær hamingjuóskir sem stjórnarþingmenn hafa verið að færa hæstv. fjmrh. ekki allar eins miklar og stórar og menn vilja vera láta. Kannski er ekki allt sem sýnist.
Fjárlögin eru hvað sem öðru líður gríðarlega stór einstakur þáttur í íslenska hagkerfinu. Landsframleiðslan er, eins og hæstv. fjmrh. sagði áðan, 700 milljarðar. Og í ljósi þess að fjárlögin telja u.þ.b. 210 milljarða í útgjöldum þetta árið er alveg ljóst að þetta er alveg gríðarlega mikill áhrifavaldur á íslenska hagkerfið og þess vegna er mjög merkilegt og nauðsynlegt að menn horfi til þess hvaða áhrif fjárlögin hafi á markaðinn. Og fyrstu viðbrögð markaðarins eru að menn hafa mjög takmarkaða trú á þessu. Það verður ekki lesið af öðru.
Við horfum til að mynda á vaxtastigið hér borið saman við útlönd þar sem vextir hér á landi eru mun hærri. Og þó að það sé kannski ekki komið í ljós þá óttast ég t.d. að fasteignamarkaðurinn muni fljótlega fara að gefa verulega eftir vegna þess að markaðurinn gerði ráð fyrir meiri afgangi en hér kemur fram. Ég held að það sé alveg ljóst, og að það sé einn meginþátturinn fyrir því að markaðurinn bregst við á þennan hátt.
En kannski er stærsti þátturinn sá að þegar við horfum á sölu ríkiseigna og þegar við skoðum hvað hér hefur verið rætt um í dag, menn hafa rætt fyrst og fremst um Landssíma Íslands og bankana, þá er ekki fjarri lagi að virði ríkisins í þessum eignum sé u.þ.b. 100 milljarðar, það er ekki fjarri lagi. Það hefur reyndar ekki verið nefnt hér í dag að eitthvert samkomulag er um að selja Íslenska aðalverktaka eða hlutabréf ríkissjóðs í Íslenskum aðalverktökum sem eru einhvers staðar á bilinu 2--3 milljarðar.
Eftir stendur í raun og veru, ef marka má fjárlagafrv., sem ég held að sé nú ekki alveg marktækt í þessu og beri aðeins vott um ósamkomulag á ríkisstjórnarheimilinu um hvað gera skuli, að ætlunin sé að selja 4--5 milljarða af Landssímanum og bönkunum samanlagt. Það er kannski þetta fyrst og fremst sem gerir það að verkum að markaðurinn bregst við frv. eins og ég lýsti í upphafi ræðu minnar.
Það eru kannski þessi skilaboð um það ósætti sem er á ríkisstjórnarheimilinu sem gera það líka að verkum að menn standa eftir og bregðast lítt við.
Ég gerði það að gamni mínu í dag, þar sem þetta er annar eða þriðji dagur síðan fjárlögin voru lögð fram, að telja viðskipti sem höfðu átt sér stað á Verðbréfaþingi klukkan þrjú. Þau voru 36. Það voru 36 viðskipti sem þar höfðu átt sér stað með hlutabréf, og bara það eitt segir okkur að fjárlögin og það að þau séu komin fram breyta engu um þá þróun sem þar hefur verið að eiga sér stað. Menn hljóta að meta það efnahagsumhverfi sem fyrirtækin eru að sigla inn í þannig að menn munu ekki njóta mikils arðs af því að fjárfesta í þessum fyrirtækjum. Ég held að ekki sé hægt að lesa þá hluti á annan hátt. Þó að engin endanleg svör séu komin þá held ég að segja megi af fullri einlægni að fyrstu viðbrögð markaðarins við frv. séu neikvæð.
Virðulegi forseti. Það er ekki langur tími sem við hinir óbreyttu þingmenn höfum í þessari umræðu. Ég ætla því ekki að gera nema þrjú atriði að umræðuefni í ræðu minni, en beina fyrst þeirri fyrirspurn til hæstv. fjmrh. vegna þess að ég áttaði mig ekki alveg á því í ræðu hans í morgun þar sem hann fór yfir þann mikla hagvöxt sem hér hefur verið frá 1996--2000, um það bil 26% ef ég man rétt, en hæstv. fjmrh. sagði að þetta byggðist fyrst og fremst á hinum nýju greinum, hugbúnaði, fjarskiptum, líftækni og upplýsingatækni. (Gripið fram í: Stóriðju.) Stóriðju. Hæstv. ráðherra sagði það. Hann sagði enn fremur að við værum rétt að sjá toppinn af ísjakanum í hinu nýja hagkerfi og þetta væri að vaxa. Hins vegar sagðist hann líka telja að hagvöxtur næstu ára yrði mun minni. Ég velti því þess vegna fyrir mér hvort maður geti dregið þá ályktun að hæstv. fjmrh. hafi kannski ekki sérlega mikla trú á þessu nýja hagkerfi. Þetta a.m.k. rakst hvað á annars horn í ræðu hans í morgun en kannski skildi ég þetta ekki nægjanlega vel.
Síðan er annað sem er beinlínis tengt þessu og hefur komið fram í umræðum í dag. Það varðar sölu Landssímans því að það er lykilatriði í því hvernig hinu nýja hagkerfi kemur til með að vegna því að a.m.k. í fyrra var Landssími Íslands með um það bil 98% af þeim fjarskiptum sem hér fóru fram. Það kom fram í umræðum um Landssíma Íslands. Og það að ætla sér að selja Landssíma Íslands í einu lagi við þessar aðstæður og afhenda hann einum aðila er náttúrlega til þess fallið að menn hafi minni trú á þessu meinta nýja hagkerfi sem hér er í uppsiglingu. Ég er ekki sammála hv. þm. Kristjáni Pálssyni sem sagði að Framsókn væri að reyna að pranga inn á þjóðina bíl án þess að í honum væri vél, þegar hann líkti því við það að Framsfl. hefur talað fyrir því að við þessar aðstæður sé ekki mögulegt að selja Landssímann í einu lagi nema því aðeins að menn taki þá áhættu að sú þróun sem menn sjá fyrir sér í hinu nýja hagkerfi verði ekki eins og menn vonast til.
Virðulegi forseti. Ég vil í þessari ræðu aðeins taka undir þetta.
Að lokum, virðulegi forseti, er þriðji punkturinn sem ég vildi nefna sem kemur nokkuð greinilega fram í frv. --- því miður er hæstv. dómsmrh. ekki við umræðuna því að ég hefði viljað beina til hennar a.m.k. einni spurningu --- en ég ætla samt að nefna þetta einstaka atriði. En það er eins og hæstv. dómsmrh. hafi gefist upp á stefnu fyrrv. dómsmrh. í málefnum lögreglunnar því að þegar við ræddum lögreglulög síðast, þá sagði þáv. hæstv. dómsmrh., Þorsteinn Pálsson, að markmiðið með skipun ríkislögreglustjóra væri fyrst og fremst að búa til lítið stjórnsýsluapparat, sem tæki verkefnið af ráðuneytinu og hefði yfirstjórn með því sem þarna væri að gerast. Nú hefur það gerst á tveimur árum í tíð núv. dómsmrh. að rekstrarkostnaður þessa embættis eins hefur tvöfaldast sem segir manni að nánast er fallið frá þeim hugmyndum sem voru grundvöllur fyrir lögreglulögum fyrir tveimur árum síðan. Ég held að hæstv. dómsmrh. skuldi a.m.k. þinginu að skýra það hvernig á því standi að svona hefur verið kúvent a.m.k. í þessum málum.
Virðulegi forseti. Tími minn er liðinn. Ég ítreka enn og aftur, þrátt fyrir orðræðu mína, hamingjuóskir til hæstv. fjmrh. með tekjuafganginn því hann er einsdæmi í sögunni.