[prenta uppsett í dálka] 123. fundur, 127. lþ.
Frsm. allshn. (Þorgerður K. Gunnarsdóttir):
Herra forseti. Ég mæli fyrir nál. frá hv. allshn. um frv. til laga um breyting á almennum hegningarlögum og lögum um refsiábyrgð lögaðila vegna mútugreiðslu til opinbers starfsmanns (hryðjuverk).
Með frv. eru gerðar nauðsynlegar breytingar á refsilögum til að íslenska ríkið uppfylli skuldbindingar sínar samkvæmt þremur alþjóðasamþykktum á vegum Sameinuðu þjóðanna gegn hryðjuverkum. Þetta eru alþjóðasamningur um að koma í veg fyrir hryðjuverkasprengingar frá 15. des. 1997, alþjóðasamningur um að koma í veg fyrir fjármögnun hryðjuverkastarfsemi frá 9. des. 1999 og ályktun öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna nr. 1373 frá 28. sept. 2001.
Hugtaksins ,,hryðjuverk`` er hvergi getið í íslenskum refsilögum sem sjálfstæðs refsiverðs verknaðar en með frv. er lagt til að verknaðurinn hryðjuverk verði skilgreindur í almennum hegningarlögum. Þá er lagt til að hryðjuverk verði talin til alvarlegustu afbrota auk þess sem fjárhagslegur stuðningur við hryðjuverkastarfsemi verði gerður sjálfstætt refsivert brot. Jafnframt er lagt til að lögfest verði heimild til að refsa lögaðila fyrir slík brot sem framin eru í starfsemi þeirra. Einnig eru settar skýrari reglur um refsiábyrgð vegna hlutdeildar og loks er lagt til að refsilögsaga íslenska ríkisins verði rýmkuð vegna þessara brota.
Nefndin ræddi sérstaklega saknæmisskilyrði frv. og telur rétt að taka fram að 18. gr. almennra hegningarlaga, þar sem tilgreind eru saknæmisskilyrðin fyrir hegningarlögin sjálf, mun einnig gilda um þau ákvæði frv. sem breyta þeim lögum. Skv. 18. gr. er ásetningur ætíð áskilinn svo að verknaður teljist saknæmur og eingöngu skal refsa fyrir gáleysisbrot ef lögin heimila það sérstaklega. Þar sem frv. tekur ekki á gáleysi verður refsingu ekki beitt vegna hryðjuverka nema ásetningur sé fyrir hendi. Ásetningsskilyrðið á því jafnframt við um b-lið 2. gr. frv. Nefndin lítur þannig á að frv. sé ekki ætlað að ganga lengra en fyrrnefndur alþjóðasamningur um að koma í veg fyrir fjármögnun hryðjuverkastarfsemi eins og ráða má af athugasemdum með greininni. Verknaður sem felst í því að láta fjármagn renna til lögmætrar starfsemi á sviði menningar-, mannréttinda- og mannúðarmála getur því aldrei talist refsiverður þó að samtök sem taki við fjármagninu gerist síðan sek um hryðjuverk. Svo verður eingöngu ef það er ásetningur viðkomandi að fjármagnið renni til slíkra verka. Er þá sönnunarbyrðin að sjálfsögðu á ríkinu.
Nefndin mælir með að frv. verði samþykkt með þeirri breytingu sem getið er um í sérstöku þingskjali.
Nefndin var samþykk þessu nema hv. þm. Guðrún Ögmundsdóttir og Dóra Líndal voru báðar með fyrirvara. Ögmundur Jónasson sat fund nefndarinnar sem áheyrnarfulltrúi og hann er samþykkur þessu áliti, þó með fyrirvara við skilgreiningunni á hryðjuverkunum.
