Einar Már Sigurðarson:
Herra forseti. Þessi umræða hefur um margt verið hin ánægjulegasta en lýsir um leið þeim mikla vanda sem við eigum við að etja í byggðamálum og hversu flókinn og margslunginn sá vandi er. Ljóst er að þessi till. til þál. hefur í raun ekki nema eitt markmið og það er auðvitað að vera andsvar við því sem verið er að vinna að fyrir austan, þ.e. uppbyggingu stóriðju. Það er meginástæðan fyrir því að þessi tillaga er flutt og mér finnst hv. þm. Vinstri grænna ekkert hafa verið að fela það enda er það bara eðlilegt. Þeir hafa, eins og hv. þingmenn hafa margsagt í dag, aðra sýn á það hvernig á að vinna að lausn þessa vanda. Það er út af fyrir sig ekkert við því að segja. Það er bara eðlilegt að við höfum hinar margvíslegustu skoðanir um þetta mál. Við eigum að reyna að halda umræðunni í þeim farvegi að við getum reynt að víkka hana og auka þekkingu á sviðinu til þess að auka líkurnar á því að við náum árangri.
Ég verð hins vegar að segja að þessi tillaga gengur alveg í grunninn gegn minni hugsun af því einfaldlega að þegar búið verður að virkja og reisa álver við Reyðarfjörð þá skapar sú framkvæmd gífurlega möguleika fyrir okkur um allt samfélagið vegna þess að við erum að auka þjóðartekjur okkar, við erum að auka útflutning okkar sem er afar mikilvægt og með því að fá þetta trukk í efnahagslífið munum við auka möguleikana á því að við getum leyst þann mikla vanda sem við er að etja í byggðamálum. Þess vegna er ég ekki sammála þeirri uppsetningu sem mér þykir hv. þm. vinstri grænna hafa gert of mikið af hér í dag, þ.e. að líta á það sem andstöðu við það að leysa byggðavandann að reisa álver við Reyðarfjörð. Í mínum huga er því alveg þveröfugt farið.
Ég lít á það að reisa álver við Reyðarfjörð sem eitt af því stóra í að leysa byggðavandann. En jafnframt tek ég fram að það að reisa álver við Reyðarfjörð er ekki eingöngu bundið við hagsmuni Austfirðinga. Auðvitað skipta hagsmunir Austfirðinga mjög miklu í því máli. En það eru hagsmunir þjóðarinnar í heild sem þarna er verið að tefla um og þegar við aukum og bætum hag þjóðarinnar erum við að sjálfsögðu um leið að auka möguleikana á að taka á þeim vanda sem margir hafa verið að lýsa í dag og er mjög margvíslegur og víða mjög aðkallandi.
Þess vegna segi ég, herra forseti, að þegar búið verður að reisa álver við Reyðarfjörð þurfum við ekki að horfa sömu augum á það svæði og við gerum í dag og þess vegna getum við lagt mun meiri áherslu á ýmis önnur svæði sem eiga við mjög mikla erfiðleika að etja. Við getum stoppað á nokkrum stöðum á landinu. Ég ætla ekkert að fara mjög langt, ég ætla að fara á norðausturhornið. Við gætum líka verið í Barðastrandarsýslu. Á ýmsum svæðum er mjög mikil vandi sem þarf að taka á. Það er vissulega hægt að taka undir margvíslega gagnrýni sem hefur komið fram hjá ýmsum hv. alþingismönnum um það að sú ríkisstjórn sem við sitjum með nú er ekki að einhenda sér í að leysa þennan vanda heildstætt. Mér þykir hins vegar mjög hart að eina verkið sem þeir hafa þó verið að reyna að standa sig sem best í, þó að auðvitað sé hægt að gagnrýna ýmislegt í því ferli, að verið sé að eyða orkunni í að gagnrýna það, vegna þess að eins og ég sagði áðan, ef það mál nær fram erum við að stórauka möguleikana á því að við getum tekið á byggðavandanum á raunhæfan hátt.
Herra forseti. Ræðutíminn er svo naumt skammtaður að ég sé að tíminn flýgur frá mér. Ég ætla því að reyna að snúa mér að nokkrum þeim atriðum sem hafa vakið athygli mína sérstaklega í þessum umræðum. Hv. þm. Steingrímur J. Sigfússon talaði um ýmislegt í ræðu sinni og taldi að mjög miklar deilur væru uppi um þjóðhagsleg áhrif Noral-verkefnisins. Það er auðvitað rétt að einstaka menn hafa verið með aðrar skoðanir, en sýnt hefur verið fram á á mjög sterkan og sannfærandi hátt, t.d. af Þjóðhagsstofnun, hvaða áhrif þetta hefur og þau módel sem þar eru notuð eru viðurkennd af flestum færustu hagfræðingum og spekingum þjóðarinnar. Vissulega hafa einstaka menn gefið sér aðrar forsendur og það þekkjum við hv. þm. væntanlega allir að það eru forsendurnar sem skipta yfirleitt mestu máli í því hvað við fáum út úr dæmunum okkar. Þess vegna er ekkert skrýtið þó að menn geti reiknað hvað sem er út. En Þjóðhagsstofnun hefur með módeli sínu sem þeir hafa lagt fyrir flesta þessara aðila, og það er viðurkennt módel sem á að gefa hvað besta niðurstöðu, og þess vegna er það sem við sjáum þá miklu möguleika í þessari framkvæmd. Hins vegar er alveg rétt að þetta er ekki í hendi. En hvað er í hendi fyrr en það er orðið? Megum við ekki gera nokkurn skapaðan hlut öðruvísi en að við höfum það alveg kristaltært og getum tekið utan um það, þá væri nú lítið gert.
Það sama má segja í byggðamálum. Ef ekkert má gera nema það sem nýtist öllum hinum dreifðu byggðum, þá verður býsna lítið gert. Við verðum því að reyna að horfa heildstætt á þessa hluti. Við þurfum að skoða þjóðarkökuna í heild sinni og eitt af því sem vantar í tillöguna er hvar eigi að taka þessa peninga. Hvaðan eiga þessar 400 millj. á ári að koma? Við getum talið ýmislegt upp, ég ætla ekki að gefa mér það hversu há upphæðin verður í lokin. En það er líka alveg ljóst að það eykur líkurnar á því að við getum notað peninga í þessi verkefni ef við aukum þjóðarhag.
Hv. þm. Steingrímur J. Sigfússon var að leika sér með tölur og fór nokkuð frjálslega með þær. Ég veit að vísu ekki nákvæmlega hvaða skoðanakönnun hann var að tala um þegar hann segir að þjóðin skiptist nokkurn veginn til helminga í því væntanlega hvort við eigum að fara í Noral-verkefnið í heild sinni eða ekki. Ég hef hér skoðanakönnun úr DV sem ég geri ráð fyrir að hv. þm. sé að fjalla um og birt var 8. ágúst sl. Það er auðvitað ekki mjög nákvæmt að segja að þjóðin skiptist algerlega í tvo jafna helminga. Þarna er reyndar eingöngu verið að spyrja um Kárahnjúkavirkjun. Þetta var á þeim tímapunkti þegar úrskurður Skipulagsstofnunar var nýlega kominn og þrátt fyrir það eru 53,5% þjóðarinnar fylgjandi Kárahnjúkavirkjun, 46,5% andvíg þegar teknir eru þeir hópar sem taka afstöðu. En þetta er bara Kárahnjúkavirkjun. Allar skoðanakannanir sem ég þekki til þar sem spurt hefur verið um álver hefur fylgi með álveri verið mun meira en þetta og ég vek enn athygli á því á hvaða tímapunkti könnunin var gerð.
En það voru fleiri athyglisverðar tölur sem komu fram í þeirri skoðanakönnun og ein sem vakti mesta athygli mína og sérkennilegt ef hv. þm. Vinstri grænna hafa ekki tekið eftir henni líka, vegna þess að það var alveg ótrúlega hátt fylgi við Kárahnjúkavirkjun meðal stuðningsmanna Vinstri grænna, alveg ótrúlega hátt miðað við málflutninginn í þeim flokki vegna þess að þar er ætíð talað eins og þar séu allir í einum kór og allir stígi taktinn. Þar kemur í ljós, ef við tökum bara þá sem tóku afstöðu, að 39% þeirra sem lýstu yfir stuðningi við Vinstri græna voru fylgjandi Kárahnjúkavirkjun, 61% andvíg. Þetta er að vísu meiri hluti. En þegar menn hlusta á málflutning sumra hv. þm. Vinstri grænna um hvernig eigi að meðhöndla meiri hluta og minni hluta í ýmsum málum, hlýtur maður að velta því fyrir sér hvernig er farið með þennan minni hluta, sem er að vísu í flokknum þeirra, en hann fær ekki mikinn hljómgrunn hjá hv. þm. flokksins.