Fyrirspyrjandi (Rannveig Guðmundsdóttir):
Virðulegi forseti. Ég beini fyrirspurn til hæstv. landbrh. Hvernig hyggst hann bregðast við tillögum vegsvæðanefndar og hver er afstaða ráðherra til þess að girða búfé af í beitarhólfum í stað þess að girða vegina af?
Virðulegi forseti. Frá 1990 hef ég af og til borið fram fyrirspurnir annars vegar um hvort einhver nefnd hafi hafið störf varðandi lausagöngu og vörslu búfjár eða hvort hún hafi náð niðurstöðu og skilað tillögum og hverjar þær séu. Nú síðast er spurt um tillögu svokallaðrar vegsvæðanefndar, en hún skilaði skýrslu undir yfirskriftinni Þjóðvegir og búfé í janúar á þessu ári.
Það er ástæða fyrir því af hverju slíkar fyrirspurnir eru ekki nýjar af nálinni. Þetta er afar stórt mál, þ.e. hvernig á að taka á því. Í raun hefur það verið þannig hjá okkur að búfé hefur haft meiri rétt á vegum landsins en nokkurn tíma fólkið sjálft. Þegar gluggað er í þessa skýrslu sem hér hefur verið skilað þá sést að nefndin telur í fyrsta lagi að það eigi að girða af fjölförnustu og hættulegustu vegina og sem samfelldast, í annan stað að koma upp beitarhólfum eða afgirtum löndum fjarri vegi til að friða ákveðin svæði ágangi búfjár. Í þriðja lagi yrðu alltaf til mjög stór svæði þar sem lausaganga búfjár væri alls ráðandi og þar yrðu varúðarskilti að duga. Hér er samandregið það sem ég lít á að sé niðurstaða nefndarinnar. Vegagerðinni er ætlað að girða og bera kostnað af viðhaldi veggirðinga.
Nú eru svæði auðvitað mjög ólík í þessu landi og meira að segja innan svæða. Nægir þar að nefna höfuðborgarsvæðið. Tillögur um að banna lausagöngu búfjár í svokölluðu landnámi Ingólfs hafa verið fluttar hér ótal sinnum og ekki náð fram að ganga á Alþingi. Það var t.d. allt önnur staða í Kjósinni en í þéttbýlinu á Reykjanesi. Nú má segja að hér sé að verða lausagöngulaust, ef hægt er að nota þannig orð, ef Grindavík er undanskilin og að höfuðborgargirðingin hafi búið til beitarhólf yfir í Ölfus.
Herra forseti. Að mínu mati er það fullkomlega óásættanlegt að girða af alla þjóðvegi og það er líka óásættanlegt að hleypa búfé á viðkvæm svæði t.d. inn á hálendið þar sem lítil eða enginn gróður er. Við eigum að hætta að gefa búfé forgang fram yfir fólkið þannig að sá sem ekur á vegum úti og lendir í því að lamb hleypur fyrir bílinn sé ekki áfram réttlaus. Lausnin hlýtur að vera að girða ofan byggðar og ofan helstu þjóðvega og meðfram auðnum hálendissvæða, búa til stór beitarhólf þannig að öllum, fólki og búfé, líði vel.