Hvalveiðar

[15:58]

Flm. (Guðjón A. Kristjánsson):

Herra forseti. Ég mæli hér fyrir frv. til laga um hvalveiðar. Flutningsmenn ásamt mér eru hv. þm. Magnús Stefánsson, hv. þm. Jóhann Ársælsson og hv. þm. Guðjón Guðmundsson.

Frumvarpið er um breytingu á lögum nr. 26/1949 og 1. gr. hljóðar svo:

,,Í stað 2. málsl. 1. mgr. 1. gr. laganna koma tveir málsliðir nýir sem orðast svo: Slík leyfi skal veita aðilum sem fullnægja skilyrðum til að mega stunda fiskveiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands ásamt nánari almennum skilyrðum sem ráðherra setur í reglugerð. Ef nauðsynlegt reynist að takmarka hvalveiðar af einhverjum ástæðum, sbr. þó 2. mgr. 4. gr., er ráðherra heimilt með reglugerð að veita þeim aðilum sem mesta reynslu hafa af hvalveiðum í fiskveiðilandhelginni forgang til veiðanna.``

[16:00]

Í 2. gr., sem er breyting á 4. gr. laganna, bætist við ný málsgrein sem orðast svo:

,,Þrátt fyrir 1. mgr. er ráðherra óheimilt að takmarka veiðar umfram það sem Hafrannsóknastofnunin telur óhætt að veiða hverju sinni eða beita öðrum takmörkunum sem gera ókleift að veiða það magn.``

Síðan segir í 3. gr.:

,,Við lögin bætist ákvæði til bráðabirgða sem orðast svo:

Þrátt fyrir ákvæði 2. mgr. 4. gr.`` --- sem ég var að lesa hér áðan --- ,,er ráðherra heimilt á árunum 2003 og 2004 að takmarka veiðar við færri hvali af hverri tegund en þann fjölda sem Hafrannsóknastofnunin leggur til.``

Í 4. gr. segir svo að þessi lög öðlist þegar gildi.

Með frv. fylgir svofelld greinargerð:

Flutningsmenn þessa frumvarps telja að nú beri að hefja hvalveiðar í samræmi við ályktun Alþingis frá 123. löggjafarþingi, sem stóð frá hausti 1998 til vors 1999 og var svohljóðandi:

,,Alþingi ályktar að hefja skuli hið fyrsta hvalveiðar hér við land og tekur fram að ályktun þess frá 2. febrúar 1983 standi ekki í vegi fyrir því. Veiðarnar fari fram á grundvelli vísindalegrar ráðgjafar Hafrannsóknastofnunarinnar og undir eftirliti stjórnvalda.

Alþingi leggur áherslu á óskoraðan fullveldisrétt Íslands við nýtingu hvalastofna á íslensku hafsvæði í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar um sjálfbæra nýtingu lifandi auðlinda.

Alþingi felur ríkisstjórninni að undirbúa hvalveiðar, meðal annars með því að kynna málstað og sjónarmið Íslendinga meðal viðskiptaþjóða okkar. Undirbúningur miði að því að veiðar geti hafist sem fyrst. Kostnaður við kynninguna verði greiddur úr ríkissjóði. Öllu kynningarstarfi verði flýtt svo sem auðið er.``

Þannig hljóðaði sú tillaga sem hér var samþykkt um hvernig standa bæri að hvalveiðum eftir árið 1999. Síðan segir í greinargerðinni:

Upphaf hvalveiðibannsins má rekja til nefndrar þingsályktunar sem samþykkt var á Alþingi 2. febrúar 1983. Þar ályktaði Alþingi um að samþykkt Alþjóðahvalveiðiráðsins um takmörkun hvalveiða skyldi ekki mótmælt af Íslands hálfu. Frá því að þessi ályktun var gerð hefur löggjafinn ekki tjáð sig um hvalveiðibannið ef frá er talin fyrrgreind þingsályktun sem er frá 123. þingi vorið 1999 eins og áður sagði. Hvalveiðibanninu sem nú hefur verið beitt í meira en áratug var hrundið í framkvæmd af hálfu sjávarútvegsráðuneytisins með stöðvun á útgáfu leyfa til hvalveiða. Í lögum nr. 26/1949, um hvalveiðar, sem hér eru lagðar til breytingar á, er þó hvergi kveðið á um bann við hvalveiðum. --- Ég endurtek, herra forseti. Þar er hvergi kveðið á um bann við hvalveiðum. --- Lögin gera þvert á móti ráð fyrir að hvalveiðar séu öllum heimilaðar sem fullnægja skilyrðum til að stunda fiskveiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands og fengið hafa til þess leyfi sjávarútvegsráðuneytisins. Ráðherra er þó heimilt skv. 4. gr. laganna að kveða á um ýmsar takmarkanir á veiðunum með reglugerð. Síðasta reglugerðin sem sett var á þessum grunni er frá árinu 1984 og er þar er kveðið á um takmörkun á fjölda hvala af hverri tegund sem heimilt er að veiða. Það er því svo að hvorki samkvæmt lögum né reglugerðum settum samkvæmt þeim er bannað að veiða hval við Íslandsstrendur að því er séð verður. Rétt er að taka það fram að þingsályktanir þær sem að framan er getið raska í engu ákvæðum laga og reglugerða, né hafa alþjóðasamningar og samþykktir alþjóðastofnana áhrif á íslenskan rétt nema samningarnir séu innleiddir í hann. --- Herra forseti. Rétt er að vekja athygli á þessu, nema því aðeins að samningarnir séu innleiddir í íslenskan rétt. --- Þess má þó geta að í 10. gr. reglugerðar nr. 163/1973, um hvalveiðar, segir að landstöðvum sé skylt að hlíta því að erlendir eftirlitsmenn fylgist nákvæmlega með starfsemi stöðvarinnar í samræmi við samþykktir Alþjóðahvalveiðiráðsins, sem bindandi eru fyrir Ísland, eða ákvæði milliríkjasamninga sem Ísland er aðili að. Þetta ákvæði getur þó ekki með nokkru móti leitt til þess að samþykkt Alþjóðahvalveiðiráðsins um hvalveiðibann gangi framar íslenskum lögum. Séu menn í einhverjum vafa um þetta má telja það fullvíst að ákvæði þetta hafi enga þýðingu eftir að Íslendingar sögðu sig úr Alþjóðahvalveiðiráðinu árið 1992.

Það er því ekkert því til fyrirstöðu að hefja hvalveiðar að óbreyttum lögum fáist til þess leyfi hæstv. ráðherra.

Herra forseti. Nú má ætla að stjórnvöld hafi með einbeittum vilja komið í veg fyrir hvalveiðar þrátt fyrir vilja þjóðar og þings og hafi komið því svo fyrir að nýju að veiðar í atvinnuskyni yrðu alls ekki hafnar, samanber það sem lýst var yfir úr pontu af hæstv. sjútvrh. að gengið hafi verið í Alþjóðahvalveiðiráðið með sérstökum skilyrðum um að hefja ekki hvalveiðar á Íslandi í atvinnuskyni fyrr en eftir 2006 og þá því aðeins eftir 2006 að ekki væri í gangi sérstök vinna um að semja sérstakar veiði- og stýringarreglur á vegum alþjóðasamtaka.

Það má gagnrýna, herra forseti, að ráðherra geti á þennan hátt stöðvað framgang laga með því einfaldlega að neita útgáfu leyfa, jafnvel þótt vilji Alþingis hafi verið kannaður. Ráðherrum sem og öðrum stjórnsýsluaðilum ber skylda til að framkvæma lög, þar með talið að veita þau leyfi sem þeim er falið að veita að uppfylltum skilyrðum laga og öðrum málefnalegum skilyrðum sem unnt er að setja.

Frumvarp þetta gengur annars vegar út á það að kveða á um með ákveðnari hætti en nú er gert að ráðherra skuli gefa út leyfi að uppfylltum almennum og sérstökum skilyrðum og hins vegar að þrengja heimildir ráðherra til að takmarka hvalveiðar, eins og tillaga sem samþykkt var hér í Alþingi vorið 1999 um að fara að ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar varðandi fjölda dýra, að ráðherrann hafi ekki frjálsar hendur um að takmarka atvinnufrelsi manna, veiðar á stofnum sem er beinlínis talið eðlilegt að nýta og sem jafnframt hefur síðan verið sýnt fram á með miklum líkum að væru að valda eða gætu verið að valda miklu tjóni á nytjastofnum okkar, þ.e. væru afræningjar úr fæðustofnunum og síðan jafnvel úr botnfiskstofnunum.

Frumvarpið gerir ráð fyrir aðlögunartímabili, það megi sem sagt takmarka fyrstu tvö árin, en þegar það er liðið er ekki heimilt að takmarka veiðar umfram það sem Hafrannsóknastofnunin telur óhætt að veiða hverju sinni.

Samkvæmt upplýsingum frá sjávarútvegsráðherra hefur þegar verið varið tæplega 60 millj. kr. til kynningarstarfa. Kostnaður við kynningu á málstað Íslendinga var sem hér segir á árunum 1999--2001: 1999 voru það 9,8 millj. kr. Árið 2000 14,4 millj. kr., árið 2001 33,9 millj. kr. eða samtals 58,1 millj. kr.

Í fjárlögum fyrir árið 2002 er ráðgert að verja 25 millj. kr. til kynningarverkefnisins, sem ég veit ekki um hvernig var ráðstafað.

Mikil kynning hefur farið fram á málstað Íslendinga og þess vegna ætti að vera tímabært að hefja veiðar. Nú eru liðin þrjú ár eða reyndar hátt í fjögur ár síðan þessi ályktun frá 1999 um að hefja hvalveiðar hið fyrsta var samþykkt á Alþingi og frv. miðar að því að þeirri stefnu verði framfylgt í verki, enda engin önnur ályktun verið samþykkt í hv. Alþingi svo mér sé kunnugt, herra forseti. Ég veit ekki til þess að með nokkrum hætti hafi það að vera borið undir þing til samþykktar að ráðherrann hefði sérstakt vald til þess að ákveða að við færum ekki í veiðar í atvinnuskyni, hvorki innan lögsögu okkar til nýtingar innan lands né til veiða í atvinnuskyni til útflutnings á þeim afurðum sem kæmu af veiðum. Ég veit ekki til þess, herra forseti, og verð þá leiðréttur með það, að Alþingi hafi á nýjan leik eftir árið 1999 veitt stjórnvöldum heimild til þess að víkja frá þeirri samþykkt sem samþykkt var þá um að hefja hvalveiðar í atvinnuskyni svo fljótt sem verða má.

Herra forseti. Sífellt fleiri rök mæla með því að nú skuli taka af skarið og hefja veiðar. Þeim sjónarmiðum vex nú ört fylgi að nauðsyn beri til þess að horfa á vistkerfi hafsins sem eina heild og að hvalir séu hluti af vistkerfinu sem verði að nýta á ábyrgan hátt með veiðum. Fjölgun hvala er nú þegar mikil á Íslandsmiðum og veiðar sem samræmast eðlilegri nýtingu hvalastofna geta bætt vöxt og aukið nýtingu okkar á nytjastofnum. Við umræður á Alþingi, á 127. löggjafarþingi, um stærð og afrán hvalastofna var m.a. upplýst að ekki liggja fyrir beinar upplýsingar um stofnstærðir hvala frá því seint á 19. öld. Vísindalegt mat á stærð og ástandi nytjategunda hvala hefur verið gert með útreikningum á líklegum stofnstærðum hvala fyrir tíma svokallaðra nútímahvalveiða. Þessir útreikningar byggjast á gögnum um núverandi stofnstærð út frá hvalatalningum og veiðisögu viðkomandi tegunda að gefnum forsendum um líffræðilega framleiðslugetu stofnsins. Slíkir útreikningar hafa verið gerðir fyrir stofna hrefnu og langreyðar hér við land. Þeir benda til að báðir þessir stofnar séu í góðu ástandi og yfir 70% af upprunalegri stærð en almennt er talið æskilegast hvað snertir afrakstursgetu að stofnar séu á bilinu 60--70% af upprunalegri stærð.

Þótt formlegar úttektir hafi ekki verið gerðar á fleiri tegundum benda fyrirliggjandi gögn til að stofnar sandreyðar og hnúfubaks séu einnig í góðu ástandi en steypireyður á líklega enn langt í land með að ná fyrri stofnstærð.

Samkvæmt útreikningum sem byggjast á fyrirliggjandi gögnum um stofnstærðir, viðverutíma, fæðuþörf og fæðuval éta allir hvalir árlega um 6 millj. tonna af sjávarfangi á hafsvæðinu umhverfis Ísland. Þar af er talið að rúmlega 2 millj. tonna séu fiskmeti en vegna gagnaskorts um fæðuval flestra tegunda er ekki unnt að flokka fiskmeti frekar. Heildarmagnið er 2 millj. tonna og fiskmetið 1,2 millj. tonna. Samkvæmt mjög takmörkuðum gögnum sem liggja fyrir um fæðusamsetningu hrefnunnar, um 60 magasýni á 15 ára tímabili, nemur árlegt afrán hennar um 125 þús. tonnum af þorskfiskum, um 50 þús. tonnum af síli og ríflega 600 þús. tonnum af loðnu. Þessar tölur ber þó að taka með miklum fyrirvara þar eð gögnin að baki eru mjög takmörkuð og ekki tilviljunarbundið úrtak úr stofninum.

Af tannhvölum éta grindhvalur og andarnefja mest, 700--800 þús. tonn hvor tegund. Hjá þessum tegundum er smokkfiskur langstærsti hluti fæðunnar en grindhvalir éta þó rúmlega 150 þús. tonn af fiskmeti. Heildarneysla höfrungategundanna hnýðings og leifturs losar 400 þús. tonn samkvæmt útreikningum en hjá þessum tegundum samanstendur matseðillinn að mestu leyti af fiskmeti. Ekki er þó unnt á þessu stigi að leggja tölulegt mat á afrán þeirra á sérstökum fisktegundum eða tegundahópum. Rétt er að geta þess að útreikningar á heildarneyslu byggjast að miklu leyti á stofnstærðarmati og af aðferðafræðilegum ástæðum má ætla að stofn tannhvala sé frekar van- en ofmetinn.

[16:15]

Á Hafrannsóknastofnuninni hafa verið gerðar frumtilraunir til að kanna hugsanleg áhrif þriggja skíðishvalstegunda, hrefnu, langreyðar og hnúfubaks, í fjölstofna líkani sem auk þess innihélt þorsk, loðnu og rækju. Þessar athuganir gefa m.a. vísbendingar um að vöxtur hvalastofnanna gæti haft veruleg áhrif á langtímaafrakstursgetu þorskstofnsins, allt að 20%, og einnig veruleg áhrif á loðnustofninn. Mikil óvissa ríkir þó um þessi áhrif. Stærstu óvissuþættir útreikninganna varða hlutdeild þorsks í fæðu hrefnunnar og framtíðarþróun í stærð hvalastofnanna.

Í tillögu Hafrannsóknastofnunarinnar um veiði á hrefnu, sbr. skýrslu stofnunarinnar frá júní 2001, fjölrit nr. 80, segir á bls. 101:

,,Í ljósi ofangreindrar úttektar vísindanefndar NAMMCO leggur Hafrannsóknastofnunin til að aflamark fyrir hrefnu verði 250 dýr á ári.``

Það er lagt til að veiða 250 dýr á hverju ári úr hrefnustofninum.

Tillaga Hafrannsóknastofnunarinnar um veiði á langreyði:

,,Í ljósi ofangreindrar úttektar mælir Hafrannsóknastofnun með að veiðar verði takmarkaðar við 200 langreyðar innan A-Grænland/Íslands svæðisins, þó ekki fleiri en 30 dýr innan A-svæðis, 110 innan B-svæðis og 60 innan C-svæðis.``

Ekki hefur verið gerð bein tillaga um veiði á sandreyðarstofninum, þótt lesa megi út úr texta skýrslu Hafrannsóknastofnunarinnar að stofninn þoli veiðar.

Það er von flutningsmanna að frumvarp þetta fái skjóta meðferð í þinginu enda má telja að mikill stuðningur sé við það að hefja hvalveiðar á ný svo sem samþykkt þingsályktunartillögunnar á 123. þingi gefur til kynna.

Herra forseti. Ég tel að hæstv. sjútvrh. sé að vinna gegn því frv. sem samþykkt var í hv. Alþingi um að hefja veiðar á hvölum svo fljótt sem verða má með því að ákveða að ganga í Alþjóðahvalveiðiráðið með þeim skilyrðum að hefja eigi veiðar fyrr en eftir 2006. Ég vil leyfa mér að skilja málið með þeim hætti að það hefði a.m.k. verið lágmarkskrafa að hæstv. sjútvrh. hefði komið hér inn með tillögu um að Alþingi væri sammála þessum stjórnarathöfnum hans og fengið þær samþykktar í hv. Alþingi. Það hefur ekki verið gert. Þess vegna finnst mér, herra forseti, að hæstv. ráðherra sé á mjög gráu svæði með að hafa gengið til þeirra samninga sem hann hefur gert varðandi veiðar í atvinnuskyni. Mér finnst það vægast sagt slæmt hlutskipti að hafa samþykkt að við megum ekki einu sinni veiða hvali innan okkar lögsögu til eigin nýtingar og til sölu á okkar eigin innanlandsmarkaði. Ég verð því að tjá þá skoðun mína, herra forseti, að ég tel að hæstv. sjútvrh. hafi farið gegn vilja Alþingis og ekki aflað sér heimildar til þess að fara þessa leið með því einu að koma hér upp í pontu og tilkynna að við höfum orðið aðilar að Alþjóðahvalveiðiráðinu á nýjan leik með þessum tilteknu skilyrðum því að þessi tilteknu skilyrði sýnist mér að gangi algerlega gegn þeim markmiðum sem samþykkt voru, þ.e. að hefja hér hvalveiðar svo fljótt sem verða má og að það geti með engum hætti skilgreinst stefnumörkun að hefja hér veiðar í atvinnuskyni svo fljótt sem verða má en fresta þeim viljandi fram yfir árið 2006 og jafnvel lengur ef þá er verið að móta sérstakar veiðireglur innan Alþjóðahvalveiðiráðsins.

Við lifðum það meðan við vorum innan hvalveiðiráðsins fyrir árið 1992, ef ég man rétt, að þá var ævinlega verið að móta einhverjar reglur í hvalveiðiráðinu um hvernig ætti standa að veiðum á hvalastofnum og þær þvældust fram og til baka í öllum hugsanlegum nefndum Alþjóðahvalveiðiráðsins og eðli málsins samkvæmt, þar sem margar þjóðir sem þar ráða ríkjum hafa verið á móti veiðum á hvölum, þá hefur þeim tekist að þvæla þessum reglum fram og til baka. Ég hygg að Bandaríkjamenn hafi kannski verið ein af þeim þjóðum sem þar voru fremstar eða í fararbroddi. En það er athyglisvert, herra forseti, að það eru svo Bandaríkjamenn sem krefjast þess að haldinn verði sérstakur aukafundur í Alþjóðahvalveiðiráðinu. Til hvers kröfðust þeir að þessi fundur yrði haldinn? Til þess að ákveða hvalveiðikvóta fyrir sínar norðlægu byggðir, þ.e. hvalveiðikvóta fyrir fólk í Alaska. Út af fyrir sig skil ég mjög vel að það fólk þurfi að geta veitt hvali sér til framfæris. Síðan sömdu þeir auðvitað við Rússa um að þeir fengju tvöfaldan hvalveiðikvóta fyrir sína norðlægu slóð.

Bandaríkjamenn eru sú þjóð sem harðast hefur unnið gegn okkur og harðast barist fyrir því að hvalina beri að friða, það væri sérstakt og mikið mannúðarmál að friða hvali. Þetta er sama þjóðin og nú ætlar í stríð í Írak til að drepa fólk. Tvískinnungurinn er algjör. (Gripið fram í.) Já, herra forseti, tvískinnungurinn í þessu máli hjá sumum af þeim erlendu þjóðum sem barist hafa hvað harðast gegn hvalveiðum er algjör. Ég vil bara minna á ræðu hv. þm. Guðjóns Guðmundssonar sem hann flutti á 123. þingi þegar verið var að mæla fyrir tillögunni sem svo var samþykkt sem stefna Íslands í hvalveiðimálum, þingsályktuninni sem ég hef oft vitnað til. Þá fór hann einmitt orðum um afstöðu Bandaríkjamanna á þeim tíma og hvernig tvöfeldni þeirra væri algjör í þessu máli og málflutningur allur.

Ég vil líka vekja athygli á því, herra forseti, að flutningsmenn að tillögunni sem samþykkt var á vorþinginu 1999 um að hefja veiðar svo fljótt sem verða má voru ásamt hv. þm. Guðjóni Guðmundssyni eftirtaldir hv. þm.: Einar K. Guðfinnsson, Stefán Guðmundsson, Siv Friðleifsdóttir, Kristinn H. Gunnarsson, Gísli S. Einarsson, Guðmundur Hallvarðsson, Árni M. Mathiesen, Ólafur Örn Haraldsson, Árni Johnsen, Magnús Stefánsson og Pétur H. Blöndal. Þessir þingmenn fluttu þessa tillögu sem hér var samþykkt á vordögum 1999 sem stefna Alþingis í hvalveiðimálum. En hæstv. sjútvrh. hefur að mínu mati nýverið farið þvert gegn þessari stefnu án þess að láta svo lítið að koma einu sinni með tillögu inn á hv. Alþingi um að stefnunni hafi verið breytt og fá hana samþykkta. Þetta er auðvitað lítilsvirðing við samþykktir Alþingis og ráðherranum er alls ekki til sóma að vinna þetta mál með þessum hætti.

Herra forseti. Ég hef viljað halda þessari tillögu til streitu og meðflutningsmenn mínir hafa ekki gert neina athugasemd við það að hún yrði tekin til umræðu undir þeim formerkjum að hefja veiðar vegna þess að ég tel að enn þá sé það vilji Alþingis í þessu máli sem á að gilda og hæstv. ráðherra hafi eigi fengið þeirri stefnu breytt. Hún hefur ekki verið borin hér upp og hefur ekki verið samþykkt. Ég hygg að ráðherrann sé á mjög gráu svæði með valdsmennsku sína í þessu máli að geta ekki látið svo lítið að draga það mál til afgreiðslu í Alþingi og fá samþykkta þá stefnu sem hann hefur nýverið framfylgt í málinu.

Herra forseti. Það er ekki svo að ríkisstjórnin eigi að stjórna þinginu. Þegar þingið hefur samþykkt, hvort sem það eru lög eða þingsályktanir, þá ber stjórnvöldum að framfylgja þeim. Ég legg því á það áherslu í lok máls míns, herra forseti, að ég tel að málsmeðferð hæstv. ráðherra í þessu máli sé mjög slæm.

Stundum hefur verið spurt hvað eigi að gera við kjötið sem kemur af skepnunum ef við förum að veiða hval. Ég hef heyrt þá menn segja sem lengst hafa verið í því að verka og vinna hval: ,,Hvers vegna ættu stjórnvöld að hafa áhyggjur af því? Er ekki nægjanlegt að við sem erum tilbúnir að kaupa hvalinn, borga fyrir að hann sé veiddur, borga sjómönnum kaup fyrir að veiða hann, höfum áhyggjur af því hvort við getum gert verðmæti úr þessari afurð?`` Auðvitað ætti það að vera svo. Hvort verkendur hvala treysta sér til að kaupa eingöngu það magn sem þeir geta selt innan lands eða hvort þeim tekst að selja afurðirnar úr landi á auðvitað að vera þeirra höfuðverkur og engin ástæða er fyrir stjórnvöld að vera í einhverju mömmuhlutverki varðandi það hvort menn treysti sér til þess að kaupa hval til vinnslu og gera úr honum verðmæti. Þess vegna segi ég, herra forseti, að ég tel ekki að stjórnvöld eigi að gegna neinu sérstöku hlutverki í því hvernig við nýtum eða sköpum verðmæti úr þeim hvölum sem við veiðum.

Hins vegar er líka rétt að vekja athygli á öðru sjónarmiði og ræða það, þ.e. að nú fer fram öðruvísi nýting á hvölum en var áður en við stöðvuðum hvalveiðar hér við land. Ferðamannaiðnaður er rekinn í landinu sem einbeitir sér að því að selja ferðir til að skoða hvali og er ekkert nema gott um þá atvinnustarfsemi að segja. Ég tel að slík atvinnustarfsemi eigi fullan rétt á sér. Ég tel jafnframt að hún geti vel farið fram samhliða því að við stundum hvalveiðar. Ég veit ekki til þess, herra forseti, að nokkur einasti hvalaskoðunarbátur hafi t.d. siglt 100--150 mílur vestur af landinu til þess að sýna hvali. Það er veiðisvæðið sem hvalveiðar voru almennt stundaðar á á árum áður, á stórhvelunum, sandreyði og langreyði. Ég hefði því talið að þær atvinnuveiðar ættu að geta farið fram alveg árekstralaust. Einnig held ég að hægt sé að stunda hér hrefnuveiðar án nokkurra árekstra við hvalaskoðunarferðir vegna þess að það þarf ekki endilega að skjóta á þeim svæðum sem mest eru nýtt til hvalaskoðunar. Hrefnan er veidd út um öll höf, bæði upp við strönd og langt frá strönd. Hins vegar held ég, ef við lítum til nýtingar þorskstofnsins og hvaða áhrif hrefnan hefur á þorskstofninn, að það mundi hafa mest áhrif að veiða þá hvali sem næst eru ströndinni og mestir eru afræningjar í nytjastofninum, þ.e. hrefnuna við ströndina.