Samgönguráðherra (Sturla Böðvarsson):
Herra forseti. Spurt er í fyrsta lagi hvort ráðherra telji að háir flugvallarskattar á Keflavíkurflugvelli dragi úr komu ferðamanna til landsins
Mitt svar er þetta: Flugvallarskattar á Keflavíkurflugvelli eru satt að segja ekki sérstaklega háir í samanburði við nágrannalöndin. Ég hef undir höndum nýlega töflu frá Flugmálastjórn sem sýnir samanburð á gjöldum sem innheimt eru á nokkrum flugvöllum við komu Boeing 757-200 vélar með 180 farþega. Gjald af slíku flugi sem leggst á flugvélina sjálfa er lægst á Keflavíkurflugvelli, 79.236 kr. en hæst í Frankfurt, 132.730 kr. Gjöld sem miðast við fjölda farþega eru lægst í Kaupmannahöfn --- þar er vopnaleitargjald ekki innheimt --- og hæst í Frankfurt. Þessar upplýsingar sýna að lendingar- og farþegagjöld á Íslandi eru sambærileg miðað við það sem gerist í nágrannalöndum. Sennilega er ekki hægt að mæla hve mikil áhrif einstök atriði eins og t.d. flugvallarskattar hafa almennt á komu ferðamanna til landsins. Undanfarinn áratug hefur ferðamönnum fjölgað um 9% að meðaltali árlega þannig að ekki verður séð að flugvallarskattar hafi sérstaklega hamlað komu erlendra ferðamanna. Sé litið til ársins í ár verður heldur ekki séð að ferðamönnum hafi fækkað. Þó virðist ljóst að transit-farþegum hefur fækkað, en þeir greiða engan flugvallarskatt.
Í öðru lagi er spurt hvernig ráðherra telur best að bregðast við fækkun ferðamanna til landsins.
Svar mitt er þetta: Ekki liggja fyrir nákvæmar upplýsingar um fjölda erlendra ferðamanna til landsins á þessu ári eða á árinu 2001. Ferðamálaráð hefur í samráði við sýslumannsembættið á Keflavíkurflugvelli staðið að talningu farþega eftir þjóðerni við brottför í Leifsstöð frá því mars. Þá liggja fyrir tölur Flugmálastjórnar um heildarfjölda farþega til landsins en ekki er þar gerður greinarmunur á innlendum og erlendum farþegum. Samkvæmt upplýsingum Flugleiða hefur erlendum farþegum þeirra til Íslands fjölgað undanfarna mánuði miðað við fyrra ár. Ef allar þessar tölur eru bornar saman má draga þá ályktun að erlendum ferðafarþegum sem hingað koma hafi fækkað um nálægt 6% það sem af er þessu ári miðað við sama tíma árið 2000 sem var metár í fjölda erlendra ferðamanna. Gera má ráð fyrir að fækkun sé hlutfallslega mest í hópi svonefndra viðdvalarfarþega sem hér dvelja í einn til þrjá daga á leið sinni milli Bandaríkjanna og Evrópu en minni í hópi þeirra sem hingað koma í hefðbundnum Íslandsferðum. Svonefndum transit-farþegum hefur fækkað í samræmi við samdrátt í framboði flugs yfir Norður-Atlantshafið en þeir farþegar hafa ekki verið taldir sem ferðamenn til landsins, enda dvöl þeirra hér að meðaltali um ein klukkustund í Leifsstöð.
Ég brást við haustið 2001 í kjölfar hryðjuverkanna 11. september það ár og þess samdráttar í framboði ferða til landsins sem varð í kjölfarið og beitti mér fyrir því að á fjárlögum þess árs voru 150 millj. kr. til viðbótar því sem áður var áætlað til markaðssetningar í ferðaþjónustunni. Þetta var gert í þeim tilgangi að freista þess með auknum markaðsaðgerðum að verja þá stöðu sem íslensk ferðaþjónusta hafði náð sérstaklega á erlendum mörkuðum. Til að spyrna enn fastar við fótum og snúa vörn enn frekar í sókn þá er í fjárlagafrv. fyrir árið 2003 gert ráð fyrir að veittar verði 300 millj. kr. til markaðssetningar í íslenskri ferðaþjónustu á næsta ári eða tvöfalt meira en á yfirstandandi ári og sexfalt það sem var á vegum ráðuneytisins árið 2001. Áfram verður því unnið að stórauknu markaðs- og kynningarstarfi á okkar helstu mörkuðum á hliðstæðan hátt og gert hefur verið nú í ár.
Í þriðja lagi er spurt hvort auglýsingaherferð ráðuneytisins og Ferðamálaráðs utan lands og innan hafi skilað tilætluðum árangri.
Svarið er að það er samdóma álit þeirra sem best þekkja til á erlendum mörkuðum að hinir auknu fjármunir stjórnvalda á þessu ári hafi skipt sköpum við að verja okkar stöðu. Erfitt er að meta árangur nákvæmlega í tölum á þessari stundu þar sem ýmsar upplýsingar skortir um umfang greinarinnar. Samkvæmt upplýsingum frá bandarískum yfirvöldum hefur farþegum frá Bandaríkjunum til Evrópu fækkað um rúmlega 20% á fyrstu sjö mánuðum þessa árs miðað við fyrra ár. Farþegum til Norðurlandanna frá Bandaríkjunum hefur fækkað um 11% á sama tíma. En farþegum til Íslands frá Bandaríkjunum hefur eftir því sem næst verður komist fækkað milli áranna 2000 og 2002 um 6--7%. Sú fækkun virðist þó vera fyrst og fremst í svonefndum viðdvalarfarþegum sem hér dvelja mjög stutt. Miðað við þessar upplýsingar virðist sem okkur hafi tekist mun betur en ýmsum öðrum að verja okkar stöðu á Bandaríkjamarkaði sem hér er tekinn sem dæmi.
Erfitt er að meta árangur á innlenda þætti kynningarinnar fyrr en upplýsingar liggja fyrir frá Hagstofu um heildarfjölda gistinátta í landinu í ár miðað við fyrra ár. Þó hefur verið ákveðið að halda innlendri kynningu áfram í vetur og hefur fjöldi fyrirtækja og annarra hagsmunaaðila nú gengið til samstarfs við Ferðamálaráð í þeim tilgangi að efla þetta kynningarstarf enn frekar og ná áfram góðum árangri.