Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 258. máls.
128. löggjafarþing 2002–2003.
Þskj. 269 — 258. mál.
um breytingu á lögum um vitamál, nr. 132/1999.
Vitagjald, 78,20 kr. af hverju brúttótonni skips, skal greiða af skipum sem taka höfn hér á landi og skal hálft tonn eða þar yfir teljast heilt tonn, en minna broti sleppt. Þó skal þetta gjald aldrei vera lægra en 3.500 kr.
Til að tryggja öryggi siglinga skal áður en sæstrengir eða neðansjávarleiðslur eru lagðar afla samþykkis Siglingastofnunar Íslands fyrir legu þeirra.
Jafnframt skal leita umsagnar Siglingastofnunar um legu og merkingu hvers kyns fljótandi mannvirkja á sjó, svo sem fiskeldiskvía, mælitækja í sjó og veðurdufla.
Frumvarp þetta er samið í samgönguráðuneytinu og Siglingastofnun Íslands.
Tilgangur þess er að kveða á um hækkun vitagjalds í samræmi við verðlagsbreytingar frá því að upphæð gjaldsins var sett í lög í desember 1999 með lögum um vitamál, nr. 132/1999. Þá var ákveðið að vitagjald skyldi vera 68,60 kr. af hverju brúttótonni skips og lágmarksgjald 3.000 kr. Með frumvarpi þessu er lagt til að vitagjald verði kr. 78,20 kr. á hvert brúttótonn, sem er 14% hækkun og að lágmarksgjald hækki í 3.500 kr. Frá desember 1999 til september 2002 hefur neysluverðsvísitalan hækkað um 14,7%.
Auk þessa er tilgangur frumvarpsins að kveða á um að Siglingastofnun Íslands veiti umsögn, og þegar við á samþykki, fyrir legu og merkingu sæstrengja, neðansjávarleiðslna og hvers kyns fljótandi mannvirkja á sjó.
Rekstur og eignarhald vitakerfisins er tvískipt. Landsvitar eru til leiðbeiningar á almennum siglingaleiðum en hafnarvitar vísa leið inn á hafnir. Landsvitar eru í eigu og umsjón ríkisins en hafnarvitar í eigu og umsjón sveitarfélaganna. Siglingastofnun fer með framkvæmd vitamála á Íslandi, þ.e. annast uppbyggingu og rekstur landsvitakerfisins og hefur umsjón og eftirlit með uppbyggingu og rekstri hafnarvita og innsiglingarmerkja.
Vita- og leiðsögubúnaður stofnunarinnar er margþættur. Tækniframfarir hafa breytt samsetningu og sjálfvirkni búnaðarins verulega undanfarna áratugi. Uppbyggingu ljósvitakerfisins lauk að mestu á sjötta áratugnum með byggingu Hrollaugseyjavita árið 1954 en þá var ljósvitahringnum um landið lokað. Alls eru 104 ljósvitar í umsjá stofnunarinnar. Flestir fá orku sína frá rafmagni, samveitum eða geymum, en einnig eru margir knúnir með sólarorku. Aðeins einn, Hvaleyrarviti í Hvalfirði, er enn með gasljósi. Starfsmenn stofnunarinnar sinna viðhaldi vitanna og þarf að leigja skip annað hvert ár til að sinna viðhaldi bauja og þeirra vita sem ekki er hægt að nálgast frá landi.
Annar leiðsögubúnaður er baujur (ljósdufl), radarsvarar, öldumælingadufl og sjálfvirkar veðurstöðvar. Öldumælingaduflum og veðurstöðvum hefur fjölgað undanfarin ár í tengslum við uppbyggingu á upplýsingakerfi Siglingastofnunar um veður og sjólag. Baujum og radarsvörum hefur hins vegar farið fækkandi með tilkomu nýrrar tækni. Um 20 ljósvitar eru í hafnarvitakerfinu auk innsiglingarljósa á garðsendum og bryggjum, leiðarljósalínum og baujum er vísa leið í innsiglingum að höfnum.
Radíóvitar í notkun eru sex, Reykjanesviti, Bjargtangaviti, Skagatáarviti, Raufarhafnarviti, Djúpavogsviti og Skarðsfjöruviti. Þeir eru fyrst og fremst notaðir til að senda út leiðréttingarmerki með GPS-staðsetningarkerfinu en sú aðferð nefnist DGPS. Leiðréttingarmerkin nást í allt að 200 sjómílna fjarlægð og gera kleift að auka nákvæmni staðsetningar niður fyrir 10 metra.
Tekjur af vitagjaldi.
Innheimt vitagjald árið 2001 nam 90,1 millj. kr. Þar af greiddu erlend skip 71,9 millj. kr. Sama ár nam stofnkostnaður og kostnaður við rekstur öryggiskerfis fyrir sjófarendur hjá Siglingastofnun Íslands um 103,3 millj. kr.
Vitagjald af skipum á íslensku skipaskránni var um 18,2 millj. kr. árið 2001 og 71,9 millj. kr. af erlendum skipum, samtals 90,1 millj. kr. Þetta er skiljanlegt í ljósi þess að nánast öll flutningaskip sem koma til landsins í eigu íslenskra eða erlendra kaupskipaútgerða eru á erlendum skipaskrám. Flutningaskip og skemmtiferðaskip eru nær undantekningarlaust stærri en fiskiskip mælt í brúttótonnum og greiða því hærra vitagjald. Auk þess eru skip minni en 10 brúttótonn undanþegin vitagjaldi samkvæmt gildandi reglum.
Til upplýsingar má benda á að sæstrengir til flutnings á raforku með 132 kV spennu eða hærri og eru 20 km eða lengri eru háðir mati á umhverfisáhrifum, sbr. lög um mat á umhverfisáhrifum, nr. 106/2000.
Í 52. gr. laga um fjarskipti, nr. 107/1999, eru eftirfarandi ákvæði um vernd sæstrengja:
„Þar sem fjarskiptastrengir liggja í sjó skulu sjófarendur sýna aðgæslu og gæta varúðar. Nú er tjóni valdið á fjarskiptastreng af ásetningi eða gáleysi, og skal þá sá sem tjóni hefur valdið bæta beint og óbeint fjártjón sem af því hlýst nema hann sýni fram á að hann hafi gert allar nauðsynlegar varúðarráðstafanir til þess að komast hjá tjóni.
Þegar skip er innan eða utan landhelgi við lagningu eða viðgerð fjarskiptastrengja og ber til sýnis alþjóðamerki eða önnur merki er gefa þetta til kynna skulu önnur skip sem sjá eða eiga að geta séð þessi merki halda sig eigi skemmra en mílufjórðung frá sæsímaskipinu. Net og önnur veiðarfæri skal hafa í sömu fjarlægð. Fiskiskip skulu þó hafa 12 stunda frest til þess að fjarlægja veiðarfæri sem í sjó liggja.
Nú hefur dufl verið lagt út vegna lagningar eða viðgerðar á sæstreng, og skulu skip þá halda sér og veiðarfærum sínum eigi skemmra en mílufjórðung frá duflinu.“
Í 2. mgr. er kveðið á um að leitað skuli umsagnar Siglingastofnunar Íslands fyrir legu og merkingu hvers kyns fljótandi mannvirkja á sjó, óháð eðli þeirra og staðsetningu. Fyrir þessu eru sömu rök og talin eru upp hér að framan, þ.e. tryggja þarf að nauðsynlegar upplýsingar séu aðgengilegar fyrir sjófarendur í sjókortum og tilkynningum til sjófarenda og að nauðsynleg leiðarmerki og aðrar merkingar sem Siglingastofnun telur nauðsynlegar séu til staðar.
Fylgiskjal.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
128. löggjafarþing 2002–2003.
Þskj. 269 — 258. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um vitamál, nr. 132/1999.
(Lagt fyrir Alþingi á 128. löggjafarþingi 2002–2003.)
1. gr.
Vitagjald, 78,20 kr. af hverju brúttótonni skips, skal greiða af skipum sem taka höfn hér á landi og skal hálft tonn eða þar yfir teljast heilt tonn, en minna broti sleppt. Þó skal þetta gjald aldrei vera lægra en 3.500 kr.
2. gr.
Til að tryggja öryggi siglinga skal áður en sæstrengir eða neðansjávarleiðslur eru lagðar afla samþykkis Siglingastofnunar Íslands fyrir legu þeirra.
Jafnframt skal leita umsagnar Siglingastofnunar um legu og merkingu hvers kyns fljótandi mannvirkja á sjó, svo sem fiskeldiskvía, mælitækja í sjó og veðurdufla.
3. gr.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Frumvarp þetta er samið í samgönguráðuneytinu og Siglingastofnun Íslands.
Tilgangur þess er að kveða á um hækkun vitagjalds í samræmi við verðlagsbreytingar frá því að upphæð gjaldsins var sett í lög í desember 1999 með lögum um vitamál, nr. 132/1999. Þá var ákveðið að vitagjald skyldi vera 68,60 kr. af hverju brúttótonni skips og lágmarksgjald 3.000 kr. Með frumvarpi þessu er lagt til að vitagjald verði kr. 78,20 kr. á hvert brúttótonn, sem er 14% hækkun og að lágmarksgjald hækki í 3.500 kr. Frá desember 1999 til september 2002 hefur neysluverðsvísitalan hækkað um 14,7%.
Auk þessa er tilgangur frumvarpsins að kveða á um að Siglingastofnun Íslands veiti umsögn, og þegar við á samþykki, fyrir legu og merkingu sæstrengja, neðansjávarleiðslna og hvers kyns fljótandi mannvirkja á sjó.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Rekstur og eignarhald vitakerfisins er tvískipt. Landsvitar eru til leiðbeiningar á almennum siglingaleiðum en hafnarvitar vísa leið inn á hafnir. Landsvitar eru í eigu og umsjón ríkisins en hafnarvitar í eigu og umsjón sveitarfélaganna. Siglingastofnun fer með framkvæmd vitamála á Íslandi, þ.e. annast uppbyggingu og rekstur landsvitakerfisins og hefur umsjón og eftirlit með uppbyggingu og rekstri hafnarvita og innsiglingarmerkja.
Vita- og leiðsögubúnaður stofnunarinnar er margþættur. Tækniframfarir hafa breytt samsetningu og sjálfvirkni búnaðarins verulega undanfarna áratugi. Uppbyggingu ljósvitakerfisins lauk að mestu á sjötta áratugnum með byggingu Hrollaugseyjavita árið 1954 en þá var ljósvitahringnum um landið lokað. Alls eru 104 ljósvitar í umsjá stofnunarinnar. Flestir fá orku sína frá rafmagni, samveitum eða geymum, en einnig eru margir knúnir með sólarorku. Aðeins einn, Hvaleyrarviti í Hvalfirði, er enn með gasljósi. Starfsmenn stofnunarinnar sinna viðhaldi vitanna og þarf að leigja skip annað hvert ár til að sinna viðhaldi bauja og þeirra vita sem ekki er hægt að nálgast frá landi.
Annar leiðsögubúnaður er baujur (ljósdufl), radarsvarar, öldumælingadufl og sjálfvirkar veðurstöðvar. Öldumælingaduflum og veðurstöðvum hefur fjölgað undanfarin ár í tengslum við uppbyggingu á upplýsingakerfi Siglingastofnunar um veður og sjólag. Baujum og radarsvörum hefur hins vegar farið fækkandi með tilkomu nýrrar tækni. Um 20 ljósvitar eru í hafnarvitakerfinu auk innsiglingarljósa á garðsendum og bryggjum, leiðarljósalínum og baujum er vísa leið í innsiglingum að höfnum.
Radíóvitar í notkun eru sex, Reykjanesviti, Bjargtangaviti, Skagatáarviti, Raufarhafnarviti, Djúpavogsviti og Skarðsfjöruviti. Þeir eru fyrst og fremst notaðir til að senda út leiðréttingarmerki með GPS-staðsetningarkerfinu en sú aðferð nefnist DGPS. Leiðréttingarmerkin nást í allt að 200 sjómílna fjarlægð og gera kleift að auka nákvæmni staðsetningar niður fyrir 10 metra.
Tekjur af vitagjaldi.
Innheimt vitagjald árið 2001 nam 90,1 millj. kr. Þar af greiddu erlend skip 71,9 millj. kr. Sama ár nam stofnkostnaður og kostnaður við rekstur öryggiskerfis fyrir sjófarendur hjá Siglingastofnun Íslands um 103,3 millj. kr.
Innheimt vitagjald 1994–2003, millj. kr.
|
|
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
Áætlun 2002 |
Áætlun 2003 |
| Innheimt, innlend og erlend skip | 58,1 | 61,7 | 62,7 | 64,5 | 72,0 | 68,8 | 85,1 | 90,1 | 90,1 | 103,6 |
| þar af innlend skip | 13,6 | 13,9 | 13,8 | 13,2 | 12,7 | 12,6 | 17,4 | 18,2 | 18,2 | 20,9 |
| Samtals | 58,1 | 61,7 | 62,7 | 64,5 | 72,0 | 68,8 | 85,1 | 90,1 | 90,1 | 103,6 |
| Innheimt vitagjald á verðlagi desember 2001 |
74,7 |
77,7 |
77,4 |
78,0 |
86,1 |
77,8 |
92,4 |
90,1 |
|
|
Kostnaður vegna vitasviðs Siglingastofnunar Íslands 1994–2003, millj. kr.
| 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | Áætlun 2002 | Áætlun 2003 | |
| Almennur rekstur | 85,3 | 83,1 | 81,8 | 82,2 | 90,9 | 95,2 | 104,9 | 94,4 | 103,0 | 103,0 |
| Stofnkostnaður | 30,3 | 22,7 | 17,1 | 17,2 | 18,8 | 19,3 | 8,5 | 8,9 | 15,0 | 15,0 |
| Samtals | 115,6 | 105,8 | 98,9 | 99,4 | 109,7 | 114,5 | 113,4 | 103,3 | 118,0 | 118,0 |
| Kostnaður á verðlagi desember 2001 |
148,6 |
133,3 |
122,1 |
120,3 |
131,1 |
129,6 |
123,2 |
103,3 |
118,0 |
118,0 |
Vitagjald af skipum á íslensku skipaskránni var um 18,2 millj. kr. árið 2001 og 71,9 millj. kr. af erlendum skipum, samtals 90,1 millj. kr. Þetta er skiljanlegt í ljósi þess að nánast öll flutningaskip sem koma til landsins í eigu íslenskra eða erlendra kaupskipaútgerða eru á erlendum skipaskrám. Flutningaskip og skemmtiferðaskip eru nær undantekningarlaust stærri en fiskiskip mælt í brúttótonnum og greiða því hærra vitagjald. Auk þess eru skip minni en 10 brúttótonn undanþegin vitagjaldi samkvæmt gildandi reglum.
Um 2. gr.
Til upplýsingar má benda á að sæstrengir til flutnings á raforku með 132 kV spennu eða hærri og eru 20 km eða lengri eru háðir mati á umhverfisáhrifum, sbr. lög um mat á umhverfisáhrifum, nr. 106/2000.
Í 52. gr. laga um fjarskipti, nr. 107/1999, eru eftirfarandi ákvæði um vernd sæstrengja:
„Þar sem fjarskiptastrengir liggja í sjó skulu sjófarendur sýna aðgæslu og gæta varúðar. Nú er tjóni valdið á fjarskiptastreng af ásetningi eða gáleysi, og skal þá sá sem tjóni hefur valdið bæta beint og óbeint fjártjón sem af því hlýst nema hann sýni fram á að hann hafi gert allar nauðsynlegar varúðarráðstafanir til þess að komast hjá tjóni.
Þegar skip er innan eða utan landhelgi við lagningu eða viðgerð fjarskiptastrengja og ber til sýnis alþjóðamerki eða önnur merki er gefa þetta til kynna skulu önnur skip sem sjá eða eiga að geta séð þessi merki halda sig eigi skemmra en mílufjórðung frá sæsímaskipinu. Net og önnur veiðarfæri skal hafa í sömu fjarlægð. Fiskiskip skulu þó hafa 12 stunda frest til þess að fjarlægja veiðarfæri sem í sjó liggja.
Nú hefur dufl verið lagt út vegna lagningar eða viðgerðar á sæstreng, og skulu skip þá halda sér og veiðarfærum sínum eigi skemmra en mílufjórðung frá duflinu.“
Í 2. mgr. er kveðið á um að leitað skuli umsagnar Siglingastofnunar Íslands fyrir legu og merkingu hvers kyns fljótandi mannvirkja á sjó, óháð eðli þeirra og staðsetningu. Fyrir þessu eru sömu rök og talin eru upp hér að framan, þ.e. tryggja þarf að nauðsynlegar upplýsingar séu aðgengilegar fyrir sjófarendur í sjókortum og tilkynningum til sjófarenda og að nauðsynleg leiðarmerki og aðrar merkingar sem Siglingastofnun telur nauðsynlegar séu til staðar.
Um 3. gr.
Fylgiskjal.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breytingu á lögum um vitamál, nr. 132/1999.
