Menntamálaráðherra (Þorgerður K. Gunnarsdóttir):
Virðulegi forseti. Í lögum um framhaldsskóla frá 1996 er skýrt mörkuð sú stefna stjórnvalda að nám á framhaldsskólastigi sé ætlað öllum nemendum og allir nemendur eigi að geta fundið þar nám við hæfi. Jafnframt er lögð áhersla á að námsval nemenda sem innritast í framhaldsskóla geti tekið mið af námsstöðu þeirra við lok grunnskóla. Þannig eru meiri líkur á að nemendur ráði vel við það nám sem þeir leggja stund á og minni líkur á brottfalli úr námi.
Í aðalnámskrá framhaldsskólanna segir að framhaldsskólar skuli leitast við að draga úr brottfalli nemenda, m.a. með skýrari námskröfum, aukinni upplýsingamiðlun um námskröfur, fjölbreyttara námsframboði, ekki síst starfsnámi og upplýsingum um starfsmöguleika að náminu loknu. Í námskránni er lögð áhersla á að skólar bjóði upp á fjölbreytt nám þannig að allir nemendur geti fundið nám við hæfi. Með reiknilíkani og samningum við skóla um árangursstjórnun hefur frá árinu 1998 verið unnið gegn brottfalli í framhaldsskólum. Frá árinu 1998 hafa fjárveitingar til framhaldsskóla miðast við fjölda nemenda sem þreyta próf og fjölda þreyttra eininga en ekki fjölda innritaðra nemenda. Í þessu kerfi er því í raun innbyggður hvati fyrir framhaldsskóla til að vinna gegn brottfallinu þar sem fjárveitingar eru háðar því hve vel gengur að halda nemendum við nám í skóla.
Jafnframt hefur verið unnið að því, frú forseti, að skapa nemendum skilyrði til náms við hæfi svo sem með viðleitni til að efla starfsnám og almenna braut. Með starfrækslu almennra námsbrauta í mörgum framhaldsskólum hefur verið reynt að koma til móts við ólíkar þarfir og mismunandi undirbúning nemenda úr grunnskóla og búa þá þannig undir frekara nám á framhaldsskólastigi.
Frá árinu 2002 hefur verið gert verulegt átak í að styrkja almennu námsbrautirnar og hafa fjárframlög til þeirra verið hagstæðari en til annarra námsbrauta. Skólum er nú kleift að hafa námshópa á almennum brautum minni. Með hliðsjón af framansögðu tel ég að margt hafi verið gert til að sporna gegn brottfalli úr framhaldsskólum og verður áfram unnið í anda þess sem hér hefur komið fram.
Einnig má gera ráð fyrir því að stytting námstíma til stúdentsprófs úr fjórum árum í þrjú muni draga úr brottfalli. Námstími á framhaldsskólastigi hér á landi er lengri en almennt gerist í nágrannalöndunum og því er meiri hætta á að nemendur hætti námi þegar langt er í námslok. Ljóst er að atvinnuástand hefur bein áhrif á sókn í skóla. Hér á landi hefur eftirspurn eftir vinnuafli verið mikil á undanförnum árum. Sveigjanlegt og opið skólakerfi hér á landi gerir nemendum kleift að hverfa tímabundið frá námi. Aðstæður á vinnumarkaði víða erlendis eru hins vegar mjög ólíkar aðstæðum hér á landi. Langvarandi hátt atvinnuleysi í mörgum Evrópusambandslöndum veldur því að stjórnvöld reka þá stefnu að halda nemendum í skóla eins lengi og unnt er, enda hafa nemendur litla sem enga möguleika á vinnumarkaði. Samanburður milli landa getur því verið mjög varasamur.
Hæpið er að telja alla þá nemendur sem gera hlé á námi sínu hér á landi brottfallsnemendur, enda ljóst eins og við vitum að margir þessara nemenda hefja nám að nýju. Síðustu ár hefur t.d. mátt greina hlutfallslega fjölgun nemenda á aldursbilinu frá tvítugu og eldri í framhaldsskólunum. Þar er í rauninni mesta hlutfallslega aukningin í framhaldsskólunum.
Varðandi svar mitt við spurningum hv. þm. sem lýtur að því hvort reynt hafi verið að reikna út kostnað samfélagsins vegna brottfallsins þá er það að segja, frú forseti, að kostnaður samfélagsins vegna brottfalls hefur ekki verið reiknaður út en til greina kemur að reikna út þann kostnað, en þá er jafnframt ljóst að slíkur útreikningur er mjög flókinn og tímafrekur.