Tekjuskattur og eignarskattur.
Jóhanna Sigurðardóttir (Sf):
Virðulegi forseti. Hér er verið að fara út í viðamiklar breytingar á skattkerfinu og ég hlýt að gera athugasemd við það þegar farið er út í svona miklar breytingar að ekki liggi fyrir með þessu frumvarpi útreikningar á áhrifunum á einstaka tekjuhópa eftir tekjubilum og að teknar séu inn í þá útreikninga allar þær breytingar sem gerðar hafa verið á sköttum á þessu kjörtímabili og eru fram undan. Þeir sem lögðu sig eftir því að fara inn á heimasíðu fjármálaráðuneytisins gátu að vísu fundið einhverja útreikninga með þessu en það á auðvitað að vera þannig að þeir fylgi með sem fylgiskjal með frumvarpinu.
Ég geri líka athugasemd við það, herra forseti, að hæstv. fjármálaráðherra hefur ekki svarað fyrirspurn sem ég hef lagt fram og lagði reyndar fram í byrjun þessa þings, í byrjun október, um skattalækkanir sem beinlínis tengdust þeim áformum sem ráðherrann hefur mælt fyrir. Það að þessari fyrirspurn hafi ekki verið svarað 6–7 vikum síðar þannig að við höfum ekki tækifæri til að draga þær upplýsingar sem þar koma fram inn í þessa umræðu er auðvitað ámælisvert og ég kalla eftir því, virðulegi forseti, að við fáum þessar upplýsingar þannig að hægt sé að skoða þær í samhengi hlutanna þegar við fjöllum um þetta mál.
Það er auðvitað fullkomlega eðlilegt að þingmenn dragi efnahagsþróunina inn í umræðuna, horfur í efnahagsmálum og hvaða áhrif þær hugmyndir sem hér eru uppi hafi á skattalækkanir og hvort við höfum yfirleitt svigrúm til skattalækkana. Mín skoðun er sú að það sé kominn tími til að einstaklingar njóti góðs af skattalækkunum. Það hefur mestmegnis verið svo í tíð núverandi ríkisstjórnar að hún hefur verið að lækka skatta á stóreignamönnum, á fyrirtækjum og fjármagni, en einstaklingarnir hafa notið minnst af því. En mig undrar það þegar menn hafa verið að meta stöðuna í efnahagsmálum og það svigrúm sem við höfum og hvaða áhrif þessar breytingar hafa á þensluna, verðbólguna, að menn skuli ekkert horfa til þess sem er að gerast í bankakerfinu. Þar fá bankarnir greinilega að haga sér eins og ríki í ríkinu og enginn dregur fram hvaða áhrif sú mikla útlánaþensla sem þar á sér stað þessa dagana og vikurnar getur haft á þróun og framvindu efnahagsmála á komandi vikum og á næsta ári.
Ég nefni það að bankar og sparisjóðir hafa veitt lán út á fasteignaviðskipti og á tímabilinu frá 23. ágúst til októberloka, mjög stuttur tími, hafa farið í gegnum þá vegna þeirra nýju kjara sem þeir eru að bjóða í fasteignaviðskiptum 55 milljarðar kr. Töluvert af þessu fer örugglega í uppgreiðslur af óhagstæðari lánum en það er alveg öruggt að 10–15% af þessum útlánum bankanna út á fasteignaviðskipti og veð í fasteignum eru vegna aukinnar neyslu. Þar erum við að tala um kannski 7,5 milljarða. Það er sá hluti, sem ég held að sé rétt og er það sem maður kemst næst við skoðun málsins, sem fer í aukna neyslu. Við erum þó einungis að tala um 5 milljarða á næsta ári sem er nóg samt í því þrönga svigrúmi sem við höfum varðandi hina áformuðu hækkun á sköttum einstaklinga.
Ég er sannfærð um að við munum sjá það fyrr en seinna að þetta mun koma fram í aukinni verðbólgu, aukinni þenslu og auknum vöxtum og það sem er kannski að hreyfast hraðast núna þegar við skoðum það á vog vísitölunnar er húsnæðisvísitalan. Miklar hækkanir hafa átt sér stað á verði íbúðarhúsnæðis sem er þá partur af þessari þenslu. Frá október 2003 til október 2004, við erum bara að tala um eitt ár, hafa minni íbúðir, þriggja herbergja íbúðir hækkað um 2 milllj. kr. og stærri íbúðir sem voru á um 21 millj. fyrir ári síðan eru nú komnar í 26 millj., hafa hækkað um 5 millj. Þá veltir maður fyrir sér, hver er ávinningurinn fyrir unga fólkið sem er að fara í fasteignaviðskipti ef verulegur hluti af auknum lánum sem það getur fengið í bankakerfinu fer síðan í hærra íbúðarverð og meiri skuldsetningu. Ég vildi alla vega halda þessum punkti til haga sem kannski hefur ekki mikið verið ræddur í þessari umræðu en hefur tvímælalaust áhrif á það sem við öll höfum áhyggjur af, þ.e. þenslunni og verðbólgustiginu í þjóðfélaginu og hvaða áhrif það getur haft inn í kjarasamninga.
Það er líka mikilvægt að skoða þau áform sem hér eru uppi af hálfu ríkisstjórnarinnar í samhengi við það sem gerst hefur á þessu kjörtímabili í skattamálum og skattaálögum á einstaklinga og heimilin í landinu. Voru það ekki, virðulegi forseti, um 20 milljarðar kr.? Nú er talað um 22 milljarða sem eiga að fara í skattalækkanir til einstaklinga. Ríkisstjórnin hefur gripið til skattahækkana og hækkana á gjöldum eins og í heilbrigðiskerfinu á einstaklinga og skert bætur í skattkerfinu um 4 milljarða kr. Það var gert með því að hækka álögur á bifreiðaeigendur og skerða vaxtabætur, sem er haldið áfram í þessu frumvarpi, og barnabætur, hækka gjaldtökur í heilbrigðiskerfinu, skerða skattleysismörk, afnema séreignarsparnað sem hækkaði tekjuskatt á einstaklinga og þannig hefur ríkisstjórnin halað inn í skattahækkunum á einstaklinga og gjaldtökum um 16 milljarða og það er hátt upp í það sem á að fara að setja út aftur til einstaklinganna en þar er um að ræða 20–22 milljarða kr. Hún er búin að fá fyrir þessu aftur, er búin að taka þetta úr vösum einstaklinga og ætlar að skila því til baka aftur og kannski ívið betur. Mér finnst menn þurfa að skoða þetta í samhengi.
Það er alveg rétt sem hv. 5. þm. Norðaust., Steingrímur J. Sigfússon, sagði áðan að við verðum að skoða málið líka í samhengi við heildarskattbreytingarnar á einstaklinga og hvernig þær koma niður á hópa. Þetta eru auðvitað sláandi tölur sem þingmaðurinn nefndi áðan ef milljón króna maðurinn fær í sinn hlut í lok þessa kjörtímabils um 980 þús. kr. út á skattbreytingarnar á sama tíma og 100 þúsund króna maðurinn, sem er með 1.200 þús. kr. á ári, fær ekki nema 1 til 2 þúsund eins og hann nefndi hér á mánuði. Við erum að tala um að milljón króna maðurinn fái 980 þús. kr. sem slagar upp í það að vera árstekjur 100 þúsund króna mannsins. Þetta eru náttúrlega sláandi tölur sem stjórnarþingmenn þurfa ekki að undra sig á að við drögum fram í þessari umræðu, virðulegi forseti.
Ég held að það sé nauðsynlegt og grundvallaratriði að við lítum á skattkerfið þeim augum að það sé byggt á réttlæti og sanngirni. Þessi ríkisstjórn hefur aukið mikið muninn á skatthlutfalli launafólks og fyrirtækja og þeirra sem geta haft verulegan hluta af framfærslueyri sínum í gegnum fjármagnstekjuskatt. Innan tekjuskattskerfisins hefur skattbyrði launatekna og lífeyris verið þyngd en skattur á tekjur og hagnað fjármagnseigenda og fyrirtækja hefur verið lækkaður verulega. Í öðrum löndum er munurinn á skattlagningu launatekna og heildarskattlagningu tekna af atvinnurekstri öfugt við það sem hér er. Það er skattur á hagnað af rekstri og hann er yfirleitt hærri en skattur á launatekjur en þróunin hefur verið öfug hér. Þess vegna þurfum við að snúa henni við. Við verðum að minnka þann mun sem hefur verið á skatthlutfallinu hjá einstaklingum, fyrirtækjum og fjármagnseigendum. Ég held að afar mikilvægt sé að þróun skattkerfisins vísi í þá átt.
Það er líka full ástæða til þess að þingmenn hafi af því áhyggjur hvort skattalækkanir á kjörtímabilinu kalli á niðurskurð í velferðarkerfinu. Ég tók eftir því í umræðunni í dag að hv. 9. þm. Norðvest., Einar Oddur Kristjánsson, fullvissaði þingmenn um að þessi áform í skattalækkunum þyrftu ekki að bitna á velferðarkerfinu og auðvitað verður grannt með því fylgst. Við erum að tala um verulegar fjárhæðir. Með þeirri upphæð sem nú á að verja til skattalækkana væri hægt að gera alla leikskóla gjaldfrjálsa. Mér finnst það vera hlutverk okkar þingmanna þegar við verjum svona miklum fjármunum til skattalækkana að sjá til þess að þeim sé deilt út af sanngirni og réttlæti.
Hv. þm. Össur Skarphéðinsson dró fram örfá dæmi sem sýna að hér er ekki deilt út því sem til skiptanna er í skattalækkunum af sanngirni og réttlæti. Í fjölmennasta hópi einstæðra foreldra fær viðkomandi foreldri um 7.900 kr. í lækkun á mánuði. Milljón króna maðurinn fær 91 þús. kr. í hverjum mánuði eða tæplega 12 sinnum hærri upphæð en einstaklingur í fjölmennasta hópi einstæðra foreldra. Svo sannarlega er kominn tími til að millitekjufólk fái skattalækkun, t.d. fá hjón með 375 þús. kr. á mánuði rúmlega helmingi lægri upphæð en efnuðu hjónin sem ég nefndi áðan. Við erum að tala um að þegar verið er að skipta því á næsta ári sem til skiptanna er, þessum 5 milljörðum sem fara í skattalækkanir, fær fjórðungur þeirra tekjuhæstu um 2,5 milljarða kr., þ.e. um helming allrar upphæðarinnar, meðan hin 25% tekjuminnstu fá um 300 millj. kr. í skattalækkun á næsta ári, einstaklingar ekkert af því en hjón aftur á móti þessar 300 milljónir, þ.e. 25% tekjulægstu. Ég sé ekki hvernig stjórnarliðar geta haldið því fram að hér sé verið að skipta af einhverju réttlæti og sanngirni.
Við verðum að líta til þess að með þeirri tilfærslu sem hefur orðið á skattbyrði af fjármagni og eignum yfir á vinnuafl og launatekjur standa einstaklingar undir 83% af allri skattheimtu. Samkvæmt nýjum skattagögnum sem ég hef skoðað er það 1% ríkustu einstaklinganna, rúmlega 500 manns, sem hafði 88% af tekjum sínum í fjármagnstekjum, þ.e. 54 millj. kr., og 7 millj. kr. í launatekjur. Af þessum 54 milljónum borga þeir náttúrlega miklu minni skatt, minna en lágtekjufólkið, og einungis lítill hluti framfærsluteknanna kemur af launatekjum. Þeir greiða að meðaltali aðeins 12% af heildartekjum sínum í skatt meðan fólk með lágar tekjur greiðir 25–27%. Ég spyr: Er þetta sanngirni? Nei, auðvitað er ekki sanngjarnt að stór hluti þjóðarinnar geti tekið verulegan hluta af framfærslueyri sínum og launum út í fjármagnstekjum með lágri skattprósentu meðan aðrir þurfa að greiða fullan skatt af tekjum sínum. Við hljótum að horfa til þess að 18–20 þúsund manns í þessu þjóðfélagi eru fátækt fólk samkvæmt þeim upplýsingum sem fram hafa komið hjá Félagsmálastofnun. Þessi 18–20 þúsund eru með skilgreindan framfærslueyri sem er undir lágmarksframfærslueyri sem félagsmálaráðuneytið skilgreinir sem lágmarksframfærslu. Það vantar 40–50 þús. upp á að þessi 18–20 þúsund manns hafi framfærslueyri sem félagsmálaráðuneytið metur að sé eðlilegt. Hvað gerum við við þetta fólk?
Ég er með tölur um að það eru 29 þúsund skattgreiðendur sem voru með tekjur á bilinu frá skattleysismörkum að 100 þús. kr. Hvað borgaði þetta fólk í skatt, virðulegi forseti? Tvo milljarða til samfélagsins. Tvo milljarða króna til samfélagsins borgar þetta fólk sem á ekki fyrir framfærslu sinni nema hluta af mánuðinum. Það borgar miklu meira í ríkiskassann en ríkustu einstaklingarnir í þjóðfélaginu sem borga mestan hlutann af framfærslueyri sínum og tekjum í miklu lægra skatthlutfalli, í fjármagnstekjuskatti. Ég spyr, herra forseti, og beini spurningunni til hæstv. fjármálaráðherra: Hefur fjármálaráðherra sem ég veit að er önnum kafinn maður nokkuð lagst yfir það hvort til séu leiðir til að koma því til leiðar að þetta fólk þurfi ekki að borga skatt? Á árunum 1995–1996 þurfti það ekki að borga skatt, fólk sem var með t.d. framfærslu sína hjá almannatryggingum. Nú er þetta sama fólk farið að borga sem samsvarar eins mánaðar lífeyri í skattgreiðslur. Það hefur líka verið reiknað út að margir þessara einstaklinga, öryrkjar, þurfa líka að borga önnur mánaðarlaun sín í háan lyfjakostnað og lækniskostnað. Við erum að tala um tveggja mánaða lífeyri þeirra sem verst eru settir sem fara ýmist í skattgreiðslur til ríkisins eða í gjaldtökur í heilbrigðiskerfinu. Það er ekki boðlegt, virðulegi forseti, í velferðarsamfélagi okkar að búa þannig að 29 þúsund manns sem eru með undir 100 þús. kr. í tekjur að þeir þurfi að greiða svona mikinn skatt til samfélagsins. Finnar fundu ákveðna leið til þess, ákveðna endurgreiðsluleið í gegnum skattkerfið til tekjulægstu hópanna. Ég hefði viljað setjast niður með hæstv. fjármálaráðherra og skoða hvort við fyndum ekki einhverja leið til að koma því þannig fyrir að fólk með svona lágar tekjur þyrfti ekki að standa undir skatti líka til samfélagsins.
Það er freistandi að fara yfir fjármagnstekjuskattinn. Á síðasta ári var hann hjá hjónum og sambýlisfólki 48 milljarðar kr. og af þessum 48 milljörðum fóru 32 milljarðar, þ.e. tveir þriðju, í vasa 1% fjármagnseigenda, þ.e. 500–600 manns. Þá er ekkert skrýtið þó að menn stoppi við og velti fyrir sér hvort ástæða sé til að hækka t.d. fjármagnstekjuskattinn til að hlífa þessum tekjulægsta hópi sem ég var að nefna. Ef farið væri með fjármagnstekjuskattinn upp í 15% og sett ákveðið frítekjumark í fjármagnstekjuskatti, t.d. 100 þús. kr. hjá einstaklingum og 200 þús. kr. hjá hjónum, gæti það skilað 2 milljörðum kr. í aukinn fjármagnstekjuskatt. Það er nákvæmlega sama upphæð, virðulegi forseti, og við erum að taka af fólkinu með 100 þús. kr., sem er með tekjur á bilinu frá skattleysismörkum að 100 þús. kr. Við tökum af þeim 2 milljarða í skatt en gætum tekið þessa 2 milljarða með því að fara með fjármagnstekjuskattinn í 15% og sett líka ákveðið gólf sem væri fríeignarmark. Þá mundum við í leiðinni fækka þeim sem greiða fjármagnstekjuskatt úr 74 þúsund í 28 þúsund manns, þ.e. um 46 þúsund manns. Samt hygg ég og get raunverulega alveg haldið því blákalt fram að við værum með lægsta fjármagnstekjuskattinn borið saman við þau lönd sem við berum okkur saman við. Ég veit ekki hvaða hætta væri þar á ferðum þó að þeir sem eru ríkastir í þjóðfélaginu létu eitthvað meiri af hendi rakna til samfélagsins. Ég er hér að benda á leið sem skilar ríkissjóði sömu tekjum og við erum að taka af lægstlaunaða fólkinu.
Þessu vildi ég halda til haga, virðulegi forseti, og vík nú að vaxtabótum.
Hér hefur ekki verið mikið á það minnst að hæstv. fjármálaráðherra fer eina ferðina enn í skerðingu á vaxtabótum. Var hart tekist á um það mál á síðasta þingi. Þá voru vaxtabæturnar lækkaðar um 600 millj. kr., á þessu ári. Nú er stefnt í að lækka þær enn meira, þ.e. 300 millj. kr. Er það ekki nálægt fjórðungi af útgjöldum ríkisins til vaxtabóta? Það er verið að taka það aftur inn til ríkissjóðs, og með hvaða rökum, virðulegi forseti? Það er gert með þeim rökum að vextir í landinu séu að lækka. Þess vegna sé það alveg óhætt, og þá væntanlega vegna þess að skuldarar standi jafnfætis eftir sem áður af því að verið sé að lækka vextina. Er þetta svo? Hversu stór er sá hópur sem býr enn við yfir 5% vexti, t.d. hjá Íbúðalánasjóði? Þeir eru reyndar allt upp í 6%. Ekki búa allir við þessa 4,2% vexti sem hæstv. fjármálaráðherra væntanlega tekur mið af þegar hann réttlætir þá gjörð sína að krafsa eina ferðina enn í vaxtabótakerfið. Það eru 56 þúsund lántakendur hjá Íbúðalánasjóði með vexti yfir 5% og 9 þúsund með vexti sem bera 6%. Þessi skerðing á vaxtabótum kemur af fullum þunga niður á þessum hópi. Þetta eru einstaklingar sem geta sig ekki hreyft og ekki er boðið upp á skuldbreytingu fyrir þessa hópa hjá Íbúðalánasjóði. Þetta fólk yrði að losa um allt sitt hjá Íbúðalánasjóði og fara með það yfir í bankana ef það vill lægri vexti og þá með ærnum tilkostnaði, kannski 200–300 þús. í stimpil- og lántökugjöld.
Ég spyr hæstv. ráðherra: Horfði hann til þessa hóps þegar hann bæði á þessu ári og líka á því næsta ætlar að höggva í sama knérunn og ráðast að skuldugum einstaklingum sem hafa byggt áætlanir sínar, forsendur, greiðsluáætlanir á vaxtabótakerfinu? Greiðslumatið sem þetta fólk fær í bönkunum er byggt á vaxtabótakerfinu. Þetta breytir auðvitað öllum áætlunum hjá heimilunum í landinu þegar svona er farið að, aftur og aftur verið að skerða vaxtabæturnar.
Þetta þarf að skoðast mjög vandlega í efnahags- og viðskiptanefnd. Það verður gaman að heyra hvort stjórnarliðar þar hafi enn þá geð í sér til að ganga þá göngu að skerða vaxtabæturnar og ráðast með óeðlilegum hætti að skuldugum einstaklingum. Það getur átt við varðandi þá hópa sem nú eru að taka ný lán með 4,2% vöxtum, að þetta bitni þá ekki á þeim, en þetta bitnar á þeim fjölda lántakenda sem hefur byggt áætlanir sínar á vaxtabótakerfinu eins og það var og er bundið með 5,1–6% vexti, og sumir kannski með hærri vexti en svo.
Ég vil líka vekja athygli á því sem fram kom í fréttum nýverið varðandi það hvernig sú leið sem ríkisstjórnin er að fara bitnar á öldruðum. Hagfræðingur Félags eldri borgara hefur lagt mat á það, og er það þá auðvitað í samhengi við það sem ég sagði áðan, að hlutfall skatttekna manns sem hefur 100 þús. kr. í mánaðartekjur og gerir ráð fyrir að tekjur hans hafi fylgt neysluverði frá árinu 1988 og geri það áfram var 0,2% á árinu 1988 en verður 7,9% árið 2007 miðað við fyrirhugaðar breytingar. Hlutfallið er á þessu ári um 11,1%. Það sýnir hvað þessir lágtekjuhópar eru farnir að greiða mikinn skatt og hvað þeir njóta lítils í þeirri skattalækkun sem hér er boðuð.
Virðulegi forseti. Ég ætla aðeins að ræða barnabæturnar og fara aðeins inn á skatttekjur ríkis og sveitarfélaga í lokin.
Í fyrsta lagi hafa menn deilt hér fram og til baka um tölur varðandi barnabæturnar. Það liggur fyrir að útgjöld vegna barnabóta, miðað við raungildið sem það var í á árinu 1995, hafa lækkað verulega. Ég fagna því að ríkisstjórnin skuli vera að skila 2,4 milljörðum aftur í barnabótakerfið af þeim 10 milljörðum sem útgjöldin hafa lækkað um á því tímabili af því að barnabæturnar hafa ekki haldið raungildi sínu. Ég fagna þeirri yfirlýsingu sem fram kom hjá hv. þm. Össuri Skarphéðinssyni að hann telur og Samfylkingin að flýta eigi þessum þætti í skattapakkanum, þ.e. að barnabæturnar komi að fullu fram á næsta ári. Ég spyr hæstv. fjármálaráðherra hvort hann sé ekki til viðtals um það sanngirnis- og réttlætismál að barnabæturnar komi af fullum þunga á næsta ári.
Mér finnst, virðulegi forseti, að frekar megi seinka þessari prósentu í tekjuskattslækkun en að seinka barnabótunum. Mér finnst í raun og sanni að stjórnarflokkarnir skuldi barnafjölskyldum að skila fjárhæðinni strax til baka. Ég hef ekkert litið á þá útfærslu sem áformuð er í frumvarpinu, geri það í efnahags- og viðskiptanefnd, þannig að ég áskil mér auðvitað allan rétt á að skoða hvernig þetta kemur niður.
Á árinu 1995 var 1,1% af landsframleiðslu varið til barnabóta, á árinu 2004 er það 0,6%. Hér hafa menn verið að ræða fram og til baka um tekjutengda hlutann og ótekjutengda hlutann. Það liggur fyrir í útreikningum að á árinu 1995 var hlutfall tekjutengdra barnabóta 44% en er komið í 81% á yfirstandandi ári. Tekjutengdar barnabætur eru 81%. Það er ekki hægt að kalla þetta barnabætur, þetta er raunverulega ekkert annað en láglaunabætur eins og þetta hefur verið. Síðast þegar ég skoðaði þetta, mig minnir að það hafi verið á árinu 2003, fengu 11% einstæðra foreldra tekjutengdar barnabætur og 3% hjóna. Það væri fróðlegt að vita hvort hæstv. ráðherra hefur einhverjar tölur sem sýna hvaða áhrif þetta sem verið er að fara út í núna varðandi barnabætur hefur á þær stærðir sem ég nefni nú.
Virðulegi forseti. Ég ætla að víkja að þeim tölum sem menn hafa talað um varðandi tímabilið fyrir 1995. Menn verða og ekki sanngjarnt annað en að taka með í reikninginn að við bjuggum þá við niðursveiflu í efnahagslífinu, öfugt við það sem hefur verið að gerast á undanförnum árum. Það hafa verið miklu meiri peningar til ráðstöfunar í ríkiskassanum á síðustu átta árum en var á þeim tíma. Engu að síður voru útgjöld árið 1991 til barnabóta 7,1 milljarður og er á þessu ári 5,4 milljarðar. Þetta dróst að vísu saman á árunum 1991–1995, en voru þó 6,4 milljarðar árið1995 sem er nú milljarði hærra en á þessu ári og var yfir 7 milljarðar á árinu 1991.
Ég held því til haga, af því að menn hafa verið að tala um ótekjutengda hlutann, að á föstu verðlagi í janúar 2003 var tekjutengdi hlutinn 46 þús. kr. og er á föstu verðlagi í janúar 2004 36 þús. kr. Það munar um 10 þús. kr.
Það er ekki rétt hjá hv. þm. Steingrími J. Sigfússyni, sem mér fannst hann segja áðan, að grimmilega hafi verið gengið fram í að færa yfir í tekjutengda hlutann og nefndi ártölin 1991–1995 í því sambandi. Ég held því til haga að hlutfall tekjutengdra bóta var 44% þá en er 81% núna. Það eru því 19% sem ganga í ótekjutengdar barnabætur en voru 56% á árinu 1995.
Það er rétt sem hv. þm. Steingrímur J. Sigfússon sagði, að gengið var svo langt í tekjutengingunni að barnabætur voru að fullu tekjutengdar. Ég man ekki betur en verkalýðshreyfingin hafi knúið stjórnarliða til breytinga í því efni.
Verið er að hækka barnabætur fram að næsta kjörtímabili og alveg ljóst að Framsóknarflokkurinn ætlar ekki að standa við loforð sitt um ótekjutengdar barnabætur til allra barna að 16 ára aldri, vegna þess að ótekjutengdar barnabætur ganga bara til barna að 7 ára aldri og ættu auðvitað, nú þegar búið er að breyta sjálfræðisaldrinum, að ganga til allra barna að 18 ára aldri. En greinilegt er að það á ekki að standa við þetta. Var barnakortunum ekki lofað á árinu 1999? Ég man ekki betur. Nú höfum við áætlanir ríkisstjórnarinnar í skattalækkunum og barnabótabreytingum út kjörtímabilið og ekkert bólar á að þeir standi við að skila ótekjutengdum barnabótum til allra barna að 16 ára aldri og hafi þeir skömm fyrir þau svik við barnafólk í landinu.
Birtist nú hv. þingmaður sem hæst hefur talað um barnabæturnar og væri gaman að setjast yfir þetta með honum og vita hvort við getum ekki komist að sameiginlegri niðurstöðu um að það standi töluvert út af í kosningaloforðum framsóknarmanna að því er varðar barnabæturnar. (Gripið fram í: Engar upplýsingar fengið …)
Virðulegi forseti. Í lokin vil ég koma að því sem mikið hefur verið í umræðunni á þessu þingi, það eru fjárhagsleg samskipti ríkis og sveitarfélaga. Ýmis sveitarfélög, m.a. Reykjavík, telja sig þurfa að fara út í hækkun á útsvarsprósentunni núna einkum vegna kennarasamninganna, telja sig þurfa að fullnýta prósentu sína. Það er mjög fróðlegt að skoða heildartekjur ríkis og sveitarfélaga af tekjuskattinum síðan grunnskólinn fluttist til sveitarfélaganna.
Árið 1997, eftir að grunnskólinn fluttist til sveitarfélaganna, var útsvarið um 32,6 milljarðar en tekjuskattur 30,3 eða um 2 milljörðum lægri. Árið 2003 hafði engu að síður tekjuskattur hækkað um 6 milljarða umfram útsvarið. Samt höfðu sveitarfélögin fengið heimild til hækkunar á útsvari vegna nýrra verkefna og hækkaði útsvarsprósentan um u.þ.b. 1% á árunum 1999–2001. Skattbyrði einstaklinga í tekjuskatti og útsvari jókst um 15% á árunum 1997–2003 og nánast allar þessar auknu álögur fóru til ríkisins eða 14% og einungis 1% kom í hlut sveitarfélaganna. Það sýnir að ríkissjóður hefur tekið til sín nánast allar þær viðbótarálögur sem lagðar hafa verið á einstaklinga á þessu tímabili.
Ég held að mikilvægt sé að halda þessu til haga nú þegar þrengir verulega að sveitarfélögunum vegna nýgerðra kjarasamninga. Menn eru vonandi að setjast yfir fjárhagsleg samskipti ríkis og sveitarfélaga til að rétta hlut sveitarfélaganna og er svo sannarlega kominn tími til þess.
Virðulegi forseti. Ég tel að ég hafi komið flestu því á framfæri sem ég taldi nauðsynlegt að gera við umræðuna. Ég vona að hægt sé að fá stjórnarflokkana til þess að breyta aðeins forgangsröðuninni í áætlun sinni um skattalækkanir og að fyrst verði farið í barnabæturnar. Ég held að núverandi ríkisstjórn væri mikill sómi að því ef hún mundi breyta forgangsröðuninni og fresta aðeins almennri tekjuskattslækkun.
Ég vara við því ef fara á að ganga svona hart fram varðandi skerðingu á vaxtabótakerfinu. Ég bið um að stjórnarflokkarnir skoði hvort eðlilegt sé að gera það með þessum hætti þegar þær forsendur sem menn leggja til grundvallar ákvörðuninni, að vaxtalækkun sé í landinu þegar stór hluti skuldara og lántakenda, um 60 þúsund manns hjá Íbúðalánasjóði, eru með vexti yfir 5–6%.
Ég hvet til þess að það verði góð samvinna um málið í nefndinni en samvinnan getur auðvitað ekki orðið góð, ef menn vilja ná almennri samstöðu, nema stjórnarflokkarnir teygi sig eitthvað í átt til þeirra hugmynda og sjónarmiða sem stjórnarandstaðan hefur sett fram við umræðuna.