Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 424. máls.
Þskj. 741 — 424. mál.
a. Við 5. mgr. bætist nýr málsliður, 3. málsl., svohljóðandi: Einnig er ráðherra heimilt að setja sérstakar takmarkanir fyrir úthlutun byggðakvóta í einstökum byggðarlögum ef talið verður að tilefni sé til þess.
b. Við bætist ný málsgrein, svohljóðandi:
Heimilt er að flytja aflamark einstakra fiskveiðiára sem úthlutað er samkvæmt þessari grein yfir á næsta fiskveiðiár og úthluta því með þeim aflaheimildum sem koma til úthlutunar á því fiskveiðiári. Aflamark sem er flutt frá eldra fiskveiðiári skal tilheyra aflamarki þess fiskveiðiárs sem hófst 1. september næst á undan úthlutun aflamarks.
Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra getur á fiskveiðiárunum 2009/2010, 2010/2011 og 2011/2012 bundið meðferð aflaheimilda ákveðnum skilyrðum eða ákveðið að óheimilt sé að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum úr einstökum sveitarfélögum eða byggðarlögum sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum sem hafa fengið heimild til greiðslustöðvunar, þegar um er að ræða umtalsverðan hluta aflaheimilda í viðkomandi sveitarfélagi eða byggðarlagi, a.m.k. fimmtung eða meira, og ætla má að framsal eða önnur ráðstöfun þeirra út fyrir sveitarfélagið eða byggðarlagið hafi veruleg neikvæð áhrif í atvinnu- og byggðalegu tilliti. Skiptastjórum í þrotabúum og aðstoðarmönnum skuldara við greiðslustöðvun ber að tilkynna sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu og Fiskistofu ef áformað er að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum frá sveitarfélagi eða byggðarlagi, innan mánaðar áður en umrætt framsal eða ráðstöfun á að fara fram. Ákvörðun ráðherra um að framsal eða önnur ráðstöfun sé óheimil skal tilkynnt skiptastjóra í þrotabúi eða aðstoðarmanni skuldara við greiðslustöðvun innan eins mánaðar frá því að tilkynning barst ráðuneytinu.
Frumvarp þetta er samið í sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu en með því eru lagðar til tilteknar breytingar á lögum nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum.
Í fyrsta lagi er lagt til að lögfestar verði breytingar á 10. gr. laganna sem fjallar um úthlutun byggðakvóta. Annars vegar er þar um að ræða breytingar til að árétta heimildir ráðherra til að setja sérstakar takmarkanir á úthlutun byggðakvóta í einstökum byggðarlögum ef hann telur tilefni til þess, t.d. að ekki sé heimilt að úthluta aflaheimildum til skipa sem fluttar hafa verið meiri aflaheimildir frá en þær heimildir sem fluttar hafa verið til skipanna á tilteknu fiskveiðiári. Hins vegar er þar gert ráð fyrir að lögfest verði ákvæði um heimild til að flytja byggðakvóta á milli fiskveiðiára. Síðastgreint ákvæði er m.a. lagt til í þeim tilgangi að bregðast við áliti umboðsmanns Alþingis frá 14. desember 2009, í máli nr. 5379/2008, þar sem talið var að lagaheimild hefði ekki verið fyrir hendi til að ráðuneytið gæti sett slík ákvæði í reglugerðum nr. 718/2007 og 1192/2007.
Í öðru lagi er lagt til að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra verði með nýju ákvæði til bráðabirgða við sömu lög veitt tímabundin heimild til að grípa til tiltekinna aðgerða sem gildi í tvö og hálft fiskveiðiár, þ.e. það sem eftir er af fiskveiðiárinu 2009/2010 og á fiskveiðiárunum 2010/2011 og 2011/2012. Samkvæmt því er gert ráð fyrir að þegar um er að ræða umtalsverðan hluta aflaheimilda í viðkomandi sveitarfélagi eða byggðarlagi, a.m.k. fimmtung eða meira, og ætla má að framsal eða ráðstöfun þeirra út fyrir svæðið hafi veruleg neikvæð áhrif í atvinnu- og byggðalegu tilliti geti ráðherra bundið meðferð aflaheimilda ákveðnum skilyrðum eða ákveðið að óheimilt sé að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum úr einstökum sveitarfélögum eða byggðarlögum sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum sem hafa fengið heimild til greiðslustöðvunar. Rétt þykir að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið leiti álits Byggðastofnunar og viðkomandi sveitarfélags við framkvæmd ákvæðisins og mat á því hvort uppfyllt séu skilyrði samkvæmt því.
Forsaga framangreinds ákvæðis til bráðabirgða í frumvarpinu er sú m.a. að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið hefur undanfarna mánuði fylgst með fjárhagsstöðu fyrirtækja í sjávarútvegi og hefur í því skyni verið rætt við yfirmenn í bönkum og öðrum fjármálafyrirtækjum til þess að upplýsa stöðuna. Meðal þess sem rætt hefur verið er hugsanleg tilfærsla aflaheimilda komi til gjaldþrots útgerða. Fyrir liggur að byggðarlög víða um land eiga allt sitt undir sjávarútvegi og yrði staða margra mjög erfið ef aflaheimildir flyttust frá sveitarfélögum eða byggðarlögum komi til gjaldþrots eða annars konar eignauppgjörs einstakra fyrirtækja. Ljóst er að það getur haft ófyrirsjáanleg áhrif á stöðu vissra byggðarlaga. Að mati ráðuneytisins hefur komið fram ríkur skilningur hjá bönkum og fjármálafyrirtækjum á mikilvægi þess að sporna gegn tilfærslum á aflaheimildum frá byggðarlögum.
Rétt þykir að stjórnvöld hafi íhlutun um þessa þróun með því að lögfesta tímabundin ákvæði sem heimila ríkinu að grípa inn í framsal og aðrar ráðstafanir með aflaheimildir þegar útlit er fyrir að sjávarbyggðir, sem alfarið eða að stærstum hluta byggja á sjávarútvegi, séu að missa frá sér aflaheimildir í þeim mæli að til vandræða horfi og samrýmist ekki 1. gr. fiskveiðistjórnarlaga, nr. 116/2006.
Þá hafa ráðuneytinu borist upplýsingar um að ýmis sjávarútvegsfyrirtæki séu nú þegar í miklum greiðsluvanda sem líkur séu á að muni valda röskun og tilflutningi aflaheimilda á milli byggðarlaga, verði ekkert að gert. Ljóst er að aðrar afleiðingar af slíkri röskun geta einnig orðið miklar, m.a. áhrif á aðra atvinnustarfsemi í þeim byggðarlögum, búsetu o.fl. Brýnt er að grípa nú þegar til þeirra aðgerða sem unnt er til að koma í veg fyrir meiri háttar tilfærslu aflaheimilda á milli byggðarlaga.
Í frumvarpinu er lagt til að gerðar verði tilteknar breytingar á ákvæði 10. gr. laga nr. 116/ 2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum, en greinin fjallar um úthlutun byggðakvóta. Annars vegar er hér um að ræða breytingar til að árétta heimildir ráðherra til að setja sérstakar takmarkanir á úthlutun byggðakvóta í einstökum byggðarlögum ef hann telur tilefni til þess, t.d. að ekki sé heimilt að úthluta aflaheimildum til skipa sem fluttar hafa verið meiri aflaheimildir frá en þær heimildir sem fluttar hafa verið til skipanna á tilteknu fiskveiðiári. Með því er talið að markmiðum fiskveiðistjórnarlaga um að tryggja trausta atvinnu og byggð í landinu verði betur náð. Hins vegar er þar lagt til að lögfest verði ákvæði um heimild til að flytja byggðakvóta sem úthlutað er samkvæmt greininni á milli fiskveiðiára. Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið telur nauðsynlegt að hafa heimild til að geta flutt úthlutun byggðakvóta á milli fiskveiðiára þar sem framkvæmd úthlutunarinnar getur verið mjög umfangsmikil, margar stjórnsýslukærur og ýmis önnur mál sem berast ráðuneytinu, og fjölmörg önnur verkefni sem ráðuneytið þarf að framkvæma vegna úthlutunarinnar. Þá er með síðastgreindu ákvæði m.a. stefnt að því að bregðast við áliti umboðsmanns Alþingis frá 14. desember 2009, í máli nr. 5379/2008, en þar gerði umboðsmaður þær athugasemdir að hann taldi að reglugerðir sjávarútvegsráðuneytisins nr. 718/2007 og 1192/2007, um tilfærslu byggðakvóta á milli á fiskveiðiára, hefðu ekki haft lagastoð.
Hér er gert ráð fyrir að lögfest verði nýtt ákvæði til bráðabirgða í lög nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum, þar sem ráðherra verði veittar tímabundnar heimildir til að grípa til tiltekinna aðgerða sem gildi í tvö og hálft fiskveiðiár, þ.e. það sem eftir er af fiskveiðiárinu 2009/2010 og á fiskveiðiárunum 2010/2011 og 2011/2012. Þar er lagt til að þegar um er að ræða umtalsverðan hluta aflaheimilda í viðkomandi sveitarfélagi eða byggðarlagi, a.m.k. fimmtung eða meira, og ætla má að framsal eða önnur ráðstöfun þeirra út fyrir sveitarfélagið eða byggðarlagið hafi veruleg neikvæð áhrif í atvinnu- og byggðalegu tilliti geti sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra bundið meðferð aflaheimilda ákveðnum skilyrðum eða ákveðið að óheimilt sé að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum úr einstökum sveitarfélögum eða byggðarlögum sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum sem hafa fengið heimild til greiðslustöðvunar. Skiptastjórum í þrotabúum og aðstoðarmönnum skuldara við greiðslustöðvun ber að tilkynna sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu og Fiskistofu ef áformað er að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum frá sveitarfélagi eða byggðarlagi, innan mánaðar áður en umrætt framsal eða ráðstöfun á að fara fram. Ákvörðun ráðherra um að framsal eða önnur ráðstöfun sé óheimil skal tilkynnt skiptastjóra í þrotabúi eða aðstoðarmanni skuldara við greiðslustöðvun innan eins mánaðar frá því að tilkynning barst ráðuneytinu. Með aflaheimildum samkvæmt ákvæðinu er átt við aflahlutdeild og aflamark.
Í almennum athugasemdum við frumvarpið er gerð grein fyrir forsögu þessa ákvæðis. Þá kemur þar fram að rétt þykir að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið leiti álits Byggðastofnunar og viðkomandi sveitarfélags við framkvæmd ákvæðisins og mat á því hvort uppfyllt séu skilyrði samkvæmt því.
Greinin þarfnast ekki skýringa.
Fylgiskjal.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Verði frumvarpið óbreytt að lögum verður ekki séð að það hafi í för með sér aukin útgjöld fyrir ríkissjóð.
Þskj. 741 — 424. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða,
með síðari breytingum (byggðakvóti, ráðstöfun aflaheimilda).
(Lagt fyrir Alþingi á 138. löggjafarþingi 2009–2010.)
1. gr.
Eftirfarandi breytingar verða á 10. gr. laganna:a. Við 5. mgr. bætist nýr málsliður, 3. málsl., svohljóðandi: Einnig er ráðherra heimilt að setja sérstakar takmarkanir fyrir úthlutun byggðakvóta í einstökum byggðarlögum ef talið verður að tilefni sé til þess.
b. Við bætist ný málsgrein, svohljóðandi:
Heimilt er að flytja aflamark einstakra fiskveiðiára sem úthlutað er samkvæmt þessari grein yfir á næsta fiskveiðiár og úthluta því með þeim aflaheimildum sem koma til úthlutunar á því fiskveiðiári. Aflamark sem er flutt frá eldra fiskveiðiári skal tilheyra aflamarki þess fiskveiðiárs sem hófst 1. september næst á undan úthlutun aflamarks.
2. gr.
Við lögin bætist nýtt ákvæði til bráðabirgða, svohljóðandi:Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra getur á fiskveiðiárunum 2009/2010, 2010/2011 og 2011/2012 bundið meðferð aflaheimilda ákveðnum skilyrðum eða ákveðið að óheimilt sé að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum úr einstökum sveitarfélögum eða byggðarlögum sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum sem hafa fengið heimild til greiðslustöðvunar, þegar um er að ræða umtalsverðan hluta aflaheimilda í viðkomandi sveitarfélagi eða byggðarlagi, a.m.k. fimmtung eða meira, og ætla má að framsal eða önnur ráðstöfun þeirra út fyrir sveitarfélagið eða byggðarlagið hafi veruleg neikvæð áhrif í atvinnu- og byggðalegu tilliti. Skiptastjórum í þrotabúum og aðstoðarmönnum skuldara við greiðslustöðvun ber að tilkynna sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu og Fiskistofu ef áformað er að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum frá sveitarfélagi eða byggðarlagi, innan mánaðar áður en umrætt framsal eða ráðstöfun á að fara fram. Ákvörðun ráðherra um að framsal eða önnur ráðstöfun sé óheimil skal tilkynnt skiptastjóra í þrotabúi eða aðstoðarmanni skuldara við greiðslustöðvun innan eins mánaðar frá því að tilkynning barst ráðuneytinu.
3. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Frumvarp þetta er samið í sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu en með því eru lagðar til tilteknar breytingar á lögum nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum.
Í fyrsta lagi er lagt til að lögfestar verði breytingar á 10. gr. laganna sem fjallar um úthlutun byggðakvóta. Annars vegar er þar um að ræða breytingar til að árétta heimildir ráðherra til að setja sérstakar takmarkanir á úthlutun byggðakvóta í einstökum byggðarlögum ef hann telur tilefni til þess, t.d. að ekki sé heimilt að úthluta aflaheimildum til skipa sem fluttar hafa verið meiri aflaheimildir frá en þær heimildir sem fluttar hafa verið til skipanna á tilteknu fiskveiðiári. Hins vegar er þar gert ráð fyrir að lögfest verði ákvæði um heimild til að flytja byggðakvóta á milli fiskveiðiára. Síðastgreint ákvæði er m.a. lagt til í þeim tilgangi að bregðast við áliti umboðsmanns Alþingis frá 14. desember 2009, í máli nr. 5379/2008, þar sem talið var að lagaheimild hefði ekki verið fyrir hendi til að ráðuneytið gæti sett slík ákvæði í reglugerðum nr. 718/2007 og 1192/2007.
Í öðru lagi er lagt til að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra verði með nýju ákvæði til bráðabirgða við sömu lög veitt tímabundin heimild til að grípa til tiltekinna aðgerða sem gildi í tvö og hálft fiskveiðiár, þ.e. það sem eftir er af fiskveiðiárinu 2009/2010 og á fiskveiðiárunum 2010/2011 og 2011/2012. Samkvæmt því er gert ráð fyrir að þegar um er að ræða umtalsverðan hluta aflaheimilda í viðkomandi sveitarfélagi eða byggðarlagi, a.m.k. fimmtung eða meira, og ætla má að framsal eða ráðstöfun þeirra út fyrir svæðið hafi veruleg neikvæð áhrif í atvinnu- og byggðalegu tilliti geti ráðherra bundið meðferð aflaheimilda ákveðnum skilyrðum eða ákveðið að óheimilt sé að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum úr einstökum sveitarfélögum eða byggðarlögum sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum sem hafa fengið heimild til greiðslustöðvunar. Rétt þykir að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið leiti álits Byggðastofnunar og viðkomandi sveitarfélags við framkvæmd ákvæðisins og mat á því hvort uppfyllt séu skilyrði samkvæmt því.
Forsaga framangreinds ákvæðis til bráðabirgða í frumvarpinu er sú m.a. að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið hefur undanfarna mánuði fylgst með fjárhagsstöðu fyrirtækja í sjávarútvegi og hefur í því skyni verið rætt við yfirmenn í bönkum og öðrum fjármálafyrirtækjum til þess að upplýsa stöðuna. Meðal þess sem rætt hefur verið er hugsanleg tilfærsla aflaheimilda komi til gjaldþrots útgerða. Fyrir liggur að byggðarlög víða um land eiga allt sitt undir sjávarútvegi og yrði staða margra mjög erfið ef aflaheimildir flyttust frá sveitarfélögum eða byggðarlögum komi til gjaldþrots eða annars konar eignauppgjörs einstakra fyrirtækja. Ljóst er að það getur haft ófyrirsjáanleg áhrif á stöðu vissra byggðarlaga. Að mati ráðuneytisins hefur komið fram ríkur skilningur hjá bönkum og fjármálafyrirtækjum á mikilvægi þess að sporna gegn tilfærslum á aflaheimildum frá byggðarlögum.
Rétt þykir að stjórnvöld hafi íhlutun um þessa þróun með því að lögfesta tímabundin ákvæði sem heimila ríkinu að grípa inn í framsal og aðrar ráðstafanir með aflaheimildir þegar útlit er fyrir að sjávarbyggðir, sem alfarið eða að stærstum hluta byggja á sjávarútvegi, séu að missa frá sér aflaheimildir í þeim mæli að til vandræða horfi og samrýmist ekki 1. gr. fiskveiðistjórnarlaga, nr. 116/2006.
Þá hafa ráðuneytinu borist upplýsingar um að ýmis sjávarútvegsfyrirtæki séu nú þegar í miklum greiðsluvanda sem líkur séu á að muni valda röskun og tilflutningi aflaheimilda á milli byggðarlaga, verði ekkert að gert. Ljóst er að aðrar afleiðingar af slíkri röskun geta einnig orðið miklar, m.a. áhrif á aðra atvinnustarfsemi í þeim byggðarlögum, búsetu o.fl. Brýnt er að grípa nú þegar til þeirra aðgerða sem unnt er til að koma í veg fyrir meiri háttar tilfærslu aflaheimilda á milli byggðarlaga.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í frumvarpinu er lagt til að gerðar verði tilteknar breytingar á ákvæði 10. gr. laga nr. 116/ 2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum, en greinin fjallar um úthlutun byggðakvóta. Annars vegar er hér um að ræða breytingar til að árétta heimildir ráðherra til að setja sérstakar takmarkanir á úthlutun byggðakvóta í einstökum byggðarlögum ef hann telur tilefni til þess, t.d. að ekki sé heimilt að úthluta aflaheimildum til skipa sem fluttar hafa verið meiri aflaheimildir frá en þær heimildir sem fluttar hafa verið til skipanna á tilteknu fiskveiðiári. Með því er talið að markmiðum fiskveiðistjórnarlaga um að tryggja trausta atvinnu og byggð í landinu verði betur náð. Hins vegar er þar lagt til að lögfest verði ákvæði um heimild til að flytja byggðakvóta sem úthlutað er samkvæmt greininni á milli fiskveiðiára. Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið telur nauðsynlegt að hafa heimild til að geta flutt úthlutun byggðakvóta á milli fiskveiðiára þar sem framkvæmd úthlutunarinnar getur verið mjög umfangsmikil, margar stjórnsýslukærur og ýmis önnur mál sem berast ráðuneytinu, og fjölmörg önnur verkefni sem ráðuneytið þarf að framkvæma vegna úthlutunarinnar. Þá er með síðastgreindu ákvæði m.a. stefnt að því að bregðast við áliti umboðsmanns Alþingis frá 14. desember 2009, í máli nr. 5379/2008, en þar gerði umboðsmaður þær athugasemdir að hann taldi að reglugerðir sjávarútvegsráðuneytisins nr. 718/2007 og 1192/2007, um tilfærslu byggðakvóta á milli á fiskveiðiára, hefðu ekki haft lagastoð.
Um 2. gr.
Hér er gert ráð fyrir að lögfest verði nýtt ákvæði til bráðabirgða í lög nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum, þar sem ráðherra verði veittar tímabundnar heimildir til að grípa til tiltekinna aðgerða sem gildi í tvö og hálft fiskveiðiár, þ.e. það sem eftir er af fiskveiðiárinu 2009/2010 og á fiskveiðiárunum 2010/2011 og 2011/2012. Þar er lagt til að þegar um er að ræða umtalsverðan hluta aflaheimilda í viðkomandi sveitarfélagi eða byggðarlagi, a.m.k. fimmtung eða meira, og ætla má að framsal eða önnur ráðstöfun þeirra út fyrir sveitarfélagið eða byggðarlagið hafi veruleg neikvæð áhrif í atvinnu- og byggðalegu tilliti geti sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra bundið meðferð aflaheimilda ákveðnum skilyrðum eða ákveðið að óheimilt sé að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum úr einstökum sveitarfélögum eða byggðarlögum sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum sem hafa fengið heimild til greiðslustöðvunar. Skiptastjórum í þrotabúum og aðstoðarmönnum skuldara við greiðslustöðvun ber að tilkynna sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu og Fiskistofu ef áformað er að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum frá sveitarfélagi eða byggðarlagi, innan mánaðar áður en umrætt framsal eða ráðstöfun á að fara fram. Ákvörðun ráðherra um að framsal eða önnur ráðstöfun sé óheimil skal tilkynnt skiptastjóra í þrotabúi eða aðstoðarmanni skuldara við greiðslustöðvun innan eins mánaðar frá því að tilkynning barst ráðuneytinu. Með aflaheimildum samkvæmt ákvæðinu er átt við aflahlutdeild og aflamark.
Í almennum athugasemdum við frumvarpið er gerð grein fyrir forsögu þessa ákvæðis. Þá kemur þar fram að rétt þykir að sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið leiti álits Byggðastofnunar og viðkomandi sveitarfélags við framkvæmd ákvæðisins og mat á því hvort uppfyllt séu skilyrði samkvæmt því.
Um 3. gr.
Greinin þarfnast ekki skýringa.
Fylgiskjal.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 116/2006,
um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum.
Verði frumvarpið óbreytt að lögum verður ekki séð að það hafi í för með sér aukin útgjöld fyrir ríkissjóð.
