Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 681. máls.

Þskj. 1198  —  681. mál.



Tillaga til þingsályktunar

um fullgildingu fríverslunarsamnings milli ríkja Fríverslunarsamtaka
Evrópu og Lýðveldisins Albaníu og landbúnaðarsamnings
milli Íslands og Lýðveldisins Albaníu.

(Lögð fyrir Alþingi á 139. löggjafarþingi 2010–2011.)




    Alþingi ályktar að heimila ríkisstjórninni að fullgilda fyrir Íslands hönd annars vegar fríverslunarsamning milli aðildarríkja Fríverslunarsamtaka Evrópu og Lýðveldisins Albaníu sem undirritaður var 17. desember 2009 í Genf og hins vegar landbúnaðarsamning milli Íslands og Lýðveldisins Albaníu sem undirritaður var sama dag.

Athugasemdir við þingsályktunartillögu þessa.


    Með þingsályktunartillögu þessari er leitað heimildar Alþingis til fullgildingar á fríverslunarsamningi milli aðildarríkja Fríverslunarsamtaka Evrópu (EFTA) og Lýðveldisins Albaníu sem undirritaður var í Genf 17. desember 2009. Jafnframt er leitað heimildar til fullgildingar á landbúnaðarsamningi milli Íslands og Lýðveldisins Albaníu sem undirritaður var sama dag. Meginmál fríverslunarsamningsins er prentað sem fylgiskjal I með tillögu þessari og meginmál landbúnaðarsamningsins sem fylgiskjal II. Viðaukar og bókanir sem fylgja fríverslunarsamningnum og viðaukar við landbúnaðarsamninginn munu liggja frammi í lestrarsal Alþingis.
    EFTA-ríkin, Ísland, Liechtenstein, Noregur og Sviss, hafa gert 22 fríverslunarsamninga við ríki eða ríkjahópa, að samningnum við Albaníu meðtöldum. Í tengslum við þessa samninga hafa verið gerðir sérstakir tvíhliða samningar á milli einstakra EFTA-ríkja og hvers ríkis eða ríkjahóps fyrir sig um viðskipti með óunnar landbúnaðarvörur.
    Samningaviðræðum EFTA-ríkjanna og Albaníu um fríverslunarsamninginn og landbúnaðarsamninginn lauk í júní 2009. Fríverslunarsamningurinn er af svokallaðri fyrstu kynslóð fríverslunarsamninga en slíkir samningar fela einkum í sér tollaívilnanir. Í fríverslunarsamningi EFTA-ríkjanna og Albaníu eru jafnframt almenn ákvæði um vernd hugverka, fjárfestingar, þjónustuviðskipti og opinber innkaup.
    Tollar á iðnaðarvörur, sjávarafurðir og unnar landbúnaðarvörur falla niður eða lækka frá gildistöku samningsins. Tollar á allar helstu útflutningsafurðir Íslands munu því falla niður. Vöruviðskipti milli Íslands og Albaníu eru hins vegar mjög lítil.
    Landbúnaðarsamningurinn milli Íslands og Albaníu er viðbótarsamningur og gerður með vísan til fríverslunarsamnings EFTA-ríkjanna og Albaníu. Landbúnaðarsamningurinn myndar hluta fríverslunarsvæðisins, ásamt slíkum samningum annars vegar milli Noregs og Albaníu og hins vegar milli Sviss og Albaníu, auk fríverslunarsamningsins. Viðskipti með óunnar landbúnaðarvörur falla undir landbúnaðarsamninginn og kveður hann á um að tollar á tilteknar landbúnaðarvörur verði lækkaðir eða felldir niður. Albanía mun m.a. fella niður tolla á vatn, lifandi hross og osta frá gildistöku samningsins. Ísland mun m.a. fella niður tolla á ýmsar matjurtir, kaffi, kakó og ávaxtasafa. Landbúnaðarsamningurinn öðlast gildi á sama degi og fríverslunarsamningurinn.
Fylgiskjal I.


FRÍVERSLUNARSAMNINGUR
MILLI
LÝÐVELDISINS ALBANÍU
OG
EFTA-RÍKJANNA


FORMÁLSORÐ


Lýðveldið Albanía (hér á eftir nefnt „Albanía“), annars vegar,

Lýðveldið Ísland, Furstadæmið Liechtenstein, Konungsríkið Noregur og Ríkjasambandið Sviss (hér á eftir nefnd EFTA-ríkin), hins vegar,


þar sem hvert einstakt ríki verður hér á eftir nefnt „samningsaðili“ og öll ríkin í heild „samningsaðilarnir“,

SEM VIÐURKENNA gagnkvæman vilja til þess að efla tengsl milli EFTA-ríkjanna annars vegar og Albaníu hins vegar, með því að stofna til náinna og varanlegra samskipta,

SEM VÍSA til þess ásetnings síns að stuðla á virkan hátt að efnahagslegum samruna Miðjarðarhafssvæðis Evrópu og lýsa sig reiðubúin til að leita sameiginlegra leiða og aðferða til að styrkja þá þróun,


SEM ÁRÉTTA skuldbindingu sína um að virða lýðræði, mannréttindi og mannfrelsi, einnig stjórnmálafrelsi og efnahagsfrelsi í samræmi við skyldur sínar að þjóðarétti, þ.m.t. meginreglur sem settar eru fram í sáttmála Sameinuðu þjóðanna og almennu mannréttindayfirlýsingunni,

SEM ÁRÉTTA skuldbindingar sínar um hagþróun og félagslega þróun, um að standa vörð um heilbrigðis- og öryggismál og um virðingu fyrir grundvallarréttindum launafólks, þ.m.t. þær meginreglur sem eru settar fram í samningum Alþjóðavinnumálastofnunarinnar,

SEM HAFA AÐ MARKMIÐI að skapa ný atvinnutækifæri og bæta heilbrigðisskilyrði og lífskjör á yfirráðasvæðum sínum,

SEM VILJA skapa hagstæð skilyrði fyrir þróun og fjölbreytni í viðskiptum sín á milli og aukna samvinnu, bæði viðskiptalega og efnahagslega, á sviðum þar sem samningsaðilar eiga sameiginlegra hagsmuna að gæta, á grundvelli jafnréttis, gagnkvæms ávinnings, jafnræðis og þjóðaréttar,

SEM ERU STAÐRÁÐIN í að efla og stuðla að marghliða viðskiptakerfi, á grundvelli viðkomandi réttinda og skuldbindinga í samræmi við Marakess- samninginn um stofnun Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar og aðra samninga, sem gerðir hafa verið á vettvangi hennar, og stuðla þar með að samstilltri þróun og eflingu alþjóðaviðskipta,


SEM HAFA Í HUGA að ekkert ákvæði þessa samnings megi túlka þannig að það leysi samningsaðilana undan skuldbindingum sínum samkvæmt öðrum alþjóðasamningum, einkum Marakess-samningnum um Alþjóðaviðskiptastofnunina og öðrum samningum sem gerðir hafa verið á vettvangi hennar,

SEM ERU STAÐRÁÐIN Í að beita þessum samningi með það að markmiði að varðveita og vernda umhverfið og tryggja hagkvæmustu nýtingu náttúruauðlinda í samræmi við meginregluna um sjálfbæra þróun,

SEM STAÐFESTA þá skuldbindingu sína að virða reglur réttarríkisins til þess að koma í veg fyrir og berjast gegn spillingu í alþjóðaviðskiptum og fjárfestingum og efla meginreglur um gagnsæi og góða stjórnunarhætti,

SEM HAFA Í HUGA vægi ábyrgrar háttsemi fyrirtækja og gildi hennar fyrir sjálfbæra efnahagsþróun og staðfesta stuðning sinn við þá viðleitni að innleiða viðeigandi alþjóðlega staðla,


SEM LÝSA SIG REIÐUBÚIN til að skoða hvort unnt sé að þróa og auka efnahagstengsl sín á milli til að þau megi ná til sviða sem þessi samningur gildir ekki um,

SEM ERU SANNFÆRÐ UM að þessi samningur muni efla samkeppnishæfni fyrirtækja sinna á heimsmarkaði og skapa skilyrði sem örva efnahagsleg tengsl, viðskiptatengsl og tengsl á sviði fjárfestinga sín á milli,

HAFA ÁKVEÐIÐ, í samræmi við framangreind markmið, að gera með sér svohljóðandi samning (hér á eftir nefndur „þessi samningur“):

1. KAFLI
ALMENN ÁKVÆÐI

1. gr.
Markmið.

1.     Albanía og EFTA-ríkin skulu koma á fríverslunarsvæði með þessum samningi og viðbótarsamningum um viðskipti með landbúnaðarafurðir, sem nú hafa verið gerðir milli Albaníu og hvers einstaks EFTA-ríkis, með það í huga að örva hagsæld og hagþróun á yfirráðasvæðum þeirra.

2.     Samningur þessi, sem byggist á viðskiptatengslum milli markaðshagkerfa og á því að lýðræði og mannréttindi séu virt, miðar að því:

a)    að auka frelsi í vöruviðskiptum í samræmi við XXIV. gr. hins almenna samnings um tolla og viðskipti (hér á eftir nefndur „GATT-samningurinn frá 1994“),
b)    að auka gagnkvæm fjárfestingartækifæri samningsaðilanna og þróa í áföngum umhverfi sem stuðlar að auknum viðskiptum á sviði þjónustu,

c)    að skapa eðlileg samkeppnisskilyrði í viðskiptum milli samningsaðilanna og tryggja næga og áhrifaríka vernd hugverkaréttinda,

d)    að auka enn frekar og í áföngum gagnkvæmt frelsi á mörkuðum samningsaðilanna fyrir opinber innkaup og
e)    að stuðla þannig að samstilltri þróun og auknum alþjóðaviðskiptum.

2. gr.
Viðskiptatengsl sem falla undir þennan samning.

    Samningur þessi gildir um viðskiptatengsl milli Albaníu, annars vegar, og einstakra EFTA-ríkja, hins vegar, en ekki um viðskiptatengsl milli einstakra EFTA-ríkja, nema kveðið sé á um annað í þessum samningi.

3. gr.
Svæðisbundið gildissvið.

1.     Samningur þessi gildir, með fyrirvara um viðauka B, um:
a)    landsvæði, innhöf og landhelgi samningsaðila og loftrými yfir landsvæði samningsaðila í samræmi við reglur þjóðaréttar og

b)    svæði utan landhelgi með tilliti til ráðstafana sem samningsaðili gerir í krafti fullveldisréttinda eða lögsögu sinnar í samræmi við reglur þjóðaréttar.

2.     Samningur þessi gildir ekki um Svalbarðasvæðið, nema að því er varðar vöruviðskipti.


4. gr.
Ríkisstjórnir, svæðisbundin og staðbundin stjórnvöld.

    Hver samningsaðili skal sjá til þess að hlutaðeigandi ríkisstjórn, svæðisbundin og staðbundin stjórnvöld og yfirvöld, svo og óopinberar stofnanir sem fara með opinbert vald sem ríkisstjórn, svæðisbundin og staðbundin stjórnvöld eða yfirvöld fela þeim, uppfylli allar skyldur og skuldbindingar samkvæmt þessum samningi á yfirráðasvæði hans.

5. gr.
Gagnsæi.

1.     Samningsaðilarnir skulu birta eða veita almenningi aðgang með öðrum hætti að lögum sínum, reglugerðum, dómsniðurstöðum, stjórnsýsluákvörðunum, sem hafa almennt gildi, og alþjóðasamningum sem geta haft áhrif á framkvæmd þessa samnings.
2.     Hver samningsaðili skuldbindur sig til þess að kappkosta að birta fyrirfram, einkum á Netinu, þau lög sem varða milliríkjaviðskipti með vörur og tengda þjónustu og hann hyggst samþykkja og skal veita áhugasömum aðilum tækifæri til að koma athugasemdum á framfæri áður en þau eru samþykkt.
3.     Samningsaðilarnir skulu þegar í stað svara sértækum spurningum og veita hver öðrum, að fenginni beiðni þar um, upplýsingar um málefni sem um getur í 1. mgr. Þeim er ekki gert að greina frá trúnaðarupplýsingum.
4.     Samningsaðilarnir skulu halda öll lög sín og stjórnsýslufyrirmæli, sem varða milliríkjaviðskipti með vörur og tengda þjónustu, á samræmdan og óhlutdrægan hátt.

2. KAFLI
VÖRUVIÐSKIPTI
6. gr.
Gildissvið.

1.     Kafli þessi gildir um eftirtaldar framleiðsluvörur sem eru upprunnar í Albaníu eða EFTA-ríki:
a)    allar framleiðsluvörur, sem heyra undir 25. til 97. kafla í samræmdri vörulýsingar- og vöruheitaskránni (ST), að undanskildum þeim framleiðsluvörum sem skráðar eru í I. viðauka,
b)    unnar landbúnaðarafurðir, sem tilgreindar eru í bókun A, að teknu viðeigandi tilliti til fyrirkomulags þess sem kveðið er á um í þeirri bókun og
c)    fisk og aðrar sjávarafurðir, eins og kveðið er á um í II. viðauka.
2.     Albanía og sérhvert EFTA-ríki hafa gert tvíhliða samninga um viðskipti með landbúnaðarafurðir. Þessir samningar eru hluti af gerningum um að koma á fót fríverslunarsvæði Albaníu og EFTA-ríkjanna.


7. gr.
Upprunareglur og samvinna stjórnvalda.

1.     Í viðauka B eru ákvæði um upprunareglur og samvinnu stjórnvalda.

2.     Samningsaðilarnir eru því samþykkir að bregðast vel við beiðnum um samningaviðræður um að gera tvíhliða samninga um gagnkvæma stjórnsýsluaðstoð í tollamálum.

8. gr.
Tollar.

1.     Við gildistöku þessa samnings skulu samningsaðilar fella niður alla tolla á inn- og útflutning vara, sem eru upprunnar í Albaníu eða EFTA-ríki og sem ákvæði 1. mgr. 6. gr. taka til, nema kveðið sé á um annað í viðeigandi viðaukum og bókunum. Frá því að þessi samningur öðlast gildi er óheimilt að leggja á nýja tolla eða hækka þá sem þegar eru í gildi í viðskiptum milli samningsaðilanna, nema samkvæmt því sem kveðið er á um í 1. gr. bókunar A.

2.     Til tolla teljast hvers konar tollar eða gjöld, sem eru lögð á í tengslum við inn- eða útflutning framleiðsluvöru, þ.m.t. aukaskattar eða aukagjöld í hvaða mynd sem er, að frátöldum gjöldum sem eru lögð á í samræmi við III. og VIII. gr. GATT-samningsins frá 1994.

9. gr.
Takmarkanir á inn- og útflutningi.

    XI. gr. GATT-samningsins frá 1994 gildir um réttindi og skyldur samningsaðilanna að því er varðar takmarkanir á inn- og útflutningi og er hún hér með felld inn í þennan samning og er hluti af honum.

10. gr.
Innlendir skattar og reglur.

1.     Samningsaðilarnir skulu leggja á innlenda skatta og önnur gjöld og beita innlendum reglum í samræmi við III. gr. GATT-samningsins frá 1994 og aðra viðeigandi samninga Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar.
2.     Útflytjendur skulu ekki njóta hærri endurgreiðslu á innlendum sköttum en nemur óbeinum sköttum á framleiðsluvörur sem eru fluttar út til yfirráðasvæðis samningsaðila.

11. gr.
Ráðstafanir á sviði hollustuhátta og heilbrigðis dýra og plantna.

1.     Farið skal með réttindi og skyldur samningsaðilanna, að því er varðar ráðstafanir um hollustuhætti og heilbrigði dýra og plantna, í samræmi við samning Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um hollustuhætti og heilbrigði dýra og plantna.
2.     Samningsaðilarnir skulu skiptast á nöfnum og heimilisföngum tengiliða með sérþekkingu á hollustuháttum og heilbrigði dýra og plantna í því skyni að auðvelda samskipti og upplýsingaskipti.

12. gr.
Tæknireglugerðir.

1.     Farið skal með réttindi og skyldur samningsaðilanna, að því er varðar tæknireglugerðir, staðla og samræmismat, í samræmi við samning Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um tæknilegar viðskiptahindranir.
2.     Samningsaðilarnir skulu auka samvinnu sín á milli á sviði tæknireglugerða, staðla og samræmismats í því skyni að auka gagnkvæman skilning á kerfum hvers þeirra um sig og auðvelda aðgang að mörkuðum sínum.

13. gr.
Greitt fyrir viðskiptum.

    Samningsaðilarnir skulu, í samræmi við þau ákvæði sem sett eru fram í III. viðauka og með það í huga að greiða fyrir viðskiptum milli Albaníu og EFTA-ríkjanna:
a)    einfalda reglur um vöruviðskipti og tengda þjónustustarfsemi eftir því sem frekast er unnt,
b)    stuðla að samstarfi sín á milli í því skyni að auka þátttöku í gerð og framkvæmd alþjóðasamninga og alþjóðlegra tilmæla um að greiða fyrir viðskiptum og
c)    starfa saman að því að greiða fyrir viðskiptum á vettvangi sameiginlegu nefndarinnar.

14. gr.
Undirnefnd um upprunareglur, reglur um tollmeðferð og um að greiða fyrir viðskiptum.

1.     Með vísun til ákvæða 7., 8. og 13. gr. er hér með stofnuð undirnefnd sameiginlegu nefndarinnar um upprunareglur, tollmeðferð og greiðari viðskipti (hér á eftir nefnd „undirnefndin“).

2.     Í VI. viðauka er gerð grein fyrir umboði undirnefndarinnar.

15. gr.
Ríkisrekin viðskiptafyrirtæki.

    Farið skal með réttindi og skyldur samningsaðilanna, að því er varðar ríkisrekin viðskiptafyrirtæki, í samræmi við ákvæði XVII. gr. GATT-samningsins frá 1994 og samkomulagið um túlkun XVII. gr. GATT-samningsins frá 1994, sem eru hér með felld inn í þennan samning og eru hluti af honum.

16. gr.
Styrkir og jöfnunarráðstafanir.

1.     Farið skal með réttindi og skyldur samningsaðilanna varðandi styrki og jöfnunarráðstafanir í samræmi við VI. og XVI. gr. GATT-samningsins frá 1994 og samning Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um styrki og jöfnunarráðstafanir, nema kveðið sé á um annað í 2. mgr.
2.     Áður en Albanía eða EFTA-ríki, eftir því sem við á, hefur rannsókn í því skyni að ákvarða hvort og að hve miklu leyti styrkir eru veittir í Albaníu eða EFTA-ríki og áhrif þess, eins og kveðið er á um í 11. gr. samnings Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um styrki og jöfnunarráðstafanir, skal samningsaðili, sem hyggst hefja rannsókn, senda skriflega tilkynningu um það til þess samningsaðila sem vörurnar tilheyra, sem rannsóknin tekur til, og veita 45 daga frest frá móttöku tilkynningarinnar til samráðs til að leita lausnar sem allir samningsaðilar geta sætt sig við. Efna skal til samráðs í sameiginlegu nefndinni, ef einhver samningsaðila fer fram á það, innan 20 daga frá því að tilkynningunni er veitt viðtaka.

17. gr.
Undirboð.

1.     Samningsaðili skal ekki beita ráðstöfunum um undirboð, eins og kveðið er á um VI. gr. GATT- samningsins frá 1994 og í samningi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um framkvæmd VI. gr. GATT- samningsins frá 1994, í tengslum við framleiðsluvörur sem eru upprunnar hjá öðrum samningsaðila.
2.     Samningsaðilar viðurkenna að með því að beita samkeppnisreglum með skilvirkum hætti sé unnt að bregðast við efnahagslegum orsökum undirboða.

18. gr.
Reglur um samkeppni fyrirtækja.

1.     Eftirfarandi samrýmist ekki réttri framkvæmd þessa samnings að því leyti sem það hefur áhrif á viðskipti milli Albaníu og EFTA-ríkis:
a)    allir samningar milli fyrirtækja, ákvarðanir samtaka fyrirtækja og samstilltra aðgerða fyrirtækja sem miða að því að koma í veg fyrir, takmarka eða raska samkeppni eða leiða til slíks og

b)    misnotkun eins eða fleiri fyrirtækja á yfirburðastöðu á öllu yfirráðasvæði samningsaðila eða á verulegum hluta þess.
2.     Ákvæði 1. mgr. gilda um starfsemi opinberra fyrirtækja og fyrirtækja, sem njóta sér- eða einkaréttinda sem samningsaðilar hafa veitt þeim, að því marki sem beiting þessara ákvæða hindrar ekki, að lögum eða í reynd, framkvæmd opinberra verkefna sem þessum fyrirtækjum hafa verið falin.
3.     Ákvæði 1. og 2. mgr. skal eigi túlka þannig að skapi fyrirtækjum beinar kvaðir.

4.     Telji samningsaðili að tilteknar starfsvenjur samrýmist ekki ákvæðum 1. og 2. mgr. skulu hlutaðeigandi samningsaðilar veita sameiginlegu nefndinni nauðsynlega aðstoð til að rannsaka málið og, ef við á, binda enda á þær starfsvenjur sem er andmælt. Leggi viðkomandi samningsaðili ekki af þær starfsvenjur sem er andmælt innan þess tímafrests sem sameiginlega nefndin ákveður, eða nái sameiginlega nefndin ekki samkomulagi að loknu samráði, eða þrjátíu dögum eftir að málinu er vísað til hennar, er hinum samningsaðilanum heimilt að gera viðeigandi ráðstafanir til að fást við þann vanda sem umræddar starfsvenjur hafa skapað.

19. gr.
Almennar verndarráðstafanir.

    Farið skal með réttindi og skyldur samningsaðila, að því er varðar almennar verndarráðstafanir, í samræmi við ákvæði XIX. gr. GATT-samningsins frá 1994 og samning Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um verndarráðstafanir. Þegar samningsaðili gerir ráðstafanir samkvæmt þessum ákvæðum Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar skal hann gera undantekningu að því er varðar innflutning á upprunavöru frá einum eða nokkrum samningsaðilum ef ekkert í slíkum innflutningi bendir til þess að honum fylgi hætta á alvarlegum skaða. Samningsaðilinn, sem gerir fyrrnefndar ráðstafanir, skal sýna fram á að slíkar undanþágur samræmist regluverki Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar.

20. gr.
Tvíhliða verndarráðstafanir.

1.     Þar sem innflutningur upprunavöru frá samningsaðila inn á yfirráðasvæði annars samningsaðila eykst í svo miklum mæli, annaðhvort sem hrein aukning eða sem hlutfall af innlendri framleiðslu, vegna þess að tollar hafa verið lækkaðir eða afnumdir samkvæmt þessum samningi og við slíkar aðstæður að það er eða gæti verið veruleg orsök skaða eða hættu á skaða fyrir innlenda framleiðendur sambærilegra vara eða samkeppnisvara á yfirráðasvæði samningsaðilans sem flytur inn, getur samningsaðili gert tvíhliða verndarráðstafanir, að því marki sem nauðsynlegt til að bæta skaðann eða koma í veg fyrir hann, samanber þó ákvæði 2. til 10. mgr.
2.     Því aðeins má gera tvíhliða verndarráðstafanir að óyggjandi sönnun sé fyrir því að aukinn innflutningur hafi valdið alvarlegum skaða eða að hætta sé á því samkvæmt rannsókn sem er gerð í samræmi við þá málsmeðferð sem mælt er fyrir um í samningi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um verndarráðstafanir.
3.     Samningsaðili, sem hyggst grípa til tvíhliða verndarráðstöfunar samkvæmt þessari grein, skal þegar í stað, og eigi síðar en gripið er til ráðstöfunarinnar, tilkynna hinum samningsaðilunum og sameiginlegu nefndinni um það. Í tilkynningunni skulu koma fram allar viðeigandi upplýsingar, þar á meðal sönnunargögn um alvarlegan skaða eða hættu á slíku af völdum aukins innflutnings, nákvæm lýsing á þeirri vöru er um ræðir, upplýsingar um fyrirhugaða ráðstöfun og frá hvaða degi og hversu lengi ráðstöfunin gildir og á hve löngum tíma hún verður afnumin í áföngum. Bjóða skal samningsaðila, sem slíkar ráðstafanir gætu haft áhrif á, bætur í formi aukins, nokkurn veginn jafngilds viðskiptafrelsis í tengslum við innflutning frá honum.
4.     Ef skilyrði 1. mgr. eru uppfyllt getur samningsaðilinn sem flytur inn gert ráðstafanir til að hækka toll af framleiðsluvörunni og skal miða við þann toll sem lægri er af eftirfarandi:
a)    bestukjaratollur sem er álagður á þeim tíma þegar aðgerðin er framkvæmd eða
b)    bestukjaratollur sem er álagður daginn fyrir gildistöku þessa samnings.

5.     Tvíhliða verndarráðstafanir skulu ekki vara lengur en eitt ár. Við mjög óvenjulegar aðstæður og að lokinni athugun sameiginlegu nefndarinnar er heimilt að gera ráðstafanir til þriggja ára að hámarki. Eigi skal gera ráðstöfun vegna innflutnings framleiðsluvöru, hafi slík ráðstöfun áður verið gerð vegna hennar.
6.     Sameiginlega nefndin skal, innan 30 daga frá dagsetningu tilkynningarinnar, rannsaka þær upplýsingar sem eru veittar samkvæmt 3. mgr. í þeim tilgangi að greiða fyrir lausn málsins þannig að báðir aðilar geti vel við unað. Ef engin lausn finnst er samningsaðilanum, sem er innflytjandi, heimilt að samþykkja viðeigandi ráðstafanir skv. 4. mgr. til að ráða bót á vandanum og samningsaðilanum, þaðan sem varan, sem ráðstöfunin beinist gegn, kemur, er heimilt að grípa til jöfnunaraðgerða ef ekki næst gagnkvæmt samkomulag um jöfnunargreiðslur. Tilkynna skal hinum samningsaðilunum og sameiginlegu nefndinni þegar í stað um tvíhliða verndarráðstöfun og mótvægisaðgerð. Við val á verndarráðstöfun og jöfnunaraðgerð skal líta fyrst til ráðstöfunar eða aðgerðar sem raskar sem minnst framkvæmd þessa samnings. Jöfnunaraðgerðin skal að öllu jöfnu felast í frestun ívilnana, sem hafa í reynd jafngild áhrif á viðskipti, eða ívilnana sem í reynd jafngilda þeim viðbótartollum sem búast má við að leiði af hinni tvíhliða verndarráðstöfun. Sá samningsaðili sem gerir mótvægisaðgerð skal beita henni eins lengi og nauðsyn krefur til þess að ná fram í megindráttum jafngildum áhrifum á viðskipti og í öllu falli aðeins meðan gripið er til þeirrar ráðstöfunar er um getur í 4. mgr.
7.     Þegar ráðstöfun er hætt skal tolltaxti jafngilda þeim tolli sem myndi hafa gilt hefði ráðstöfunin ekki verið gerð.
8.     Ef aðstæður eru tvísýnar og tafir myndu valda skaða, sem erfitt yrði að bæta, er samningsaðila heimilt að grípa til neyðarráðstafana til bráðabirgða ef ákvarðað hefur verið að óyggjandi sönnun sé fyrir því að aukinn innflutningur hafi valdið innlendum iðnaði alvarlegum skaða eða að hætta sé á því. Samningsaðili, sem hyggst grípa til þess konar ráðstöfunar, skal þegar í stað tilkynna hinum samningsaðilunum og sameiginlegu nefndinni um það. Hefja skal viðeigandi málsmeðferð, sem getið er í 2. til 6. mgr., einnig vegna jöfnunaraðgerða, innan 30 daga frá dagsetningu tilkynningar. Allar jöfnunaraðgerðir skulu miðast við samanlagðan gildistíma neyðarráðstöfunar til bráðabirgða og neyðarráðstöfunar.

9.     Bráðabirgðaráðstöfunum skal hætt innan 200 daga í síðasta lagi. Gildistími slíkrar bráðabirgðaráðstöfunar skal rúmast innan gildistíma þeirrar ráðstöfunar er um getur í 5. mgr. og framlengingar sem kann að verða ákveðin á honum. Endurgreiða skal tollahækkanir þegar í stað leiði sú athugun sem lýst er í 2. mgr. ekki í ljós að skilyrðum 1. mgr. sé fullnægt.
10.     Fimm árum eftir gildistöku þessa samnings skulu samningsaðilarnir endurskoða innan sameiginlegu nefndarinnar hvort þörf sé á að viðhalda þeim kosti að grípa til tvíhliða verndarráðstafana þeirra á milli. Ef samningsaðilarnir ákveða, að lokinni fyrstu endurskoðun, að viðhalda fyrrnefndum kosti skal endurskoðun fara fram í sameiginlegu nefndinni annað hvert ár eftir það.

21. gr.
Almennar undantekningar.

    Ákvæði XX. gr. GATT-samningsins frá 1994 gilda um réttindi og skyldur samningsaðilanna að því er varðar almennar undantekningar og eru þau hér með felld inn í þennan samning og eru hluti af honum.

22. gr.
Undantekningar af öryggisástæðum.

    Ákvæði XXI. gr. GATT-samningsins frá 1994 gilda um réttindi og skyldur samningsaðilanna að því er varðar undantekningar öryggis vegna og eru þau hér með felld inn í þennan samning og eru hluti af honum.

3. KAFLI
HUGVERKAVERND

23. gr.
Hugverkavernd.

1.     Samningsaðilunum ber að gera ráðstafanir til að veita og tryggja nægilega og árangursríka vernd hugverkaréttinda án mismununar, þar með taldar ráðstafanir til að vernda þessi réttindi gegn brotum, einkum eftirlíkingu og ólöglegri nýtingu, í samræmi við ákvæði þessarar greinar, V. viðauka og þá alþjóðasamninga sem um getur í honum.
2.     Samningsaðilarnir skulu ekki veita ríkisborgurum annarra samningsaðila óhagstæðari meðferð en þeir veita eigin ríkisborgurum. Undanþágur frá þessari skuldbindingu skulu veittar í samræmi við efnisleg ákvæði 3. og 5. gr. samnings Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um hugverkarétt í viðskiptum (hér á eftir nefndur „samningurinn um hugverkarétt í viðskiptum“).
3.     Samningsaðilarnir skulu ekki veita ríkisborgurum annarra samningsaðila lakari meðferð en veitt er ríkisborgurum annarra ríkja. Undanþágur frá þessari skuldbindingu skulu vera í samræmi við efnisákvæði samningsins um hugverkarétt í viðskiptum, einkum 4. og 5. gr.
4.     Samningsaðilarnir samþykkja, að fram kominni beiðni samningsaðila til sameiginlegu nefndarinnar, að endurskoða ákvæðin um vernd hugverkaréttinda í þessari grein og í V. viðauka með það í huga að auka þá vernd sem þeir veita enn frekar og forðast eða ráða bót á röskun í viðskiptum sem stafar af verndun hugverkaréttinda eins og hún er nú.


4. KAFLI
FJÁRFESTINGAR, ÞJÓNUSTA OG OPINBER INNKAUP
24. gr.
Fjárfestingar.

1.     Samningsaðilarnir skulu leitast við að skapa stöðug, sanngjörn og gagnsæ skilyrði fyrir fjárfesta hinna samningsaðilanna sem fjárfesta eða hyggjast fjárfesta á yfirráðasvæðum þeirra.

2.     Samningsaðilarnir skulu leyfa fjárfestingar fjárfesta hinna samningsaðilanna í samræmi við lög sín og reglur. Þeir viðurkenna að óviðeigandi er að hvetja til fjárfestinga með því að draga úr kröfum um heilsufar og öryggi eða kröfum á sviði umhverfismála.
3.     Samningsaðilarnir viðurkenna að mikilvægt er að auka flæði fjárfestinga og tækniþekkingar í þágu hagvaxtar og framþróunar. Samvinna á þessu sviði getur falist í:
a)    að finna réttar leiðir til að koma auga á tækifæri til fjárfestinga og upplýsingarásir um þær reglur sem gilda um fjárfestingar,
b)    upplýsingaskiptum um ráðstafanir til að stuðla að fjárfestingum erlendis og
c)    að þróa lagaumhverfi sem hvetur til aukins flæðis fjárfestinga.
4.     Samningsaðilarnir staðfesta vilja sinn til að endurskoða mál sem tengjast fjárfestingum innan sameiginlegu nefndarinnar eigi síðar en fimm árum eftir gildistöku þessa samnings, m.a. staðfesturétt fjárfesta eins samningsaðila á yfirráðasvæði annars samningsaðila.
5.     Albanía, annars vegar, og Ísland, Furstadæmið Liechtenstein og Ríkjasambandið Sviss, hins vegar, skulu láta vera að grípa til geðþóttaráðstafana eða ráðstafana sem leiða til mismununar að því er varðar fjárfestingar fjárfesta annars samningsaðila sem um getur í þessari málsgrein og virða hverja þá skuldbindingu sem þau hafa tekið á sig varðandi tiltekna fjárfestingu fjárfestis annars samningsaðila sem um getur í þessari málsgrein.

25. gr.
Þjónustuviðskipti.

1.     Samningsaðilarnir skulu stefna að því að auka í áföngum frelsi og opna markaði sína í þjónustuviðskiptum í samræmi við ákvæði hins almenna samnings um þjónustuviðskipti (hér á eftir nefndur „samningurinn um þjónustuviðskipti“ (GATS)), með hliðsjón af þeirri vinnu sem nú fer fram á vegum Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar.
2.     Ef samningsaðili veitir, eftir að þessi samningur öðlast gildi, aðila, sem stendur utan þessa samnings, aukinn ávinning með tilliti til aðgangs að þjónustumarkaði skal hann veita næg tækifæri til samningaviðræðna í því augnamiði að annar samningsaðili geti notið þessa ávinnings með gagnkvæmum hætti.
3.     Samningsaðilarnir skuldbinda sig til að endurskoða ákvæði 1. og 2. mgr. í því skyni að koma á samningi um frelsi í þjónustuviðskiptum í samræmi við V. gr. samningsins um þjónustuviðskipti.

26. gr.
Opinber innkaup.

1.     Samningsaðilarnir skulu efla gagnkvæman skilning á lögum sínum og reglum um opinber innkaup í því skyni að auka stig af stigi viðskiptafrelsi á mörkuðum hvers annars fyrir opinber innkaup, á grundvelli banns við mismunun og á grundvelli gagnkvæmni.
2.     Samningsaðilarnir skulu, í því skyni að auka gagnsæi, gefa út lög sín eða veita almenningi, með öðrum hætti, aðgang að lögum sínum, reglum og almennum stjórnsýsluúrskurðum og milliríkjasamningum sem kunna að hafa áhrif á markaði þeirra fyrir opinber innkaup. Samningsaðilarnir skulu þegar í stað svara sértækum spurningum og veita hver öðrum, að fenginni beiðni þar um, upplýsingar um málefni sem um getur í þessari málsgrein.
3.     Ef samningsaðili veitir, eftir að þessi samningur öðlast gildi, aðila, sem stendur utan þessa samnings, aukinn ávinning með tilliti til aðgangs að markaði fyrir opinber innkaup skal hann samþykkja að ganga til samningaviðræðna í því augnamiði að annar samningsaðili geti notið þess ávinnings með gagnkvæmum hætti.

5. KAFLI
GREIÐSLUR VEGNA VIÐSKIPTA OG FJÁRMAGNSFLUTNINGA
27. gr.
Greiðslur vegna yfirstandandi viðskipta.

    Samningsaðilarnir skuldbinda sig, með fyrirvara um ákvæði 29. gr., til að heimila að allar greiðslur í yfirstandandi viðskiptum geti farið fram í auðskiptanlegum gjaldmiðli.

28. gr.
Fjármagnsflutningar.

1.     Samningsaðilarnir skulu tryggja frjálsar yfirfærslur á fé, sem er notað til að fjárfesta í félögum sem eru stofnuð samkvæmt lögum þeirra, ágóða af rekstri slíkra félaga og fjármunum sem eftir standa við lok fjárfestinga.
2.     Samningsaðilarnir skulu efna til samráðs í því skyni að greiða fyrir fjármagnsflutningum milli Albaníu og EFTA-ríkjanna og ná fram fullkomnu frelsi í þeim, strax og aðstæður leyfa.

29. gr.
Erfiðleikar viðvíkjandi greiðslujöfnuði.

    Eigi Albanía eða EFTA-ríki í alvarlegum erfiðleikum með greiðslujöfnuð, eða sé hætta á að slíkir erfiðleikar komi upp, getur Albanía eða hlutaðeigandi EFTA-ríki, eftir því sem við á og samkvæmt þeim skilmálum sem mælt er fyrir um í GATT- samningnum frá 1994 og VIII. og XIV. gr. stofnsamþykktar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, gert takmarkandi ráðstafanir viðvíkjandi greiðslum vegna yfirstandandi viðskipta, ef þær ráðstafanir eru bráðnauðsynlegar. Albanía eða hlutaðeigandi EFTA-ríki, eftir því sem við á, ber að tilkynna hinum samningsaðilanum þegar í stað um slíka ráðstöfun og leggja fram, eins fljótt og unnt er, tímaáætlun um afnám þeirra.

30. gr.
Nánari útskýringar.

    Litið er svo á að skuldbindingarnar, sem tíundaðar eru í þessum kafla, séu með fyrirvara um sanngjarna og óhlutdræga beitingu ráðstafana sem gerðar eru í góðri trú samkvæmt úrskurði dómstóla eða dómum og í kjölfar málsmeðferðar innan stjórnsýslu. Enn fremur er litið svo á að réttur fjárfestis til frjálsra flutninga fjármagns í tengslum við fjárfestingu sína sé með fyrirvara um hugsanlegar skuldbindingar slíks fjárfestis að því er skattheimtu varðar.

6. KAFLI
STOFNANAÁKVÆÐI
31. gr.
Sameiginlega nefndin.

1.     Samningsaðilarnir koma hér með á fót sameiginlegri nefnd Albaníu og EFTA. Í henni eiga sæti fulltrúar samningsaðilanna og skulu ráðherrar eða háttsettir embættismenn, sem þeir tilnefna í þessum tilgangi, gegna formennsku í henni.
2.     Sameiginlega nefndin skal:
a)    hafa umsjón með og endurskoða framkvæmd þessa samnings, m.a. með því að fara ítarlega yfir beitingu ákvæða hans, með tilhlýðilegu tilliti til sérstakrar endurskoðunar sem fjallað er um í þessum samningi,
b)    hafa til endurskoðunar hvort unnt sé að afnema frekar viðskiptahindranir og aðrar takmarkandi ráðstafanir í viðskiptum milli Albaníu og EFTA- ríkjanna,
c)    hafa umsjón með frekari þróun þessa samnings,

d)    hafa yfirumsjón með starfi allra undirnefnda og vinnuhópa sem komið er á fót samkvæmt þessum samningi,
e)    leitast við að leysa deilumál sem upp kunna að koma í tengslum við túlkun eða beitingu þessa samnings,
f)    hafa yfirumsjón með framkvæmd ákvæða 5. gr. og
g)    taka til umfjöllunar hvert það mál annað sem kann að hafa áhrif á framkvæmd þessa samnings.
3.     Sameiginlega nefndin getur ákveðið að skipa undirnefndir og vinnuhópa sem hún telur þörf á sér til aðstoðar við störfin. Undirnefndirnar og vinnuhóparnir skulu starfa í umboði sameiginlegu nefndarinnar, nema kveðið sé sérstaklega á um annað í þessum samningi.

4.     Sameiginlega nefndin skal taka ákvarðanir eins og kveðið er á um í þessum samningi og getur lagt fram tilmæli sem eru samþykkt með almennu samkomulagi.
5.     Sameiginlega nefndin skal koma saman innan eins árs frá gildistöku þessa samnings. Hún skal þaðan í frá koma saman samkvæmt gagnkvæmu samkomulagi og þegar nauðsyn krefur en að öllu jöfnu annað hvert ár. Albanía og eitt EFTA-ríkjanna skulu fara sameiginlega með fundarstjórn á fundum sameiginlegu nefndarinnar. Sameiginlega nefndin setur sér starfsreglur.
6.     Samningsaðili getur, hvenær sem er, farið fram á sérstakan fund í sameiginlegu nefndinni með skriflegri tilkynningu til hinna samningsaðilanna. Slíkur fundur skal haldinn innan 30 daga frá því að beiðni berst, nema samningsaðilar komi sér saman um annað.
7.     Sameiginlega nefndin getur ákveðið að breyta viðaukum og bókunum við þennan samning. Hún getur ákveðið gildistökudag slíkra ákvarðana, sbr. þó ákvæði 8. mgr.
8.     Ef fulltrúi samningsaðila í sameiginlegu nefndinni hefur samþykkt ákvörðun með fyrirvara um að stjórnskipuleg skilyrði séu uppfyllt, skal ákvörðunin öðlast gildi á þeim degi þegar síðasti samningsaðilinn tilkynnir að innlend skilyrði hans hafi verið uppfyllt, nema síðari dagsetning sé tilgreind í ákvörðuninni sjálfri. Sameiginlega nefndin getur ákveðið að ákvörðunin skuli öðlast gildi að því er varðar þá samningsaðila sem hafa uppfyllt innlend skilyrði sín, að því tilskildu að Albanía sé einn þessara samningsaðila. Samningsaðila er heimilt að beita ákvörðun sameiginlegu nefndarinnar til bráðabirgða þar til ákvörðunin öðlast gildi gagnvart þeim samningsaðila, með fyrirvara um stjórnskipuleg skilyrði hans.

7. KAFLI
LAUSN DEILUMÁLA
32. gr.
Samráð.

1.     Komi í ljós að túlkun, framkvæmd og beiting þessa samnings sé með mismunandi hætti skulu samningsaðilarnir, á grundvelli samvinnu og samráðs, gera sitt ýtrasta til að finna lausn sem samningsaðilar geta sætt sig við.
2.     Samningsaðili getur, með skriflegum hætti, farið fram á samráð við annan samningsaðila um ráðstafanir sem hafa verið gerðar eða eru fyrirhugaðar eða önnur málefni sem hann telur að haft geti áhrif á framkvæmd þessa samnings. Samningsaðili, sem fer fram á samráð, skal jafnframt tilkynna hinum samningsaðilunum skriflega um það og veita allar viðeigandi upplýsingar.
3.     Efna skal til samráðs í sameiginlegu nefndinni ef einhver samningsaðilanna fer fram á það innan 20 daga frá viðtöku tilkynningarinnar, sem um getur í 2. mgr., með það í huga að finna lausn sem allir samningsaðilar geta sætt sig við. Ef samningsaðili, sem beiðni er beint til skv. 2. mgr., eða þessari málsgrein svarar ekki innan tíu daga, eða hefur ekki viðræður innan 20 daga frá móttöku beiðninnar, hefur samningsaðilinn, sem ber fram beiðnina, rétt til að krefjast þess að gerðardómur sé stofnaður samkvæmt ákvæðum 33. gr.

33. gr.
Gerðardómsmeðferð.

1.     Deilur milli samningsaðila, sem lúta að túlkun á réttindum og skyldum samkvæmt samningi þessum og sem ekki hefur tekist að leysa í beinum viðræðum í sameiginlegu nefndinni innan 60 daga frá viðtöku beiðni um samráð, getur sá samningsaðili sem ber fram kvörtun lagt málið í gerð með skriflegri tilkynningu til samningsaðilans sem kvörtun beinist gegn. Afrit af tilkynningunni skal einnig sent til allra annarra samningsaðila þannig að hver þeirra um sig geti ákveðið hvort hann vilji eiga hlut að deilunni.

2.     Ef fleiri en einn samningsaðili fer fram á stofnun gerðardóms vegna sama máls er unnt að stofna einn gerðardóm til að fjalla um slíkar deilur þegar það er gerlegt. 1






Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.


1      Í þessum kafla eru hugtökin „samningsaðili“ og „deiluaðili“ notuð án tillits til þess hvort tveir eða fleiri samningsaðilar eiga hlut að deilumáli.
3.     Samningsaðli, sem er ekki deiluaðili, skal, samhliða því að afhenda deiluaðilum skriflega beiðni, eiga rétt á að leggja skrifleg gögn fyrir gerðardóminn, fá afhent skrifleg gögn, þ.m.t. viðaukar, sem deiluaðilar leggja fram, vera viðstaddur málsmeðferð og gefa munnlegar yfirlýsingar.
4.     Þrír menn skipa gerðardóminn. Í skriflegri tilkynningu skv. 1. mgr. þessarar greinar skal samningsaðilinn, sem leggur deiluna í gerð, tilnefna einn gerðarmann sem getur haft ríkisfang eða heimilisfesti hjá honum. Samningsaðili, sem tilkynningu er beint til, skal síðan tilnefna, innan 30 daga frá því að tilkynningin, sem um getur í 1. mgr. berst, einn gerðarmann getur haft ríkisfang eða heimilisfesti hjá honum.
5.     Gerðarmennirnir tveir, sem hafa þegar verið tilnefndir, skulu, innan 60 daga frá móttöku tilkynningarinnar er um getur í 1. mgr., koma sér saman um tilnefningu þriðja gerðarmannsins. Þriðji gerðarmaðurinn skal hvorki vera ríkisborgari deiluaðila né hafa heimilisfesti á yfirráðasvæði hvorugs þeirra. Sá gerðarmaðurinn sem þannig er skipaður skal gegna formennsku í gerðardóminum.
6.     Hafi þessir þrír gerðarmenn ekki verið tilnefndir eða skipaðir innan 60 daga frá móttöku þeirrar tilkynningar er um getur í 1. mgr. getur hvor deiluaðili sem er farið þess á leit við framkvæmdastjóra Alþjóðagerðardómsins í Haag að hann tilnefni valdaaðila til að annast skipanir.
7.     Gerðardómur skal taka til meðferðar það mál sem um getur í beiðni um stofnun gerðardóms með hliðsjón af þeim ákvæðum þessa samnings sem er beitt, og þau túlkuð, í samræmi við reglur um túlkun þjóðaréttar. Úrskurður gerðardóms er endanlegur og bindandi fyrir deiluaðila.

8.     Hinar valkvæðu reglur um lausn deilumála tveggja ríkja sem eiga aðild að Alþjóðagerðardóminum í Haag (PCA), sem gengu í gildi 20. október 1992, gilda, nema annað sé tekið fram í þessum samningi eða deiluaðilar komi sér saman um annað.

34. gr.
Fullnusta gerðardómsúrskurðar.

1.     Viðkomandi samningsaðili skal hlíta úrskurði gerðardóms án tafar. Ef ekki reynist unnt að hlíta úrskurði gerðardóms án tafar, skulu deiluaðilar leitast við að semja um hæfilegan frest til þess. Liggi slíkt samkomulag ekki fyrir innan 30 daga frá dagsetningu gerðardómsúrskurðar, getur annar deiluaðila farið fram á, innan 10 daga áður en fresturinn rennur út, að upphaflegi gerðardómurinn úrskurði um hæfilegan frest.

2.     Viðkomandi samningsaðili skal tilkynna hinum deiluaðilanum um þá ráðstöfun sem samþykkt hefur verið til fullnustu gerðardómsúrskurðar.
3.     Hlíti viðkomandi samningsaðili ekki gerðardómsúrskurði innan hæfilegs tíma og hafi deiluaðilar ekki komið sér saman um neinar bætur getur hinn deiluaðilinn, þar til gerðardómsúrskurði hefur verið hlítt eða deilumálið er leyst með öðrum hætti og að því tilskildu að hann tilkynni um það með 30 daga fyrirvara, frestað þeim ávinningi sem þessi samningur veitir, en einungis að jafngildi þess ávinnings sem ráðstöfunin, sem gerðardómur hefur komist að niðurstöðu um að brjóti í bága við ákvæði þessa samnings, hefur haft áhrif á.
4.     Gerðardómurinn skal leysa öll deilumál, sem varða fullnustu úrskurðar hans eða þá frestun sem hefur verið tilkynnt, að beiðni annars deiluaðilans áður en unnt er að sækja bætur eða fresta þeim tímabundið. Gerðardómur getur einnig úrskurðað um það hvort framkvæmdarráðstafanir, sem samþykktar eru eftir tímabundna niðurfellingu ávinnings, samræmist gerðardómsúrskurðinum og hvort fella beri úr gildi tímabundna niðurfellingu ávinnings eða breyta henni. Úrskurður gerðardóms samkvæmt þessari málsgrein skal að öllu jöfnu felldur innan 45 daga frá þeim degi er beiðninni er veitt viðtaka.

8. KAFLI
LOKAÁKVÆÐI
35. gr.
Efndir skuldbindinga.

    Samningsaðilarnir skulu gera allar almennar eða sértækar ráðstafanir til að efna skuldbindingar sínar samkvæmt þessum samningi.

36. gr.
Viðaukar og bókanir.

    Viðaukar og bókanir við samning þennan, að meðtöldum viðbætum, eru óaðskiljanlegur hluti hans.

37. gr.
Þróunarákvæði.

1.     Samningsaðilarnir skuldbinda sig til að endurskoða þennan samning í ljósi frekari þróunar efnahagslegra samskipta á alþjóðavettvangi, svo sem innan ramma Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar og kanna, í ljósi þeirra þátta sem máli skipta, tækifæri á að þróa og styrkja frekar þá samvinnu sem til hefur verið stofnað með þessum samningi og færa hana út til sviða sem samningurinn tekur ekki til. Sameiginlega nefndin getur kannað þennan kost og lagt fyrir samningsaðila tillögur, þegar það á við, einkum með það fyrir augum að samningsviðræður verði hafnar.
2.     Samningar á grundvelli þeirrar málsmeðferðar sem um getur í 1. mgr. eru með fyrirvara um fullgildingu eða samþykki samningsaðilanna samkvæmt þeirra eigin málsmeðferðarreglum.

38. gr.
Breytingar.

1.     Samningsaðilarnir geta komið sér saman um breytingar á þessum samningi. Breytingarnar öðlast gildi á fyrsta degi þriðja mánaðar eftir að síðasta skjalið um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki hefur verið afhent til vörslu, nema samningsaðilarnir ákveði annað.
2.     Texta breytinga og skjöl um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki skal afhenda vörsluaðila til vörslu.

39. gr.
Tengsl við aðra milliríkjasamninga.

1.     Ákvæði þessa samnings gilda með fyrirvara um réttindi og skyldur samningsaðilanna samkvæmt samningnum um Alþjóðaviðskiptastofnunina og öðrum samningum sem eru gerðir á grundvelli hans og þeir eru aðilar að og öðrum milliríkjasamningum sem þeir eiga aðild að.
2.     Þessi samningur kemur ekki í veg fyrir að tollabandalögum, fríverslunarsvæðum og samningum um landamæraviðskipti og öðrum fríðindasamningum verði við haldið eða til þeirra stofnað, svo fremi það hafi ekki áhrif á fyrirkomulag þeirra viðskipta sem kveðið er á um í þessum samningi.
3.     Þegar samningsaðili gerist aðili að tollabandalagi eða fríverslunarsamningi við þriðja aðila skal hann, að fram kominni beiðni hvaða annars samningsaðila sem er, reiðubúinn að efna til samráðs við þann samningsaðila sem fer fram á það.

40. gr.
Aðild.

1.     Sérhvert ríki, sem gerist aðili að Fríverslunarsamtökum Evrópu, getur gerst aðili að samningi þessum, svo fremi sameiginlega nefndin samþykki aðild þess með þeim kjörum og skilyrðum sem þessi ríki og samningsaðilarnir verða ásátt um. Skjal um aðild skal afhenda vörsluaðila til vörslu.
2.     Að því er varðar inngönguríki skal samningurinn öðlast gildi á fyrsta degi þriðja mánaðar eftir að skjal þess um aðild hefur verið afhent til vörslu eða þeir samningsaðilar sem fyrir eru hafa samþykkt aðildarskilmála, hvort sem síðar verður.

41. gr.
Úrsögn og gildislok.

1.     Sérhver samningsaðili getur sagt sig frá samningi þessum með því að tilkynna vörsluaðila það skriflega. Úrsögn tekur gildi sex mánuðum eftir að vörsluaðili veitir tilkynningunni viðtöku.

2.     Segi Albanía sig frá samningnum telst hann útrunninn þegar úrsögnin tekur gildi.
3.     Segi EFTA-ríki sig frá samningnum um stofnun Fríverslunarsamtaka Evrópu fellur aðild þess að samningi þessum niður af þeim sökum sama dag og úrsögn tekur gildi.


42. gr.
Gildistaka.

1.     Samningur þessi er með fyrirvara um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki í samræmi við stjórnskipuleg skilyrði hvers samningsaðila. Skjöl um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki skulu afhent vörsluaðila til vörslu.
2.     Samningur þessi skal öðlast gildi 1. apríl 2010 að því er varðar þá samningsaðila sem hafa afhent vörsluaðila skjöl sín um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki til vörslu, eða tilkynnt honum um beitingu samningsins til bráðabirgða, að minnsta kosti tveimur mánuðum fyrir fyrrnefnda dagsetningu og að því tilskildu að Albanía sé í hópi þeirra samningsaðila.
3.     Öðlist samningur þessi ekki gildi 1. apríl 2010 öðlast hann gildi fyrsta dag þriðja mánaðar eftir að Albanía og a.m.k. eitt EFTA-ríki hafa afhent vörsluaðila skjöl sín um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki til vörslu.

4.     Fyrir EFTA-ríki, sem undirritar samning þennan og afhendir skjal sitt um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki til vörslu eftir að samningur þessi öðlast gildi, skal samningur þessi öðlast gildi fyrsta dag þriðja mánaðar eftir að skjal þess um fullgildingu, staðfestingu eða samþykki hefur verið afhent til vörslu.
5.     Heimili stjórnskipuleg skilyrði Albaníu eða EFTA-ríki það geta þau beitt samningi þessum til bráðabirgða meðan beðið er fullgildingar, staðfestingar eða samþykkis viðkomandi samningsaðila. Vörsluaðila skal tilkynnt um það ef ákvæðum þessa samnings er beitt til bráðabirgða.
6.     Samningur þessi öðlast ekki gildi og honum skal ekki beitt til bráðabirgða milli Albaníu og EFTA- ríkis nema viðbótarsamningur um viðskipti með landbúnaðarafurðir milli Albaníu og þess EFTA- ríkis öðlist gildi eða sé beitt til bráðabirgða samtímis. Hann gildir milli Albaníu og viðkomandi EFTA-ríkis eins lengi og viðbótarsamningurinn milli þessara samningsaðila er í gildi.

43. gr.
Vörsluaðili.

    Ríkisstjórn Noregs skal vera vörsluaðili.


ÞESSU TIL STAÐFESTU hafa undirrituð, sem til þess hafa fullt umboð, undirritað samning þennan.

Gjört í Genf 17. desember 2009 í einu frumriti. Vörsluaðili skal senda öllum samningsaðilunum staðfest endurrit.

Fyrir hönd Íslands     Fyrir hönd Lýðveldisins Albaníu
__________________     __________________

Fyrir hönd Furstadæmisins Liechtensteins
__________________

Fyrir hönd Konungsríkisins Noregs
__________________

Fyrir hönd Ríkjasambandsins Sviss
__________________


FREE TRADE AGREEMENT
BETWEEN
THE REPUBLIC OF ALBANIA
AND
THE EFTA STATES


PREAMBLE


The Republic of Albania (hereinafter referred to as “Albania”), on the one part,

and Iceland, the Principality of Liechtenstein, the Kingdom of Norway, the Swiss Confederation (hereinafter referred to as “the EFTA States”), on the other,

hereinafter each individual State referred to as a “Party” or collectively referred to as the “Parties”:


RECOGNISING the common wish to strengthen the links between Albania on the one part and the EFTA States on the other by establishing close and lasting relations;

RECALLING their intention to participate actively in the process of Euro Mediterranean economic integration and expressing their preparedness to co-operate in seeking ways and means to strengthen this process;

REAFFIRMING their commitment to democracy, human rights and fundamental freedoms, and to the political and economic freedoms, in accordance with their obligations under international law, including the United Nations Charter and the Universal Declaration of Human Rights;

REAFFIRMING their commitment to economic and social development, the protection of health and safety, and the respect for the fundamental rights of workers, including the principles set out in the relevant International Labour Organisation (ILO) Conventions;

AIMING to create new employment opportunities, and improve health and living standards in their respective territories;

DESIRING to create favourable conditions for the development and diversification of trade between them and for the promotion of commercial and economic co-operation in areas of common interest on the basis of equality, mutual benefit, non-discrimination and international law;

DETERMINED to promote and further strengthen the multilateral trading system, building on their respective rights and obligations under the Marrakesh Agreement establishing the World Trade Organisation (hereinafter referred to as “the WTO”) and the other agreements negotiated thereunder, thereby contributing to the harmonious development and expansion of world trade;

CONSIDERING that no provision of this Agreement may be interpreted as exempting the Parties from their obligations under other international agreements, especially the Marrakesh Agreement establishing the WTO and the other agreements negotiated thereunder;

DETERMINED to implement this Agreement with the objectives to preserve and protect the environment and to ensure the use of natural resources in accordance with the principle of sustainable development;

AFFIRMING their commitment to the rule of law, to prevent and combat corruption in international trade and investment and to promote the principles of transparency and good governance;


ACKNOWLEDGING the significance of responsible corporate conduct and its contribution to sustainable economic development and affirming their support to efforts for the promotion of relevant international standards;

DECLARING their readiness to examine the possibility of developing and deepening their economic relations in order to extend them to fields not covered by this Agreement;

CONVINCED that this Agreement will enhance the competitiveness of their firms in global markets and create conditions encouraging economic, trade and investment relations between them;


HAVE DECIDED, in pursuit of the above, to conclude the following Agreement (hereinafter referred to as “this Agreement”):

CHAPTER 1
GENERAL PROVISIONS
Article 1
Objectives

1.     Albania and the EFTA States shall establish a free trade area by means of this Agreement and the complementary agreements on trade in agricultural products, concurrently concluded between Albania and each individual EFTA State, with a view to spurring prosperity and economic development in their territories.
2.     The objectives of this Agreement, which is based on trade relations between market economies and on the respect of democratic principles and human rights, are:
(a)    to achieve the liberalisation of trade in goods, in conformity with Article XXIV of the General Agreement on Tariffs and Trade (hereinafter referred to as “the GATT 1994”);
(b)    to mutually increase investment opportunities between the Parties, and to gradually develop an environment conducive to enhanced trade in services;
(c)    to provide fair conditions of competition for trade between the Parties and to ensure adequate and effective protection of intellectual property rights;
(d)    to gradually achieve further liberalisation on a mutual basis of the government procurement markets of the Parties; and
(e)    to contribute in this way to the harmonious development and expansion of world trade.

Article 2
Trade Relations Governed by this Agreement

    This Agreement shall apply to trade relations between Albania, on the one side, and the individual EFTA States, on the other side, but not to the trade relations between individual EFTA States, unless otherwise provided for in this Agreement.

Article 3
Territorial Application

1.     Without prejudice to Protocol B, this Agreement shall apply:
(a)    to the land territory, internal waters, and the territorial sea of a Party, and the air-space above the territory of a Party, in accordance with international law; as well as
(b)    beyond the territorial sea, with respect to measures taken by a Party in the exercise of its sovereign right or jurisdiction in accordance with international law.
2.     This Agreement shall not apply to the Norwegian territory of Svalbard, with the exception of trade in goods.

Article 4
Central, Regional and Local Government

    Each Party shall ensure within its territory the observance of all obligations and commitments under this Agreement by its respective central, regional and local governments and authorities, and by non-governmental bodies in the exercise of governmental powers delegated to them by central, regional and local governments or authorities.

Article 5
Transparency

1.     The Parties shall publish or otherwise make publicly available their laws, regulations, judicial decisions, administrative rulings of general application and their respective international agreements that may affect the operation of this Agreement.
2.     Each Party commits to make every effort to publish in advance, in particular on the Internet, the laws relevant for international trade in goods and related services that it aims to adopt and shall offer interested persons the opportunity to submit comments prior to such an adoption.
3.     The Parties shall promptly respond to specific questions and provide, upon request, information to each other on matters referred to in paragraph 1. They are not required to disclose confidential information.
4. The Parties shall administer in a uniform and impartial manner all their laws, regulations and administrative decisions relevant for international trade in goods and related services.

CHAPTER 2
TRADE IN GOODS
Article 6
Scope

1.     This Chapter applies to the following products originating in Albania or in an EFTA State:
(a)    all products classified under Chapters 25 to 97 of the Harmonized Commodity Description and Coding System (HS), excluding the products listed in Annex I;
(b)    processed agricultural products specified in Protocol A, with due regard to the arrangements provided for in that Protocol; and
(c)    fish and other marine products as provided for in Annex II.
2.    Albania and each EFTA State have concluded agreements on trade in agricultural products on a bilateral basis. These agreements form part of the instruments establishing a free trade area between Albania and the EFTA States.

Article 7
Rules of Origin and Methods of Administrative Co-operation

1.     The provisions on rules of origin and methods of administrative co-operation are set out in Protocol B.
2.     The Parties agree to consider favourably requests for negotiations aiming at concluding bilateral Agreements on Mutual Administrative Assistance in Customs Matters.

Article 8
Customs Duties

1.     Upon entry into force of this Agreement, the Parties shall abolish all customs duties on imports and exports of products originating in Albania or in an EFTA State covered by paragraph 1 of Article 6, except as otherwise provided for in the relevant Annexes and Protocols. No new customs duties shall be introduced, nor shall those already applied be increased in trade between the Parties from the entry into force of this Agreement, except as provided for in Article 1 of Protocol A.
2.     A customs duty includes any duty or charge of any kind imposed in connection with the importation or exportation of a product, including any form of surtax or surcharge, but does not include any charge imposed in conformity with Articles III and VIII of the GATT 1994.

Article 9
Import and Export Restrictions

    The rights and obligations of the Parties in respect of export and import restrictions shall be governed by Article XI of the GATT 1994, which is hereby incorporated into and made part of this Agreement.

Article 10
Internal Taxation and Regulations

1.     The Parties commit themselves to apply any internal taxes and other charges and regulations in accordance with Article III of the GATT 1994 and other relevant WTO Agreements.

2.     Exporters may not benefit from repayment of internal taxes in excess of the amount of indirect taxation imposed on products exported to the territory of a Party.

Article 11
Sanitary and Phytosanitary Measures

1.     The rights and obligations of the Parties in respect of sanitary and phytosanitary measures shall be governed by the WTO Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures.

2.     The Parties shall exchange names and addresses of contact points with sanitary and phytosanitary expertise in order to facilitate communication and the exchange of information.

Article 12
Technical Regulations

1.     The rights and obligations of the Parties in respect of technical regulations, standards and conformity assessment shall be governed by the WTO Agreement on Technical Barriers to Trade.

2.     The Parties shall strengthen their co-operation in the field of technical regulations, standards and conformity assessment, with a view to increasing the mutual understanding of their respective systems and facilitating access to their respective markets.

Article 13
Trade Facilitation

    The Parties, in accordance with the provisions set out in Annex III, with the aim to facilitate trade between Albania and the EFTA States, shall:

(a)    simplify, to the greatest extent possible, procedures for trade in goods and related services;
(b)    promote co-operation among them in order to enhance their participation in the development and implementation of international conventions and recommendations on trade facilitation; and
(c)    co-operate on trade facilitation within the framework of the Joint Committee.

Article 14
Sub-Committee on Rules of Origin, Customs Procedures and Trade Facilitation

1.     With reference to Articles 7, 8 and 13, a Sub- Committee of the Joint Committee on Rules of Ori gin, Customs Procedures and Trade Facilitation (hereinafter referred to as “the Sub-Committee”) is hereby established.
2.     The mandate of the Sub-Committee is set out in Annex IV.

Article 15
State Trading Enterprises

    The rights and obligations of the Parties in respect of state trading enterprises shall be governed by Article XVII of the GATT 1994 and the Understanding on the Interpretation of Article XVII of the GATT 1994, which are hereby incorporated into and made part of this Agreement.

Article 16
Subsidies and Countervailing Measures

1.     The rights and obligations of the Parties relating to subsidies and countervailing measures shall be governed by Articles VI and XVI of the GATT 1994 and the WTO Agreement on Subsidies and Countervailing Measures, except as provided for in paragraph 2.
2.     Before Albania or an EFTA State, as the case may be, initiates an investigation to determine the existence, degree and effect of any alleged subsidy in Albania or in an EFTA State, as provided for in Article 11 of the WTO Agreement on Subsidies and Countervailing Measures, the Party considering initiating an investigation shall notify in writing the Party whose goods are subject to investigation and allow for a 45 day period with a view to finding a mutually acceptable solution. The consultations shall take place in the Joint Committee if any Party so requests within 20 days from the receipt of the notification.


Article 17
Anti-dumping

1.     A Party shall not apply anti-dumping measures as provided for under Article VI of the GATT 1994 and the WTO Agreement on Implementation of Article VI of the GATT 1994 in relation to products originating in another Party.

2.     The Parties recognise that the effective implementation of competition rules may address economic causes leading to dumping.

Article 18
Rules of Competition Concerning Undertakings

1.     The following are incompatible with the proper functioning of this Agreement in so far as they may affect trade between Albania and an EFTA State:
(a)    all agreements between undertakings, decisions by associations of undertakings and concerted practices between undertakings which have as their object or effect the prevention, restriction or distortion of competition; and
(b)    abuse by one or more undertakings of a dominant position in the territory of a Party as a whole or in a substantial part thereof.
2.     The provisions of paragraph 1 shall apply to the activities of public undertakings and undertakings for which the Parties grant special or exclusive rights, in so far as the application of these provisions does not obstruct the performance, in law or in fact, of the particular public tasks assigned to them.
3.     The provisions of paragraphs 1 and 2 shall not be construed to create any direct obligations for undertakings.
4.     If a Party considers that a given practice is incompatible with the provisions of paragraphs 1 and 2, the Parties concerned shall give to the Joint Committee all the assistance required in order to examine the case and, where appropriate, eliminate the practice objected to. If the Party concerned fails to put an end to the practice objected to within the period set by the Joint Committee, or if the Joint Committee fails to reach an agreement after consultations, or after thirty days following referral for such consultations, the other Party may adopt appropriate measures to deal with the difficulties resulting from the practice in question.

Article 19
General Safeguard Measures

    The rights and obligations of the Parties in respect of general safeguards shall be governed by Article XIX of GATT 1994 and the WTO Agreement on Safeguards. In taking measures under these WTO provisions, a Party shall exclude imports of an originating product from one or several Parties if such imports do not in and of themselves cause or threaten to cause serious injury. The Party taking the measure shall demonstrate that such exclusion is in accordance with WTO jurisprudence.





Article 20
Bilateral Safeguard Measures

1.     Where, as a result of the reduction or elimination of a customs duty under this Agreement, any product originating in a Party is being imported into the territory of another Party in such increased quanti ties, in absolute terms or relative to domestic production, and under such conditions as to constitute a substantial cause of serious injury or threat thereof to the domestic industry of like or directly competitive products in the territory of the importing Party, the importing Party may take bilateral safeguard measures to the minimum extent necessary to remedy or prevent the injury, subject to the provisions of paragraphs 2 to 10.
2.     Bilateral safeguard measures shall only be taken upon clear evidence that increased imports have caused or are threatening to cause serious injury pursuant to an investigation in accordance with the procedures laid down in the WTO Agreement on Safeguards.
3.     The Party intending to take a bilateral safeguard measure under this Article shall immediately, and in any case before taking a measure, make notification to the other Parties and the Joint Committee. The notification shall contain all pertinent information, which shall include evidence of serious injury or threat thereof caused by increased imports, a precise description of the product involved and the proposed measure, as well as the proposed date of introduction, expected duration and timetable for the progressive removal of the measure. A Party that may be affected by the measure shall be offered compensation in the form of substantially equivalent trade liberalisation in relation to the imports from any such Party.
4.     If the conditions set out in paragraph 1 are met, the importing Party may take measures consisting in increasing the rate of customs duty for the product to a level not to exceed the lesser of:
(a)    the MFN rate of duty applied at the time the action is taken; or
(b)    the MFN rate of duty applied on the day immediately preceding the date of the entry into force of this Agreement.
5.     Bilateral safeguard measures shall be taken for a period not exceeding one year. In very exceptional circumstances, after review by the Joint Committee, measures may be taken up to a total maximum period of three years. No measure shall be applied to the import of a product which has previously been subject to such a measure.
6.     The Joint Committee shall within 30 days from the date of notification examine the information provided under paragraph 3 in order to facilitate a mutually acceptable resolution of the matter. In the absence of such resolution, the importing Party may adopt a measure pursuant to paragraph 4 to remedy the problem, and, in the absence of mutually agreed compensation, the Party against whose product the measure is taken may take compensatory action. The bilateral safeguard measure and the compensatory action shall be immediately notified to the other Parties and the Joint Committee. In the selection of the bilateral safeguard measure and the compensatory action, priority must be given to the measure which least disturbs the functioning of this Agreement. The compensatory action shall normally consist of suspension of concessions having substantially equivalent trade effects or concessions substantially equivalent to the value of the additional duties expected to result from the bilateral safeguard measure. The Party taking compensatory action shall apply the action only for the minimum period necessary to achieve the substantially equivalent trade effects and in any event, only while the measure under paragraph 4 is being applied.

7.     Upon the termination of the measure, the rate of customs duty shall be the rate which would have been in effect but for the measure.
8.     In critical circumstances, where delay would cause damage which would be difficult to repair, a Party may take a provisional emergency measure pursuant to a preliminary determination that there is clear evidence that increased imports constitute a substantial cause of serious injury, or threat thereof, to the domestic industry. The Party intending to take such a measure shall immediately notify the other Parties and the Joint Committee thereof. Within 30 days of the date of the notification, the procedures set out in paragraphs 2 to 6, including for compensatory action, shall be initiated. Any compensation shall be based on the total period of application of the provisional emergency measure and of the emergency measure.
9.     Any provisional measure shall be terminated within 200 days at the latest. The period of application of any such provisional measure shall be counted as part of the duration of the measure set out in paragraph 5 and any extension thereof. Any tariff increases shall be promptly refunded if the investigation described in paragraph 2 does not result in a finding that the conditions of paragraph 1 are met.
10.     Five years after the date of entry into force of this Agreement, the Parties shall review in the Joint Committee whether there is need to maintain the possibility to take safeguard measures between them. If the Parties decide, after the first review, to maintain such possibility, they shall thereafter conduct biennial reviews of this matter in the Joint Committee.

Article 21
General Exceptions

    The rights and obligations of the Parties in respect of general exceptions shall be governed by Article XX of the GATT 1994, which is hereby incorporated into and made part of this Agreement.


Article 22
Security Exceptions

    The rights and obligations of the Parties in respect of security exceptions shall be governed by Article XXI of the GATT 1994, which is hereby incorporated into and made part of this Agreement.


CHAPTER 3
PROTECTION OF INTELLECTUAL PROPERTY
Article 23
Protection of Intellectual Property

1.     The Parties shall grant and ensure adequate, effective and non-discriminatory protection of intellectual property rights, and provide for measures for the enforcement of such rights against infringement thereof, counterfeiting and piracy, in accordance with the provisions of this Article, Annex V and the international agreements referred to therein.
2.     The Parties shall accord to each other's nationals treatment no less favourable than that they accord to their own nationals. Exemptions from this obligation must be in accordance with the substantive provisions of Articles 3 and 5 of the WTO Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (hereinafter referred to as “the TRIPS Agreement”).
3.     The Parties shall grant to each other's nationals treatment no less favourable than that accorded to nationals of any other State. Exemptions from this obligation must be in accordance with the substantive provisions of the TRIPS Agreement, in particular Articles 4 and 5 thereof.
4.     The Parties agree, upon request of any Party to the Joint Committee, to review the provisions on the protection of intellectual property rights contained in the present Article and in Annex V, with a view to further improving the level of protection they provide for and to avoiding or remedying trade distortions caused by actual levels of protection of intellectual property rights.

CHAPTER 4
INVESTMENT, SERVICES AND GOVERNMENT PROCUREMENT
Article 24
Investment

1.     The Parties shall endeavour to provide in their territories stable, equitable and transparent investment conditions for investors of the other Parties that are making or seeking to make investments in their territories.
2.     The Parties shall admit investments by investors of the other Parties in accordance with their laws and regulations. They recognise that it is inappropriate to encourage investment by relaxing health, safety or environmental standards.

3.     The Parties recognise the importance of promoting investment and technology flows as a means for achieving economic growth and development. Co- operation in this respect may include:
(a)    appropriate means of identifying investment opportunities and information channels on investment regulations;
(b)    exchange of information on measures to promote investment abroad; and
(c)    the furthering of a legal environment conducive to increased investment flows.
4.     The Parties affirm their commitment to review issues related to investment in the Joint Committee no later than five years after the entry into force of this Agreement, including the right of establishment of investors of one Party in the territory of another Party.
5.     Albania, on the one part, and Iceland, the Principality of Liechtenstein, and the Swiss Confederation, on the other, shall refrain from arbitrary or discriminatory measures regarding investments by investors of another Party mentioned in this paragraph and shall observe any obligation they have entered into with regard to a specific investment by an investor of another Party mentioned in this paragraph.


Article 25
Trade in Services

1.     The Parties shall aim at achieving gradual liberalisation and the opening of their markets for trade in services in accordance with the provisions of the General Agreement on Trade in Services (hereinafter referred to as “the GATS”), taking into account ongoing work under the auspices of the WTO.
2.     If a Party grants to a non-Party, after the entry into force of this Agreement, additional benefits with regard to the access to its services markets, it shall afford adequate opportunities for negotiations with a view to extending these benefits to another Party on a reciprocal basis.
3.     The Parties undertake to keep under review paragraphs 1 and 2 with a view to establishing an agreement on liberalisation of trade in services in accordance with Article V of the GATS.

Article 26
Government Procurement

1.     The Parties shall enhance their mutual understanding of their government procurement laws and regulations with a view to progressively liberalising their respective procurement markets on the basis of non-discrimination and reciprocity.

2.     In order to improve transparency, the Parties shall publish their laws, or otherwise make publicly available their laws, regulations and administrative rulings of general application as well as their respective international agreements that may affect their procurement markets. The Parties shall promptly respond to specific questions and provide, upon request, information to each other on matters referred to in this paragraph.
3.     If a Party grants to a non-Party, after the entry into force of this Agreement, additional benefits with regard to the access to its procurement markets, it shall agree to enter into negotiations with a view to extending these benefits to another Party on a reciprocal basis.


CHAPTER 5
PAYMENTS AND CAPITAL MOVEMENTS
Article 27
Payments for Current Transactions

    Subject to the provisions of Article 29, the Parties undertake to allow all payments for current transactions to be made in a freely convertible currency.

Article 28
Capital Movements

1.     The Parties shall ensure that capital for investments made in companies formed in accordance with their laws, any returns stemming therefrom, and the amounts resulting from liquidations of investments are freely transferable.
2.     Parties shall hold consultations with a view to facilitating the movement of capital between Alba nia and the EFTA States and achieve its complete liberalisation as soon as conditions permit.

Article 29
Balance of Payments Difficulties

    Where Albania or an EFTA State is in serious balance of payments difficulties, or under threat thereof, Albania or the EFTA State concerned, respectively, may, in conformity with the conditions laid down within the framework of the GATT and in Articles VIII and XIV of the Statutes of the International Monetary Fund, take restrictive measures with regard to current payments if such measures are strictly necessary. Albania or the EFTA State concerned, as the case may be, shall inform the other Parties immediately of such a measure and shall provide as soon as possible a timetable for their removal.

Article 30
Clarifications

    It is understood that the obligations stated in this Chapter are without prejudice to the equitable, non- discriminatory and good faith application of measures pursuant to court orders or judgements and administrative proceedings. It is also understood that the right of an investor to freely transfer amounts in relation to his investment is without prejudice to any fiscal obligation such an investor may have.



CHAPTER 6
INSTITUTIONAL PROVISIONS
Article 31
The Joint Committee

1.     The Parties hereby establish the Albania-EFTA Joint Committee. It shall be composed of representatives of the Parties, which shall be headed by Ministers or by senior officials delegated by them for this purpose.
2.     The Joint Committee shall:
(a)    supervise and review the implementation of this Agreement, inter alia by means of a comprehensive review of the application of the provisions of this Agreement, with due regard to any specific reviews contained in this Agreement;
(b)    keep under review the possibility of further removal of barriers to trade and other restrictive measures concerning trade between Albania and the EFTA States;
(c)    oversee the further development of this Agreement;
(d)    supervise the work of all sub-committees and working groups established under this Agreement;
(e)    endeavour to resolve disputes that may arise regarding the interpretation or application of this Agreement;
(f)    oversee the implementation of Article 5; and

(g)    consider any other matter that may affect the operation of this Agreement.
3.     The Joint Committee may decide to set up such sub-committees and working groups as it considers necessary to assist it in accomplishing its tasks. Except where otherwise provided for in this Agreement, the sub-committees and working groups shall work under a mandate established by the Joint Committee.
4.     The Joint Committee shall take decisions as provided for in this Agreement, and may make recommendations, by consensus.

5.     Joint Committee shall meet within one year of the entry into force of this Agreement. Thereafter, it shall meet whenever necessary upon mutual agreement but normally every two years. Its meetings shall be chaired jointly by Albania and one of the EFTA States. The Joint Committee shall establish its rules of procedure.

6.     Each Party may request at any time, through a notice in writing to the other Parties, that a special meeting of the Joint Committee be held. Such a meeting shall take place within 30 days of receipt of the request, unless the Parties agree otherwise.

7.     The Joint Committee may decide to amend the Annexes and Protocols to this Agreement. Subject to paragraph 8, it may set a date for the entry into force of such decisions.
8.     If a representative of a Party in the Joint Committee has accepted a decision subject to the fulfilment of constitutional requirements, the decision shall enter into force on the date that the last Party notifies that its internal requirements have been fulfilled, unless the decision itself specifies a later date. The Joint Committee may decide that the decision shall enter into force for those Parties that have fulfilled their internal requirements, provided that Albania is one of those Parties. A Party may apply a decision of the Joint Committee provisionally until such decision enters into force for that Party, subject to its constitutional requirements.


CHAPTER 7
DISPUTE SETTLEMENT
Article 32
Consultations

1.     In case of any divergence with respect to the interpretation, implementation and application of this Agreement, the Parties shall make every attempt through cooperation and consultations to arrive at a mutually satisfactory solution.
2.     Any Party may request in writing consultations with any other Party regarding any actual or proposed measure or any other matter that it considers might affect the operation of this Agreement. The Party requesting consultations shall at the same time notify the other Parties in writing thereof and supply all relevant information.

3.     The consultations shall take place in the Joint Committee if any of the Parties so requests within 20 days from the receipt of the notification referred to in paragraph 2, with a view to finding a commonly acceptable solution. If the Party to which a request in accordance with paragraph 2 or this paragraph is made does not reply within ten days or does not enter into consultations within 20 days after receipt of the request, the Party making the request is entitled to request the establishment of an arbitration panel in accordance with Article 33.

Article 33
Arbitration

1.     Disputes between the Parties relating to the interpretation of rights and obligations under this Agreement, which have not been settled through direct consultations or in the Joint Committee within 60 days from the date of the receipt of the request for consultations, may be referred to arbitration by the complaining Party by means of a written notification addressed to the Party complained against. A copy of this notification shall be communicated to all other Parties so that each of those Parties may determine whether to participate in the dispute.
2.     Where more than one Party requests the establishment of an arbitration panel relating to the same matter, a single arbitration panel may, whenever feasible, be established to consider such disputes. 1






Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.


1      For the purpose of this Chapter, the terms ”Party” and ”party to the dispute” are used regardless of whether two or more Parties are involved in a dispute.
3.     A Party that is not a party to the dispute shall be entitled, on delivery of a written request to the parties to the dispute, to make written submissions to the arbitration panel, receive written submissions, including annexes, from the parties to the dispute, attend hearings and make oral statements.
4.     The arbitration panel shall comprise three members. In its written notification pursuant to paragraph 1 of this Article the Party referring the dispute to arbitration shall designate one member, who may be its national or resident. Within 30 days from the receipt of the notification referred to in paragraph 1 of this Article, the Party to which it was addressed shall, in turn, designate one member, who may be its national or resident.
5.     Within 60 days from the receipt of the notification referred to in paragraph 1 of this Article, the two members already designated shall agree on the designation of a third member. The third member shall not be a national of either party to the dispute, nor permanently reside on the territory of either party to the dispute. The member thus appointed shall be the President of the arbitration panel.
6.     If all three members have not been designated or appointed within 60 days from the receipt of the notification referred to in paragraph 1, either party to the dispute may request the Secretary–General of the Permanent Court of Arbitration at the Hague to designate an appointing authority.
7.     The arbitration panel shall examine the matter referred to it in the request for the establishment of an arbitration panel in light of the provisions of this Agreement applied and interpreted in accordance with the rules of interpretation of public international law. The award of the arbitration panel shall be final and binding upon the parties to the dispute.
8.     Unless otherwise specified in this Agreement or agreed between the parties to the dispute, the Optional Rules for Arbitrating Disputes between Two States of the Permanent Court of Arbitration (PCA), effective 20 October 1992, shall apply.

Article 34
Implementation of the Award

1.     The Party concerned shall promptly comply with the award of the arbitration panel. If it is impracticable to comply immediately, the parties to the dispute shall endeavour to agree on a reasonable period of time to do so. In the absence of such agreement within 30 days from the date of the award, either party to the dispute may, within 10 days from the expiration of such period, request the original arbitration panel to determine the length of the reasonable period of time.
2.     The Party concerned shall notify the other party to the dispute of the measure adopted in order to implement the award.
3.     If the Party concerned fails to comply with the award within a reasonable period of time and the parties to the dispute have not agreed on any compensation, the other party to the dispute may, until the award has been properly implemented or the dispute has been otherwise resolved, and subject to a prior notification of 30 days, suspend the application of benefits granted under this Agreement, but only equivalent to those affected by the measure that the arbitration panel has found to violate this Agreement.
4.     Any dispute regarding the implementation of the award or the notified suspension shall be decided by the arbitration panel upon request of either party to the dispute before compensation can be sought or suspension of benefits can be applied. The arbitration panel may also rule on the conformity with the award of any implementing measures adopted after the suspension of benefits and whether the suspension of benefits should be terminated or modified. The ruling of the arbitration panel under this paragraph shall normally be given within 45 days from the date of receipt of the request.

CHAPTER 8
FINAL PROVISIONS
Article 35
Fulfilment of Obligations

    The Parties shall take any general or specific measures required to fulfil their obligations under this Agreement.

Article 36
Annexes and Protocols

    The Annexes and Protocols to this Agreement, including their Appendices, are an integral part of this Agreement.

Article 37
Evolutionary Clause

1.     The Parties undertake to review this Agreement in light of further developments in international economic relations, inter alia, in the framework of the WTO, and to examine in this context and in light of any relevant factor the possibility of further developing and deepening their co-operation under this Agreement and to extend it to areas not covered therein. The Joint Committee may examine this possibility and, where appropriate, make recommendations to the Parties, particularly with a view to opening up negotiations.
2.     Agreements resulting from the procedure referred to in paragraph 1 shall be subject to ratification, acceptance or approval by the Parties in accordance with their own procedures.

Article 38
Amendments

1.     The Parties may agree on any amendment to this Agreement. Unless otherwise agreed by the Parties, amendments shall enter into force on the first day of the third month following the deposit of the last instrument of ratification, acceptance or approval.

2.     The text of the amendments as well as the instruments of ratification, acceptance or approval shall be deposited with the Depositary.

Article 39
Relation to Other International Agreements

1.     The provisions of this Agreement shall be without prejudice to the rights and obligations of the Parties under the WTO Agreement and the other agreements negotiated thereunder, to which they are a party, and any other international agreement, to which they are a party.
2.     This Agreement shall not preclude the maintenance or establishment of customs unions, free trade areas, arrangements for frontier trade and other preferential agreements insofar as they do not have the effect of altering the trade arrangements provided for in this Agreement.
3.     When a Party enters into a customs union or free trade agreement with a third party it shall, upon request by any other Party, be prepared to enter into consultations with the requesting Party.


Article 40
Accession

1.     Any State, becoming a Member of the European Free Trade Association may accede to this Agreement, provided that the Joint Committee approves its accession, on terms and conditions to be agreed upon by the Parties. The instrument of accession shall be deposited with the Depositary.
2.     In relation to an acceding State, this Agreement shall enter into force on the first day of the third month following the deposit of its instrument of accession, or the approval of the terms of accession by the existing Parties, whichever is later.

Article 41
Withdrawal and Expiration

1.     Each Party may withdraw from this Agreement by means of a written notification to the Depositary. The withdrawal shall take effect six months after the date on which the notification is received by the Depositary.
2.     If Albania withdraws, this Agreement shall expire when its withdrawal becomes effective.
3.     Any EFTA State which withdraws from the Convention establishing the European Free Trade Association shall, ipso facto on the same day as the withdrawal takes effect, cease to be a Party to this Agreement.

Article 42
Entry into Force

1.     This Agreement is subject to ratification, acceptance or approval in accordance with the respective constitutional requirements of the Parties. The instruments of ratification, acceptance or approval shall be deposited with the Depositary.
2.     This Agreement shall enter into force on 1 April 2010 in relation to those Parties which have deposited their instruments of ratification, acceptance or approval, or notified provisional application to the Depositary, at least two months before that date, and provided that Albania is among those Parties.


3.     In case this Agreement does not enter into force on 1 April 2010 it shall enter into force on the first day of the third month after Albania and at least one EFTA State have deposited their instruments of ratification, acceptance or approval, or notified provisional application to the Depositary.
4.     In relation to an EFTA State depositing its instrument of ratification, acceptance or approval after this Agreement has entered into force, this Agreement shall enter into force on the first day of the third month following the deposit of its instrument of ratification, acceptance or approval.

5.     If its constitutional requirements permit, Albania or any EFTA State may apply this Agreement provisionally pending ratification, acceptance or approval by that Party. Provisional application of this Agreement shall be notified to the Depositary.

6.     This Agreement shall not enter into force or be applied provisionally between Albania and an EFTA State unless the complementary agreement on trade in agricultural products between Albania and that EFTA State enters into force or is applied provision ally simultaneously. It shall remain in force between Albania and that EFTA State as long as the complementary agreement remains in force between them.

Article 43
Depositary

    The Government of Norway shall act as Depositary.

IN WITNESS WHEREOF the undersigned, being duly authorised thereto, have signed this Agreement.

Done at Geneva, this 17 th day of December 2009, in one original. The Depositary shall transmit certified copies to all the Parties.

For Iceland               For the Republic of Albania
________________     _____________________

For the Principality of Liechtenstein
__________________

For the Kingdom of Norway
__________________

For the Swiss Confederation
__________________


Fylgiskjal II.


Landbúnaðarsamningur Íslands og
lýðveldisins Albaníu.


1. gr.
Gildissvið

    Samningur þessi um viðskipti með landbúnaðarafurðir milli Íslands (hér á eftir nefnt „Ísland“) og Lýðveldisins Albaníu (hér á eftir nefnt „Albanía“)er gerður með vísan til fríverslunarsamnings Albaníu og EFTA-ríkjanna sem var undirritaður 17. desember 2009, einkum í samræmi við ákvæði 2. mgr. 6. gr. þess samnings.


2. gr.
Tollaívilnanir.

    Albanía skal veita tollaívilnanir fyrir landbúnaðarafurðir sem eru upprunnar á Íslandi, eins og tilgreint er í 1. viðauka. Ísland skal veita tollaívilnanir fyrir landbúnaðarafurðir sem eru upprunnar í Albaníu, eins og tilgreint er í 2. viðauka.

3. gr.
Upprunareglur og reglur um tollmeðferð.

1.     Upprunareglurnar og ákvæðin um samvinnu á sviði tollamála, sem sett eru fram í bókun B við fríverslunarsamninginn, gilda um þennan samning með þeirri undantekningu sem kveðið er á um í 2. mgr. Litið skal svo á að allar vísanir til „EFTA- ríkja“ í þeirri bókun eigi við Ísland.
2.     Í samningi þessum gilda ákvæði 3.og 4. gr. bókunar B við fríverslunarsamninginn ekki um framleiðsluvörur sem falla undir þennan samning og eru fluttar út frá einu EFTA-ríki til annars.


4. gr.
Viðræður.

    Samningsaðilar skulu skoða þá erfiðleika sem kunna að koma upp í viðskiptum þeirra með landbúnaðarafurðir og freista þess að leita viðunandi lausna.

5. gr.
Aukið frelsi í viðskiptum.

    Samningsaðilarnir skuldbinda sig til þess að vinna áfram að því að auka frelsi í viðskiptum sínum með landbúnaðarafurðir, að teknu tilliti til fyrirkomulags slíkra viðskipta sín á milli, þess hve slíkar afurðir eru viðkvæmar og til þróunar í landbúnaðarstefnu hvors aðila um sig. Samningsaðilarnir skulu, að beiðni hvors aðilans sem er, hafa samráð í þeim tilgangi að ná þessu markmiði, þ.m.t. úrbætur á markaðsaðgangi með því að lækka eða afnema tolla á landbúnaðarvörum og með því að útvíkka vörusvið landabúnaðarafurða sem þessi samningur tekur til.


6. gr.
Samningur Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um landbúnað.

    Samningsaðilar staðfesta réttindi sín og skyldur samkvæmt samningi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um landbúnað.

7. gr.
Ákvæði fríverslunarsamningsins.

    Ákvæðin um svæðisbundið gildissvið (3. gr.), ríkisstjórnir, svæðisbundin og staðbundin stjórnvöld (4. gr.), takmarkanir á inn- og útflutningi (9. gr.), ráðstafanir á sviði hollustuhátta og heilbrigðis dýra og plantna (11. gr.), tæknilegar reglur (12. gr.) og tvíhliða verndarráðstafanir (20. gr.), auk 7. kafla um lausn deilumála í fríverslunarsamningnum skulu gilda, að breyttu breytanda, milli aðila að þessum samningi.

8. gr.
Gildistaka og tengsl milli þessa samnings og fríverslunarsamningsins.

    Samningur þessi öðlast gildi, eða er beitt til bráðabirgða, þann dag þegar fríverslunarsamningurinn öðlast gildi eða er beitt til bráðabirgða milli Albaníu og Íslands. Hann gildir svo lengi sem fríverslunarsamningurinn á milli þeirra er í gildi.


ÞESSU TIL STAÐFESTU hafa undirrituð, sem til þess hafa fullt umboð, undirritað samning þennan.

Gjört í Genf, 17. desember 2009, í tveimur frumritum.

Fyrir hönd Íslands     Fyrir hönd lýðveldisins Albaníu
_______________     _______________________


Agreement on Agriculture
Between Iceland and the Republic of Albania


ARTICLE 1
Scope

    This Agreement concerning trade in agricultural products between Iceland and the Republic of Albania (hereinafter referred to as “Albania”) is concluded further to the Free Trade Agreement between Albania and the EFTA States (hereinafter referred to as “the Free Trade Agreement”), which was signed on 17 December 2009, and in particular pursuant to paragraph 2 of Article 6 of that Agreement.

ARTICLE 2
Tariff Concessions

    Albania shall grant tariff concessions to agricultural products originating in Iceland as specified in Annex 1. Iceland shall grant tariff concessions to agricultural products originating in Albania as specified in Annex 2.

ARTICLE 3
Rules of Origin and Customs Procedures

1.     The rules of origin and the provisions on co-operation in customs matters set out in Protocol B to the Free Trade Agreement shall apply to this Agreement, except as provided for in paragraph 2. Any reference to “EFTA States” in that Protocol shall be taken to refer to Iceland.
2.     For the purposes of this Agreement, Articles 3 and 4 of Protocol B to the Free Trade Agreement shall not apply to products covered by this Agreement which are exported from one EFTA State to another.

ARTICLE 4
Dialogue

    The Parties shall examine any difficulties that might arise in their trade in agricultural products and shall endeavour to seek appropriate solutions.


ARTICLE 5
Further Liberalisation

    The Parties undertake to continue their efforts with a view to achieving further liberalisation of their trade in agricultural products, taking account of the pattern of such trade between them, the particular sensitivities of such products, and the develop ment of agricultural policy on either side. At the request of either Party, the Parties shall consult to achieve this objective, including through improvements in market access by reduction or elimination of customs duties on agricultural products and through extension of the scope of agricultural products covered by this Agreement.

ARTICLE 6
WTO Agreement on Agriculture

    The Parties confirm their rights and obligations under the WTO Agreement on Agriculture.


ARTICLE 7
Provisions of the Free Trade Agreement

    The provisions on Territorial Application (Article 3), Central, Regional and Local Government (Article 4), Import and Export Restrictions (Article 9), Sanitary and Phytosanitary Measures (Article 11), Technical Regulations (Article 12), and Bilateral Safeguard Measures (Article 20) as well as Chapter 7 on Dispute Settlement of the Free Trade Agreement shall apply, mutatis mutandis, between the Parties to this Agreement.

ARTICLE 8
Entry into Force and Relationship between this Agreement and the Free Trade Agreement

    This Agreement shall enter into force on, or be applied provisionally from the same date as the Free Trade Agreement enters into force or is applied provisionally between Iceland and Albania. It shall remain in force as long as the Free Trade Agreement remains in force between them.

IN WITNESS WHEREOF the undersigned, being duly authorised thereto, have signed this Agreement.

Done at Geneva, this 17 th day of December 2009, in two originals.

For Iceland               For the Republic of Albania
__________________     _____________________