Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 716. máls.
Þingskjal 1565 — 716. mál.
2. umræða.
Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Bryndísi Helgadóttur frá innanríkisráðuneyti, Björk Sigurgísladóttur, Lindu Björgvinsdóttur og Valdimar Gunnar Hjartarson frá Fjármálaeftirlitinu, Ásu Ólafsdóttur og Benedikt Bogason fyrir hönd réttarfarsnefndar, Jónu Björk Guðnadóttur og Pál G. Þórhallsson frá Samtökum fjármálafyrirtækja, Þórólf Halldórsson frá Sýslumannafélagi Íslands og Hjörleif Gíslason frá embætti umboðsmanns skuldara.
Í frumvarpinu er lagt til að lögfest verði heimild sýslumanna til að auglýsa nauðungarsölu með rafrænum hætti. Einnig er lagt til að lengja þann frest sem gerðarþoli, eða sá sem telur sig hafa orðið fyrir tjóni vegna nauðungarsölu, hefur til að höfða mál til innheimtu skaðabóta á grundvelli laga um nauðungarsölu úr þremur mánuðum í sex mánuði.
Einnig er lögð til sú breyting á lögum um nauðungarsölu að sýslumenn gæti þess af sjálfsdáðum að söluandvirði eignar verði ekki ráðstafað ef krafa er umdeild í ljósi hæstaréttardóma sem hafa gengið um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána.
Jafnframt felst í frumvarpinu breyting á ákvæðum laga um meðferð einkamála sem lúta að gjafsókn og miðar tillagan að því að auka möguleika almennings á gjafsókn og sömuleiðis lagt til að við þau lög bætist ákvæði til bráðabirgða þess efnis að skuldarar, þ.e. einstaklingar, fái gjafsókn vegna dómsmála sem kunna að verða höfðuð í kjölfar samstarfs fjármálafyrirtækja á grundvelli 5. gr. ákvörðunar Samkeppniseftirlitsins nr. 4/2012 frá 9. mars 2012.
Þá er í 9. gr. frumvarpsins lagt til að við lög um fjármálafyrirtæki bætist ákvæði til bráðabirgða í því skyni að tryggja að fjármálafyrirtæki fylgi tilmælum innanríkisráðuneytis frá 28. júní 2011. Í þeim er áréttuð 78. gr. aðfararlaga um að þeim sem telur sér með ólögmætum hætti aftrað að neyta réttar sem hann telur sig eiga og getur fært sönnur á þann rétt sinn með skriflegum sönnunargögnum sé heimilt að beina því til héraðsdómara að hlutur sé tekinn úr vörslu þess sem hlutinn hefur og afhentur þeim sem réttinn á. Því er lagt til að í ákvæði til bráðabirgða verði kveðið á um að fjármálafyrirtækjum, þ.m.t. þeim sem eru í slitameðferð, verði óheimilt að yfirtaka eignir til að tryggja fullnustu kröfu með vörslusviptingu sé hún umdeild í ljósi hæstaréttardóma um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána. Gert er ráð fyrir því að Fjármálaeftirlitið geti lagt stjórnvaldssektir á þann sem brýtur gegn ákvæðinu.
Við umfjöllun um málið komu fram sjónarmið um tvenns konar viðbætur við frumvarpið. Var annars vegar um að ræða að við lög um gjaldþrotaskipti bættist ákvæði um að þrátt fyrir 129. gr. þeirra laga væri sú skylda lögð á skiptastjóra að gæta þess af sjálfsdáðum að söluvirði eignar yrði ekki ráðstafað til greiðslu kröfu ef krafan er umdeild í ljósi hæstaréttardóma um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána. Að baki búa sömu rök og búa að baki b-lið 4. gr. frumvarpsins. Meiri hlutinn leggur til breytingartillögu við frumvarpið í þessa veru.
Hins vegar voru lagðar til viðbætur við frumvarpið í þá veru að bætt yrði ákvæðum til bráðabirgða við lög um gjaldþrotaskipti og lög um nauðungarsölu sem mundu gilda til ársloka 2013. Í þeim fælist að unnt yrði að leita úrlausnar héraðsdómara um gildi nauðungarsölu og gjaldþrotaskipta hafi fullnustuð krafa verið umdeild í ljósi hæstaréttardóma um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána að því skilyrði uppfylltu að uppboðskaupandi hafi verið eigandi hinnar umdeildu kröfu og væri enn eigandi andlags uppboðsins, einnig að til bráðabirgða yrði sú breyting gerð á lögum um meðferð einkamála að unnt yrði að krefjast endurupptöku gjaldþrotaúrskurðar leiði gerðarþoli líkur að því að greiðsluerfiðleika hans væri hægt að rekja til gengistryggðra lána. Framangreindar tillögur um heimild til að bera gildi nauðungarsölu og gjaldþrotaskipta undir héraðsdómara eru bundnar við þau tilvik að uppboðskaupandi hafi verið eigandi kröfu og væri enn eigandi þeirrar eignar sem fullnustuð var. Breyting af þessum toga kynni þó að raska stöðu annarra kröfuhafa. Fram kom á fundum nefndarinnar að varhugavert væri að hrófla við fullnustugerðum sem væri þegar lokið og að lögfesting framangreindra heimilda setti fullnustukerfið í bið. Nefndin bar þessar breytingar jafnframt undir réttarfarsnefnd sem lagðist eindregið gegn því að þær væru lögfestar og taldi málið þurfa ítarlegri skoðunar við. Meiri hlutinn bendir á að þar sem tillögurnar komu upp við umræðu nefndarinnar hafi umsagnaraðilar ekki haft tækifæri á að gefa sitt álit á þeim og útfærslu þeirra en slíkt verklag hefði verið ákjósanlegt. Meiri hlutinn telur mikilvægt að skoðaður verði grundvöllur fyrir lögfestingu heimilda af þessu tagi og beinir því til innanríkisráðuneytis að fara yfir málið með réttarfarsnefnd.
Í athugasemdum við frumvarpið er fjallað um Félag sýslumanna. Meiri hlutinn bendir á að átt er við Sýslumannafélag Íslands.
Meiri hlutinn leggur til að frumvarpið verði samþykkt með eftirfarandi
1. Á eftir 9. gr. komi nýr kafli, V. kafli, Breyting á lögum um gjaldþrotaskipti, nr. 21/ 1991, með síðari breytingum, með einni nýrri grein, svohljóðandi:
Við lögin bætist nýtt ákvæði til bráðabirgða, svohljóðandi:
Skiptastjóri skal, við úthlutun skv. XXII. kafla, gæta þess af sjálfsdáðum að söluvirði eignar verði ekki ráðstafað til greiðslu kröfu ef hún er umdeild í ljósi hæstaréttardóma sem gengið hafa um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána.
2. Fyrirsögn frumvarpsins verði: Frumvarp til laga breytingu á lögum um nauðungarsölu, lögum um aðför, lögum um meðferð einkamála, lögum um fjármálafyrirtæki og lögum um gjaldþrotaskipti o.fl. (auglýsing nauðungarsölu, mál til heimtu bóta, gjafsókn, vörslusviptingar, úthlutun úr þrotabúi).
Margrét Tryggvadóttir skrifar undir álitið með fyrirvara enda telur hún að leggja hefði átt til þær viðbætur sem reifaðar hafa verið og beint er til innanríkisráðuneytis að skoða.
140. löggjafarþing 2011–2012.
Prentað upp.
Þingskjal 1565 — 716. mál.
Viðbót. Form.
2. umræða.
Nefndarálit með breytingartillögu
um frumvarp til laga um breytingu á lögum um nauðungarsölu, lögum um aðför,
lögum um meðferð einkamála og lögum um fjármálafyrirtæki
(auglýsing nauðungarsölu, mál til heimtu bóta, gjafsókn, vörslusviptingar).
Frá meiri hluta allsherjar- og menntamálanefndar.
Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Bryndísi Helgadóttur frá innanríkisráðuneyti, Björk Sigurgísladóttur, Lindu Björgvinsdóttur og Valdimar Gunnar Hjartarson frá Fjármálaeftirlitinu, Ásu Ólafsdóttur og Benedikt Bogason fyrir hönd réttarfarsnefndar, Jónu Björk Guðnadóttur og Pál G. Þórhallsson frá Samtökum fjármálafyrirtækja, Þórólf Halldórsson frá Sýslumannafélagi Íslands og Hjörleif Gíslason frá embætti umboðsmanns skuldara.
Í frumvarpinu er lagt til að lögfest verði heimild sýslumanna til að auglýsa nauðungarsölu með rafrænum hætti. Einnig er lagt til að lengja þann frest sem gerðarþoli, eða sá sem telur sig hafa orðið fyrir tjóni vegna nauðungarsölu, hefur til að höfða mál til innheimtu skaðabóta á grundvelli laga um nauðungarsölu úr þremur mánuðum í sex mánuði.
Einnig er lögð til sú breyting á lögum um nauðungarsölu að sýslumenn gæti þess af sjálfsdáðum að söluandvirði eignar verði ekki ráðstafað ef krafa er umdeild í ljósi hæstaréttardóma sem hafa gengið um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána.
Jafnframt felst í frumvarpinu breyting á ákvæðum laga um meðferð einkamála sem lúta að gjafsókn og miðar tillagan að því að auka möguleika almennings á gjafsókn og sömuleiðis lagt til að við þau lög bætist ákvæði til bráðabirgða þess efnis að skuldarar, þ.e. einstaklingar, fái gjafsókn vegna dómsmála sem kunna að verða höfðuð í kjölfar samstarfs fjármálafyrirtækja á grundvelli 5. gr. ákvörðunar Samkeppniseftirlitsins nr. 4/2012 frá 9. mars 2012.
Þá er í 9. gr. frumvarpsins lagt til að við lög um fjármálafyrirtæki bætist ákvæði til bráðabirgða í því skyni að tryggja að fjármálafyrirtæki fylgi tilmælum innanríkisráðuneytis frá 28. júní 2011. Í þeim er áréttuð 78. gr. aðfararlaga um að þeim sem telur sér með ólögmætum hætti aftrað að neyta réttar sem hann telur sig eiga og getur fært sönnur á þann rétt sinn með skriflegum sönnunargögnum sé heimilt að beina því til héraðsdómara að hlutur sé tekinn úr vörslu þess sem hlutinn hefur og afhentur þeim sem réttinn á. Því er lagt til að í ákvæði til bráðabirgða verði kveðið á um að fjármálafyrirtækjum, þ.m.t. þeim sem eru í slitameðferð, verði óheimilt að yfirtaka eignir til að tryggja fullnustu kröfu með vörslusviptingu sé hún umdeild í ljósi hæstaréttardóma um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána. Gert er ráð fyrir því að Fjármálaeftirlitið geti lagt stjórnvaldssektir á þann sem brýtur gegn ákvæðinu.
Við umfjöllun um málið komu fram sjónarmið um tvenns konar viðbætur við frumvarpið. Var annars vegar um að ræða að við lög um gjaldþrotaskipti bættist ákvæði um að þrátt fyrir 129. gr. þeirra laga væri sú skylda lögð á skiptastjóra að gæta þess af sjálfsdáðum að söluvirði eignar yrði ekki ráðstafað til greiðslu kröfu ef krafan er umdeild í ljósi hæstaréttardóma um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána. Að baki búa sömu rök og búa að baki b-lið 4. gr. frumvarpsins. Meiri hlutinn leggur til breytingartillögu við frumvarpið í þessa veru.
Hins vegar voru lagðar til viðbætur við frumvarpið í þá veru að bætt yrði ákvæðum til bráðabirgða við lög um gjaldþrotaskipti og lög um nauðungarsölu sem mundu gilda til ársloka 2013. Í þeim fælist að unnt yrði að leita úrlausnar héraðsdómara um gildi nauðungarsölu og gjaldþrotaskipta hafi fullnustuð krafa verið umdeild í ljósi hæstaréttardóma um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána að því skilyrði uppfylltu að uppboðskaupandi hafi verið eigandi hinnar umdeildu kröfu og væri enn eigandi andlags uppboðsins, einnig að til bráðabirgða yrði sú breyting gerð á lögum um meðferð einkamála að unnt yrði að krefjast endurupptöku gjaldþrotaúrskurðar leiði gerðarþoli líkur að því að greiðsluerfiðleika hans væri hægt að rekja til gengistryggðra lána. Framangreindar tillögur um heimild til að bera gildi nauðungarsölu og gjaldþrotaskipta undir héraðsdómara eru bundnar við þau tilvik að uppboðskaupandi hafi verið eigandi kröfu og væri enn eigandi þeirrar eignar sem fullnustuð var. Breyting af þessum toga kynni þó að raska stöðu annarra kröfuhafa. Fram kom á fundum nefndarinnar að varhugavert væri að hrófla við fullnustugerðum sem væri þegar lokið og að lögfesting framangreindra heimilda setti fullnustukerfið í bið. Nefndin bar þessar breytingar jafnframt undir réttarfarsnefnd sem lagðist eindregið gegn því að þær væru lögfestar og taldi málið þurfa ítarlegri skoðunar við. Meiri hlutinn bendir á að þar sem tillögurnar komu upp við umræðu nefndarinnar hafi umsagnaraðilar ekki haft tækifæri á að gefa sitt álit á þeim og útfærslu þeirra en slíkt verklag hefði verið ákjósanlegt. Meiri hlutinn telur mikilvægt að skoðaður verði grundvöllur fyrir lögfestingu heimilda af þessu tagi og beinir því til innanríkisráðuneytis að fara yfir málið með réttarfarsnefnd.
Í athugasemdum við frumvarpið er fjallað um Félag sýslumanna. Meiri hlutinn bendir á að átt er við Sýslumannafélag Íslands.
Meiri hlutinn leggur til að frumvarpið verði samþykkt með eftirfarandi
BREYTINGU:
1. Á eftir 9. gr. komi nýr kafli, V. kafli, Breyting á lögum um gjaldþrotaskipti, nr. 21/ 1991, með síðari breytingum, með einni nýrri grein, svohljóðandi:
Við lögin bætist nýtt ákvæði til bráðabirgða, svohljóðandi:
Skiptastjóri skal, við úthlutun skv. XXII. kafla, gæta þess af sjálfsdáðum að söluvirði eignar verði ekki ráðstafað til greiðslu kröfu ef hún er umdeild í ljósi hæstaréttardóma sem gengið hafa um lögmæti og endurreikning gengistryggðra lána.
Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.
2. Fyrirsögn frumvarpsins verði: Frumvarp til laga breytingu á lögum um nauðungarsölu, lögum um aðför, lögum um meðferð einkamála, lögum um fjármálafyrirtæki og lögum um gjaldþrotaskipti o.fl. (auglýsing nauðungarsölu, mál til heimtu bóta, gjafsókn, vörslusviptingar, úthlutun úr þrotabúi).
Margrét Tryggvadóttir skrifar undir álitið með fyrirvara enda telur hún að leggja hefði átt til þær viðbætur sem reifaðar hafa verið og beint er til innanríkisráðuneytis að skoða.
Alþingi, 13. júní 2012.
Björgvin G. Sigurðsson,
form., frsm.
Lúðvík Geirsson.
Álfheiður Ingadóttir.
Jónína Rós Guðmundsdóttir.
Björn Valur Gíslason.
Eygló Harðardóttir.
Margrét Tryggvadóttir,
með fyrirvara.
