Ferill 427. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
144. löggjafarþing 2014–2015.
Þingskjal 1404 — 427. mál.
2. umræða.
Nefndarálit
um frumvarp til laga um landsáætlun um uppbyggingu innviða fyrir ferðamenn
til verndar náttúru og menningarsögulegum minjum.
Frá minni hluta umhverfis- og samgöngunefndar.
Mikil þörf er á skýrri stefnumótun stjórnvalda um uppbyggingu innviða á ferðamannastöðum. Minni hlutinn tekur því undir mikilvægi þess að vel verði að málum staðið varðandi uppbyggingu innviða í viðkvæmri náttúru Íslands og að horft verði til verndarsjónarmiða á þeim svæðum þar sem það á við.
Minni hlutinn er sammála markmiðum frumvarpsins en telur að fara þurfi betur yfir það og gera á því ákveðnar breytingar sem snúa m.a. að skýrari verkferlum og betra samspili stofnana, áætlana og annarrar löggjafar sem fjalla um sömu mál. Talsverðar athugasemdir komu fram við frumvarpið sem ekki er tekið nægjanlega vel á í breytingartillögum meiri hlutans. Þessar athugasemdir lúta að miklu leyti að nauðsyn þess að nýta betur þá löggjöf, stofnanir, sjóði og áætlanir sem fyrir eru og snúa m.a. að skipulagi, uppbyggingu og vernd á ferðamannastöðum, þjóðgörðum og á friðlýstum svæðum. Í umsögn Skipulagsstofnunar segir m.a. að ljóst sé að efni landsáætlunarinnar varði framtíðarnotkun lands sem skipulagsáætlanir fjalli einnig um. Sama eigi við um þriggja ára verkefnaáætlun sem feli í sér skv. 4. gr. frumvarpsins að framkvæmd verkefna landsáætlunar verði nánar útfærð í henni. Það sé því ljóst að efni verkefnaáætlunarinnar varði framtíðarnotkun lands sem skipulagsáætlanir fjalla einnig um án þess að samspil áætlananna sé nægilega skilgreint.
Í umsögnum og á fundum nefndarinnar með gestum um málið kom fram að óskýrt væri hvert samspil þessa frumvarps væri við rauðlista Umhverfisstofnunar sem og Framkvæmdasjóð ferðamannastaða. Einnig er vert að minna á verndaráætlun Vatnajökulsþjóðgarðs sem og stefnumörkun fyrir Þingvallaþjóðgarð sem hvort tveggja eru þjóðgarðar sem starfa samkvæmt lögum þar sem viðeigandi stjórnvöld hafa sett fram ákveðna forgangsröðun og áherslur varðandi uppbyggingu innviða og viðhald. Í umsögn frá Vatnajökulsþjóðgarði er ósamræmi milli áætlana tekið saman með eftirfarandi hætti: „Ekki er ljóst hver staða 3ja ára framkvæmdaáætlunar er gagnvart þeim stofnunum sem nú forgangsraða sjálfar framkvæmdum á ferðamannastöðum í opinberri eigu, þ.e. Vatnajökulsþjóðgarði, Umhverfisstofnun, Þjóðgarðinum á Þingvöllum, Skógræktinni og Landgræðslunni.“
Þá má benda á að í fjölmörgum umsögnum er lýst áhyggjum af því að fjármögnun frumvarpsins sé óskýr og lögð áhersla á mikilvægi þess að hún sé skýr áður en farið er af stað. Minni hlutinn tekur undir þetta, ekki síst í ljósi þess að nú hafa áform iðnaðar- og viðskiptaráðherra um náttúrupassa runnið út í sandinn án þess að samstaða hafi náðst um nýja fjármögnunarleið. Þá hefur ríkisstjórnin ákveðið að setja 850 millj. kr. til uppbyggingar á ferðamannastöðum í sumar og er það vel. En minni hlutinn bendir á að það hafi verið algerlega fyrirséð að ekki næðist samstaða um náttúrupassa og að til slíkra ráðstafana þyrfti því að grípa og á það bent við gerð fjárlaga fyrir árið 2015. Einskiptisframlag nú leysir ekki þann vanda sem uppi er sem er þörf á langtímastefnumörkun þar sem fjármagn er tryggt innan ramma viðkomandi stofnana og í þá sjóði sem með málin fara. Slík stefnumörkun er markmið þessa frumvarps og því nauðsynlegt að fjármagn verði tryggt til lengri tíma enda full ástæða til þar sem ferðaþjónustan leggur til umtalsverðar fjárhæðir í ríkissjóð nú þegar og sem fara vaxandi.
Ósamstaðan innan stjórnarmeirihlutans um fjármögnun á uppbyggingu ferðamannastaða kann að leiða til þess að fleiri ferðamannastaðir fari að taka upp sín eigin gjöld þótt gjaldtaka sé verulega umdeild og langt frá því að vera hafin yfir vafa að því er varðar lögmæti. Í ljósi framangreinds og umsagna um málið telur minni hlutinn að hætta sé á því að kerfið sé orðið of flókið að því er varðar verkferla, samráð, ákvarðanatöku og samspil við núverandi kerfi. Að mati minni hlutans er rík þörf á heildarskipulagi og framtíðarsýn fyrir málaflokkinn og betur hefði farið á því að samvinna hefði orðið milli ráðherra sem með málaflokkana fara, ferðaþjónustu og stjórnarandstöðu svo vinna megi að lausn til framtíðar.
Að mati minni hlutans er komið að ögurstundu varðandi nokkra fjölsótta ferðamannastaði. Aukist fjöldi ferðamanna enn mun ágangur á viðkvæmar náttúruperlur aukast að sama skapi. Þörf er á bráðaaðgerðum en ekki síður sýn til lengri tíma til að vernda vinsæla ferðamannastaði, þjóðgarða og friðlýst svæði svo þeir geti haldið áfram að veita gestum þá upplifun sem þeir hafa hingað til gert. Það eru minni hlutanum því mikil vonbrigði að ekki skuli horft með heildstæðari hætti á málaflokkinn. Það er mat minni hlutans að vinna þurfi frumvarpið betur svo styrkja megi verkferlana til að góð markmið þess náist betur.
Minni hlutinn leggur til að málið verði endurskoðað með tilliti til umsagna og unnið í betra samráði við hlutaðeigandi aðila og lagt aftur fram á næsta þingi.
Alþingi, 6. maí 2015.
| Katrín Júlíusdóttir, frsm. |
Róbert Marshall. | Svandís Svavarsdóttir. |
