Ferill 589. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
145. löggjafarþing 2015–2016.
Þingskjal 1521 — 589. mál.
2. umræða.
Nefndarálit
um frumvarp til laga um breytingu á lögum um fjármálafyrirtæki, nr. 161/2002, með síðari breytingum (eigið fé, könnunar- og matsferli, vogunarhlutfall, valdheimildir o.fl.).
Frá efnahags- og viðskiptanefnd.
Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Leif Arnkel Skarphéðinsson frá fjármála- og efnahagsráðuneyti, Árnínu Steinunni Kristjánsdóttur, Írisi Björk Hreinsdóttur og Gísla Óttarsson frá Samtökum fjármálafyrirtækja, Ara Teitsson og Harald Úlfarsson frá Sambandi íslenskra sparisjóða, Hörpu Jónsdóttur og Áslaugu Jósepsdóttur frá Seðlabanka Íslands og Guðrúnu Finnborgu Þórðardóttur, Jón Þór Sturluson, Hjálmar Brynjólfsson og Gísla Örn Kjartansson frá Fjármálaeftirlitinu.
Umsagnir bárust frá Fjármálaeftirlitinu, Sambandi íslenskra sparisjóða, Samtökum fjármálafyrirtækja, Persónuvernd og Seðlabanka Íslands.
Almennt um efnistök frumvarpsins.
Með frumvarpinu er stefnt að því að aðlaga íslenska löggjöf á fjármálamarkaði að Basel III-staðlinum (Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems) og nýju CRR/CRD IV-regluverki Evrópusambandsins. CRR/CRD IV-regluverkið samanstendur af tilskipun 2013/36/EB og reglugerð (ESB) nr. 575/2013. Frumvarp það sem nefndin hefur hér til umfjöllunar er annað skrefið í þá átt að innleiða Basel III-staðalinn sem ætlað er að bregðast við veikleikum sem komu í ljós í kjölfar alþjóðlega fjármálahrunsins. Fyrsta skrefið í aðlögun íslenskra laga að umræddu regluverki var stigið í fyrra með samþykkt frumvarps sem varð að lögum nr. 57/2015, um breytingu á lögum nr. 161/2002, um fjármálafyrirtæki, með síðari breytingum.
Breytingar sem lagðar eru til í frumvarpinu byggjast nær allar á framangreindri tilskipun um stofnun og starfsemi fjármálafyrirtækja og áðurnefndri reglugerð um varfærniskröfur vegna starfsemi lánastofnana og fjárfestingarfyrirtækja. Helst ber að nefna að lagðar eru til breytingar varðandi skilgreiningar, starfsleyfi, stofnframlag fjármálafyrirtækja og upplýsingaskyldu, starfsheimildir fjármálafyrirtækja, hámark virkra eignarhluta, lánveitingar, verðbréfun og takmarkanir á stórum áhættuskuldbindingum, lögð er til breyting sem varðar viðskipti starfsmanna fjármálafyrirtækja, lögð er til breyting á X. kafla um laust fé og eigið fé og á XII. kafla um almennar eftirlitsheimildir og eftirlit á samstæðugrundvelli, á XIV. kafla um viðurlög og XVI. kafla varðandi innleiðingu reglugerðar um vogunarhlutföll í íslenskan rétt. Auk þess sem þegar hefur verið rakið er lagt til að ákvæði um könnunar- og matsferli (e. SREP) bætist við IX. kafla laganna.
Almennar athugasemdir við frumvarpið.
Innleiðing tilskipunar 2013/36/ESB og reglugerðar (ESB) nr. 575/2013.
Hluti þeirrar gagnrýni sem fram kom í umsögnum lýtur að því að tilgangurinn með frumvarpinu er að innleiða hluta ákvæða CRR-reglugerðarinnar en skv. 7. gr. samningsins um Evrópska efnahagssvæðið, sbr. lög nr. 2/1993, um Evrópska efnahagssvæðið, skal innleiða reglugerð í lög orðrétt í heild. Í þessu samhengi bendir nefndin á að fram kom við vinnslu málsins að umrædd reglugerð verður innleidd í heild og orðrétt á grundvelli 117. gr. a laga nr. 161/2002, um fjármálafyrirtæki. Tilskipun 2013/36/ESB og reglugerð (ESB) nr. 575/2013 hafa ekki enn verið teknar upp í EES-samninginn en það skýrist af því að reglugerðir Evrópusambandsins um stofnun nýrra evrópskra eftirlitsstofnana sem gefnar voru út árið 2010 hafa ekki enn verið teknar upp í EES-samninginn. Í tilskipun 2013/36/ESB og reglugerð (ESB) nr. 575/2013 er að finna ákvæði sem veitir Evrópsku bankaeftirlitsstofnuninni (EBA) valdheimildir en ákvæði gerðanna sem veita þessar valdheimildir yrðu ekki innleidd í íslenskan rétt samkvæmt þessu frumvarpi. Nefndin vekur athygli á því að lögð hefur verið fram þingsályktunartillaga um staðfestingu ákvarðana sameiginlegu EES-nefndarinnar um breytingu á IX. viðauka (Fjármálaþjónusta) við EES-samninginn (evrópskar reglur um fjármálaeftirlit) (þskj. 1109), þar sem lögð er til lausn á þeim stjórnskipulega vanda sem hindrað hefur innleiðingu reglugerða ESB um stofnun nýrra evrópskra eftirlitsstofnana. Í þessu samhengi áréttar nefndin þann skilning sem fram kom í nefndaráliti um frumvarp sem varð að lögum nr. 57/2015 og snýr að því að þrátt fyrir að ekki hafi enn verið leyst úr stjórnskipulegum álitaefnum sem lúta að því hvernig hlutverki sameiginlegra eftirlitsstofnana Evrópusambandsins á sviði fjármálamarkaða verði háttað hvað varðar EFTA-stoð EES-samningsins, og því hafi tilskipun 2013/36/ESB og reglugerð (ESB) nr. 575/2013 ekki enn verið teknar upp í EES- samninginn, sé það vilji íslenskra stjórnvalda að löggjöf á sviði fjármálamarkaða sé á öllum tímum í samræmi við þær lágmarkskröfur sem Evrópusambandið setur fjármálafyrirtækjum á innri markaði og að íslensk lög og reglur á þessu málefnasviði endurspegli þær reglur sem gilda í nágrannalöndum Íslands hverju sinni. Af hálfu nefndarinnar er áréttað að með þeirri aðlögun íslensks réttar sem lögð er til í frumvarpinu felst engin afstaða gagnvart því hvernig hlutverk sameiginlegra eftirlitsstofnana Evrópusambandsins eða Eftirlitsstofnunar EFTA á sviði fjármálamarkaða verði gagnvart íslenskum fjármálafyrirtækjum. Útfærsla þess og hvort útfærslan samrýmist ákvæðum stjórnarskrár er sjálfstætt úrlausnarefni sem er til umfjöllunar hjá Alþingi í framangreindri þingsályktuartillögu.
Einnig áréttar nefndin þá skoðun sem áður hefur verið látin í ljós í álitum að við innleiðingu erlendra reglna um fjármálamarkaði sé ávallt nauðsynlegt að gæta varfærnissjónarmiða og huga að sérstökum aðstæðum á Íslandi.
Könnunar- og matsferli og minni fjármálafyrirtæki.
Gerð var athugasemd við að í frumvarpinu er fjallað um auknar valdheimildir og aðgerðir eftirlitsaðila án þess að horft hafi verið til þess hvaða áhrif slíkar aðgerðir geta haft á starfsskilyrði og kostnað smærri fjármálafyrirtækja og getu þeirra til að veita þjónustu til viðskiptavina, m.a. á landsbyggðinni. Nefndin kannaði þessi sjónarmið sérstaklega og bendir á að umræddar reglur um könnunar- og matsferli og valdheimildir á grundvelli þess komu fram í Basel II-staðlinum sem kom út árið 2004. Þessar reglur voru fyrst innleiddar hér á landi árin 2006–2008 og koma nú fram í 97.–110. gr. CRD IV-tilskipunarinnar. Í frumvarpinu er lagt til að ákvæði um könnunar- og matsferli og valdheimildir á grundvelli þess komi öll fram í lögum. Nefndin telur að með því að umræddar kvaðir og skyldur komi fram í lögunum skapist meiri skýrleiki og gagnsæi við beitingu ákvæðanna í störfum eftirlitsaðila og skýrt komi fram hvaða skyldur fjármálafyrirtæki beri í þessu ferli.
Nefndin leggur um leið áherslu á að þess verði gætt við innleiðinguna að gerður verði greinarmunur á stórum kerfislega mikilvægum fyrirtækjum og smærri fjármálafyrirtækjum þannig að eiginfjáraukar íþyngi ekki smærri fjármálafyrirtækjum meira en nauðsyn krefur.
Samkvæmt þeim upplýsingum sem nefndin hefur fengið eru það kröfur ákvæða um eiginfjárauka, sem lögfest voru með lögum nr. 57/2015, sem sparisjóðir og smærri fjármálafyrirtæki hafa átt erfiðast með að mæta og þá sérstaklega að bregðast við auknum kröfum á svo skömmum tíma. Þrátt fyrir að fjármálafyrirtækjunum hafi með lögum nr. 57/2015 verið veittur tími til þess að uppfylla kröfur um verndunarauka skv. 84. gr. e laganna hefur það gerst í millitíðinni að ákvörðun hefur verið tekin um að virkja sveiflujöfnunarauka og eiginfjárauka vegna kerfisáhættu og ber sparisjóðunum að uppfylla kröfur um 1% sveiflujöfnunarauka frá og með næsta ári og 3% eiginfjárauka vegna kerfisáhættu sem hækkar í þrepum á tveimur árum. Þetta lá ekki fyrir þegar lögin voru samþykkt í fyrrasumar og því erfitt fyrir smærri fyrirtækin að bregðast við þessu. Nefndin bendir á að CRD IV-tilskipunin heimilar ríkjunum að gefa fjármálafyrirtækjunum tækifæri til aðlögunar í landsrétti sínum til þess að taka upp ákvæði um eiginfjárauka í skrefum. Þessi heimild var nýtt að hluta til í fyrrasumar með lögum nr. 57/2015 hvað varðar verndunaraukann. CRD IV-tilskipunin inniheldur því rýmri heimild til þess að veita fjármálafyrirtækjunum svigrúm til að aðlaga sig nýjum kröfum um eiginfjárauka. Nefndin telur því að höfðu samráði við ráðuneytið óráðlegt að gefa færi á frekari aðlögun með sveiflujöfnunarauka eða eiginfjárauka vegna kerfisáhættu enda er tilgangurinn með umræddum eiginfjáraukum að bregðast við ákveðnum aðstæðum á hverjum tíma.
Nefndin telur hins vegar með vísan til framangreinds að svigrúm sé til þess að veita minni fjármálafyrirtækjum tækifæri til þess að uppfylla kröfu um 2,5% verndunarauka og þá þannig að minni fjármálafyrirtækjum yrði veitt viðbótarár til þess að uppfylla þessa kröfu. Nefndin leggur til að við frumvarpið verði bætt nýju bráðabirgðaákvæði þar sem gefið yrði aukið svigrúm við innleiðingu ákvæðis 84. gr. e um verndunarauka.
Tillögur að breytingum á greinum frumvarpsins.
Í frumvarpinu eru lagðar til nokkrar breytingar á lögum um fjármálafyrirtæki. Í þeim umsögnum sem bárust voru gerðar nokkrar efnislegar athugasemdir sem nefndin fór yfir á fundum með fulltrúum umsagnaraðila og ráðuneytis. Í ljósi umsagna og vinnu nefndarinnar eru lagðar til nokkrar breytingar á frumvarpinu.
Um 1. gr. frumvarpsins um skilgreiningar á hugtökum.
Gerð var athugasemd við að skilgreiningum í 1. gr. væri ekki raðað upp í stafrófsröð. Nefndin tekur undir þær röksemdir sem búa að baki uppröðun skilgreininga í frumvarpinu sem byggist á uppröðun þeirra í CRR/CRD IV-regluverkinu.
Bent var á ósamræmi í lögunum þar sem stundum væri notað orðið „hlutafélagalög“ en stundum orðin „lög um hlutafélög“ til að lýsa sama efninu. Telur nefndin rétt að samræma þessa hugtakanotkun og gæta að samræmdu orðavali í lagatexta eins og kostur er.
Vakin var athygli nefndarinnar á að óljóst væri hvað átt væri við með orðalaginu „sambærileg þjónusta“ í 13. tölul. 1. gr. þar sem „félag í hliðarstarfsemi“ er skilgreint. Réttara væri að vísa í aðra þjónustu sem samræmist starfsemi fjármálafyrirtækja. Að höfðu samráði við fjármála- og efnahagsráðuneytið leggur nefndin til breytingu þess efnis.
Hugtakið „hæft fjármagn“ er skilgreint í 34. tölul. Það er í fullu samræmi við samhljóða skilgreiningu í CRR-reglugerðinni. Ljóst er af efni CRR að umrætt hugtak nær yfir frádráttarliði, sbr. 85. gr. laga um fjármálafyrirtæki, sem eru hluti af útreikningi á hæfu fjármagni þótt þeir séu ekki sérstaklega taldir upp í skilgreiningu hugtaksins. Nefndin telur rétt að taka af öll tvímæli hvað þetta varðar og leggur til breytingu þess efnis.
Í 36. tölul. er að finna skilgreiningu á hugtakinu „veltubók“. Í 35. tölul. og 36. tölul. er ósamræmi í orðnotkun. Í 35. gr. er notað orðið „vegna“ en í 36. tölul. er notað orðið „til“. Þar sem engin ástæða virðist vera fyrir þessu misræmi telur nefndin rétt að það sé lagfært.
Gerð var athugasemd við hugtakið „gervieignarhlutur“ í 39. tölul. sem nota á yfir enska hugtakið „synthetic holdings“. Þýðingamiðstöð utanríkisráðuneytisins hefur þýtt orðið „synthetic“ sem „gervi“ en í orðasafni stöðvarinnar er einnig að finna þýðingu á hugtakinu „synthetic instrument“ sem er „tilbúinn gerningur“. Nefndin tekur undir með umsagnaraðilum um að hugtakið „tilbúinn eignarhlutur“ sé betri þýðing og gerir breytingartillögu þess efnis.
Um 9. gr. frumvarpsins um upplýsingaskyldu fjármálafyrirtækis.
Nefndin leggur til tvær smávægilegar breytingar á greininni. Annars vegar er lagt til að eintöluorðið „áhætta“ komi í stað fleirtöluorðsins „áhættur“ í 1. málsl. Breytingin á ekki að hafa efnisleg áhrif á inntak ákvæðisins.
Hins vegar komu fram athugasemdir við heimild Fjármálaeftirlitsins samkvæmt greininni til að krefja móðurfélag fjármálafyrirtækis um upplýsingar o.fl. Um er að ræða samsvarandi heimild og kemur fram í 2. mgr. 106. gr. CRD IV, þar er hins vegar tekið fram að viðeigandi eftirlitsaðilum skuli veittar heimildir til að krefjast að móðurfélag fjármálafyrirtækis birti árlega, annaðhvort í heild eða með tilvísun til jafngildra upplýsinga (e. either in full or by way of references to equivalent information), lýsingu á uppbyggingu samstæðu og upplýsingar um stjórnarhætti og skipurit. Hér er misræmi í orðalagi sem nefndin telur rétt að bregðast við.
Um 11. gr. frumvarpsins um starfsheimildir verðbréfafyrirtækis.
Í 4. efnismgr. b-liðar 11. gr. frumvarpsins er heimild til að kveða á um að verðbréfafyrirtæki sem bera takmarkaðar starfsskyldur skuli setja tryggingu fyrir tjóni sem þau kunna að valda í starfsemi sinni og að nánari ákvæði um fjárhæð trygginga og lágmarksskilmála skuli setja í reglugerð. Í athugasemdum við framangreint ákvæði í frumvarpinu kemur fram að sambærilegt ákvæði sé að finna í 3. mgr. 26. gr. gildandi laga og að reglugerð sem sett hafi verið á grundvelli þess ákvæðis muni halda gildi sínu með lagastoð í þessu ákvæði. Nefndin bendir á að ekki er kveðið skýrt á um hvaða aðili hefur ákvörðunarvald um hvort umrædd fyrirtæki skuli setja sértryggingu fyrir því tjóni sem þau kunna að valda. Af 2. málsl. umrædds ákvæðis má þó álykta að ráðherra sé falið það ákvörðunarvald með setningu reglugerðar. Nefndin vekur einnig athygli á því að með 3. mgr. 26. gr. gildandi laga um fjármálafyrirtæki er lögð sú skylda á verðbréfamiðlanir að þær hafi tryggingu fyrir því tjóni sem þær kunna að valda viðskiptavinum sínum. Með frumvarpinu er lagt til að breytt verði núgildandi lögum á þann veg að ekki verði lengur um lagaskyldu að ræða heldur verði framkvæmdarvaldinu falið að taka ákvörðun um hvort umræddum fyrirtækjum skuli gert skylt að hafa tryggingu fyrir því tjóni sem þau kunna að valda viðskiptavinum sínum. Nefndin vísar til þess að framangreint ákvæði frumvarpsins átti ekki að fela í sér efnisbreytingu og leggur til að í ákvæðinu verði kveðið á um skyldu verðbréfafyrirtækja með takmarkaðar heimildir til að hafa tryggingu og gerir breytingartillögu þess efnis.
Um 19. gr. frumvarpsins um takmarkanir á stórum áhættuskuldbindingum.
Í g-lið 1. mgr. 67. gr. CRD IV-tilskipunarinnar kemur fram að heimild skuli vera í lögum til að beita stjórnvaldssekt gagnvart fjármálafyrirtækjum sem veita engar eða ófullnægjandi upplýsingar um stórar áhættuskuldbindingar. Slíka heimild er ekki að finna í lögunum. Nefndin leggur því til, í samráði við fjármála- og efnahagsráðuneytið, að sambærilegt ákvæði og lagt er til að bætist við 84. gr. bætist við 30. gr. laganna um takmarkanir á stórum áhættuskuldbindingum og jafnframt að heimild bætist við 110. gr. til þess að leggja stjórnvaldssekt á fjármálafyrirtæki í þessum tilfellum.
Um 20. gr. frumvarpsins um vogunarhlutfall.
Í i-lið 1. mgr. 67. gr. CRD IV-tilskipunarinnar kemur fram að heimild skuli vera í lögum til þess að leggja stjórnvaldssekt á fjármálafyrirtæki sem veita engar eða ófullnægjandi upplýsingar um vogunarhlutfall. Slíka heimild er ekki að finna í lögunum. Nefndin leggur því til, í samráði við fjármála- og efnahagsráðuneytið, að sambærilegu ákvæði og lagt er til að bætist við 30. og 84. gr. verði bætt við lögin sem nýrri grein um vogunarhlutfall, en í 20. gr. frumvarpsins er að finna tillögu að nýrri 30. gr. a laganna. Þá er einnig lagt til að við 110. gr. laganna verði bætt heimild til þess að leggja stjórnvaldssekt á fjármálafyrirtæki í þessum tilfellum.
Um 25. gr. frumvarpsins um könnunar- og matsferli fjármálaeftirlitsins o.fl.
Gerðar voru nokkrar athugasemdir við 25. gr. frumvarpsins. Að athuguðu máli telur nefndin rétt að gera orðalagsbreytingu á a-lið 25. gr. (80. gr.) á þann veg að orðin „séu fullnægjandi“ komi í 4. mgr. greinarinnar í stað orðanna „séu nægjanlegar“.
Gerð var athugasemd við h-lið 1. mgr. b-liðar 25. gr. (81. gr.) og varað við því að eftirlitsaðilar skuli meta áhættuskuldbindingar eftir landfræðilegri staðsetningu. Samkvæmt upplýsingum frá fjármála- og efnahagsráðuneyti er hér lykilatriði að það er fjármálafyrirtækið sjálft sem skal meta áhættu sína með tilliti til landfræðilegrar staðsetningar áhættuskuldbindinga, til að mynda með hliðsjón af útlánaáhættu og samþjöppunaráhættu, og þar með meta eiginfjárbindingu sína. Vanmeti fjármálafyrirtæki áhættu vegna þessa þá verði eftirlitsaðila heimilt að gera kröfu á grundvelli könnunar- og matsferlis, t.d um aukna eiginfjárbindingu. Heimildin er því mikilvæg en nefndin áréttar í þessu samhengi að í ferlinu gilda stjórnsýslulög, þ.m.t. meðalhófsreglan og andmælarétturinn. Fjallað hefur verið um könnunar- og matsferli fyrr í álitinu og vísast til þeirrar umfjöllunar.
Um 27. gr. frumvarpsins um almennar kröfur vegna eiginfjárgrunns.
Fram kemur í minnisblaði, sem nefndinni barst frá fjármála- og efnahagsráðuneyti 6. maí sl., að misritun er að finna í tillögu að 1. mgr. 84. gr. laganna, sbr. 27. gr. frumvarpsins. Þar segir: „Eiginfjárgrunnur fjármálafyrirtækja skal samsettur af þætti 1, sbr. 84. gr. a, þætti 2., sbr. 84. gr. b, og frádráttarliðum skv. 85. gr.“ Hér vantar tilvísun til 84. gr. b sem fjallar um viðbótar eigið fé þáttar 1. Tilvísun til þáttar 2 er röng en þar á að segja 84. gr. c. Gerir nefndin tillögu til breytingar á þann veg.
Um 28. gr. frumvarpsins um sex nýjar greinar, 84. gr. a – 84. gr. f.
Gerð var athugasemd við hugtakanotkun í nýrri 84. gr. a en þar er í 1. mgr. bæði notuð orðin „fjármagnsgerningur“ og „eiginfjárgrunnsgerningur“ í a- og b-lið. Nefndin telur hér vera á ferðinni ósamræmi því að í öðrum greinum 28. gr. frumvarpsins er notast við orðið „fjármagnsgerningur“. Nefndin leggur því til að í stað orðsins „eiginfjárgrunnsgerninga“ í tillögu að b-lið 1. mgr. 84. gr. a komi „fjármagnsgerninga“.
Fram kom athugasemd við c- og d-lið 1. mgr. nýrrar 84. gr. c um leiðréttingar vegna útlánaáhættu. Umræddir stafliðir byggjast á c- og d-lið 62. gr. CRR-reglugerðarinnar. Í c-lið er um að ræða fjármálafyrirtæki sem beita staðalaðferð og skírskotun til staðalaðferðar í umræddum staflið reglugerðarinnar undirstrikar það. Sama gildir um d-lið 1. mgr. en ákvæðið á við um þau fjármálafyrirtæki sem beita innramatsaðferð en það ætti að vera ljóst með skírskotun til innramatsaðferðar í stafliðnum. Til þess að taka af allan vafa um inntak ákvæðisins leggur nefndin til breytingar þannig að í upphafi stafliðanna komi annars vegar í c-lið „hjá fjármálafyrirtækjum sem nota staðalaðferð“ og hins vegar í d-lið „hjá fjármálafyrirtækjum sem nota innramatsaðferð“.
Um 39. gr. frumvarpsins um stjórnvaldssektir.
Fram komu athugasemdir þess efnis að nauðsynlegt væri að gera heildarendurskoðun á ákvæðum laga um fjármálafyrirtæki um stjórnvaldssektir til samræmis við ákvæði d-, e-, g- og i-lið 1. mgr. 67. gr. CRD IV-tilskipunarinnar. Nefndin óskaði eftir að fjármála- og efnahagsráðuneytið kannaði málið og í minnisblaði ráðuneytisins kemur fram að nokkuð vantar upp á heimildir til að beita stjórnvaldssektum gagnvart fjármálafyrirtækjum.
Í þeim greinum sem um ræðir segir að í landsrétti aðildarríkja skuli vera heimild til að sekta fjármálafyrirtæki sem ekki veita fullnægjandi upplýsingar, t.d. um eigið fé, stórar áhættuskuldbindingar og vogunarhlutfall. Þessar heimildir eru ekki fyrir hendi í íslenskum rétti og er því lagt til að brugðist verði við því. Lagt er til að heimildir fyrir Fjármálaeftirlitið til að leggja á stjórnvaldsektir fyrir brot á tilgreindum ákvæðum verði í ákvæðum laganna sem fjalla um áhættuþættina, þ.e. í 78. gr. a – 78. gr. i.
Um 41. gr. frumvarpsins um innleiðingu reglugerðar um vogunarhlutfall.
Nefndin leggur til orðalagsbreytingu á greininni. Síðasti málsliður greinarinnar er svohljóðandi: „Í reglunum skal kveðið á um val- og heimildarákvæði reglugerðarinnar skuli beitt hér á landi.“ Nefndin leggur til að orðinu „hvaða“ verði bætt við á eftir orðunum „kveðið á um“.
Tillögur að viðbótarbreytingum á lögunum.
Auk framangreindra breytinga á greinum frumvarpsins leggur nefndin til nokkrar viðbótarbreytingar á lögunum í samræmi við ábendingar sem fram hafa komið við vinnslu málsins.
17. gr. a laganna um uppfærða skuldbindingaskrá.
Í umsögn um málið var bent á að samhliða breytingu á hugtakanotkun laganna í 23. tölul. 1. mgr. 1. gr. frumvarpsins og nýju hugtaki „venslaðir aðilar“ í 20. tölul 1. mgr. 1. gr. þurfi að gera breytingu á 17. gr. a laganna sem fjallar um uppfærða skuldbindingaskrá. Í frumvarpinu er lögð til breyting á skilgreiningu á „nánum tengslum“ í 23. tölul 1. mgr. 1. gr. Með þeirri breytingu fellur tilvísun „til samstarfs“ út úr skilgreiningu á „nánum tengslum“. Svo breytt nær hugtakið „náin tengsl“ ekki til ákveðinna vensla, t.d. samstarfsaðila, en hugtakið „venslaðir aðilar“ sem skilgreint er í 20. tölul. 1. mgr. 1. gr. frumvarpsins á að ná fram þessum tengslum. Nefndin telur ljóst að óbreytt 17. gr. a muni valda því að ákveðnir aðilar sem eiga í samstarfi falli utan ákvæðisins en það verður að teljast mikilvægt að tengdir aðilar séu tengdir saman, t.d. í skuldbindingaskrá. Telur nefndin mikilvægt að koma í veg fyrir að tómarúm myndist og leggur því til breytingu á 17. gr a.
117. gr. b laganna um innleiðingu tæknilegra framkvæmdastaðla og tæknilegra eftirlitsstaðla í íslenskan rétt.
Vakin var athygli nefndarinnar á að með lögum nr. 57/2015, um breytingu á lögum um fjármálafyrirtæki, var sú skylda lögð á Fjármálaeftirlitið að setja reglur sem byggjast á tæknilegum framkvæmdarstöðlum og eftirlitsstöðlum Evrópsku bankaeftirlitsstofnunarinnar. Frá setningu laganna hefur verið unnið að slíkum reglum og hafa komið í ljós tæknileg smáatriði sem lagfæra mætti í frumvarpi því sem hér er til umfjöllunar. Um er að ræða atriði er varða tæknilega staðla sem varða eiginfjárauka og innri líkön fjármálafyrirtækja. Rétt er að skýra núgildandi 2. mgr. og 3. mgr. 117. gr. b laga um fjármálafyrirtæki á þann veg að með skyldu Fjármálaeftirlitsins til að setja reglur sem varða eiginfjárgrunn fjármálafyrirtækja og einstaka áhættuþætti í starfsemi þeirra felst skylda til að taka upp alla tæknilega staðla sem varða eiginfjárauka og innri líkön fjármálafyrirtækja. Nefndin tekur undir þau sjónarmið að heppilegt sé að taka af öll tvímæli um þetta atriði og leggur því til breytingar þess efnis.
16. gr. laganna um endurskoðunardeild og 54. gr. laganna um stjórnarhætti.
Í minnisblaði sem nefndinni barst frá fjármála- og efnahagsráðuneyti kemur fram að í gildandi lögum, þ.e. í 5. málsl. 1. mgr. 16. gr. laganna, er að finna heimild til að setja reglugerð um starfsemi innri endurskoðunardeildar. Ábending barst m.a. um að athuga þyrfti hvort breyta ætti reglugerðarheimildinni þannig að í stað heimildar til þess að setja reglugerð kæmi heimild til handa Fjármálaeftirlitinu til þess að setja reglur. Ráðuneytið tók þessa ábendingu til skoðunar og benti á að á síðustu árum hefur færst í aukana að reglugerðarheimildum hafi fækkað en regluheimildum fjölgað. Þetta skýrist helst af breytingum sem hafa orðið á alþjóðavettvangi, m.a. á vettvangi ESB með uppsetningu nýrra evrópskra eftirlitsstofnana á fjármálamarkaði en stofnanirnar hafa á síðustu árum fengið heimildir til þess að setja tæknilega framkvæmdastaðla, tilmæli og viðmiðunarreglur sem eftirlitsaðilum í ríkjunum er gert að starfa eftir. Með vísan til framangreindra sjónarmiða leggur nefndin til að í stað reglugerðarheimildar komi regluheimild til handa Fjármálaeftirlitinu í 16. gr. laganna til þess að setja reglur um innri endurskoðun. Sömu sjónarmið eiga við um reglur um stjórnarhætti fjármálafyrirtækja og er því einnig lagt til að við bætist heimild til þess að setja reglur um innri stjórnarhætti fjármálafyrirtækja í 54. gr. laganna.
Guðmundur Steingrímsson var fjarverandi við afgreiðslu málsins.
Í ljósi framangreinds leggur nefndin til að frumvarpið verði samþykkt með breytingum sem gerð er tillaga um í sérstöku þingskjali.
Alþingi, 1. júní 2016.
| Willum Þór Þórsson, frsm. |
Frosti Sigurjónsson, form. |
Líneik Anna Sævarsdóttir. |
| Sigríður Á. Andersen. | Vilhjálmur Bjarnason. | Brynjar Níelsson. |
| Katrín Jakobsdóttir, með fyrirvara. |
