Ferill 111. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.

---

147. löggjafarþing 2017–2018.
Þingskjal 136  —  111. mál.
2. umræða.

Nefndarálit með breytingartillögu

um frumvarp til laga um breytingu á almennum hegningarlögum, nr. 19/1940, með síðari breytingum (uppreist æru).

Frá allsherjar- og menntamálanefnd.

    Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Hauk Guðmundsson, Rögnu Bjarnadóttur og Kristínu Einarsdóttur frá dómsmálaráðuneyti.
    Með frumvarpinu eru lagðar til breytingar á almennum hegningarlögum, nr. 19/1940, hvað varðar uppreist æru. Lagt er til að hætt verði að veita mönnum uppreist æru með stjórnvaldsákvörðun. Einnig er lagt til að fellt verði brott ákvæði 2. mgr. 238. gr. laganna sem kveður á um að hafi maður, er sætt hefur refsidómi fyrir einhvern verknað, síðar öðlast uppreist æru sé ekki heimilt að bera hann framar þeim sökum, og leysi sönnun því ekki undan refsingu er svo stendur á.
    Nefndin telur að með frumvarpinu sé verið að bregðast við úreltu fyrirkomulagi um veitingu uppreistar æru. Þess í stað verði mælt fyrir um það í viðeigandi lögum í hvaða tilvikum sakaferill skuli leiða til missis tiltekinna borgaralegra réttinda, svo sem kjörgengis, embættisgengis eða tiltekinna starfsréttinda.
    Með brottfalli 85. gr. eru stjórnarskrárvarin réttindi skert. Slíkt brottfall getur einnig haft áhrif á stjórnarskrárvarið atvinnufrelsi. Ef ákvæðið er fellt brott en endurskoðun á öðrum lögum fer ekki fram benda dómar Mannréttindadómstóls Evrópu til þess að slíkt ástand sé ólögmæt skerðing mannréttinda. Í ljósi þessa leggur nefndin til að brottfalli 85. gr. almennra hegningarlaga verði sett ákveðin tímamörk eða til 1. janúar 2019. Þannig skapist svigrúm fyrir heildarendurskoðun þeirra laga sem málinu tengjast og auk þess nægilegt svigrúm fyrir löggjafann að rýna þær breytingar, tryggja að mál fái þinglega meðferð og að gæði lagasetningar séu tryggð. Í þeirri vinnu verður unnt að leggja heildstætt mat á þær lagareglur sem eiga að gilda um borgaraleg réttindi manna, kjörgengi og atvinnufrelsi og þær skorður sem neytingu réttinda eru settar. Brýnt er að meta m.a. annars vegar hagsmuni samfélagsins og hins vegar hagsmuni einstaklinga. Þannig verði tryggt að ekki skapist réttaróvissa um óákveðinn tíma um mannréttindi einstaklinga. Telur nefndin að með þessari breytingu sé fullnægt skilyrðum fyrir því að stjórnarskrárvörðum réttindum séu settar skorður enda sé það gert með lögum, í skýrum tilgangi, nauðsynlegt í lýðræðisríki og meðalhófs gætt.
    Mikilvægt er að heildarendurskoðun fari fram á því fyrirkomulagi sem felst í uppreist æru og skilyrðum um óflekkað mannorð og að slík vinna verði unnin í samráði við önnur fagráðuneyti og hagsmunaaðila. Gefa þarf nægan tíma í þá flóknu vinnu, bæði hvað varðar frumvarpssmíð og þinglega meðferð. Nefndin leggur þó áherslu á að vinnu verði flýtt eins og unnt er og telur rétt að skoðað verði hvort hægt sé að áfangaskipta frumvarpssmíðinni. Í því samhengi telur nefndin brýnt að lagaákvæði um kjörgengi verði endurskoðuð sem allra fyrst og að unnt verði að gera nauðsynlegar breytingar á lögum um kosningar til sveitarstjórna, nr. 5/1998, fyrir sveitarstjórnarkosningar sem verða 26. maí 2018.
    Guðjón S. Brjánsson, áheyrnarfulltrúi í nefndinni, er samþykkur áliti þessu.
    Nefndin leggur til að frumvarpið verði samþykkt með eftirfarandi

BREYTINGU:

    Við 3. gr. bætist nýr málsliður, svohljóðandi: B-liður 1. gr. gildir til 1. janúar 2019.

Alþingi, 26. september 2017.

Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, form., frsm.	Eygló Harðardóttir.	Nichole Leigh Mosty.
Vilhjálmur Árnason.	Andrés Ingi Jónsson.	Birgitta Jónsdóttir.
Pawel Bartoszek.	Valgerður Gunnarsdóttir.	Þórhildur Sunna Ævarsdóttir.