Ferill 426. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Microsoft Word.
148. löggjafarþing 2017–2018.
Þingskjal 608 — 426. mál.
Stjórnarfrumvarp.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um heilbrigðisþjónustu, lögum um málefni aldraðra og lögum um sjúkratryggingar (dvalarrými og dagdvöl).
Frá heilbrigðisráðherra.
I. KAFLI
Breyting á lögum um heilbrigðisþjónustu, nr. 40/2007, með síðari breytingum.
1. gr.
a. 2. tölul. orðast svo: Almenn heilbrigðisþjónusta: Heilsugæsla, almenn sjúkrahúsþjónusta og þjónusta og hjúkrun á hjúkrunarheimilum, í hjúkrunar- og dvalarrýmum stofnana og í dagdvöl.
b. Í stað orðsins ,,sjúkrahúsi“ í 9. tölul. kemur: heilbrigðisstofnun.
c. Á eftir 12. tölul. koma tveir nýir töluliðir., 13. og 14. tölul., svohljóðandi:
13. Dvalarrými: Rými á hjúkrunarheimili eða heilbrigðisstofnun þar sem þeim er hjúkrað sem þarfnast umönnunar og meðferðar, sem hægt er að veita utan sjúkrahúsa, en þó ekki í þeim mæli sem veitt er í hjúkrunarrými.
14. Dagdvöl: Stuðningsúrræði fyrir þá einstaklinga sem að staðaldri þurfa eftirlit og umsjá til að geta búið áfram heima.
2. gr.
a. (16. gr. a.)
Dvalarrými.
b. (16. gr. b.)
Dagdvöl.
II. KAFLI
Breyting á lögum um málefni aldraðra, nr. 125/1999, með síðari breytingum.
3. gr.
Þrátt fyrir ákvæði 3. tölul. 1. mgr. er heimilt að samþykkja dvöl einstaklinga sem eru yngri en 67 ára í dagdvöl enda hafi þeir verið metnir í þörf fyrir slíka dvöl.
Enginn getur notið þjónustu í dagdvöl nema að undangengnu mati faglegs teymis heilbrigðisstofnunar.
Ráðherra getur í reglugerð kveðið nánar á um faglegt matsteymi og skilyrði við mat á þörf fyrir dvöl í dagdvöl.
4. gr.
5. gr.
III. KAFLI
Breyting á lögum um sjúkratryggingar, nr. 112/2008, með síðari breytingum.
6. gr.
Þjónusta í hjúkrunarrýmum, dvalarrýmum og dagdvöl.
7. gr.
Greinargerð.
Frumvarp þetta er samið í velferðarráðuneytinu. Við samningu frumvarpsins var haft samráð við sjúkratryggingastofnun og Tryggingastofnun.
2. Tilefni og nauðsyn lagasetningar.
Tilefni þess að frumvarp þetta er lagt fram er vilji til að heimilt verði að samþykkja dvöl í dvalarrýmum eða dagdvöl fyrir þá sem yngri eru en 67 ára ef þörf krefur, vegna heilsufars þeirra. Slík heimild er nú þegar í lögum um málefni aldraðra, nr. 125/1999, varðandi dvöl í hjúkrunarrýmum.
Ákvæði um dvalarrými og dagdvöl er nú einungis að finna í lögum um málefni aldraðra, nr. 125/1999, en ekki í lögum um heilbrigðisþjónustu, nr. 40/2007. Rétt þykir að bæta í þau lög ákvæðum um dvalarrými og dagdvöl svo og í lög um sjúkratryggingar, nr. 112/2008.
Sjúkratryggingastofnun hefur verið falið að vinna að gerð rammasamnings um dagdvöl og því brýnt að lög heimili að fólki standi þetta úrræði til boða eftir metinni þörf, óháð aldri.
3. Meginefni frumvarpsins.
Markmiðið með frumvarpinu er að jafna aðgang þeirra sem þurfa á dvöl í dvalarrými eða dagdvöl að halda, óháð aldri, og forgangsraða eftir þörf.
Breytingar sem lagðar eru til í frumvarpinu fela í sér breytingar til samræmingar á lögum nr. 40/2007, um heilbrigðisþjónustu, lögum nr. 125/1999, um málefni aldraðra, og lögum nr. 112/2008, um sjúkratryggingar.
Samkvæmt 1. tölul. 2. gr. laga um málefni aldraðra, nr. 125/1999, telst sá aldraður í skilningi laganna sem náð hefur 67 ára aldri. Í 3. tölul. 13. gr. sömu laga er fjallað um dagdvöl en það er úrræði sem sjúkratryggingar greiða að verulegu leyti og er ætlað öldruðum sem að staðaldri þurfa eftirlit og umsjá til að geta búið áfram heima. Dagdvöl er mikilvægt úrræði til að styðja einstaklinga til búsetu heima sem lengst. Í 14. gr. laga um málefni aldraðra kemur fram að þó að hjúkrunarheimili séu skilgreind fyrir aldraða þá sé heimilt að bjóða yngri einstaklingum dvöl þar hafi þeir verið metnir í þörf fyrir slíkt úrræði. Samkvæmt gildandi ákvæðum eru úrræðin dagdvöl og dvalarrými einungis ætluð öldruðum. Með frumvarpinu er ætlunin að það sama gildi um dvöl í dvalarrými og í dagdvöl, þ.e. að dvöl grundvallist á faglegu heilsufarsmati, óháð aldri. Um langa hríð hafa komið upp tilvik þar sem óskað hefur verið eftir undanþágum til dvalar í dvalarrýmum og í dagdvöl þrátt fyrir að viðkomandi sé yngri en 67 ára. Lagastoð fyrir slíkum undanþágum hefur vantað.
Með þeirri breytingu á löggjöfinni sem lögð er til mun verða heimilt að veita undanþágu frá aldursskilyrði varðandi dvalarrými og dagdvöl.
Þá er lagt til að 24. gr. laga um sjúkratryggingar, nr. 112/2008, verði breytt þannig að skýrt sé að sjúkratrygging nái til þjónustu sem veitt er í hjúkrunarrýmum, dvalarrýmum og dagdvöl sem samið hefur verið um skv. IV. kafla laganna. Þessi breyting er til að skjóta lagastoð undir núverandi framkvæmd varðandi dvalarrými og dagdvöl.
Í 3. gr. frumvarpsins er einnig að finna reglugerðarheimild sem ætlunin er að setja í lög um málefni aldraðra til handa ráðherra til að kveða nánar á í reglugerð um fyrirkomulag faglegs teymis og skilyrði mats á þörf fyrir dvöl í dagdvöl. Við gerð þessa frumvarps var kannað hvort æskilegt væri að skjóta sterkari lagastoð en hinni almennu reglugerðarheimild 29. gr. laga um málefni aldraðra undir reglugerð um nánari útfærslu lagabreytingarinnar sem þessu frumvarpi er ætlað að breyta. Reglugerðarheimildin gerir ráð fyrir faglegu teymi og mati á þörf sem ráðherra útfærir sérstaklega.
4. Samráð.
Við samningu frumvarpsins var haft samráð við sjúkratryggingastofnun og Tryggingastofnun. Þær breytingar sem lagðar eru til í frumvarpinu fela í sér að heilbrigðisþjónusta sé veitt öllum í samræmi við þörf, óháð aldri. Ekki var talin frekari þörf á samráði þar sem um var að ræða aukin réttindi fyrir þann hóp fólks sem breytingarnar taka til. Um er að ræða breytingar sem eru til hagsbóta fyrir einstaklinga sem eru yngri en 67 ára en þó í þörf fyrir þjónustu sem veitt er í dvalarrýmum eða dagdvöl.
5. Mat á áhrifum.
Frumvarpið snertir fyrst og fremst þá sem eru yngri en 67 ára og eru í þörf fyrir dvöl í dvalarrýmum eða í dagdvöl. Mögulega gætu breytingar sem lagðar eru til í frumvarpinu þó haft áhrif á aðgengi að þjónustunni fyrir þá sem eru eldri en 67 ára þar sem fleiri eiga nú rétt á sömu þjónustuúrræðum.
Verði frumvarpið að lögum mun það stækka þann hóp sem óskar eftir framangreindri heilbrigðisþjónustu. Um 3% hjúkrunarrýma eru nú nýtt af yngri einstaklingum en 67 ára. Þrátt fyrir það hefur það ekki sjálfkrafa haft áhrif á fjölda rýma í boði. Unnið er að því jafnt og þétt að fjölga rýmum og úrræðum sem öldruðum standa til boða. Auk þess má reikna með að viðkomandi einstaklingur njóti þá annarrar þjónustu af hendi ríkis og/eða sveitarfélaga sé rými ekki til staðar í viðunandi úrræði. Frumvarpið eitt og sér leiðir því ekki til hækkunar á útgjöldum ríkissjóðs. Verði frumvarpið að lögum gæti þeim fjölgað sem eiga kost á viðkomandi þjónustu og þar með lengt biðlista en það fjölgar ekki rýmum sjálfkrafa.
Um einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í b-lið segir að í stað orðsins ,,sjúkrahúsi“ í 9. tölul. komi orðið ,,heilbrigðisstofnun“. Breytingin felur í sér að það sé skýrt að hjúkrunarrými eru ekki einungis tengd sjúkrahúsum heldur einnig heilbrigðisstofnunum enda falla sjúkrahús undir skilgreininguna heilbrigðisstofnun.
Í c-lið er að finna skilgreiningar á hugtökunum dvalarrými og dagdvöl sem eru í lögum um málefni aldraðra en hafa ekki verið skilgreind áður í lögum um heilbrigðisþjónustu. Með frumvarpinu munu hugtökin nú einnig verða í lögum um heilbrigðisþjónustu.
Í 13. tölul. er dvalarrými skilgreint sem rými á hjúkrunarheimili eða heilbrigðisstofnun þar sem hjúkrað er þeim sem þarfnast umönnunar og meðferðar sem hægt er að veita utan sjúkrahúsa en þó ekki í þeim mæli sem veitt er í hjúkrunarrými, þ.e.a.s. þeir sem metnir eru í dvalarrými þurfa á minni hjúkrunarþjónustu að halda en þeir sem metnir eru í hjúkrunarrými. Meginlagaákvæði um dvalarrými og þá þjónustu sem þar er veitt er aftur á móti að finna í lögum nr. 125/1999, um málefni aldraðra.
Í 14. tölul. er dagdvöl skilgreind sem stuðningsúrræði fyrir þá einstaklinga sem að staðaldri þurfa eftirlit og umsjá til að geta búið áfram heima. Meginlagaákvæði um dagdvöl og þá þjónustu sem þar skal veita er í lögum um málefni aldraðra.
Um 2. gr.
Um 3. gr.
Í greininni er einnig að finna reglugerðarheimild til handa ráðherra til að kveða nánar á í reglugerð um fyrirkomulag faglegs teymis heilbrigðisstofnunar og skilyrði mats á þörf fyrir dvöl í dagdvöl. Við gerð þessa frumvarps var kannað hvort ekki væri æskilegt að skjóta sterkari lagastoð en hinni almennu reglugerðarheimild laga um málefni aldraðra, 29. gr., undir reglugerð um nánari útfærslu lagabreytingarinnar sem þessu frumvarpi er ætlað að breyta. Reglugerðarheimildin gerir ráð fyrir faglegu teymi heilbrigðisstofnunar og mati á þörf sem skilyrði sem ráðherra útfærir sérstaklega.
Um 4. gr.
Um 5. gr.
Um 6. gr.
Um 7. gr.
