Ferill 97. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.

150. löggjafarþing 2019–2020.
Þingskjal 331  —  97. mál.



Svar


fjármála- og efnahagsráðherra við fyrirspurn frá Loga Einarssyni um eignir og tekjur landsmanna árið 2018.


    Fyrirspurnin hljóðar svo:
     1.      Hvert var eigið fé þeirra a) 5%, b) 1%, c) 0,1% landsmanna sem mest áttu árið 2018 og hvert var hlutfall eigin fjár þeirra af eigin fé allra landsmanna árið 2018? Hverjar eru sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017?
     2.      Hverjar voru heildareignir þeirra a) 5%, b) 1%, c) 0,1% landsmanna sem mest áttu árið 2018 og hvert var hlutfall heildareigna þeirra af heildareignum allra landsmanna árið 2018? Hverjar eru sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017?
     3.      Hverjar voru tekjur tekjuhæstu a) 5%, b) 1%, c) 0,1% landsmanna árið 2018, með og án fjármagnstekna, og hvert var hlutfall tekna þeirra af tekjum allra landsmanna árið 2018? Hverjar eru sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017?
     4.      Hvað áttu tekjuhæstu a) 10%, b) 5%, c) 1%, d) 0,1% landsmanna árið 2018 stóran hluta af annars vegar eigin fé landsmanna og hins vegar heildareignum landsmanna árið 2018? Hverjar eru sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017?

    Svör við fyrirspurninni byggjast á framtalsgögnum einstaklinga fyrir tekjuárin 1998–2018 frá embætti ríkisskattstjóra þar sem þar eru bestu og heildstæðustu upplýsingarnar sem völ er á um eignir og tekjur landsmanna. Gögnunum er raðað eftir fjölskyldunúmeri framtals. Tveir samskattaðir aðilar teljast saman sem ein fjölskylda, óháð því hvort um sé að ræða hjón eða samskattað par. Einhleypingur, þ.m.t. einstætt foreldri, telst sem ein fjölskylda og ósamskattað par í sambúð telst sem tvær fjölskyldur. Vert er að hafa í huga að þar sem hér er stuðst við skattframtöl telst unglingur í foreldrahúsum í þessari röðun sem ein fjölskylda frá og með 16 ára aldri þrátt fyrir að sami unglingur komi fram sem barn á framfæri framteljanda á öðru framtali. Unglingar og ungmenni sem búa í heimahúsum eru mörg hver með engar tekjur eða eignir, en samkvæmt tölum Hagstofunnar voru um 22.500 manns á aldrinum 16–20 ára í fyrra. Þar sem flestir í þessum hópi eiga litlar eignir og hafa lágar eða engar tekjur hafa þeir ekki teljandi áhrif á talnalegar niðurstöður varðandi þann hóp sem á mestar eignir eða hefur hæstar tekjur. Öðru máli gengdi ef um væri að ræða tölur um heildardreifingu eigna og tekna eða meðaltöl og miðgildi framteljenda. Í svarinu er því ekki gerð tilraun til þess að skilgreina „landsmenn“ sem fólk sem telst vera orðið fullorðið eða t.d. sem er á vinnumarkaði heldur eru þeir taldir saman hér sem framteljendur í skilningi skattalaga. Í gögnunum eru einnig meðtaldir þeir einstaklingar og sambýlingar sem eru með afbrigðilega álagningu, eða handreiknaðir, eins og sá hópur er oft nefndur sökum þess að sérfræðingar RSK þurfa að handreikna álagningu þeirra. Þetta eru einstaklingar þar sem framtölum er að einhverju leyti ábótavant og er algeng ástæða fyrir handreikningi búseta erlendis hluta úr ári. Á árinu 2018 voru samtals 238.083 fjölskyldur í gögnum ríkisskattstjóra miðað við framangreinda skilgreiningu á framteljendum, 5%-hópurinn er námundaður við 11.900 fjölskyldur, 1% við 2.380 fjölskyldur og 0,1%-hópurinn við 238 fjölskyldur.
Gæði gagnanna eru að mestu leyti óbreytt yfir þann tíma sem hér um ræðir með þeirri undantekningu þó að á framtali 2009 voru innstæður og vextir af innstæðum forskráð í fyrsta sinn á skattframtöl og hafa verið það síðan. Þetta hafði í för með sér að innstæður og vextir af innstæðum hækkuðu gríðarlega á milli framtala 2008 og 2009. Þetta hafði hins vegar ekki afgerandi áhrif á hlutfallstölurnar á þessum tíma. Þá er rétt að taka fram að hlutabréf eru talin á nafnvirði í þessum gögnum og fasteignir eru taldar á fasteignamatsverði. Þá skal sérstaklega tekið fram að uppsöfnuð lífeyrisréttindi eru ekki talin fram sem eignir á skattframtali og eru því ekki talin með í þessari nálgun.

1.
    Eigið fé þeirra 5% framteljenda sem mestar eignir áttu við lok árs 2018 samkvæmt skattframtölum var 1.864 milljarðar kr. og hlutfall eigin fjár þeirra af eigin fé allra framteljenda var 40,8%. Eigið fé þess 1% framteljenda sem mestar eignir áttu við lok árs 2018 var 802,1 milljarður kr. og hlutfall eigin fjár þeirra af eigin fé allra framteljenda var 17,6%. Eigið fé þess 0,1% framteljenda sem mest áttu við lok árs 2018 var 260,2 milljarðar kr. og hlutfall eigin fjár þeirra af eigin fé allra framteljenda var 5,7%. Sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017 er að finna í töflu 1.

Tafla 1. Upphæð og hlutfall eigin fjár hjá þeim hluta framteljenda sem mest áttu af heildar eigin fé 1998–2018, raðað eftir heildareignum.
Efstu 5% Efsta 1%     Efsta 0,1%
Ár

Eigið fé,
millj. kr.

Hlutfall af heild Eigið fé,
millj. kr. 		Hlutfall af heild Eigið fé,
millj. kr. 		Hlutfall af heild
1998 228.350 38,5% 99.660 16,8% 29.352 4,9%
1999 259.070 38,0% 113.422 16,6% 32.538 4,8%
2000 286.654 37,7% 124.563 16,4% 37.231 4,9%
2001 318.178 37,1% 137.221 16,0% 39.348 4,6%
2002 346.316 38,1% 155.928 17,1% 49.443 5,4%
2003 390.889 38,6% 180.944 17,9% 60.941 6,0%
2004 445.154 38,1% 201.653 17,2% 64.114 5,5%
2005 571.814 37,2% 254.767 16,6% 79.922 5,2%
2006 695.240 40,7% 328.875 19,3% 112.685 6,6%
2007 886.009 43,6% 447.733 22,0% 174.226 8,6%
2008 931.468 47,2% 474.197 24,0% 173.848 8,8%
2009 963.405 50,4% 480.084 25,1% 170.799 8,9%
2010 894.256 56,3% 448.976 28,3% 162.119 10,2%
2011 943.132 50,9% 443.241 23,9% 155.020 8,4%
2012 1.010.609 48,7% 470.267 22,7% 167.120 8,1%
2013 1.051.915 47,8% 482.697 21,9% 168.667 7,7%
2014 1.126.162 46,1% 506.336 20,7% 167.754 6,9%
2015 1.249.414 44,4% 559.487 19,9% 187.339 6,7%
2016 1.388.292 43,5% 612.632 19,2% 201.323 6,3%
2017 1.646.667 42,0% 718.550 18,3% 236.596 6,0%
2018 1.864.000 40,8% 802.139 17,6% 260.224 5,7%

2.
    Heildareignir þeirra 5% framteljenda sem mestar eignir áttu við lok árs 2018 samkvæmt skattframtölum voru 2.091,5 milljarðar kr. og hlutfall eigna þeirra af heildareignum var 31,8%. Heildareignir þess 1% framteljenda sem mestar eignir áttu við lok árs 2018 voru 843,8 milljarðar kr., sem svarar til 12,8% af heildareignum allra framteljenda. Heildareignir þess 0,1% landsmanna sem mestar eignir áttu við lok árs 2018 voru 265,6 milljarðar kr. eða sem nam 4,0% af heildareignum. Sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017 er að finna í töflu 2.

Tafla 2. Upphæð og hlutfall heildareigna hjá þeim hluta landsmanna sem mestar eignir áttu 1998–2018.
Efstu 5% Efsta 1% Efsta 0,1%
Ár Heildareignir, millj. kr. Hlutfall af heild Heildareignir, millj. kr. Hlutfall af heild Heildareignir, millj. kr. Hlutfall af heild
1998 271.489 28,3% 115.708 12,1% 35.299 3,7%
1999 302.888 27,6% 125.126 11,4% 35.570 3,2%
2000 341.328 27,6% 140.171 11,3% 41.876 3,4%
2001 379.203 27,0% 154.552 11,0% 45.720 3,3%
2002 406.230 27,1% 169.783 11,3% 52.777 3,5%
2003 459.505 27,5% 196.977 11,8% 64.891 3,9%
2004 534.942 27,8% 225.007 11,7% 70.273 3,6%
2005 700.350 28,5% 292.425 11,9% 90.397 3,7%
2006 868.982 30,8% 382.162 13,6% 128.595 4,6%
2007 1.119.181 33,1% 523.029 15,5% 195.915 5,8%
2008 1.196.965 32,7% 554.000 15,1% 200.779 5,5%
2009 1.233.236 32,4% 561.351 14,8% 197.110 5,2%
2010 1.133.909 32,7% 517.756 14,9% 183.550 5,3%
2011 1.148.891 31,8% 500.980 13,9% 169.389 4,7%
2012 1.216.725 31,5% 523.679 13,6% 180.929 4,7%
2013 1.255.294 31,5% 531.540 13,3% 181.580 4,6%
2014 1.319.381 31,3% 547.868 13,0% 174.887 4,2%
2015 1.436.420 31,7% 596.954 13,2% 191.418 4,2%
2016 1.578.257 31,8% 654.087 13,2% 208.293 4,2%
2017 1.851.952 32,0% 758.641 13,1% 241.358 4,2%
2018 2.091.545 31,8% 843.830 12,8% 265.618 4,0%

3.
    Heildartekjur með fjármagnstekjum samkvæmt skattframtölum hjá tekjuhæstu 5% framteljenda voru 394 milljarðar kr. árið 2018 og hlutfall tekna þeirra af tekjum allra framteljenda árið 2018 var 21,2%. Heildartekjur með fjármagnstekjum hjá tekjuhæsta 1% framteljenda voru 146,8 milljarðar kr. og hlutfall tekna þeirra af öllum tekjum árið 2018 var 7,9%. Heildartekjur með fjármagnstekjum hjá tekjuhæsta 0,1% framteljenda voru 45,5 milljarðar kr. og hlutfall tekna þeirra af heildartekjum var 2,4%. Sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2018 er að finna í töflu 3.


Tafla 3. Upphæð og hlutfall heildartekna tekjuhæsta hluta framteljenda 1998–2018.
Efstu 5% Efsta 1% Efsta 0,1%
Ár

Heildareignir, millj. kr.

Hlutfall af heild

Heildareignir, millj. kr. Hlutfall af heild Heildareignir, millj. kr. Hlutfall af heild
1998 66.997 18,6% 21.672 6,0% 4.845 1,3%
1999 78.534 19,2% 26.223 6,4% 6.187 1,5%
2000 90.940 19,7% 32.223 7,0% 8.795 1,9%
2001 106.117 20,6% 41.584 8,1% 15.384 3,0%
2002 118.497 21,4% 49.008 8,9% 20.608 3,7%
2003 138.711 23,2% 64.270 10,8% 31.104 5,2%
2004 153.350 23,4% 68.055 10,4% 25.820 3,9%
2005 209.261 27,2% 110.690 14,4% 48.628 6,3%
2006 257.263 28,5% 137.487 15,2% 60.248 6,7%
2007 366.171 33,2% 222.967 20,2% 112.446 10,2%
2008 288.565 26,0% 133.520 12,0% 46.011 4,1%
2009 246.970 23,3% 104.425 9,9% 37.208 3,5%
2010 201.873 20,5% 70.351 7,2% 19.226 2,0%
2011 217.273 20,7% 73.491 7,0% 18.855 1,8%
2012 233.583 21,0% 80.832 7,3% 21.227 1,9%
2013 257.610 21,5% 94.398 7,9% 28.117 2,3%
2014 285.250 22,0% 111.209 8,6% 38.773 3,0%
2015 308.256 22,0% 116.964 8,3% 35.252 2,5%
2016 349.802 22,2% 138.754 8,8% 48.898 3,1%
2017 397.205 22,6% 165.276 9,4% 63.739 3,6%
2018 394.044 21,2% 146.809 7,9% 45.518 2,4%

    Heildartekjur án fjármagnstekna hjá tekjuhæstu 5% framteljenda voru 323,8 milljarðar kr. árið 2018 og hlutfall þeirra af tekjum allra framteljenda (án fjármagnstekna) var 18,6%. Heildartekjur án fjármagnstekna hjá tekjuhæsta 1% framteljenda voru 98,7 milljarðar kr. eða sem svaraði til 5,7% af heildartekjum framteljenda (án fjármagnstekna) var 5,7%. Heildartekjur án fjármagnstekna hjá tekjuhæsta 0,1% framteljenda voru 19,7 milljarðar kr. og hlutfall þeirra af tekjum allra framteljenda (án fjármagnstekna) var 1,1%. Sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017 er að finna í töflu 4.

Tafla 4. Upphæð og hlutfall heildartekna án fjármagnstekna hjá tekjuhæsta hluta framteljenda 1998–2018.
Efstu 5% Efsta 1% Efsta 0,1%
Ár Tekjur án fjármagnstekna, millj. kr. Hlutfall af heild Tekjur án fjármagnstekna, millj. kr. Hlutfall af heild Tekjur án fjármagnstekna, millj. kr. Hlutfall af heild
1998 60.323 17,5% 17.549 5,1% 3.190 0,9%
1999 66.840 17,4% 19.128 5,0% 3.120 0,8%
2000 74.571 17,5% 21.671 5,1% 3.769 0,9%
2001 82.241 17,4% 23.302 4,9% 3.790 0,8%
2002 89.664 17,7% 25.973 5,1% 4.778 0,9%
2003 94.730 17,8% 27.794 5,2% 4.991 0,9%
2004 104.895 18,1% 31.697 5,5% 6.232 1,1%
2005 119.925 18,6% 38.150 5,9% 9.177 1,4%
2006 140.439 19,1% 45.780 6,2% 11.250 1,5%
2007 171.637 20,3% 62.240 7,4% 19.735 2,3%
2008 180.983 19,9% 59.871 6,6% 14.239 1,6%
2009 175.460 19,2% 53.418 5,9% 10.756 1,2%
2010 173.742 19,0% 52.169 5,7% 10.430 1,1%
2011 191.562 19,4% 57.162 5,8% 10.430 1,1%
2012 202.594 19,4% 60.892 5,8% 11.181 1,1%
2013 216.442 19,4% 66.600 6,0% 13.625 1,2%
2014 229.687 19,1% 69.839 5,8% 13.755 1,1%
2015 251.655 19,4% 78.552 6,0% 16.846 1,3%
2016 273.200 18,9% 83.082 5,7% 15.895 1,1%
2017 298.668 18,7% 91.655 5,7% 18.842 1,2%
2018 323.829 18,6% 98.678 5,7% 19.685 1,1%

4.     
    Tekjuhæstu 10% framteljenda samkvæmt skattframtölum áttu í lok árs 2018 samanlagt 36,1% af eigin fé allra framteljenda og 33,9% af heildareignum. Tekjuhæstu 5% framteljenda árið 2018 áttu við lok árs 2018 samanlagt 23,9% af eigin fé allra framteljenda og 21,2% af heildareign allra. Tekjuhæsta 1% framteljenda árið 2018 átti við lok árs 2018 samanlagt 9,4% af eigin fé allra framteljenda og 7,4% af heildareignum. Tekjuhæsta 0,1% framteljenda árið 2018 átti við lok árs 2018 samanlagt 2,3% af eigin fé allra landsmanna sem svarar til 1,7% af heildareignum allra framteljenda. Sambærilegar tölur fyrir árin 1998–2017 er að finna í töflu 5.

Tafla 5. Hlutfall eigin fjár af heild og hlutfall heildareigna af heild hjá tekjuhæsta hluta framteljenda 1998–2018.
Efstu 10% Efstu 5% Efsta 1% Efsta 0,1%
Ár Eigið fé Heildareignir Eigið fé Heildareignir Eigið fé Heildareignir Eigið fé Heildareignir
1998 30,1% 28,5% 20,7% 18,4% 9,3% 7,5% 3,1% 2,3%
1999 31,8% 29,1% 22,2% 18,9% 9,7% 7,4% 2,8% 1,9%
2000 32,1% 29,3% 21,8% 18,7% 9,7% 7,4% 2,8% 2,0%
2001 30,6% 28,5% 20,5% 17,9% 9,1% 6,9% 2,9% 1,9%
2002 31,0% 28,3% 21,4% 18,1% 10,0% 7,3% 3,9% 2,6%
2003 33,0% 29,7% 23,2% 19,3% 10,9% 8,0% 3,9% 2,7%
2004 34,5% 30,7% 24,2% 20,1% 10,7% 8,2% 2,9% 2,2%
2005 36,0% 32,1% 25,3% 21,3% 11,2% 8,9% 3,1% 2,5%
2006 40,2% 35,0% 28,7% 23,6% 13,5% 10,4% 3,7% 3,0%
2007 43,4% 37,6% 32,1% 26,1% 16,3% 12,2% 6,1% 4,2%
2008 45,9% 37,3% 34,4% 25,6% 17,9% 11,8% 5,6% 3,6%
2009 43,0% 34,7% 32,4% 23,5% 17,0% 10,4% 5,9% 3,2%
2010 38,8% 31,9% 28,2% 20,7% 15,3% 8,8% 5,9% 3,0%
2011 35,5% 30,6% 23,9% 19,1% 11,0% 7,2% 4,4% 2,5%
2012 35,3% 30,6% 24,2% 19,2% 10,9% 7,2% 4,2% 2,4%
2013 35,9% 31,3% 24,8% 19,8% 11,4% 7,6% 4,0% 2,4%
2014 35,0% 31,2% 24,3% 19,9% 10,7% 7,4% 3,5% 2,1%
2015 35,8% 32,2% 24,7% 20,6% 10,6% 7,6% 2,9% 1,9%
2016 36,2% 32,9% 24,8% 21,0% 10,6% 7,8% 3,0% 2,1%
2017 36,7% 34,0% 24,9% 21,6% 10,7% 8,2% 3,4% 2,4%
2018 36,1% 33,9% 23,9% 21,2% 9,4% 7,4% 2,3% 1,7%