Ferill 307. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
150. löggjafarþing 2019–2020.
Þingskjal 348 — 307. mál.
Tillaga til þingsályktunar
um dómtúlka.
Flm.: Anna Kolbrún Árnadóttir, Bergþór Ólason, Birgir Þórarinsson, Gunnar Bragi Sveinsson, Ólafur Ísleifsson, Sigurður Páll Jónsson, Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, Þorsteinn Sæmundsson.
Alþingi ályktar að fela dómsmálaráðherra að undirbúa lagafrumvarp til breytingar á lögum um dómtúlka og skjalaþýðendur, nr. 148/2000. Frumvarpið feli í sér breytingar á þeim kröfum sem gerðar eru til löggiltra dómtúlka með það að markmiði að fjölga bæði dómtúlkum og þeim tungumálum sem dómtúlkar á Íslandi fást við.
Ráðherra leggi frumvarpið fram eigi síðar en 1. janúar 2021.
Greinargerð.
Nauðsynlegt er að tryggja aðgengi þeirra sem búa hér á landi en tala ekki íslensku að réttarkerfinu. Það er nauðsynlegur þáttur í réttaröryggi einstaklings að hann geti miðlað og tekið við upplýsingum á tungumáli sem hann skilur enda er það forsenda þess að einstaklingur hljóti réttláta málsmeðferð að honum gefist kostur á að skilja hvað fram fer við málsmeðferðina. Þá er fjölgun dómtúlka nauðsynleg til að standa vörð um íslenskuna sem þingmál og einnig þarf að tryggja að dómtúlkar hér á landi geti túlkað á sem flest tungumál.
Þrátt fyrir að hæfni túlka og skjalaþýðenda sé áþekk er hún ekki fullkomlega sambærileg. Góður túlkur þarf ekki endilega að vera góður í þýðingu ritaðs máls og góður skjalaþýðandi er ekki endilega góður túlkur. Túlkar þurfa yfirgripsmikla þekkingu á miðlun upplýsinga í töluðu máli og líkamstjáningu. Þá þurfa dómtúlkar að hafa skilning á því lögfræðilega viðfangsefni sem fengist er við hverju sinni til þess að miðla nákvæmum upplýsingum. Háskóli Íslands hefur boðið upp á hagnýtt nám í þýðingum, sem viðbótardiplóma, auk meistaranáms í nytjaþýðingum og þýðingafræði. Hægt væri að nýta mun betur þekkingu þeirra sem útskrifast úr þessu námi í Háskóla Íslands, eða viðlíka námi úr öðrum skólum, við dómtúlkun en hætt er við því að þær ríku kröfur sem gerðar eru í núgildandi lögum fæli þá sem áhuga hafa frá því að afla sér löggildingar. Þá hafa samfélagstúlkar annast túlkanir innan réttarkerfa víða í Evrópu og má vel líta til reynslu þaðan. Samfélagstúlkar hafa almennt yfirgripsmikla þekkingu á þeim menningarheimi sem er undirstaða þeirra tungumála sem þeir fást við. Vel má líta til þess hvort hægt sé að auka möguleika þeirra til að afla sér menntunar og þjálfunar til að annast túlkanir innan réttarkerfisins.