Ferill 693. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Microsoft Word.
151. löggjafarþing 2020–2021.
Þingskjal 1165 — 693. mál.
Stjórnartillaga.
Tillaga til þingsályktunar
um staðfestingu ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 19/2020 um breytingu á IX. viðauka við EES-samninginn (Fjármálaþjónusta).
Frá utanríkis- og þróunarsamvinnuráðherra.
Alþingi ályktar að heimila ríkisstjórninni að staðfesta fyrir Íslands hönd ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 19/2020 frá 7. febrúar 2020 um breytingu á IX. viðauka við EES-samninginn (Fjármálaþjónusta) frá 2. maí 1992 og fella inn í samninginn reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 frá 29. apríl 2015 um evrópska langtímafjárfestingarsjóði og framselda reglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) 2018/480 frá 4. desember 2017 um viðbætur við reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 að því er varðar tæknilega eftirlitsstaðla um fjármálaafleiðugerninga sem hafa þann eina tilgang að verja gegn áhættu, nægilegan líftíma evrópsku langtímafjárfestingarsjóðanna, viðmiðanir fyrir mat á markaðnum fyrir hugsanlega kaupendur og virði eignanna sem á að losna við og tegundir og einkenni aðstöðunnar sem stendur almennum fjárfestum til boða.
Greinargerð.
Með þingsályktunartillögu þessari er leitað heimildar Alþingis til staðfestingar á ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 19/2020 frá 7. febrúar 2020 um breytingu á IX. viðauka við EES-samninginn (Fjármálaþjónusta) frá 2. maí 1992 (fskj. I), og fella inn í samninginn reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 frá 29. apríl 2015 um evrópska langtímafjárfestingarsjóði (fskj. II) og framselda reglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) 2018/480 frá 4. desember 2017 um viðbætur við reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 að því er varðar tæknilega eftirlitsstaðla um fjármálaafleiðugerninga sem hafa þann eina tilgang að verja gegn áhættu, nægilegan líftíma evrópsku langtímafjárfestingasjóðanna, viðmiðanir fyrir mat á markaðnum fyrir hugsanlega kaupendur og virði eignanna sem á að losna við og tegundir og einkenni aðstöðunnar sem stendur almennum fjárfestum til boða (fskj. III).
Þar sem innleiðing fyrrnefndrar gerðar krefst breytinga á lögum var ákvörðun nr. 19/2020 tekin af sameiginlegu EES-nefndinni með stjórnskipulegum fyrirvara af Íslands hálfu. Í tillögu þessari er gerð nánari grein fyrir því hvað felst í slíkum fyrirvara, sbr. 103. gr. EES-samningsins. Jafnframt er gerð grein fyrir efni gerðanna sem hér um ræðir. Þær fela ekki í sér breytingar á þeim meginreglum sem í EES-samningnum felast.
2. Um upptöku ESB-gerða í EES-samninginn og um stjórnskipulegan fyrirvara.
Á hverju ári er nokkur fjöldi ESB-gerða tekinn upp í EES-samninginn með ákvörðunum sameiginlegu EES-nefndarinnar. Þó er um að ræða tiltölulega lágt hlutfall af heildarfjölda þeirra gerða sem Evrópusambandið samþykkir. Í skýrslu utanríkisráðuneytisins, „Gengið til góðs – skref í átt að bættri framkvæmd EES-samningsins“, kemur fram að frá árinu 1994 til ársloka 2016 hafi Ísland tekið upp 13,4% þeirra gerða sem Evrópusambandið samþykkti á sama tímabili.
Samkvæmt EES-samningnum skuldbinda ákvarðanir sameiginlegu EES-nefndarinnar aðildarríkin að þjóðarétti um leið og þær hafa verið teknar, nema eitthvert þeirra beiti heimild skv. 103. gr. EES-samningsins til að setja fyrirvara um að ákvörðun geti ekki orðið bindandi strax vegna stjórnskipulegra skilyrða heima fyrir. Viðkomandi aðildarríki hefur þá sex mánaða frest frá töku ákvörðunar í sameiginlegu nefndinni til að aflétta fyrirvaranum.
Almennt hafa íslensk stjórnvöld einungis gert stjórnskipulegan fyrirvara þegar innleiðing ákvörðunar kallar á lagabreytingar hér landi, en í því tilviki leiðir af 21. gr. stjórnarskrárinnar að afla ber samþykkis Alþingis áður en ákvörðun er staðfest. Slíkt samþykki getur Alþingi alltaf veitt samhliða viðeigandi lagabreytingu, en einnig hefur tíðkast að heimila stjórnvöldum að skuldbinda sig að þjóðarétti með þingsályktun áður en landsréttinum er með lögum breytt til samræmis við viðkomandi ákvörðun.
Áðurnefnd 21. gr. stjórnarskrárinnar tekur til gerðar þjóðréttarsamninga en hún á augljóslega einnig við um þau tilvik þegar breytingar eru gerðar á slíkum samningum. Samkvæmt ákvæðinu er samþykki Alþingis áskilið ef samningur felur í sér afsal eða kvaðir á landi eða landhelgi eða ef hann horfir til breytinga á stjórnarhögum ríkisins. Síðarnefnda atriðið hefur verið túlkað svo að samþykki Alþingis sé áskilið ef gerð þjóðréttarsamnings kallar á lagabreytingar hér á landi.
Umrædd ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar felur í sér breytingu á EES-samningnum en þar sem hún kallar á lagabreytingar hér á landi var hún tekin með stjórnskipulegum fyrirvara. Í samræmi við það sem að framan segir er óskað eftir samþykki Alþingis fyrir þeirri breytingu á EES-samningnum sem í ákvörðuninni felst.
3. Efni reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 og framseldrar reglugerðar framkvæmdastjórnarinnar (ESB) nr. 2018/480.
Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 kveður á um evrópska langtímafjárfestingarsjóði sem veita langtímafjármögnun til ýmissa verkefna á sviði t.d. innviða, óskráðra fyrirtækja og lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Um nýja evrópska sjóðategund er að ræða (ELTIF-sjóðir), sem telst þó til sérhæfðra sjóða en ekki verðbréfasjóða og fellur undir þær reglur sem um rekstraraðila sérhæfðra sjóða gilda.
Þessum sjóðum er ætlað að fjárfesta í verkefnum sem þurfa langtímafjármögnun en erfitt getur verið að finna fjármagn fyrir. Þá er hugmyndin að sjóðirnir geti hentað þeim sem þurfa að fjárfesta til lengri tíma eins og lífeyrissjóðum, vátryggingafélögum og sveitarfélögum. Þá geta sjóðirnir veitt stöðugt tekjuflæði fyrir fjárfesta sem reiða sig á það reglulega fjárstreymi sem þessi sjóðategund getur veitt, en aftur á móti er seljanleiki hluta í sjóðunum minni en ef keyptir eru annars konar fjármálagerningar.
Í reglugerðinni er kveðið á um skilyrði þess að mega reka ELTIF-sjóði, svo sem um starfsleyfi sjóðanna, fjárfestingarstefnur, starfsskilyrði og markaðssetningu. Þá er kveðið á um að Evrópska verðbréfamarkaðseftirlitsstofnunin geti nýtt allar heimildir tilskipunar 2011/61/ESB um rekstraraðila sérhæfðra sjóða.
Framseld reglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) 2018/480 er tæknilegur eftirlitsstaðall með reglugerð (ESB) 2015/760 um evrópska langtímafjárfestingarsjóði (ELTIF) að því er varðar afleiðutengda fjármálagerninga sem einungis eru nýttir í áhættuvarnir, hæfilegan líftíma evrópskra langtímafjárfestingarsjóða, viðmið fyrir mögulega kaupendur og mat á eignum til sölu og kröfur til aðstöðu fyrir almenna fjárfesta.
4. Lagabreytingar og hugsanleg áhrif hér á landi.
Áformað er að innleiða reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 um evrópska langtímafjárfestingarsjóði með nýjum heildarlögum með vísun til birtingar í EES-viðbæti við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins.
Í kjölfar gildistöku nýrra laga um evrópska langtímafjárfestingarsjóði verður afleidda gerðin, framseld reglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) 2018/480 innleidd með reglum Seðlabanka Íslands.
Fyrirséð áhrif innleiðingar reglugerðarinnar eru að íslenskum aðilum gefst kostur á að starfrækja og markaðssetja ELTIF-sjóði á Evrópska efnahagssvæðinu að uppfylltum skilyrðum þar um. Eins gefst aðilum innan Evrópska efnahagssvæðisins tækifæri til að markaðssetja slíka sjóði hér á landi.
5. Samráð við Alþingi.
Í reglum Alþingis um þinglega meðferð EES-mála er kveðið á um að ESB-gerðir, sem fyrirhugað er að fella inn í EES-samninginn en taka ekki gildi á Íslandi nema að undangengnu samþykki Alþingis, skuli sendar utanríkismálanefnd til umfjöllunar. Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 var send utanríkismálanefnd til samræmis við framangreindar reglur. Í bréfi frá utanríkismálanefnd Alþingis, dags. 11. nóvember 2019, kemur fram að nefndin hafi fjallað um gerðina og ekki hafi verið gerðar athugasemdir við upptöku gerðarinnar í EES-samninginn.
Fylgiskjal I.
Ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 19/2020 frá 7. febrúar 2020
um breytingu á IX. viðauka við EES-samninginn (Fjármálaþjónusta).
www.althingi.is/altext/pdf/151/fylgiskjol/s1165-f_I.pdf
Fylgiskjal II.
Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 frá 29. apríl 2015 um evrópska langtímafjárfestingarsjóði.
www.althingi.is/altext/pdf/151/fylgiskjol/s1165-f_II.pdf
Framseld reglugerð framkvæmdastjórnarinnar (ESB) 2018/480 frá 4. desember 2017 um viðbætur við reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2015/760 að því er varðar tæknilega eftirlitsstaðla um fjármálaafleiðugerninga sem hafa þann eina tilgang að verja gegn áhættu, nægilegan líftíma evrópsku langtímafjárfestingarsjóðanna, viðmiðanir fyrir mat á markaðnum fyrir hugsanlega kaupendur og virði eignanna sem á að losna við og tegundir og einkenni aðstöðunnar sem stendur almennum fjárfestum til boða.
