135. löggjafarþing — 60. fundur,  6. feb. 2008.

skimun fyrir krabbameini.

330. mál
[14:03]
Hlusta

heilbrigðisráðherra (Guðlaugur Þór Þórðarson) (S):

Virðulegi forseti. Ég vil byrja á því að þakka hv. þm. Álfheiði Ingadóttur fyrir þessa fyrirspurn og sömuleiðis hvernig hún rakti hér í máli sínu forsögu málsins. Eins og við þekkjum sem erum búin að vera hér í nokkurn tíma var þetta mál unnið undir forustu fyrrverandi félaga okkar, hv. þm. Árna Ragnars Árnasonar, og hv. þm. Drífa Hjartardóttir, fyrrverandi þingmaður, er sú manneskja sem kom þessu máli í höfn ef þannig má að orði komast. Ég ætla aðeins að rekja hvernig staða málsins er, með leyfi, virðulegi forseti.

Sem kunnugt er veitti Alþingi við afgreiðslu fjárlaga í lok sl. árs 20 millj. kr. til að hefja undirbúning að leit að krabbameini í ristli og endaþarmi. Allmikil vinna hefur verið lögð í undirbúning þessarar skimunar bæði með starfi hérlendis sem og að fylgjast vel með aðgerðum nágrannaþjóða. Ljóst er að um mjög umfangsmikið verkefni er að ræða og þýðingarmikið að það takist vel og því mikilvægt að læra af reynslu nágrannaþjóðanna. Hugmyndin er að leitin fari fram á þann hátt að til að byrja með takmarkist leitin við skimun hjá 60–69 ára einstaklingum af báðum kynjum. Leiði fyrsta athugun í ljós blóð er viðkomandi boðið að koma til ristilspeglunar þar sem frekari leit verður gerð til að ganga úr skugga um hvort að baki liggi forstigsbreytingar að ristilkrabbameini eða hvort blóðið átti sér saklausari skýringar.

Aðrar aðferðir en leit að blóði í hægðum hafa fram að þessu ekki sannað gagnsemi sína en margar rannsóknir standa yfir eða eru fyrirhugaðar til skimunar á einkennalausum aldurshópum. Einnig hafa margar þjóðir farið af stað í skrefum, byrjað með afmarkaða aldurshópa og jafnvel afmarkaða landshluta til þess að skimunin megi fara sem best. Sömuleiðis eru í gangi víða um lönd rannsóknir til að kanna hentugleika annarra aðferða til leitunar eða skimun að krabbameini í ristli eða endaþarmi, bæði speglanir og lífeindafræðilegar rannsóknir.

Það fjármagn sem heilbrigðisráðuneyti er ætlað til undirbúnings er 20 millj. kr. Er ætlunin að hefja undirbúningsvinnu innan skamms og kalla til helstu aðila sem þessu máli tengjast svo sem fulltrúa frá landlækni, Lýðheilsustöð og Krabbameinsfélagi Íslands, sem hefur mikla reynslu af skimun eins og kunnugt er. Áformað er að þessum undirbúningi miði þannig að formleg skimun geti hafist í byrjun árs 2009.

Virðulegi forseti. Ég vona að þetta svari spurningu hv. þingmanns.