stjórn fiskveiða.
Frú forseti. Ég mæli fyrir framhaldsnefndaráliti um frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum. Álitið er frá meiri hluta sjávarútvegs- og landbúnaðarnefndar.
Nefndin ákvað að taka málið til frekari umfjöllunar eftir að því hafði verið vísað til 3. umr. Hefur nefndin fengið á sinn fund Sigurgeir Þorgeirsson ráðuneytisstjóra, Jóhann Guðmundsson, aðstoðarmann ráðherra, Hrefnu Gísladóttur lögfræðing og Kristján Frey Helgason, sérfræðing frá sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneyti, og Guðmund Smára Guðmundsson, útgerðarmann frá Grundarfirði.
Meiri hlutinn vill taka fram að leitað hafði verið sátta um ákvæði til bráðabirgða I (skötuselsákvæðið) við Landssamband íslenskra útvegsmanna og bent á leiðir í því sambandi. Beinir meiri hlutinn því til sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra að halda þeim sáttaleiðum opnum. Breytingar sem meiri hlutinn leggur til á frumvarpinu og liggja fyrir á sérstöku skjali í málinu eru eftirfarandi:
1. Lögð er til breyting á gildistöku laganna í 4. gr. sem verður 5. gr.
2. Lagt er til að horfið verði frá því að hafa veiðar á skötusel, á grundvelli þeirra aflaheimilda sem tilgreindar eru í frumvarpi þessu, óheimilar á nánar tilgreindu svæði. Það er mat meiri hlutans að ekki séu fullnægjandi rök fyrir þessari takmörkun og því eðlilegt að fella hana út.
3. Meiri hlutinn leggur til nýja leið til útfærslu á skiptingu heildarafla karfa sem sett er fram í þeim tilgangi að koma til móts við sjónarmið og gagnrýnisraddir sem bent hafa á að sú skipting sem lögð er til í frumvarpinu geti komið þeim illa sem mest hafa gert út á aðra tegundina fram til þessa. Aflaheimildum í karfa er nú skipt samkvæmt frumvarpinu í gullkarfa og djúpkarfa sem fyrir liggur að sé mjög brýnt af markaðsástæðum, en djúpkarfinn hefur verið á válista í Þýskalandi á grundvelli þess að þær veiðar séu sjóræningjaveiðar. Var erfitt að koma þessu heim og saman og menn lögðust í töluvert mikla vinnu við að semja þetta frumvarp. Fullt samráð var haft við hagsmunaaðila.
Meiri hlutinn leggur til að öllum skipum sem áttu aflahlutdeild í karfa 1. febrúar 2010 verði gefinn kostur á að fá allt að 12,5 lestum af gullkarfa og láta af hendi í stað þess sama magn af djúpkarfa. Í kjölfarið verður aflahlutdeild hvers skips í gullkarfa og djúpkarfa reiknuð að nýju og úthlutun á fiskveiðiárinu 2010/2011 fer fram á þeim grundvelli, sem sagt á nýjum reiknigrundvelli. Á þennan hátt er komið til móts við útgerðir sem nú stunda veiðar á gullkarfa en eiga þess tæplega kost skipa sinna vegna að stunda veiðar á djúpkarfa. Skiptingin sem lögð er til grundvallar á milli gullkarfa og djúpkarfa er í sömu hlutföllum og koma fram í veiðiráðgjöf Hafrannsóknastofnunarinnar fyrir fiskveiðiárið 2009/2010. Ég tek það fram að ráðherra er jafnframt veitt heimild til að setja reglugerð um nánari útfærslu á reiknigrunni samkvæmt ákvæði þessu og úthlutun aflahlutdeildar á grundvelli hans. Þetta þýðir í raun að reiknigrundvöllurinn er sendur út til viðkomandi útgerða og þær eiga auðvitað að stjórnsýslurétti rétt á að andmæla slíkum úthlutunum. Komi í ljós verulegir annmarkar á þessu kerfi getur ráðherra brugðist við með reglugerðarsetningu. Þá er maður fyrst og fremst að hugsa til þess ef veiðireynsla samkvæmt aflabókum er verulega á skjön við slíka úthlutun. Þessi varnagli var sleginn með reglugerðarheimildinni til að bregðast við gagnrýni sem kom fram.
4. Lagt er til að frestur aðila til að ráðstafa krókaaflahlutdeild þannig að hún rúmist innan settra marka verði lengdur um eitt ár, þ.e. til 1. september 2011. Þetta er gamalt vandamál og þessu ákvæði hefur verið frestað tvisvar eða þrisvar áður. Ástæða þess að þetta er lagt til nú er sú að vegna sérstakra aðstæðna í íslensku efnahagslífi er mjög erfitt að fjármagna viðskipti með krókaaflaheimildir og því lítill markaður fyrir þær. Þeir aðilar sem enn eru yfir tilsettum mörkum eiga þannig takmarkaða möguleika á að komast undir þau. Með því að fresta enn gildistöku umrædds bráðabirgðaákvæðis er aðilum veittur frekari aðlögunartími. Vonandi má sá frestur gera þeim kleift að komast undir tilsett mörk eftir að markaður fyrir krókaaflaheimildir hefur opnast að nýju og reyndar að það verði komið á eðlilegt markaðsjafnvægi í landinu.
Forsaga þessa er sú að með 2. gr. laga nr. 42/2006, um breytingu á lögum nr. 38/1990, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum, voru settar takmarkanir á krókaaflahlutdeild fiskiskipa í eigu einstakra aðila, einstaklinga eða lögaðila. Þessi ákvæði eru nú í 2. og 3. mgr. 13. gr. laga nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða. Má samanlögð krókaaflahlutdeild fiskiskipa í eigu einstakra aðila ekki nema hærra hlutfalli en 4% af þorski, 5% af ýsu og 5% af heildarverðmæti krókaaflahlutdeildar. Í ákvæði til bráðabirgða II í lögum nr. 42/2006 segir að ef krókaaflahlutdeild einstakra aðila reynist hærri en fyrr greinir skuli hlutaðeigandi aðili gera ráðstafanir fyrir 1. september 2009 þannig að krókaaflahlutdeildin verði innan settra marka. Nú er mælt fyrir ársfresti til viðbótar.
Meiri hluti nefndarinnar leggur til að frumvarpið verði samþykkt með þeim breytingum sem ég hef hér lýst og eru á sérstöku breytingartillagnaskjali sem liggur fyrir þinginu. Jón Gunnarsson var fjarverandi við afgreiðslu málsins.
Undir nefndarálitið ritar meiri hluti sjávarútvegs- og landbúnaðarnefndar, Atli Gíslason, formaður nefndarinnar, Helgi Hjörvar, Arna Lára Jónsdóttir, Guðfríður Lilja Grétarsdóttir, Þuríður Backman og Róbert Marshall.
