138. löggjafarþing — 136. fundur,  10. júní 2010.

fjármálafyrirtæki.

343. mál
[20:12]
Horfa

Margrét Tryggvadóttir (Hr):

Frú forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti 1. minni hluta viðskiptanefndar, en í honum er ég ein.

Ég vil byrja á að þakka nefndinni fyrir gott samstarf í þessu mikla og flókna máli. Þetta er búið að taka marga mánuði og hefur verið mjög góð og gefandi vinna og fróðleg. Ég vil sérstaklega þakka formanni og varaformanni nefndarinnar fyrir góð störf, sveigjanleika og vilja til að hlusta á minni hlutann og hvað við höfum haft fram að færa.

Nefndin hefur farið vel yfir málið og unnið mikið og gott starf síðustu mánuði og gott samstarf hefur verið meðal nefndarmanna eins og áður sagði. Ég vil taka fram að ég styð allar þær breytingartillögur sem meiri hlutinn hefur lagt fram og gerir núna, bæði í 2. umr. og núna, og ég styð þetta frumvarp en ég hefði viljað ganga enn lengra.

Ég hef einnig nokkrar áhyggjur af Fjármálaeftirlitinu vegna þess að verði frumvarpið samþykkt, sem það verður væntanlega, erum við að leggja auknar kröfur á herðar þess án þess að eftirlitið hafi verið styrkt til að sinna þessum auknu skyldum.

Meginathugasemdir mínar lúta þó ekki að því heldur að því að ekki er skilið á milli fjárfestingarbanka, eða lánafyrirtækja eins og kallað er í frumvarpinu, og viðskiptabanka. Í kjölfar hrunsins hefur farið fram mikil umræða um slíkan aðskilnað á alþjóðavísu og er hann nú m.a. til umfjöllunar í bandaríska þinginu. Þegar fjárfestingarbanki og viðskiptabanki eru reknir í sama fyrirtækinu án aðskilnaðar eru í raun innlán almennings lánuð eða veðsett í áhættusömum viðskiptum sem felast í starfsemi fjárfestingarbanka. Hvergi hefur þetta verið skýrara en í Icesave-málinu svokallaða þar sem Landsbankinn safnaði innlánum í milljarðavís frá almenningi í Bretlandi og Hollandi og lánaði vildarvinum og eigendum bankans í áhættusamar fjárfestingar.

Fyrir þinginu er einnig lagafrumvarp um innstæðutryggingar og tryggingakerfi fyrir fjárfesta, 255. mál. Í vinnu nefndarinnar við það mál hefur komið fram að Evrópusambandið hyggst hækka þá fjárhæð sem tryggð er upp í 100.000 evrur frá næstu áramótum og er orðalag tilskipunarinnar mun ákveðnara um að ríkjum beri skylda til að tryggja að allar innstæður séu í raun betur tryggðar en áður var. Ekki er hægt að skilja tilskipunina öðruvísi en svo að í raun sé ríkisábyrgð á innstæðum í bönkum. Auk þess hefur það sýnt sig að ríki, meðal annars það íslenska, hafa tilhneigingu til að hlaupa undir bagga með bönkum sem riða til falls eða með því að ábyrgjast allar innstæður eins og íslenska ríkið gerði við fall íslenska bankakerfisins og Bretland og Holland gerðu þar en krefjast svo greiðslu frá tómum innstæðutryggingarsjóði. Ljóst er að ný deild í Tryggingarsjóði innstæðueigenda og fjárfesta mun ekki geta mætt falli eins af stóru íslensku viðskiptabönkunum næstu hundrað árin eða svo og því mundi fall slíks banka, svo ekki sé minnst á heilt bankakerfi, lenda á skattgreiðendum. Því tel ég í meira lagi óábyrgt að heimila fjármálafyrirtæki að starfa bæði sem viðskiptabanki og sem lánafyrirtæki og ég legg til að það verði óheimilt. Þar sem slíkt fyrirkomulag er nú heimilt er ljóst að gefa þyrfti tímafrest til þess að koma slíkum breytingum á.

Fyrsti minni hluti leggur því til að frumvarpið verði samþykkt með eftirfarandi breytingum:

1. Á eftir 5. gr. komi ný grein sem orðist svo:

Við 4. gr. laganna bætist ný málsgrein, svohljóðandi: Fjármálafyrirtæki getur ekki fengið starfsleyfi bæði sem viðskiptabanki og lánafyrirtæki (fjárfestingarbanki).

2. Við 55. gr. bætist: nema 6. gr. sem öðlast gildi 1. júlí 2011.