stjórn fiskveiða .
Frú forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti um frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 116/2006, um stjórn fiskveiða, með síðari breytingum. Álitið er frá meiri hluta sjávarútvegs- og landbúnaðarnefndar.
Í álitinu er greint frá umfjöllun nefndarinnar um málið og gesti sem komu á fund nefndarinnar. Þar er tekið fram að frumvarpið feli í sér tvær efnisgreinar sem fjalla annars vegar um byggðakvóta og reglur varðandi meðferð hans og hins vegar um heimild ráðherra til að setja skilyrði eða koma í veg fyrir framsal eða ráðstöfun aflaheimilda. Í 1. gr. frumvarpsins eru lagðar til breytingar á 10. gr. laganna. Annars vegar er þar um að ræða breytingar sem hafa þann tilgang að árétta heimildir ráðherra til að setja sérstakar takmarkanir á úthlutun byggðakvóta í einstökum byggðarlögum, telji hann tilefni til. Hins vegar er þar að finna ákvæði sem heimilar ráðherra að flytja byggðakvóta á milli fiskveiðiára. Í 2. gr. frumvarpsins er kveðið á um það til bráðabirgða að ráðherra skuli fengin tímabundin heimild til að grípa til tiltekinna aðgerða. Gildistími ákvæðisins er ákvarðaður tvö og hálft fiskveiðiár. Með heimildinni er gert ráð fyrir að ráðherra geti bundið meðferð aflaheimilda ákveðnum skilyrðum eða ákveðið að óheimilt sé að framselja eða ráðstafa með öðrum hætti aflaheimildum úr einstökum sveitarfélögum eða byggðarlögum sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum sem hafa fengið heimild til greiðslustöðvunar þegar um er að ræða umtalsverðan hluta aflaheimilda í viðkomandi sveitarfélagi eða byggðarlagi, a.m.k. fimmtung eða meira, og megi ætla að framsal eða önnur ráðstöfun þeirra út fyrir sveitarfélagið eða byggðarlagið muni hafa veruleg neikvæð áhrif í byggðalegu tilliti.
Í nefndarálitinu er gerð grein fyrir umsögnum sem bárust um málið. Meiri hlutinn áréttar að 2. gr. frumvarpsins mæli fyrir um ákveðið neyðarréttarúrræði — ég ítreka það, neyðarréttarúrræði — á tímum óhefðbundinna markaðsaðstæðna sem ætlað er að hefta verulega neikvæð áhrif á atvinnustarfsemi sjávarbyggða og koma í veg fyrir búferlaflutninga. Um bráðabirgðaákvæði er að ræða og ná réttaráhrif þess einungis til þess sem eftir lifir af núverandi fiskveiðiári auk fiskveiðiáranna 2010/2011 og 2011/2012. Þá skal tekið fram að heimild ráðherra er bundin ákveðnum skilyrðum. Í fyrsta lagi verður að vera um umtalsverðan hluta aflaheimilda að ræða, a.m.k. fimmtung eða meira. Í öðru lagi verður staðan að vera sú að ætla megi að framsal eða önnur ráðstöfun hafi veruleg neikvæð áhrif í atvinnu- og byggðalegu tilliti. Telur meiri hlutinn rétt að benda á að þær ákvarðanir sem ráðherra tekur á grundvelli ákvæðisins verða ávallt bundnar af óskráðum og skráðum reglum stjórnsýsluréttar. Skal hann af þeim sökum m.a. byggja ákvarðanatöku sína á málefnalegum og lögmætum sjónarmiðum að meðalhófi gættu og væntanlega jafnræðisreglna. Þá eru markmið téðra laga m.a. að tryggja trausta atvinnu og byggð í landinu.
Nefndinni hafa borist upplýsingar um að um 20% sjávarútvegsfyrirtækja séu nú þegar í miklum greiðsluvanda sem líkur benda til að muni valda röskun á atvinnustarfsemi tengdri sjávarútvegi og tilflutningi aflaheimilda á milli byggðarlaga. Ljóst er að óbeinar afleiðingar slíkrar stöðu geta einnig orðið miklar og haft til að mynda áhrif á aðra atvinnustarfsemi í sömu byggðarlögum. Ljóst verður að telja að staða margra byggðarlaga og sveitarfélaga verður mjög erfið, flytjist aflaheimildir á brott vegna gjaldþrots, annars konar eignauppgjörs eða endurskipulagningar einstakra fyrirtækja. Telur meiri hlutinn brýnt í ljósi framangreindra atriða að veita ráðherra heimild sem þessa en leggur til breytingar á ákvæði til bráðabirgða:
Í fyrsta lagi er lagt til að þær heimildir sem ráðherra eru veittar með ákvæðinu gildi um öll tilvik framsals og þannig að þessar heimildir verði ekki takmarkaðar við að aflaheimildir sem tilheyra gjaldþrota einstaklingum og fyrirtækjum eða einstaklingum og fyrirtækjum í greiðslustöðvun.
Í öðru lagi er breytt ákvæðum um tilkynningarskyldu þannig að tilkynningarskylda verður lögð á handhafa aflaheimilda
Í þriðja lagi er lagt til að tilkynningin beinist til Fiskistofu eingöngu.
Í fjórða lagi er loks lagt til að frestur ráðherra til að taka ákvörðun um setningu skilyrða fyrir framsali eða hvort hann banni framsal eða aðra ráðstöfun verði lengdur úr einum mánuði í tvo. Er ráðherra með þeirri tilhögun veitt svigrúm eða frestur til að leita vægari úrræða og lausna á þeim vandamálum sem upp kunna að koma vegna áforma um framsal eða aðra ráðstöfun aflaheimilda, og það allt í samstarfi við sveitarfélög, hagsmunaaðila og fjármálafyrirtæki.
Meiri hlutinn leggur til að frumvarpið verði samþykkt.
Hv. þm. Róbert Marshall var fjarverandi við afgreiðslu málsins.
Undir álitið rita hv. þingmenn Ásmundur Einar Daðason, Björn Valur Gíslason, Helgi Hjörvar, Sigmundur Ernir Rúnarsson, auk þess sem talar fyrir álitinu og hér stendur.
Ég vil að lokum taka fram, frú forseti, að fyrir liggur breytingartillaga frá minni hluta sjávarútvegsnefndar um breytingu á 1. gr. frumvarpsins, aðallega tilteknar breytingar sem eru mjög í anda greinargerðar með upphaflegu frumvarpi og lýsi ég því yfir fyrir mína parta að þessa breytingu get ég samþykkt sem slíka.
